Puka, qyteti që vuante mungesen e xhamisë.

Adem Ademi (1966-2022)

      Qyteti që vuante mungesen e xhamisë

               
         Interviste me Imam Mr.sc z.Adem Ademi             

I nderuar imam Ademi, përpara se të flasim mbi sherbimin tuaj në rrethin e Pukës na tregoni diçka mbi jeten e familjes suaj.

Në Kryeqytetin e Kosovës në Prishtinë, përball sheshit “Bill Klinton” në soliterin 17 katësh në katin e 6-të,hyrja e katërt, në lagjen e mirënjohur Lakrishtë, banon hoxha Mr.sc Adem Ademi me familjen e tijë të ngushtë gjashtë anëtarëshe. Hoxhe Ademi rrjedh nga një familje me tradit të gjatë të besimit islam si në vijen vertikale po ashtu edhe në atë horizontale, po ashtu vazhdon traditen familjare të arsimimit në drejtimit islam brez pas brezi dhe kontributin e gjithanshënë zhvillimin dhe shtrirjen e besimit islam. Babai i Ademit, haxhi Fazliu po ashtu kishte qenë nxënës i Medreses së Gjakovës dhe kishte ndjek disa kurse të mësim besimit në moshën rinore të asaj kohe. Prindi i hoxhes Adem, Haxhi Fazliu kishte pasion  të madh leximin e Kur’anit për çdo ditë në mëngjes e mbramje e kur kishte koh edhe pas ҫdo namazi. Rrast i rrallë është të dal baba në rruge ose në punë e të mos i lexojë sëpaku katër faqe Kur’an, thot Ademi . Ligjërimin e temave islame, sqarimin e problemeve e bënte pa prites. Po ashtu posedonte një zë shumë të bukur dhe të lartë. Një rast në vendin e punës  në Beogradë në kohen e namazit, Fazliu kishte thirrur Ezanin zëshëm në prani të punëtorëve Shqiptar, Boshnjak, Serb e të tjerë , një serb kishte menduar se po këndon ndonjë këng, kishte thanë: “Për ҫdo lavdat, sa mir po këndojka dhe paska zë të bukur Fazliu.” Fazliu kishte krijuar një biblotek personale solide në gjuhën shqipe, serbokroate, turke dhe arabe. Babi i Fazliut, Miftari pasi e kishte pyetur Fazliun se  a do kieshe dëshir të shkosh në Mejtep (shkoll fetare)!? Fazliu i’u kishte përgjigjur: “vetëm a më dërgon ti babë, se unë menjëher shkoi në mejtep.” Miftari si pasoj e gezimit qe mori nga pergjigjia e te birit, nxjerr portofolin dhe i thot: “merr sa të duash nga të hollat.” Miftari kishte pasuri të mjaftueshme për atë kohë. Gjithnjë hoxhollarët e rrethit të Podujevës ishin mbledhur për tubime e për qef në oden e Miftarit. Oda e tij kishte qenë gjithnjë vend tubim për musafir e miq. Miftari njihej në rrethin e Podujevës si; bujku dhe pasaniku i kohës dhe sot trasmetohet nga goja e gjeneratave të vjetra per përkushtimin e madhë te Miftarit si puntor i cili punonte me nder e mundin e djersës.

Haxhi Fazliu kishte arrit ti shkolloi të katër djemtë e tij në të gjitha nivelet arsimore dhë në profile të ndryshme universitare. Fazliu nga katër djem që kishte si Ibushin, Miftarin, Ademin dhe Sabriun, ai i kishte vene qellim vetes që për njërin nga katër djemtë e tij të investoi dhe  ta pregatis argat të dinit islam, duke u mbështetur në hadithin e Pejngamerit a.s që thotë: “Kur të vdes njeriu, i ndërpriten veprat e tij përveç tre vepra: Sadakaja e vazhdueshme, dituria me të cilën shërbehen njerzit dhe fëmija i mire i cili ban dua për të”.

Këtë fat të mir dhe plotësimin e dëshirës së madhe prindërore i  kishte ra djalit të tretë Ademit i cili kishte treguar shenja të një besimtari duke praktikuar detyrat islame qysh nga vegjëlia dhe përkushtimi për të shtuar njohurit fetare. Edhe pse në një koh të vështir të sistemit sllavokomunist në Jugosllavi, Ademi kishte shkuar në kursin e besimit islam tek hoxha i  fshatit që vijonin herë pas herë grupe të fëmijëve të fshatit Bradashë.  Pyetjes se kur keni hedh hapat e pare te mesimit Islam Ademi thotë: “Hapat e parë mesimin e besimit i kam marrë tek Hoxha i fshatit i cili kur kishim pushimet verore na mësonte njëkoh të caktuar nga libri i Ilmihalit i cili atëher ishte i vetmi libër që qarkullonte në gjuhën shqipe. Ishim një grup të rinjësh që vijonim kursin por nuk më kujtohet se ka pas ndonjë vajzë të fashatit në kursë. Por më duhet të pranoi edhe realitetin e asaj kohe se prindi im ka bër qmos që të na mësoi gjërat elementare të besimit islam. Sidomos gjatë pushimeve dimrore na i shkruante  në fletore mësimet që duhej mësuar. Nuk mungonin as shpërblimet nga babai jonë kur vinte nga puna e tij në Beograd, për mësimet fetare që i mësonim”.

 Ademi si nxënës i shkollës fillore në gjeneratën e tij kishte qenë nxënësi më i mire në klasë me të gjitha notat pesë. Po ashtu Ademi është në listën e nxënësave shembullor të shumë gjeneratave që kanë dale nga kjo shkolla fillore e fshatit Bradashë. Suksesi i shkëlqyeshëm figuron edhe tek librezat e tre vllazërve dhe tek dy motrat e Ademit.

Adem Ademi si nxënës i shkelqyeshëm në shkollën fillore kishte marr pjesë në garat e ndryshme komunale “mësim, mësim dhe vëtëm mësim” duke përfaqësuar shkollën e tij. Po ashtu ka qenë aktivistë në të gjitha grupet e shkollës që kanë marrë pjesë në aktivitetet e lira  arsimore, kulturore dhe sportive.

Cila ka qene jeta juaj si nxënes i klasës së tetë?

“Si nxënës i klasës së tetë të shkollës fillore kam marrë pjesë në garat komunale të historianëve dhe garat nga ndihma e parë. Atëhere nuk na jan komunikuar rezultatet nga garat, më vonë kemi marr informacion se dhuratat dhe vendet e para i kanë marrë fëmijët e zyrtarëve politik kurse më vonë ata nxanës  fitues janë graduarr në pozicione kyqe të Lidhjes së Rinis Socialiste të Komunës së Podujevës. Kurse qysh nga klasa e shtatë kamë marrë pjesë në grupin e recitatorëve, grupin e dramave dhe skeqet e realizuar në programet e manifestimeve të shkollës”.

Me sa dim, pasi keni perfunduar shkollen tetëvjeçare kemi vazhduar studimet ne Medresenë e Prishtinës, cfarë mund të na tregosh mbi jeten tuaj ne Medresen “Alauddin”?

Pas përfundimit të shkollës fillore z.Ademi plotëson kërkesën dhe  dëshiren e prindit të vet që të vijoj mësimet në shkollën e mesme Medresenë “Alauddinë” të Prishtinës, dhe të vazhdoi traditen e arsimiit fetarë në një konkurencë të fort të asaj gjenerate ku kusht kryesor ishte suksesi i shkelqyeshëm dhe ishte hapur vetëm një paralele me 25 nxanës. Atëherë në Medresen e mesme “Alauddin” të Prishtinës vijonin mësimet nxanësit nga Kosova, Maqedonia, Mali i Zi dhe Sangjaku. Medresja e Prishtinës atë kohë ishte e vetmja shkoll fetare  në gjuhën shqipe. Pas përfundimit të shkollës fillore, babai më kërkoi dëftesat e notave, pasi i vështroi të gjitha notate me pesa e më tha :,,Po dashe me pas përspektiv,nder e rrespekt  në kët bot dhe botën tjetër unë te propozoj që të studiosh në shkollën e mesme të Medreses në Prishtinës, do të kesh përkrahjen time maksimale për te ndjekur studimet e larta  edhe në ndonjë fakultet të Arabisë. Ishe ofert dhe rast që nuk e kisha planifikue realisht dhe nuk mund ta refuzoja, por isha fatlum, prindi si prind gjithnjë mendon dhe planifikon në dobi të evladit. Sot një rastë të till u’a kam dhanë dy fëmijëve të mi të cilët vazhdojnë shkolimin e mesëm në Medresen “Alauddin”, gjithnjë duke u bazuar në hadithin e Profeti a.s që thotë: “Edukoni fëmijët tuaj me këto tri cilësi: Ta duan Pejngamerin, të duan familjen e tij dhe ta mësojnë Kur’anin.” Pa dyshim edhe vazhdimin e dëshirës dhe traditën e  babait Fazli dhe  gjyshit Miftar, zoti i mshiroftë.

Ademi kishte pasur fatin gjatë kohës së shkollimit në Medrese të mësonte tek profesorët e kohës siq ishin: Mulla Sherif Ahmeti figure  e shquar në trojet Shqiptare si imam, ligjërues dhe përkthyes i Kur’anit, M. Sadri Presreshi, imam, myderiz dhe ish pjestar i forces politike ushtarake të Nacional Demokrates Shqiptare të 1945 ,M. Bajrush Ahmeti, Tefik Gashi, Qazim Qazimi që kishin studijuar në Irak dhe  profesorët të tjerë shkencor që ligjëroni në atë kohë.

Pas përfundimit të Medresës më 1985, detyrimisht shkon në shërbimin ushtarak të Jugosllavisë. Pas kthimit nga shërbimi ushtarak, gjatë vitit akademik 1986 – 1987 regjistronë fakultetin filologjik degën e Orientalistikës. Zotri Ademi në vitin 1990, kishte krye të gjitha vitet dhe provimet  dhe kishte qenë nxenes me bursë të regullt nga komuna e Podujevës.

Pasi perfunduat Medresenë a vazhduat studimet?

Çrregullimet politike të viteve 90, kur pushtuesi Serb kishte marr me dhunë të gjitha institucionet e Kosovës, paknaqësit e popullit të Kosovës ishin të mëdha dhe ato artikuloheshin më së shumti nga masa studentore, për ҫdo ditë në qytetet e ndryshme të Kosovës  në veçanti në qytetin Universitar të Kosovë në Prishtinë.  Me 21 janar 1990 nga demostratat studentore të Prishtines burgosen nga policia Ademi dhe një numër i madh i studentëve, punëtorëve dhe qytetarëve.

Pas ukupimit të institucioneve politike dhe shoqërore të Kosovës nga pushtuesi Serb. Serbia mbylli konviktet studentore dhe filloi ti degradoi të gjitha institucionet arsimore dhe kulturore të Kosovës.

Rrahjet, burgosjet, papunësia ishin bërë barrë e rëndë për popullin Shqiptarë e në veçanti për rininë Kosovare.

Si ndodhi qe ju z.Adem erdhet per sherbim fetarë ne Shqiperi?

Shumica e të rinjëve Kosovar filluan të largoheshin nga Kosova për në vendet e ndryshme perendimore si në Gjermani, Zvicër, Francë, Suedi, Danimarkë  e vende të tjera.

Gjatë viteve 90-të kishte filluar edhe demokracia në shtetin Shqiptar të izoluar shumë vite nga sistemi komunist, ku kishte pësuar degradim të madh edhe komuniteti fetar nga regjimi e në veçanti besimtarët muslimanë. Në faktë Shqipëria gjatë periudhës moniste  kishte qenë një moll e ndaluar për Shqiptarët Kosovar dhe Kosova për qytetetrët e shqiptarë.

Në revisten  informative kulturore fetare “Dituria Islame”  të Bashkësisë Islame të Kosovës ishte botuar një konkurs për një numër imamësh nga trevat Shqiptare të ish jugosllavis për të ndihmuar në hapjen dhe zhvillimin e besimit islam në shqipëri. Atë koh z.Ademi ishte i punësuar në Bashkësin Islame të Podujevës.

Pa një pa dy, z.Ademi kishte vendosur për të lën vendin e punës në Podujevë dhe të niset për në Shqipëri për të dhanë kontributin e tij arsimor fetar  nga  përvoja që kishte. Atë e kishte frymzuar fjala  e All llahut që thotë: “Ndihmojeni njeri-tjetërin në mirësi dhe devotshmëri ...”

 Në dhjetor të vitit 1992 në kryeqytetin e Shqipërisë,Tiranë në cilsin e përforcimeve të kuadrove arsimore dhe fetare  përpos z.Ademit, kishin mbërritur edhe një numër studentësh nga universitetet e  tokave arabe e në veçanti studentët nga Medinja.

Në Tiaranë ishin Ramiz Zekaj, Muhamet Jusufi, Sulejman Qerkezi, në qyetein e Kavajës Muhamet Hoxha, në Vlorë Iljas Sekiraqa e Zeqir Humolli, në Gjirokastër Zejnullahi nga Tetova,në Shkodër Mujedin Ahmeti,në Pogradec Ajni Sinani e shumë imam të tjerë në të gjitha qytetet e Shqipërisë.

 Z.Adem! Si ndodhi qe ju të shkonit në rrethin e Pukës për të shërbyer si imam?

Kjo ndodhi si pasoj e një vendimi të kryetarit të ndjer të Komunitetit Musliman Shqiptar ,H . Sabri Koҫi ku vendosa imam në rrethin e Pukës në bashkëpunim me organizatën islamike nga Xhida dhe “IIRO” .

Qyeti i Pukës edhe pse kishte një klim të egër dhe një ndër rrethet me klim të ftohtë dhe të gjatë tër vitit kalendarik, nuk ishte penges për tu vendosur dhe zhvilluar misioni e tij fetar. Por Puka  kishte edhe disa karakteristika të tjera. Siç njihet në traditen shekullore tek shqiptarët, malësor mikëpritës , buk dhanës dhe rrespektues që i kishin krijuar Ademit ambient të ngrohtë për të vazhduar karrieren e tij edukative fetare. Në fakt z.Ademi ika pas të gjitha kushtet materiale dhe rrethanore që të largohet nga Shqipëria në vendet perindimore, si shumë të rinjë Kosovar të cilët kalonin transit nga Shqipëria për në vendet tjera evropiane. Në vendet evropiane  kishin të ardhura dhe benefice  të shumfishta për kosovarët nga ajo pag që merrte z.Ademi  në Shqipëri.Ai i ishte përcaktuar për misionin e vet të shejtë fetar dhe atëdhetar. Z.Ademi thotë: “Më duhet të pranoj duam apo nuk duam jeta ekonomike dhe politike në Shqipëri ishte në një tranzicion që nuk i shihej fundi, varfëria, papunësia, secili shqiptar  e shqiptare e Shqiprisë dëshironin dhe pretendonin të largoheshin nga Shqipëria . Ishte një gjendje shumë shumë më e keqe se në Kosovë e të mos flasim për standardet e shteteve evropiane. Të rinjët Kosovarë në shtete perendimore merrnin vetëm si azil kërkues mbi 1000 mij mark sigurim social mesatarisht, e pastja edhe banimi. Ne, një grup imamësh nga Kosova e Maqedonia qëndruam dhe vepruam denjësish dhe maksiamlisht në çështjen e zhvillimit dhe shtrirjes së arsimit dhe besimit islam. Sot Shqipëria ka kuadro teologësh të profesionalizuar në shumë shtete dhe universitete të botës muslimane.Të gjithë janë produkt i ndihmesës logjistike dhe material të imamëve nga treva Shqiptare dhe shoqatave islame.”

Ardhja e hoxhë  Ademit në Pukë në cilësin e imamit, i dërguar nga Kominiteti Musliman i Shqipëris ishte mirëprit nga shumë besimtar muslimanë.

Si e kujtoni Puken e atyre viteve?

Puka ishte një qytet me 25 mijë banorë të besimit musliman dhe katolik,  nuk kishte pasur as edhe një metër hapësir për të zbatuar ritet fetare islame, pra nuk kishte Xhami.

Duke parë situatën dhe gjendjen e rëndë dhe nevojën për të zhvilluar aktivitete fetare, unë sëbashku me besimtar mysliman dhe intelektual të qytetit te Pukës ishim mobilizuar për të kontaktuar me zyrtarët e institucioneve lokale të qytetit per gjetjen e hapsirë së nevojshme për aktivitete fetare. Rinia pukjane nga kurreshtja për të filluar dhe shijuar mësim besimit islam pritnin fillimin e aktivitetit fetar si zogjt e vegjël për ushqim.

Mungesa e xhamis në qyetin e Pukës, nevojen e një hapsire për te kryer ibadet në një vend  publik e bënte edhe më të domosdoshme fillimi i muajit Ramazani të vitit 1993. 

Pas konsultimeve dhe kërkesave nga besimtarët musliman, ishte liruar për aktivitet fetare salla e mbledhjeve në ndërtesën e Këshillit Bashkiak, pastaj shtëpia e pritjes , po ashtu shpesh here jemi fal në oborrin e shtëpis së pritjes në munges të xhamise. Namazin e Bajramit të parë e kemi fal nën qiellin e hapur tek shtëpia e pritjes dhe  namazin të bajramave të tjerë i kemi fal në sallën e pallatit të cultures Pukë.

Si u prit në atë kohë fillimi i muajit Ramazan nga pukjanët?

Fillimin e muajit ramazan të vitit 1993 e ka përshkruar një atmosfer e bukur e besimtarëve Pukjan e të gjitha kategorive, moshave e gjinive. Sa më kujtohet edhe lokalet kanë pas shumë pak punë gjatë muajit Ramazan. Flitej për një ramje pre 80 % e punës së lokaleve dhe restorenteve. Por gëzonte edhe më shumë fakti pasi një numëri i madhë qytetarëve të dy gjinive që agjëronin ishin veçanarisht të rinjët pukjanë. Në namazin e teravive vinini kuadro profesionale dhe  qytetarë të moshave dhe profesioneve të ndryshme. Binin në sy më së shumti numri të rinjë. Shumë prej tyre kishin vullnet dhe dëshir shumë të madhe të banin ibadet por pak ishin ata individ që dinin të falnin cilin do namaz, duke përjashtuar disa burra të vjetër, që nuk kishin harruar të falnin namazin. Atmosfer e shkelqyeshme ka qenë falja e namazit të bajramit në vitin 1993 ku morën pjes një numër i madh qyetrësh pukjanë. Zyrtarët e lartë politik lokal musliman nuk vinin në ceromonit fetare , por ata katolik prezentoni me anëtarët e famljeve të tyre në ceromonit fetare krishtere.

Shërbyesit e Kishës Katolike për besimtarët katolik ishin vendosur për një koh tek ndërtesa siç quhej “shtëpia e pritjes së Enver Hoxhës” e cila më vonë është shfrytëzuar edhe nga besimtarët musliman, ndersa Evangjelistët ishin vendosur në shtëpi private. Udhëheqësi i kishës Katolike ishte nga Amerika kurse ai Evangjelist nga Suedia që vepronin në qytetetin e Pukës.

Hoxhë Ademi ka qëndruar dhe ka zhvilluar aktivitet fetare në Pukë nga 22 dhjetori i viti 1992 deri në shtator të viti 1994, për të mbyllur zyrtarisht sherbimin në Pukë gjatë muajit janar 1995. Gjatë kësaj periudhe të aktivitetit fetar të hoxhë Ademi në qytetin e Pukës ka realizuar me sukse shumë projekte  mësimore islame me të rinjët e shkollës fillore dhe të mesme të qytetit, por vinin edhe nga fshatrat e rrethit. Ka arrit të siguroj fonde për iftare për myslimanët pukjanë si edhe ndihma të ndryshme si vesh mbatheje për fëmijë dhe prerjen e kurbanëve të dhuruara nga shoqatat e ndryshme arabe si; IIRO, Islamik Relief dhe ajo turke IHH.

Rezultat i pashlyeshëm përpos mësimit islam ka qenë dhe aktiviteti i korit të fëmijëve që realizonin programet me recitime të pjesëve të Kur’an, ilahi dhe kaside në gjuhën shqipe, arabe e turke në rastet festive pranë xhematit dhe qytetarëve pukjanë.

Hoxhë Ademi së bashku me xhematin ka inicuar koktej dhe pritje për përfasuesit e institucioneve shtetëror lokale dhe atyre fetare me rastin e festave vjetore të besimit islam të dy bajrameve, pastaj edhe Kisha katolike e ka bërë një gjë të tillë.

Më të arritur hoxhë Adem Ademi në Pukë fillimisht ishte akomoduar tek familja e Haki Ademit i cili kishte lanë adresen e tij tek Komuniteti Mysliman i Shqipërisë në Tiranë për orientimin e cilit dy persona fetar do të vinin ne Pukë për të shërbyer imam. Z.Hakiu si pensionist dhe qytetar i Pukës ishte angazhuar maksimalisht në zhvillimin e aktivitetit fetar mysliman po ashtu i kishte dhan përkrahje të parezerv hoxhë Ademit në aktivitetin e tij gjate qëndrimit në Pukë. 

Një gjest të rrall e kishte bërë edhe   z.Zenel Hyseni i cili kishte liruar për imamin nga Kosova një dhomë të veçantë për banim, ndersa më vonë kishte liruar ambiente në shtëpin e tij për faljen e namazit të xhumas nga xhemati i qytetit të Pukës. Ademit i kishte krijuar akomodim dhe atëmosfer vllazëore nga familja e Zenel Hysenit. Zeneli njihej në Pukë si iniciator, themelues dhe promotor i fillimit të demokracisë në rrethin e Pukës dhe themelues i partis demokratike në rrethin e Pukës. Z.Zenel ishte edhe shtyll e fuqishme e Komunitetit myliman pukjan, njiherit jepte përkrahje maksimale në zhvillimin dhe kultivimin e besimit islami në periudhën post komuniste të demoracisë.

Anëtarët e Këshillit të Myftinisë së rrethit Pukë si profesor Xhemal Meçi, rahmetlia Xhemal Voci, Sulejman Gania, pastaj vëllau i Hakiut Bek Ademi po ashtu inetelektualët si Jaho Brahaj, Fatmir Hoxha e qytetarët si Ymer Pema, Halil Hyseni e shumë e shumë qytetar të tjerë pukjan e përkrahnin e shoqëronin, e thirrnin në ndeja , kafe, dreka e darka, iftare e dasma e gëzime të ndryshme.

Pos faljes së namazeve me xhemat, ligjëratave islame, shpërndarjalen e literaturës fetare islame, krijimit të grupit të ilahive ishin nder aktivitet qe zhvillonte imam Adem Ademi me të rinjët pukjan, të cilët në fillim ishin afër 80 nxënës të shkollës fillore dhe një grup i vogël nga shkollae mesme e qytetit. Dalloheshin disa nxënes te cilët vijonin  rregullisht në mësime ku përmend: Qelo Hyseni (Zoti e pastë mëshiru), Afërdita Hyseni, Ajet Tërbuni, Behar Hyseni, Vlladimiri, Ilir Cina, Bashkim Cina, Perparim Mehaj, Eduard Struga, dhe Pranvera. Zë karakteristik dhe te bukur kishte Elvisi Rexhepi i cili printe në grupin e ilahive.

Është e rëndësishme se një numër i këtyre cunave dhe vajzave pukjane, edhe përkundër punëve dhe profesioneve të tyre që kanë sot ata vazhdojnë ta kultivojnë dhe praktikojnë besimin islam kudo që jetojnë dhe punojnë sidomos në shtrirjen e islamit tek gjeneratat dhe moshatarët e tyre. Disa prej nxënësve të kësaj gjenerate mbajn lidhje dhe komunikojn herë pas herë me z.Adem.

Imam Ademi sot jeton dhe vepron në kryeqytetin e Kosovës në Prishtinë me familje që nga përfundimi i luftës 1988-1999, ndërsa si nxënës i shkollës së mesme dhe student ka jetuar 8 vite në Prishtinë. Ka magjistruar në drejtimin e administratës publike me 12 mars 2012 pranë komisionit arsimor shkencor: Akademik Prof.dr Esat Stavilecit, dr Islam Krasniqit dhe Dr.Agim Zogaj.

Ka hulumtuar temen nga zhvillimet politike dhe ngjarjet bashkëkohore ku permend: “Jehona e demonstratave të vititi 1981 në Kosovë sipsa shtypit Serb 1981-1983”. Ka eksploruar mbi 7000 mijë ekzemplar të shtatë gazetave ditore dhe tri revistave javore serbe të periudhës në fjalë. Tema e hulumtuar, e mbrojtur dhe cila pritet të shoh driten e saj, është tema dhe periudha e rrall dhe e pa eksploruar dhe e pa trajtuar deri më tani në gjuhën shqipe. Merret me profesionin e tij të shenjtë të thirrjes islame, me humanizëm. Është karakteristik se Mr.sc Adem Ademi deri në vitin 2007, nuk është marr më parë asnjëher me ndonjë subjekt politik por ai ka qenë i angazhua si shumë të rinjë Kosovarë në çështjen e lëvizjes kombëtare. Ai sot menagjon shoqatën “Gjysmëhënën e kuqe të Kosovës” .

Në banesën e tij posedon një biblotekë të pasur me një numër të madh librash nga fusha e islamit dhe shkencat që ka studijuar. Nga fusha islame ka nga botimet e ndryshme të Kur’anit, nga fusha e hadithit, fikut, tefsirit e akaidit e historis islame etj. Në blotekën e tij gjenden një numër i konsideruar literature nga historia e popollit Shqiptar. Bibloteka e tij është e pasur, ngase ajo është e përberë nga shumë gjuhë botërore si ajo Arabe, Angleze, Turke dhe Boshnjake.

Për fat të keq z.Ademi nuk trashëgon literaturë nga bibloteka e të atit të tij haxhi Fazliut, nga se i janë djegur të gjitha librat gjatë luftës së fundi së bashku me shtëpinë, me përjashtim të Kur’anit në gjuhën Boshnjake të cilën e kishte fshehur tek një mik i tij në Prishtinë.

Familja e z.Ademit kur është kthyer në shtëpi pas luftës, e gjeten të djegur shtëpinë dhe të gjiitha të mira e tjerat që kan poseduar si shumë familje Kosovare. Oborri i shtëpisë ka qenë në gjendje të shkretë. Të vetmen gjë të paprekur, kanë gjet plehun e kafshëve ku edhe kishte fshehur fotot familjare njëri nga vëllazërit e Ademit. Sot ai i ruan ato fotografi me shumë kujdes.

Gjeneratat e vjetra të Pukës dhe gjithë Shqipërisë kanë pas një sfid që nuk dëshiron askush të kthehet, regjimin komunist Enverian i cili i ka bërë presion ligjor, politk e juridik ndaj besimtarëve që ti zhvesh nga besimi me qëllim të kultivimit të Kulturës sllavo komuniste dhe besimit ateist. Ky projekt famëkeq shtetëror nuk ka pas sukses të plot tek besimtarët Shqiptar mysliman e as tek besimtarët mysliman pukjan. Shembujt janë të shumtë që tregojn për qendrimin stoik të besimtarëve mysliman te Pukës gjatë periudhës moniste.

Cili është mesazhi juaj drejtuar myslimanëve të Pukës?

Tani kemi një koh në rrethana dhe zhvillime globale të përgjithshme me sfida dhe sakrifica të shumta. Besimtarët mysliman duhet të jenë koshient dhe të vetëdijshë për përgjegjësin dhe obligimet ndaj të madhit Allah. Ngritja e vlerave fetare dhe shtrirja e saj në gjirin familjar dhe me gjër në shoqëri ka vlera të shumta, bereqet dhe shpërblim pa dyshim tek Krijuesi.

Është vështir që në disa rreshta apo edhe faqe të shkruhen të gjitha ngjarjet dhe emrat e individëve dhe familjarëve pukjan apo të qytetarëve të Shqipërisë që i kam njohur. Kemi qenë bashkë ne dreka ,darka, dasma e festa fetare, gjatë periudhës që kam shërbyer si imam, ku gjej rasti t’i falenderoj një nga një . Allahu është mbikëqyrës dhe nuk humbë askënd. Tek Ai nuk mungon as një punë e realizuar nga ne, e shpërblimi i Tij është i madh dhe i pallogaritshëm. Allahu xh.sh thote:
“E kush punoi ndonjë të mirë, që peshon sa grimca, atë do ta gjejë.dhe kush punoi ndonjë të keqe, që peshon sa grimca, atë do ta gjejë.” (suretul Zelzele-99, ajeti 7,8).

Allahu xh.sh na bëftë prej atyre qe ju takon shpërblimi i Tij!

Përgatiti

Gezim Kopani

Intervistë me imam Adem Ademi (Imam në rrethin e Pukës nga viti 1992-1995)

Prishtinë, janar 2013

Shebim: "Ky material publikohet per here te pare."