 |
| Faqe të Kur'anit të bekuar |
Me poshte ju paraqes disa shpjegime te disa termave apo fjaleve qe kan lidhje me fene islame si dhe domethenia e tyre.
1. Allah : Emri i Allahut. Ne kete emer jane te permbledhura emrat e Allahut, Cilesit, Atributet , Krijimi i cdo gjeje nga Allahu xh.sh. etj.
2. Islam ; Fe qiellore e ardhur nga Allahu xh.sh. Islami kuptohet edhe me fjalet paqe, respekt.
3. Shehadet : Deshmi. Ne aspektin islam, me shehadet kuptohet personi i cili ka besuar Allahut xh.sh. duke e deshmuar dhe thene: "Deshmoj se nuk ka Zot tjeter pervec Allahut , Nje te vetem e te pa shoq dhe se Muhammedi eshte rob dhe i derguari i tij."
4. Sifat : Cilesi - Atribut.
5. Sifat Dhatije : Atributet te cilat i perkasin vetem Allahut xh.sh.
6. Vuzhud : Ekzistenca , Zoti ekziston dhe eshte Nje.
7. Kidem : Zoti eshte i pa fillim. Ekzistenca e Allahut nuk ka fillim.
8. Beka : Zoti eshte i perhershem , pa mbarim.
9. Vahdanije : Zoti eshte nje dhe i Vetem. Nuk ka krijues tjeter vec Allahut.
10. Kijamu binefsihi : Ekzistenca e tij eshte nga vetvetja dhe ne vetvete.
11. Hajat : Jete
12. Ilm : Dituri
13. Irade : Vullnet. Vullnet i Allahut
14. Kudret : Fuqi. Fuqia e Allahut
15. Sem : Degjim. Allahu degjon.
16. Basar : Shikim. Allahu shikon.
17. Kelam : Fjale . Allahu flet.
18. Tekvin : Krijim. Allahu krijon cdo gje.
19. Allah xhel-le xhelaluhu : Emri i Allahut, Allah
20. Err Rrahman ; Gjithemeshirmi
21. Err Rrahim : Meshireploti
22. El Meliku : Sundusi
23. El Kud-dusu : I Pastri, I Shenjti
24. Es Selamu : Paqedhensi
25. El Muminu : Siguruesi dhe mbajtesi i premtimit
26. El Muhejminu : Mbizoteruesi, Mbikeqyrsi
27. El Azizu : Fuqiploti, Madheshtori
28. El Xhebaru : I Gjithefuqishmi
29. El Mutekbbiru : I Madherishmi
30. El Haliku : Krijuesi
31. El Bariu : Filluesi
32. El Musavviru : Formedhenesi
33. El Gaffaru : Gjithefalesi
34. El Kahharu : Mposhtesi
35. El Vehabu : Dhuresi
36. Err Rrezaku : Furnizuesi
37. El Fettahu : Zgjidhjedhenesi
38. El Alimu : I Gjithedituri
39. El Kabidu : Shtrenguesi
40. El Basitu : Dhenesi
41. El Hafidu : Perulesi
42. Err Rafiu : Lartesuesi
43. El Muizzu : Ngritesi
44. El Mudhil-lu : Nenshtruesi
45. Es Semiu : Degjuesi
46. El Besiru : Veshtruesi
47. El Hakemu : Gjykuesi
48. El Adlu : I Drejti
49. El Latifu : I Buti
50. El Habiru : I Gjithinformuari
51. El Halimu : Perdellimtari
52. El Adhimu : Madheshtori
53. El Gafuru : Folesi
54. Esh Shekuru : Mirenjohesi
55. El Alijju : I Larti
56. El Kebiru : I Madhi
57. El Hafidhu : Ruajtesi
58. El Mukitu : Udhqyesi
59. El Hasibu : Llogarimarresi
60. El Xhelilu : Fisniku
61. El Kerimu : Bujari
62. Err Rrekibu : Vegjeluesi
63. El Muxhibu : Lutje pranuesi
64. El Vasiu : Gjitheperfshiresi
65. El Hakimu : I Urti
66. El Vedudu : I Dashuri
67. El Mexhidu : I Lavdishmi
68. El Baithu : Ringjallesi
69. Esh Shehidu: Deshmuesi
70. El Hakku : I Verteti
71. El Vekilu : Perkujdesesi
72. El Kavijju : I Forti
73. El Metinu : I Pathyeshmi
74. El Velijju : Mbrojtesi
75. El Hamidu : I Falenderuari
76. El Muhsi: Gjithenjohesi
77. El Mubdiu: Nismetari
78. El Muidu: Rikrijuesi
79. El Muhji: Jetedhenesi
80. El Munitu: Jetemarresi
81. El Hajju: I Gjalli
82. El Kajjumu: I Perjetshmi
83. El Vaxhidu: Krijuesi i universit
84. El Maxhidu: I Nderuari
85. El Vahidu: I Vetmi
86. Es Samedu: Strehimtari
87. El Kadiru: I Fuqishmi
88. El Muktediru: I Gjithmundshmi
89. El Mukaddimu: Nismetari
90. El Muehhiru: Paslenesi
91. El Evelu: I Pari
92. El Ahiru: I Fundit
93. Edh Dhahiru: I Dukshmi
94. El Batinu: I Padukshmi
95. El Vali: Udheheqesi
96. El Mutealu: I Gjithelartesuari
97. El Berru: Mireberesi
98. Et Tevabu: Pendimpranuesi
99. El Muntekimu: Ndeshkuesi
100. El Afuvvun: Mekat falesi
101. El Erreufu: I Dhembshuri
102. Malikul Mulki: Pushtetmbajtesi
103. Dhul Xhelali vel Ikram: Atij i takon Madheshtia dhe Nderi
104. El Muksitu: Drejtesidhenesi
105. El Xhamiu: Tubuesi
106. El Ganijju: I Pasuri
107. El Mugnijju: Pasuridhenesi
108. El Maniu: Privuesi
109. Ed Darru: Demsjellesi
110. En Nafiu: Dobipruresi
111. En Nuru: Drita
112. El Hadi: Udhezuesi
113. El Bediu: Shpikesi
114. El Baki: I Perhershmi
115. El Varithu: Traseguesi
116. Err Reshidu: Frymezuesi
117. Es Saburu: Durimtari
118. Melek: Engjull
119. Xhibrili / Xhebraili: Meleku i shpalljes
120. Mikail: Meleku qe drejton dukurit si; fryrja e eres, shiu, krijimi i stineve, furnizimi i njerezve
121. Israfil: Meleku e cili Diten e Kiametit do ti fryje Birit (Sur).
122. Azrail: Meleku i vdekjes
123. Kiramun katibin: Melekes shkrues. Jane dy melek qe shoqerojne cdo here njeriu. Njeri shkruan punet e mira tjeter punet e kqia.
124. Munker ve Nekir: Jane meleket qe marrin pyetje cdo person pasi te jet fut ne varr.
125. Nebij: Mbartesi, Pejgamber
126. Resul: I Derguari i Allahu, Pejgamber p.sh ; Profeti i fundit Muhammedi a.s.
127. Alejhisselam: Paqaj qofte mbi te. Kur permendet emri i nje Pejgamberi duhet te thuhet pas emrin "Alejhisselam" ndersa ne shkrim shkruhet shkritimisht "a.s."
128. Vahjji: Shpallje
129. Suhufe: Fletushka (Keto iu kan zbritur; Ademit a.s. 10 cop, Idrizit a.s. 30 cop, Shitit a.s. 50 cop, Ibrahimit a.s. 10 cop)
130. Teurat: Liber i zbritur nga Allahut profetit Musa a.s.
131. Zebur: Liber i zbritur nga Allahu xh.sh. profetit Davud a.s.
132. Inxhil: Liber i zbritur nga Allahu xh.sh. profetit Isa a.s.
133. Kur'an: Liber i zbirtur nga Allahu xh.sh. profetit Muhammed a.s.
134. Mus'haf: Eshte nje nga emrat e librit te bekuar Kur'anit te madhnueshem.
135. Kiraa-et: Leximi apo kendimi i drejte i rreshtave te Kur'anit.
136. Sure: Kapitull / Pjese
138. Ajet: Fjali / rresht
139. El Fatiha: Hapja (sure e Kur'anit)
140. El Bekare: Lopa (sure e Kur'anit)
141. Al Imran: Familja e Imranit (Sure ne Kur'an)
142. Nisa: Grate (sure ne Kur'an)
143. El Maide: Sofra e shtruar (sure ne Kur'an)
144. En Am: Begatite (sure ne Kur'an)
145. El Araf: Lartesite (sure ne Kur'an)
146. El Enfal; Plaçka e luftes (sure ne Kur'an)
147. Et Teube: Pendimi (sure ne Kur'an)
148. Junus: Emri i Pejgamberit Junus a.s. (sure ne Kur'an)
149. Hud: Emri i Pejgamberit Hud a.s. (sure ne Kur'an)
150. Jusuf: Emri i Pejgamberit Jusuf a.s (sure ne Kur'an)
151. Er Rad: Shkreptim (vetetim) (sure ne Kur'an)
152. Ibrahim: Emri i Pejgamberit Ibrahim a.s (sure ne Kur'an)
153. El Hixhr: Lugin shkembore (Sure ne Kur'an)
154. En Nahl: Bleta (sure ne Kur'an)
155. El Isra; Udhetimi i ngjitjes (udhetim i nates) (sure ne Kur'an)
156. El Kehf: Shpella (Sure ne Kur'an)
157. Merjem: Nena e Profetit Isa a.s. (Sure ne Kur'an)
158. Ta Ha: Kete shkronja jane shkurtime qe ndodhen ne disa sure te Kur'anit dhe se kuptimin e tyre e di Allahut xh.sh. (Sure ne Kur'an)
159. El Enbija: Pejgamberet (te Derguarit/te perzgjedhurit) (Sure ne Kur'an)
160. Haxh: Adhurim qe muslimanet e kryejn ne Qabe etj (per ato qe kan mundesi) (sure ne Kur'an)
161. El Muminun: Besimtaret (sure ne Kur'an)
162. En Nur: Drita (Nur) (Sure ne Kur'an)
163. El Furkan: Kriteri i vertetes (i verteti) (Sure ne Kur'an)
164. Esh Shuara: Poet/Poetet (sure ne Kur'an)
165. En Neml: Milingonat (sure ne Kur'an)
166. El Kasas: Rrefimi i vertetes (sure ne Kur'an)
167. El Ankebut: Merimanga (Ankebut) (Sure ne Kur'an)
168. Er Rum: Romaket (Sure ne Kur'an)
169. Lukman: Emri i Profetit Lukman a.s. (Sure ne Kur'an)
170. Es Sexhde; Perulja (adhurim) (Sure ne Kur'an)
171. El Ahzab: Lidhja e madhe (sure ne Kur'an)
172. Sebe: Emer qyteti (Sebe) (sure ne Kur'an)
173. El Fatir: Filluesi i Krijimit (Sure ne Kur'an)
174. Ja Sin: Keto shkronja jane shkurtime qe ndodhen ne disa sure te Kur'anit dhe se kuptimin e tyre e di vetem Allahu xh.sh. (Sure ne Kur'an)
175. Es Saffat: Te vendosurit ne rradh (sure ne Kur'An)
176. Sad: Kjo eshte nje nga shkonjat e gjuhes arabe (sad) dhe kuptimin e saj e di vetem Allahut xh.sh. (Sure ne Kur'an)
177. Ez Zumer: Grupe njerezore (Sure ne Kur'an)
178. Gafir: Folesi (Sure ne Kur'an)
179. Fusilet: Shtjellim ne imtesi (Sure ne Kur'an)
180. Es Shura: Keshillimi (Sure ne Kur'an)
181. Ez Zuhruf: Stolit e arit (sure ne Kur'an)
182. Ed Duhan: Tymi (Sure ne Kur'an)
183. El Xhathijeh: Gjynjezimi (Sure ne Kur'an)
184. El Ahkaf: Dunat e reres (Sure ne Kur'an)
185.Muhammed: Emri i Pejgamberit Muhammed a.s. (Sure ne Kur'an)
186. El Fet'h; Fitorja / Çlirimi (Sure ne Kur'an)
187. Kaf: Kjo eshte nje nga shkronjat e gjuhes arabe (kaf) dhe kuptimin e saj e di vetem Allahu xh.sh. (Sure ne Kur'an)
188. Edh Dharijat: Ererat shperndarese (Sure ne Kur'an)
189. En Nexhm: Ylli (Sure ne Kur'an)
190. El Kamer: Hena (Sure ne Kur'an)
191. Er Rrahman: I Gjithemeshirshmi (Nje nga emrat e Allahut eshte emri Er Rrahman) (Sure ne Kur'an)
192. El Vakia: Ndodhia e madhe (Vakia=Ndodhi) (Sure ne Kur'an)
193. El Hadid: Hekuri (Sure ne Kur'an)
194. El Muxhadileh; Debatuesja (Sure ne Kur'an)
195. El Hashr: Grumbullimi (Sure ne Kur'an)
196. El Mumtehineh: Gruja ne prove (Sure ne Kur'an)
197. Es Saff: Rreshtimi / Rrresht (Saf; psh safet e namazit) (Sure ne Kur'an)
198. El Xhuma: Dita e Xhuma / Bashkimi (Sure ne Kur'an)
199. El Munafikun: Hipokritet /Munafik = Hipokirt (Sure ne Kur'an)
200. Et Tegabun: Humbja (Sure ne Kur'an)
201. Et Talak: Shkurorezimi (Sure ne Kur'an)
202. Et Tahrim; Ndalimi (Sure ne Kur'an)
203. El Mulk: Mbisundimi (Sure ne Kur'an)
204. El Kalem: Kalem (Sure ne Kur'an)
205. El Hakkah: E verteta e pashmangshme (Sure ne Kur'an)
206. El Mearixh: Rruget e ngjitjes (sure ne Kur'an)
207. Nuh; Emri i Pejgamberit Nuh a.s. (Sure ne Kur'an)
208. El Xhin: Xhind (krijes e krijuar nga zjarri) (Sure ne Kur'an)
209. El Muzzemil: I mbuluari (Sure ne Kur'an)
210. El Muddethir: I mbeshtjelluri (Sure ne Kur'an)
211. El Kijame: Ringjallja (Sure ne Kur'an)
212. El Insan: Njeriu / Insan = Njeri (Sure ne Kur'an)
213. El Murselat: Te derguarit (Sure ne Kur'an)
214. Nebe: Lajmi i madh (Sure ne Kur'an)
215.En Naziat; Ata qe nxjerrin shpirtrat (Sure ne Kur'an)
216. Abese: I vrenjturi (Sure ne Kur'an)
217. Et Tekvir: Palosje. Ka kuptimin e fshehjes apo mbeshtjelles se dielli paso do humbas drita e tij (Sure ne Kur'an)
218. El Infitar: Plasja e madhe (Sure ne Kur'an)
219. El Mutaffifin: Mashtruesit (Sure ne Kur'an)
220. El Inshikak; Çarja e madhe (Sure ne Kur'an)
221. El Buruxh: Yjet e medhenj (Sure ne Kur'an)
222. Et Tarik; Vizitor (vizitor i nates) (Sure ne Kur'an)
223. El A'la; Me i larti (Sure ne Kur'an)
224. El Gashijeh; Mbulimi (Sure ne Kur'an)
225. El Fexhr; Çelja e dites (zbardhja e dites) (Sure ne Kur'an)
226. El Beled: Qyteti (Sure ne Kur'an)
227. Esh Shems: Dielli /Shem=diell, (Sure ne Kur'an)
228. El Lejl; Nata (Sure ne Kur'an)
229. El Duha: Paraditja (Sure ne Kur'an)
230. El Inshirah: Hapja e gjoksit (Sure ne Kur'an)
231. Et Tin: Fiku (Sure ne Kur'an)
232. El Alak; Gjaku i mpiksur (Sure ne Kur'an) (Etapat e krijimit te njeriut)
233. El Kadr: Nata e percaktimit / vendimtare (Sure ne Kur'an)
234. El Bejjineh: Deshmia e qart (Sure ne Kur'an)
235. Ez Zelzele: Dridhja e madhe (Sure ne Kur'ani)
236. El Adijat: Vrapuesi (Sure ne Kur'an)
237. El Karia: Renia e ores (sure ne Kur'an)
238. Et Tekathur; Deshira ambicioze (Sure ne Kur'an)
239. El Asr; Koha (Sure ne Kur'an)
240. El Humezeh: Shpifesi (Sure ne Kur'an)
241. El Fil ; Elefanti (Sure ne Kur'an)
242. Kurejsh: Kurejshet. Emer fisi (Sure ne Kur'an)
243. El Maun ; Nderet e vogla (Sure ne Kur'an)
244. El Keuther; Gjith te mirat / Emer lumi ne xhennet (parajs) (Sure ne Kur'an)
245. El Kafirun: Jobesimtaret (Sure ne Kur'an)
246. En Nasr: Ndihma e Allahut (Sure ne Kur'an)
247. El Mesed: Litar me fije hurme (Sure ne Kur'an)
248. El Ihlas: do te thote sinqeritet, çiltersi. Pra eshte surja qe tregon mbi pastertin e besimit ndaj Allahut xh.xh. Surja El Ihlas eshte e njohur mbi vleren e saj aq sa ajo ka 1/3 e Kur'anit.
249. El Felek; Agimi (Sure ne Kur'an)
250. En Nas; Njerezit (Sure ne Kur'an)
251. Ilm; Dituri
252. Xhennet; Parajse
253. Xhehenem: Ferr / zjarr
254. Et tevhid: Besimi ne nje Zot
255. Ehli sunnet: Tradicionalist
256. Iman; Besim ne Krijuesin e Gjithesises, qe eshte Allahu xh.sh.
257. Imam: Pris qe drejton lutjen (namaz) qe ne shqiperi populli i thote Hoxhe.
258. Ihlas: Sinqeritet
259. Ihsan: Ndjesia sikur e shikon Allahun dhe Allahu te shikon ty.
260. Munafik: Dyfytyresh
261. Mysliman ose Musliman: Quhet ai person qe ka deshmuar Shehadetin pra ai qe beson dhe adhuron Allahun xh.sh.
262. Hoxhë: Do te thote Mesues por ne shqiperi populli hoxhe i thone personit qe drejton ritet fetare islame.
263. Din: "Besim". Ne perkthim te drejperdrejte nga arabishtja ne gjuhen shqipe perkthehet fe, por ne rastin e terminilogjis islame ka kuptimin e besimit ne Allahun xh.sh.
264. Muxhize: Mrekulli
265. Hafiz: Eshte personi qe di te gjithe Kur'anin permendesh.
266. Xhami: Vend ku myslimanet falen pra vendi ku myslimanet i drejtohen Allahut xh.sh.
267. Mesxhid: Vend ku myslimanet kryejne falje por ndryshe nga xhamia mesxhidi nuk ka minare. Po ashtu me fjalen Mesxhid kuptohet sall falje e cila nuk eshte dhe aq masive per publikun psh; mund te behet mesxhid nje dhome tek nje kamp punetoresh, apo ne konvikt, araport etj.
268. Ezan: Eshte thirrja qe tregon hyrjen e kohes per lutje. Ndryshe quhet thirrja qe u drejtohet njerezve per te lutur Allahun xh.sh. Kjo thirrje behet 5 here ne dite ne xhami.
269. Muezin: Eshte personi i cili ne xhami therret ezanin 5 here ne dite.
270. Minare: Eshte ndertese e rrebullaket e cila ndodhet bashke me objetin (vendin ku falen muslimanet). Minarja eshte e gjate dhe sipas rastit ka 1 , 2 apo 3 sheref (vend ku qendron muezini per te thirr ezanin) Minarja eshte e gjate me gjellim qe zeri i Muezinit te ndigjohet sa me shum dhe large nga besimtaret.
271. Mihrab: Vendi ku drejton namazet (lutjet) imami.
272. Mimber: Vendi i ngritur qe ne kohet tona kuptohet vendi ku ndodhen disa shkall te ndertuara brenda faltores (xhamis). Ne kete vend imami mban ligjeratat e dites se Xhuma dhe Bajramet. Kjo ligjerat gjuhet hutbe.
273. Kible: Drejtimi qe bejne myslimanet kur falin namzin duke ju drejtuar Qabes se madheruar.
274. Nijet: Vendosje. Pra berja nijet psh per faljen e namazit te xhumas, ose pershembull per dhenien e nje sadakaje etj.
275. Namaz: Lutjet qe myslimanet i bejne Allahut xh.sh. 5 here ne dite. Perve 5 koheve te namazit farz jane edhe namazet synet, po ashtu tek obligimet (farz) eshte Namazi i Xhumas. Namaze te tjera jane; namazi vitrit (vitri dmth tek) namazi nafile, vaxhib si psh: Namazi i Fiter bajramit, Kurban bajramit , namazi i teravis. Po ashtu jane dhe namazet si; namazi i xhenazes, namazi i vitrit, namazi i istihares, nemasi ne rastin e eklipsit , namazi i tevubes (pendeses) , namazi haxheti (nevojtarit) etj.
276. Mekkede: Jane dy rekatet e fazrzit te sabahut, kater farzet e drekes, dy rekatet pas farzit te drekes, dy rekate pas fazrzit te akshamit, dy rekate pas farzit te jacize.
277. Sunnetet gajri: jane kater rekate para farzit te ikindise dhe kater rekate para namazit te jacise.
278. Kaza: Falaja e namazit pasi ti kete kaluar koha quhet Kaza.
279. Ruknet: Shtyllat psh rruknet e namazit (shtyllat e namazit)
280. Tekbir: Me tekbir kuptojme te lartesuarit e Allahut duke thene: "Allahu Ekber" dmth Zoti eshte me i Madhi. Me tekbir myslimani lidhet ne namaz.
281. Kijam: Qendrimi ne kembe gjate faljes se namazit.
282. Rekat: Pjese te namazit
283. Ruku: Perkulje
284. Sexhde: Ulja e ballit dhe e hundes ne toke. Pervec faljes se namazeve eshte edhe sexhdja qe behet per ato ajete ne te cilat myslimani kur i lexon duhet te bej sexhde. Keto ajet gjendet tek surja Araf, Rrad, Nahl, Isra, Merjem, Haxh, Furkan, Neml, Sexhde, Sad, Fusilet, Nexhm, Ishikak dhe Alek.
285. Sexhde sehvi: Kjo sexhde behet kur harron nje pjese ne leximin e Kur'anit, apo numrit te rekateve te namazit.
286. Et tehijatu: Ulja qe behet gjate faljes se namazit.
287. Tadilul erkan: Zbatimi i rregullit i shtyllave te namazit vazhib
288. Xhemat: Bashkesia (grup) ndjekes apo bashkesia e njerezve qe fal namazin ne te njejten kohe ne nje vend.
289. Saf: Rresht, vendosja ne rresht, kjo gjate faljes se namazit farz.
290. Sutreh: vendosja e nje sendi para vetes (kjo kur je duke fal namazin dhe para vetes kalojne njerez).
291. Saum: Agjerim , pra agjerimi i muajit ramazan etj.
292. Syfyr:Koha kur myslimanet para agimit zgjohen per te ngrene quhet syfyr.
293. Iftar; Kohe kur myslimanet u lejohet te çelin iftarin duke pi uje etj. Iftari behet kur te jete bere aksham.
294. Fidja: Detyrimi qe japin njerezit kompensim material te cilet nuk mund te agjerojne per shkak te pleqerise, semundjes se vazhdueshme, duke ushquer keshtu nje te varfer cdo dite.
295. Kefaret: Ai i cili e prish me vetedije me qelli agjerimin oblikohet me kefaret dmth kudershperblim qe do te thote; obligohet te agjeroj dy muaj henor pa nderprerje, ose te liroje nje skllav, nese ska mundesi ose te ushqej 60 te varfer me dy vakte ushqimi drek e darke. Dhe kjo te kembim te nje dite te prishur agjerimi.
296. Itikaf: Qendrim. Personi i cili qendron ne xhami ne 10 ditet e fundit te ramazanit, me qellim kryerjen e ibadetit, kerkimin e nates se kadrit etj. Itikafi nuk eshte detyrim.
297. Lejletul: Nate
298. Lejletul Kader; Kader do te thote percaktim, caktim, miresi etj. Kjo eshte nata me e madhe ne boten islame dhe ajo bie ne netet tek gjate dhjete diteve te fundit te muajit ramazan.
299. Vaiz: Quhet imami qe mban predikim para se te hyje koha e faljes se namazit te xhumase.
300. Zekat: Shtim, rritja. Sasia me te cilen eshte obliguar myslmani qe ka kap kushtet qe e obligojne per dhenien e zekatit i cili jepet ne ar, argjend, monedh, kafshe, ne mallra tregtie, zekati i xeherore (nentokesore te ngurt, pasuri e ngrut qe nuk shkrihet, pasur qe eshte ne gjendje te leget) dhe pasuria te fshehur ne toke, zekati ne bereqet (miresit) tokes psh. Zekati eshte nje nder pese shtyllat e islamit.
301. Nisab: Koute, sasi. Psh. Nisabi i Zekatit.
302. Mikat: Vendi ku behet nijeti para fillimit te haxhit su dhe vendi ku veshet ihrami.
303. Ihram: Veshje e vecante qe bejne haxhileret ne Qabe.
304. Izar: Pjesa e poshtme e ihramit
305. Rida: Pjese e siperme e ihramit.
306. Haxh: Ibadet qe myslimanet e kryejne per hir te Allahut duke shkuar ne Qaber dhe kryer ritet e percaktuar me kete rast quhet Haxh. Haxhi eshte obligim per myslimanet qe kan mundesi per kryerjen e tije. Haxhi eshte nje nga pese shtyllat e myslimanit.
307. Umre: Eshte ibadet sic kryet haxhi por qe nuk eshte obligim.
308. Haxhi Ikran: Eshte nijeti i cili bashkohet per kryerjen e Umres dhe Haxhit.
309. Haxhi temettu: Behet kur haxhiu pasi vesh ihramin me nijet te kryerjes se Umres dhe Haxhit me nje udhetim gjate muajve te haxhit. Ben tavaf dhe sajin e Umres, pas berjes se tavafit dhe sajit te umres, qethet etj dhe jeton ne Mekke me veshje normale, pastaj per haxh vesh ihramin dhe kryen haxhin etj.
310. Tavaf: rrotullim , rrotullim rreth qabes. Ky rrotullim behet shtat here. Kater rrotullimet e para jane farz tre te fundit jane vazhib.
311. Sajj: Ecje ne kembe mes Safas dhe Merves. Kjo behet gjate kohes se haxhit.
312. Haxherul esved: Guri i zi , ne qabe.
313. Telbije: Te thuash lutjen: "Lebbejke Allahume lebejk..." eshte synet dhe thuhet 3 here.
314. Bedel: Haxhi qe nje person e kryen per tjeterin.
315. Ihram: Te ndalosh dicka qe eshte lejuar ose Berja njete per kryerjen e haxhit .
316. Tavafuz zijare: gjuatja me gurales e shejtanit ne diten e pare te Bajramit.
317. El uhdije: berje kurban e kafsheve qe i kalejuar Allahut dhe kurbeni behet per hir te Allahut.
318. El Ud-hijetu: Kurban
319. Qefin: Te mbeshtjellurit e te vdekurit me bez prej pambuku me ngjyr te bardhe quhet qefin.
320. Talkin: Lutje qe behet pasi te jet bere falja e namazit te xhenazes.
321. Ihsan: Te adhurosh Allahun xh.sh dmth te adhurosh Allahun sikur e shikon Ate edhe pse ti nuk e shikon, Ai te shikon ty.
322. Ihlas: Sinqeritet
323. Hak: E vertet. Po ashtu Hak apo Hakkun eshte nje nder emrat e Allahut xh.sh.
324. Shukr; Falenderim (Falenderimi qe i behet vetem Allahut) Nga kjo fjal kemi ; Shukur (gjithfalenderuesi), shekur etj.
325. Shirk: Vjen nga fjala Eshrak qe do te thote ti vendosesh dikujt ortak.Eshte ai qe beson ne bestytni. Ne kuptimin islam me shirk kuptohet personi i cili ne vend qe ti lutet e te besoj vetem Allahun xh.sh. , shkon dhe ndjek besimet sic eshte ai pagan apo bestytni etj. Personi qe ben shirk quhet mushrik qe do te thote ti besh Allahu nje ortak.
326. Kafir: Mohus i Allahut
327. Kufer: Personi qe ben dicka dhe e mbulon por ne aspektin islam do te thote mosbesim pra ai qe nuk pranon ato qe Allahu xh.sh. ka thene.
328. Farz; quhen detyrimet (obligime) fetare ndaj Allahut xh.sh. i cili ia ka urdheruar njeriut. Keto urdhera jane te pasqyruara ne librin e bekuar te Kur'anit.
329 Farz ajn: detyrim idnividual , psh 5 kohet e namazit, agjerimi i ramazanit etj. Kjo per te dy gjinit.
330. Farz kifaje: detyrim kolektiv , psh namazi i xhenazes
331. Vaxhib: Veper qe kerkohet te zbatohet patjeter eshte afer farzit. Psh leximi sures Fatiha ne namaz, sadakaja e fitirit etj.
332. Nafile: Namaz vullnetar
333. Sunnet; Quhen keshillat apo veprat qe ka bere i derguari i Allahut profeti Muhammed a.s. Termi sunet perdoret edhe per lutje e cila quhet "namazi sunnet" i cili falet pas farzit.
334. Mustehab: Eshte veprim nga syneti por qe Profeti Muhammed rralle here e ka bere.
335. Haram: Quhen veprat e ndaluara nga Allahu xh.sh. si; Ngenja e mishit te derrit, pijeve alkolike etj.
336. Mekruh: Veper e papelqyr
337. Mekruh tahrim: Eshte ajo veper e cila kerkohet te mos kryehet ne menyre te prere.
338. Mekruh tenzihen: Eshte ajo veper qe kerkohet te mos kryehet por jo ne menyr te prere.
339. Mubah: Eshte ajo veper per te cilen nuk eshte kerkuar veprim ose mos veprim i saj. Psh te ulesh kur do pish uj.
340. Salih: Eshte veper e vlefshme
341. Fasid: Vepra te prishura ne cilesi por ja ne ecence
342. Batil: Jane vepra qe jante te prishura ne cilesi dhe ecenve
343. Mendub: Veper e pelqyer
344. Kifaje: Mjaftueshem
345. Kunut : I nenshtruar (Duaja e Kunutit)
346. Salatu Duha : Namazi i paradites
347. Salatul Huxheh : Namazi ne rast nevoje
348. Teube : Pendim
349. Salatul Teube : Namazi i pendeses
350. Saltul Kusuf : Namazi i eklipsit
351. Ruku : Perkulje
352. Sexhde : Perulje
353. Resul ; I derguar i Allahut (Pejgamber)
354. Kaza : Me vones
355. Nebij : I derguari i Allahut (Pejgamber)
356. Haxh : Adhurim ndaj Allahut. Nje nga pese shtyllat e Islamit. Haxhi behet duke vizituar Qaben dhe disa rite te tjera fetare. Ai qe kryen haxhin mund te quhet Haxhi.
357. Araf : Vend i lart, Mal (Interval po ashtu ka kuptimin e Njeriut te kulturuar fetare dhe shpirteror.)
358. Hadith : Fjalet qe ka thene profeti Muhammed a.s.
359. Sened : Zinxhir (behet fjale per zinxhirin e trasmetuesve te hadithit)
360. Sahih : I sakt /Vertet (Hadith Sahih)
361. Hasen : I mir (Hadith Hasen)
362. Daif : I dobet (Hadith daif)
363. Mevlud : Ditelindje
364. Mumin : Besimitari i cili zbaton ato qe Allahu ka thene.
365. Hadith Sahih : Transmetim i sakte i fjales profetike (Me fjalen Sahih kuptojme qe zinxhiri i transmetuesve eshte i plote).
366 .Hadith Hasen : Transmetim i mir (dmth qe ne zinxhirin e transmetuesve ka nje mangesi te vogel por eshte Hasen (I mir) duke iu afruar hadithit Sahih).
367. Hadith Mursel : Transmetim i cili ne fund permendet emri i nje tabini i cili ka jetuar me sahabet e Profetit a.s.
368. Hadith Garib : Jane ato hadithe qe jane vetem nje trasnmetues.
369. Hadith Merfu : Jane ato hadithe qe permendin fjale, vepra, miratime apo levije trupore te cilat ia atribojn apo delegohen Profetit a.s.
370. Hadith Meukuf : Quhen ato sjellje, fjale apo vepra te nje sabahi (shok i profetit a.s.)
371. Mevdu : Hadithe te shpikura ose te fabrikuara, te trilluar
372. Selef : Pasardhesit e profetit Muhammet, ndersa nga ana terminologjike nenkuptohet brezi i shokeve te Profetit, duke u pasuar me pas ndjekesit te cilet quhet tabiine, e me pas tabitabinet etj.
373. Sahab : Bashkekohesit apo shoket e profetit. Ne aspekti fetare islam Sahab quhet te gjitha ta qe e kan shikuar dhe jetuar me profetin Muhammed a.s.
374. Ixhmai : Konsensus. Njesimi i mendime te dijetareve islam.
375. Kijas : Analogji. Formulimi i nje dispozite
376. Teklif : Urdherimi i njerezve
377. Mukelef : Personi pergjegjes fetarisht quhet Mukelef
378. Medhheb : Shkolle juridike
379. Ilmul kelam ; Apologjetik . Ilmu kelami merret me dispozitat si ceshtja e besimit ne Allahun h.sh, meleket, shpalljet, pejgamberet, Dita e Gjykimit etj.
380. Ilmul ahlak : Eshte shkenca e cilat merret me studimin nomrmave te sjelljest se mire te detyruar per besimtarin si dhe largimi nga e keqja.
381. Ilmul fikh ; Eshte shkenca e cila merret me studimin e dispozitave praktike qe perfshin veprime konkrete praktike te besimtarit e cila njihet ndryshe edhe si Jurisprudenca islame.
382. Muhadram : Quhen njerezit te cilet gjate kohes se profetit jane bere musliman.
383. Amel : Do te thote pune
384. Dua : Lutje qe behet drejtuar Allahut xh.sh
385. Teube : Pendim. Ne kete kuptim eshte edhe fjala Inabe.
386. Istigfar : Ti kerkosh Allahut falje
387. Sheriat ; Ligjet hyjnore.
388. Mehr : Dhurata e kurores se marteses
389. Teslim : Quhet thenia "Es selamu alejkum ve rahmetullah" (ne namaz)
390. Teshehud : Quhet "Et tehijati" lutja qe behet ne namaz
391. Adl : Drejtesi
392. Alhak : Etik, moral
393. As'hab : Shok (Shok te Profetit a.s.)
394. Ilahi : Hynor. ilahi quhen edhe kenget islame.
395. Mutekelimin : Studuesit qe merren me dispozitat islame
396. Ilmul Kelam : Dispozitat islame (Akaid, Amel, Ahlak etj)
397. Usuliddin : Themelet e fese
398. El firkatudalle ; Sekete te devijuara
399. Muhtar : I zgjedhur, (ne kohen e Perandoris Osmane ky terme perdorej per Kyreplak)
400. Rafidij : Refuzues (sekt i dal nga sekti shit Zejdi)
401. Murxhiet : Skeptikt
402. Mutezili : Shkolla qe njihet si shkolla e pare ne shkencen e Ilmul Kelamit
403. Murtekibul kebir : Gjynahqar i madh
404. Ez Zuhad : Asket
405. Safije : Quhet ato qe merrem me me Tesavuf
406. Tesavuf : Mistike
407. Kadirij : Sekt i dalur nga Tesavufi
408. Rifai : Sekt i dal nga Tesavufi
409. Hafijj : Pa ze
410. Muridin : Trashigues (nxenes)
411. Nasihat : Keshill
412. Jethrib : Eshte emri i vjeter i qytetit te Medines
413. El Emin : Besniku. Kur Mekasit shikuan sinqeritetin e Profetit Muhammed a.s. e quajten ate El Emin = Besniku
414. Akid : Besim
415. Akaid : Shkenca qe merret me shkencen e besimit.
416. Sheriat : Ligj, legjislativ
417. Fukaha : Jurist
418. Sunnet : Tradita e profetit
419. Zekat : Dhenia e nje pjese te caktuar te pasurise e percaktuar sipas rregullave islame
420. Nikah : Kurorezim (akt i kurorezimit te nje çifiti (burr-grua) sipas fese islame)
421. Mehr ; Dhurata e marteses (sipas fese islame)
422. Kijas ; Analogji . (barazim, krahasim, matje etj)
423. Rida ; Kenaqje
424. Bela ; Fatkeqsi
425. Meut : Vdekje
426. Ahiret : Jeta e pertejme
427. Hashr ; Grumbullim
428. Hisab : Llogaridhenie
429. Mizan : Peshore
430. Shefat : Ndermjetesim
431. Sirat : Ura e Siratit
432. Meikat : Vendi ku veshen haxhileret.
433. Sahabi : Pasus i Profetit ose bashkekohes (shoke) te Profetit.
434. Muhaxhir : Emigures
435. Ihlas ; Sinqeritet
436. Ihsan : Miresi
437. Velajet : Kujdestari
438. Tevekkul : Dorezim
439. Tesavuf : Mistika islame. Shkenca qe merret me mistiken islame.
440. Gaffet : Indiferentizem
441. Bekabilah : Gjetja e pavdekesise me Zotin
442. Hazed : Zili e keqe
443. Kannat : Ngopje
444. Tadhim : Zbatim
445. Shefkat : Dhembshuri
446. Salih : Pune e mir. Po ashtu edhe emri i profeti Salih a.s.
447. Sadik : Besnik
448. Riza : Pelqim por nganje here ka dhe kuptim; Per hir (psh per hir te Zotit)
449. Mahsher : Ringjallja. Dita e mahsherit.
450. Zeban : Ndeshkues (Meleket ndeshkues)
451. Evlijaullah : Njerez te afert te Allahut
452. Uzlet : Masë
453. Fejz : Frymezim
454. Tevexhuh : Kthem nga Zoti
455. Hudi : Orentues (Sifat i Allahut xh.sh)
456. Levhi Mahfudh : Pllaka e kujdeses ne te cilen eshte e ruajtur cdo gje.
457. Rija : Shtirja (shtiret sikur)
458. Ai'neh : Shitbleje e fshete. Quhet e fshte me qellim fshehjen e kamates.
459. Fikh : Jurispundece islame
460. Istihsan : Situate inpunuese duke e kthyer ne norme te justifikueshme gjerat e ndaluara. Koncept i jurispudences "Fikh".
461 .Mesalihul Mursele : Kuptohet parimet e parapelqimit te me se mires. Koncepet i Fikhut.
462. Istislah : Interes i pergjithshem. Koncept i Fikhut.
463. Xhizje : Taks simbolike qe paguhet nga jomyslimanet per te treguar mbindjen ndaj Sundimit (shtetit) islam, pasi islami jomuslimaneve u granton sigurin dhe jeten e tyre dhe ato ndryshe nga myslimanet nuk marrin pjese ne luften e thirrur nga sundimtari mysliman. Me fjale te tjera xhizja eshte ne vend te mbrojtjes ushtarake te cilen shteti e kryen per banoret e siguruar . Nese shteti nuk i mbron, nuk ka te drejte te marre xhizjen.
464. Elhade : Gjykim
465. Adlije : Gjykate
466. El Hukmu : Vendim apo gjykim.
467. Halif : Udheheqes
468. Rashidin : Te udhezuar
469. Xhunub : Papasterti (kur ejakulohet mashkulli)
470. Et Tahare : pastrim
471. En nexhasetu : Papasterti fizike
472. Sur ; Uji i mbetur qe nuk ka levizur
473. El Vudu : Abdest ose larja me uje e nje pjese te caktuar te trupit. Muslimanet marrin abdest per te lexuar Kur'anin, fal namazin etj.
474. Mes-h : Ferkimi me dore te largur i nje te katerten e kokes, kjo gjate marrjes se abdesit. Po kjo fjale perdoret per meset apo ato lloj çorapesh qe mbulojne nyjen e kembes dhe qe nuk teperdon uji i lehte. Ata qe mbaj mes-h kan si kohe mesatare per ti mbajt ne kemb pasi te ken marr abdes dhe i veshin mes-hin rreth 24 ore deri ne 72 ore. Kjo perdoret ne udhetime.
475. Adab : Sugjerime
476. Gusul : Te pastruarit me uje, te lash dicka me uje. Myslimanet kur behet e papaster bejne Gusull duke lar te gjith trupin, kjo eshte obligim minimumi nje here ne jave. Patjeter eshte e detyrueshme te besh gusull kur nje person ejakullohet apo ben mardhenie intime.
477. Nifas : Gruaja lehone
478. Hajz : Grat me zakone , ose menstruacione
479. Xhunub : Kur burri prishet , dalja e spermes. Ne keto kushte e ka detyrim marrjen e gusulit pra larjen e gjithe trupit.
480. Tejmum : Synim . Symi i zevendeisimit te abdesit kur nuk gjendet uje etj.
481. Berzah : Jeta e varrit
482. Mahsher : Grumbulli i llogaridhenies
483. Iblis : Djalli
484. Hixhret; Shperngulje. Shperngule e bere ne kohen e Profetit Muhammed a.s.
485. Muhaxhir: Emigrante
486. Ensar; Ndihmes ( Ensar jane quajtur banoret e qytetit te Menides qe priten emigrantet te cilet erdhe bashke me Profetin Muhammed a.s.
487. Ihram; Veshje ose mbules e bardhe , jane dy copa te bardha pa qepje qe i veshin haxhileret meshkur gjate kohes se Haxhit ose Umres.
488. Kufe; Qytet ne Irak
489. Tabiin; Brezi i dyte i myslimaneve te cilet kan njohur shoket e profetit Muhammed a.s.
490. Kaside; Poem per te lavderuar dike
491. Fitne; Perçarje / ngaterres
492. Xhenaze; Ceremoni mortore
493. Alemi eruah: Bota e shpirtrave
494. Sure; Kapituj. Pra suret e Kur'anit
495. Xhuz; Pjese , kuptohet me pjese te Kur'ani i cili ka 114 sure te ndara ne 30 xhuze. Cdo xhuz ka 20 faqe Kur'anor.
496. Leuhi Mahfudh; Libri ku Allahu ka shkruar cdo gje qe do te ndodhe nga fillimi deri ne fund.
497. Muamelat; Kodi i te drejtave civile
498. Fikh; Jurisprudenca islame
499. Misvak; Lloj bime e cila eshte perdorur qe ne kohet e hershme si furçe dhembesh
500. Vali; Guvernator
501. Dirhem: Monedhe argjendi tre gramshe.
502. Multezem: Pjesa midis deres se Qabes dhe Gurit te Zi
503. Nexhaset; Papasterti
504. Xhunub: Eshte personi qe nuk pastrohet pas mardhenieve intime, ose nxjerrjes se spermes.
505. Gusel: Quhet larja e plote e trupit , kjo e domosdoshme (detyrim) pas marredhenieve intime ose ejakulimit.
506. Tejmum; Ne aspektin islam i referohet te kerkuarit e dheut per te fshir fytyren dhe duart me qellim pergatitjen per namaz, kjo behet kur nuk ka uje.
507. Hajz; Mebstruacione
508. Dhuhr; Namazi i drekes
509. Asr: Namazi i pasdites ikindia
510. Et Tahara: Pastrim
511. Radij Allahu anhu: Zoti qofte i kenaqur me te.
512. Hadith; Eshte fjala , keshilla apo vepra e profetit Muhammed a.s.
513. Hadith El mudtarib; Jane ato transmetime te cilat behen nga dy pal transmetuesisht qe jane ne kundershtim, pra cfare e thote njeri nuk e thote tjetri.
514. Meukuf; Eshte ai hadith i cili ka gjurmet tek nje sahab (i cili ka jetuar ne te njejten kohe kur ka qene gjall dhe profeti) dhe jo direkt nga Profeti.
515. Mualel: Eshte ai hadith i cili ne pamjen e pare nuk te jep te kuptosh qe eshte i dobet, por nese thellohesh ne studimin e tij gjen dobesi.
516. Munker; Eshte ai hadith qe transmetohet nga njerez jo te besueshem dhe gjynahqar .
517. Hadith Shadh: Eshte ai transmetim ku nje transmetues i besuar i hadithit vecohet me nje hadith per te cilin nuk ka trasnmetime te tjera qe e perforcojne ate.
518. Mualak: Eshte ai hadith i cili ne fillim zinxhiri (sened) i te cilit kane renje nje , dy a shume trasnmetues .
519. Mutevatir: Eshte ai hadith i cili ne te gjitha fazat eshte transmetuar nga grupe njerezish.
520. Bidat: Kuptohet cdo shtes apo ri ne fe.
521. Zina: Kryerja e mardhenieve sekusuale jasht rregullit pra pa qene te kurorezuar. Islami e ndalon kryerjen e mardhenieve seksuale jasht marteses, po ashtu ndalon dhe tradhetin bashkeshortore.
522. Duha: Paradite, psh Salatu Duha dmth namazi i paradites.
523. Haxheh: Nevoj, psh Salatul haxheh dmth namazi ne rast nevoje
524. Teube; Pendim , psh Saltu teube, namazi i pendimit.
525. Salatul Istiska: Namazi i kerkimit te shiut
526. Vasijet: Porosi
527. Istinxha: Pastrim me uje i pjeseve intime
528. Istixhmar: Pastrimi me mjete si; leter etj te pjeseve intime. Kjo kur nuk ka uje.
529. Hajrat; Ka kuptin e kryerjes se puneve per mir, pra per hir te Allahut e cila njekohesisht eshte ne dobi te njerezve.
530. Ameli Salih; Kryerja e puneve te mira. Amel do te thote; pune, Salih do te thote; e mir, e dobishme, e hajrit
531. Hadeset; Do te thote; Gjendja e papaster truperore dhe shpirterore. Nje i tille eshte i obliguar te pastrohet gusull (dmth larja e gjithe trupit), abdes (dmth larja e disa pjeseve te caktuara te trupit).
532. Nexhaset; Jane ato gjera te papastra, te cilat ne islam quhen Nexhaset. Psh qe namazi te jete i pranuar mysliman ka obligim qe; turpi, rrobat, vendi ku te falet te jene te pastra.
533. Dalale ; Humbje (eshte ne dalale ai qe nuk ndjek rrugen e besimit ne Allahun xh.sh.)
534. Dai; Thirres (njoftues, tallall)
535. Tehexhud; Lutje. Tehexhudi eshte lutje qe myslimanet i bejn Allahut ne mesin e nates. Ky namaz quhet Tehexhud.
535. Terbije; Edukate
536. Zina; Imoralitet
537. Dhimmije; Quhen jo muslimanet qe jetojne ne shtetin mysliman. Per kete nje hadith thote: "Kush i shqeteson dhimin nuk eshte prej nesh."
538. Kefarat; Jane ato pune te mira qe fshijne gjynahet. P.sh, marrja abdest.
539. Derexhat; Jane punet qe e lartesojne njeriun. P.sh ti ushqesh njerezit.
540. Ehli kitab; Keshtu quhen librat e krishterve dhe hebrenjeve
541. Nasiha: Keshille. Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Feja eshte keshille (nasiha)..."(Buhari)
542. Ensar; Quheshin banoret e qytetit te Medines, Arabi
543. Sened: Varg, vargu i trasmetueseve te haditheve (fjaleve te profetit Muhammed)
544. Ether; do te thote ; gjurme. Fjala ether eshte sinonim i fjales Hadith
545. El Kuddus: I paster
546. Nebevij: Kuptohen ato gjera qe kan burim profetin Muhammed a.s.
547. Hasen: I mesem, pershembull "Hadith hasen"
548. Daif: I dobet, pershembull: "Hadith daif"
549. Hafije; I pashpjegueshem. Tek ne kjo fjal keperdoret si: spiun.
550. Merfu; I ngritur. Bashkangjitja e hadithit me Profetin a.s.
551. Kuvliju: Teorik
552. Fialiju; Praktik
553. Mursel; I tejkaluar. Hadith mursel
554. Mudal: I asgjesuar. Hadith mudal
555. Mudeles; Mister. Hadith Mudeles
556. Garib, el garib; I vetmuar
557. El Aziz; I perferuar, i pelqyer
558. Mesh-hur. el mesh-hur; I njohur, si te thuash me fam
559. Reshid / Rashid; I drejt. Pershembul Harun Reshid dmth Haruni i drejte
560. Namaz; Lutje qe myslimanet i bejne vetem Allahut, ne arabisht quhet Salat.
561. Kusuf; Eklips, psh; Salatul Kusuf quhet namazi i eklipsit diellor.
562. El Meni; Sperma. Edhe ne kete rast myslimani duhet pastrohet nga Meni.
563. Gusul; Larja e e plote e gjith trupit.
564.
Vazhdon....