Gëzim Kopani

Kazaja e Pukes ne vitin 1892        Sipas shenimeve te Iskodra Vilayet Salnamesi te vitit 1892 Kazaja e Pukes pasur 11690 fryme. Nga keto 6130 te besimit mysliman dhe 5560 te besimit katolik.      Tabela e vitit 1892   sqaron se ne Kazan e Pukes kishte 9 xhami, 4 shkolla islame (Mejtepe ose Mekteb), 9 kisha, 46 fshatra, 1570 shtepi te shperndara ne fshatin Kabash( 1), Iballe , Qerret , Puke , Berishe dhe Malzi . Sebashku jane 6 bajrak te drejtuar nga Bajraku i Kabashit .(2)                           Bajraket e Pukes dhe popullsia e tyre. Viti 1892 (H.1310) Pasqyrim te dhenash Bajrak Shtepi Popullsi Mysliman Katolik Xhami Kishe Mejtep Fshatra Kabash 240 1880 940 940 3 1 ska 8 Iballe 200 1400 210 1190 1 2 1 islam 8 ...

Ne fotografi ka te shkruar emrin Muhamedun resulullah Pasi Allahu xh.sh. beri detyrim (farz) haxhin, profeti Muhammedi a.s. zhvilloi haxhin e pare e te fundit pasi Profeti a.s. aty mbajti edhe fjalen e fundit drejtuar xhematit. Hytbja e lamtumires u krye ne vitin e dhejte te hixhretit. Kur eshte nisur per te kryer haxhin profeti Muhammed a.s. kishte me vete rreth njeqind deve per ti bere kurban. Gjate rruges profeti Muhammed a.s. u foli besimtareve mbi haxhin. Kur arriten tek vendi i quajtur Dheulhulejfe Muhammedi a.s. u thote bashkeudhetareve te tij: " I derguar nga Allahu xh.sh me erdhi sonte Xhebraili i cili me urdheroi: Fal namazin ne kete lugin te bekuar dhe thuaj se ke bere qellim (nijet) per haxh, edhe per umre ." (Buhari) Ne kete vend Muhammedi a.s. fali dy rekate namaz per ihram. Ne fund falenderoi Allahun xh.sh duke bere tesbih dhe madherime (tekbir), nder te tjera profeti Muhammed a.s. tha: " Allahu im! Bema kete haxh te mir e te pranueshem, ku te mos ket...

Naim Frasheri 1846-1900 Naim Frasheri u lind ne vitin  25 maj   1846 ne Frasher  te Vilajetit te Janines nga babai Halit dhe nena Emine dhe vdiq ne vitin 20 tetor   1900 . Naim Frasheri eshte poeti me i madh i Rilindjes Kombetare. Ai eshte nder autoret me te njohur te misticizmit islam ku permend " Qerbelaja ". Eshte edhe nje shkrim me titull: " Zot i Madhe dhe i vertet ",  Ne librin e tij " Mesime " botuar ne Bukuresht (1894) Naimi e fillon keshtu: " EjvaAllah .." nder te tjera aty shkruan:  ".... Dashuria e Zotit eshte krejt e urtesise. Ata , qe duan Zotin, kerkojne te verteten ." Po ashtu Naimi thote: " O Njerez! Mos u beni te pa bese, e mos dilni nga urdhi i Zotit. " Keshtu Naimi i lutej Allahut xh.sh.: " Zot i madh e i vertet! Te qofshim fal! Falna urtesin, njerezin, vellazerin, bashkimin, Udhen Tende te drejt. Nxirrna ne drite, mos na ler ne erresire, largona (mergona) nga sharja, vjedhja, zilija e ...

Naim Frasheri 1846-1900 " Ai qe hiqet i madh dhe mbahet i rend, e ka mendjen e vogel, e te lehte si pende ."(1) " Mos i bej njeriu ne jete, gje qe s'do ta pesosh vete. " " Gjysma e punes eshte perfunduar kur ajo fillohet me deshire ." " Kusaria, ligesia, dhe sa te keqija jane, edhe gjithe marrezia, padijen meme kane ." " Kur te jesh i zemeruar, mendja eshte e turbulluar, bej durim sa te kullohet, se njeriu pastaj pendohet. " " Shiko faqebardhe te rrosh, e perpiqu te besh mir, dhe me ç'do njeri te shkosh, i padëm dhe i lire. " " Urrejtja eshte bere aq shume e pelqyer ne bote saqe miresise nuk i ka ngelur lavdi fare ." Pergatiti Gezim KOPANI __________ 1. Me shume rreth Naim Frasherit mund te lexoni ketu:  Naim Frasheri (1846-1900) dhe islami

"Njeriu matet me dy gjera te vogla: zemra dhe gjuha." Gazali

Tregohet se nje dite profeti Muhammed a.s. po vizitonte tregun. Ai i afrohet nje tregtari i cili shiste grure. Muhammedi a.s. fut dore ne grumbullin e grurit ku ndjen lageshti, dhe Muhammedi a.s. pyet: Cfare eshte kjo lageshti? Tregtari i thote: E lagu shiu , o i Derguari i Allahut ! Muhammedi a.s. tha:  "Atehere pse nuk e ke nxjerr siper pjesen e lagur qe ta shikonje te gjithe?" Dhe vazhdoj duke thene: "Kush genjen, nuk eshte prej nesh (nga ndjekesit e mij)!"                                                                       (Muslim, iman) Mbi moralin dhe pastertin e tregtis profeti Muhammed a.s. ka treguar shembullin e dy personave. Ai tregon: "Nje njeri nga ata qe kane jetuar para jush, belu nga nje person nje toke fitimpruese. Pastaj nen toke gjeti nje qyp me flori. E mori qypin dhe sh...

Xhabiri r.a. tregon se gjate hapjes se llogores ne luften e Hendekut doli nje shkemb i fort. Shoket shkuan dhe i treguan Profetit Muhammed a.s., kur e degjoj kete, Muhammedi a.s. tha: Do e shikoj vete ate. Prej tre ditesh nuk kishim ngren gje, ashtu edhe Profeti a.s. i cili ne bark kishte lidhur nje gur prej urise. Kur arriti mori kazmen dhe e godet gurin i cili u thermua. Kur e shikova gjendjen e renduar te Profetit a.s. i thash: "O i derguari i Allahut! A me jep leje te shkoj pak deri tek shtepia?" Dhe pasi me dha leje, arrita ne shtepi ku gruas i shpreha shqetesimin mbi gjendjen e Profetit a.s. prandaj a ke ndonje gje per te ngrene? Gruaja i tha: Kemi pak elb dhe nje kec. Mora kecin e therra dhe me pas bluajta elbin per buk. Vendosa mishin te zihej dhe buken te piqet. Pas kesaj xhabiri i cili kishte lene ushqimin pothuajse gati ,  niset per tek Profeti a.s. te cilit i thote: "O i Profet i Allahut xh.sh! Kam pergatit dicka per te ngrene, eja ne shtepi sebashk...

Nga deshira e madhe qe Profeti Muhammed a.s. ka per ti takuar vellezerit e tij mysliman, diten e Gjykimit Allahu xh.sh. do e ringjall te parin Profetin Muhammed a.s. Sipas transmetimeve kemi se profeti Muhammed a.s. nga deshira per te takuar popullin e tij do filloj te therras: "Umeti im, Umeti im ! Per shkak te thirrjes dhe pergjerimit te tij, i vijne prane Profetit Muhammed a.s. meleket dhe i thote: "O Muhammed ! Mos e bej me kete pergjerim e kete thirrje pasi nuk e di se cfare kane bere ata pas teje. Pas kesaj (tregohet se Muhammedi a.s. u informua per gjynahet e bera nga umeti i tij) dhe tha: Larg meje, larg meje."                                                               (Buhari, Muslim etj)

Profeti Muhammed a.s. per myslimanet pasardhesit e tij ka thene: Nje here profetit Muhammed a.s. u thote shokeve te tij: "Me ka marr malli per vellezerit e mi!" Shoket e pyeten: A nuk jemi ne vellezerit e tu? Jo! u tha Muhammedi a.s., "Ju jeni shoket e mi. Vellezerit e mi jane ata qe do vijne pas meje dhe qe do me besojne pa me shikuar." (Buhari)

Pejgamberi Jusha a.s . rrjedh prej familjes se Profetit Ibrahim a.s . Ai eshte djali i Nunit te Efrainit e ky i biri i Jusufit , e ky i biri i Jakubit e Jakubi i biri i Is'hakut, e Is'haku i biri i Ibrahimit. Jusha a.s. eshte pikerisht djali i cili ka shoqeruar profetin Musa a.s. kur ai u takua me Hidrin . Per kete  Allahu xh.sh. thote:  " Perkujto, kur Musai djaloshit qe e shoqeronte i tha:  " Nuk do te ndalem se ecuri deri te arrijme vendtakimin e dy deteve , ose do te udhetij nje kohe te gjate ."  (El Kehf, 60) Kur profeti Musa a.s. mori udhetimin e tij nga Egjipti per ne Palestin me qellim çlerimin e saj nga jobesimtaret te cilet kishin dhunar ate, populli sikur te mos kishte ndodhur asgje filloj ti jepej kesaj bote duke harruar mesimet e Teuratit dhe mesimet e profetit Musa a.s. Ne shkretetir profeti Musa a.s. u tha: " O Populli im! Hyni ne token e shenjte (Palestin) te cilen Allahu ua premtoi, dhe mos u ktheni mbrapa, pasi atehere do deshperoheni. At...

Me date 3 nentor 2018 kisha kenaqesin te ndaja disa vlersime te nxeneve me te mire , te dal nga konkursi i zhvilluar mes nxenesve te Mejtepit te Pukes, Fushe Arrezit, Qerretit, Rrapes dhe Iballes. Mejtepi i Pukes ; Shehid Lluka, Xhoana Laçi, Ersilo Laçi, Ersilda Hysnei, Sjamen Demuçaj. Fushe Arrezi: Sidita Aga, Egzon Dhjaku, Semisara Selimaj, Artenisa Selimaj. Qerretit: Emanuela Dunga, Ergys Dunga, Jurgen Pema, Enes Dunga, Vjollca Qarri, Rrape: Klevisa Mataj, Emanuela Dhjaku, Emanuela Canaj, Armela Mataj. Iballe: Esterina Aga, Argen Aga.

Ne kohen e profetit Davud a.s. tregohet se nje here nje grua e varfer paraqitet para profetit Davud a.s. e cila e pyet : O i zgjedhuri i Allahut ! A eshte Allahu i drejte? Davudi a.s. i thote: Si mendon keshtu? Padyshim qe Allahu eshte i drejte! Pse pyet? Gruaja thote: Jam nje grua e ve dhe nene e tre vajzave jetime. Me ato mundesi qe kam punoj per ti ushqyer ato dhe ato me ndihmojne te tjerr ne tezgjah per shitur pelhur. Nje dite u nisa per shitur pelhurat ne treg. I kisha vendos ne nje cop te kuqe. Gjate rruges u ula posh hijes se nje peme per te pushuar, pa pritur vjen nje shpend i madh dhe me rrembeu punimet dhe te hollat qe kisha. Kjo ishte fatkeqesi shume e madhe pasi nuk kisha cfar te dergoj ne shtepi. Per kete shkak erdha tek ju. Davudi a.s. pasi degjoj se cfare i kishte ngjare gruas se varfer tentoj qe ta qetesoj, por ne keto momente troket dera dhe futen brenda dhjete tregtar. Secili kishte njeqind monedha ari dhe duke ia dhene Davudit a.s. thane:I derguari i Alla...

Gjate nje bisede mes Musait a.s. dhe Allahu xh.sh , Allahu xh.sh i kerkoj profetit Musa a.s. qe ta dergoj Harunin a.s. ne nje koder pasi do tia marr shpirtin ne ate koder, duke i treguar Musait a.s. kodren ku do e dergonte. Keshtu nje dite Musai a.s. dhe Haruni a.s. u nisen ne udhetim derisa ariten tek nje koder. Aty shikuan nje lis te madh , para tij nje shtepi te bukur, e sapo e ndertuar, prej te ciles vinte nje arom. Kur Haruni shikoj lisin e madh, shtepin e bukur dhe aromen qe vinte, i pelqeu shume dhe i kerkoj Musait a.s. qe ta shikoj nga afer. Qe te dy ju afruan shtepis per ta shikuar. Dalluan se cdo gje ishte e bukur dhe rregulluar, e pergatitur ashtu sic duhet me shtrat e cdo gje.  Per shkak te lodhjes por edhe te bukuris dhe rehatis, Haruni a.s. i thote Musait a.s.; Do deshiroja shume qe te bej nje sy gjume ne kete shtrat! Musai a.s. i thote qe te flej, por Haruni a.s. i thote: Kam frik se mos do vije i zoti i shtepis dhe do hidherohet me mua. Musai a.s. i thote: ...

Profeti Junus a.s. rrjedh prej familjes se profetit Ibrahim a.s. Profeti Junus eshte i biri i Metait . Per kete profeti Muhammed a.s. ka thene: " Emri me i madh i Allahut eshte ai i cili kur e theret me te, te pergjigjet. Kush lutet me ate emer, lutja do ti pranohet, siç u pranua lutja e Pejgamberit te Allahut xh.sh, Junusit a.s. te birit te Mettait. .." (Ibn Xheriri) Junusi a.s.(1) ne Kur'an njihet si profeti i Balenes (2) Ai u derguar si Pejgamber tek banoret e Nejneves (3) te cilet kishin lene rrugen e besimit ne Allahun xh.sh. Per disa vite Junusi a.s. i ftoj ata qe te besojne Allahun xh.sh. por kjo gje nuk ndodhi. Per kete shkak Junusi a.s. u merzit shume saqe u largua prej tyre duke i paralajmeruar se do ti godas denimi i Allahut xh.sh.  (Per shkak te karakteristikes se gjarjeves mes Junusit dhe popullit te tij, Allahu ka vendosur ne Kur'an nje sure me emrin e profetit Junus a.s.) Allahu xh.sh thote: " (Perkujto) Edhe ate te peshkut (Junusin) kur doli i ...

Femija i cili pas sures El Fahtiha thoshte Amin me ze te larte. Ngjarjen e tregon imam Ahmedi i cili thote: Ilustrim "Ne xhami vinte per namaz nje femije i cili ende nuk i kishte mbushur 10 vjec. Cdo here mundohej ta falte namazin ne safin (rreshtin) e pare  pas imamit. Kur imami perfundonte suren El Fatiha, femija me ze te larte bertiste Amin, aq sa shqetesonte te tjeret. Cdo dite imami pas namazit e merrte femijen per dore dhe e nxirrte nga xhamia pa i thene asnje fjale. Mirepo nje dite nuk ndodhi ashtu. Kete here imami mori guximin ta pyeste djalin pse thote Amin me ze te larte? Djali i thote: Prinderit e mi nuk falin namazin  edhe pse shtepia jone eshte afer me xhamin , mundohem te theme Amin me ze te larte qe prinderit te me degjojne  e ndoshta edhe ata do falen bashke me mua. Imami tha: Pas ketyre fjaleve mu rreqeth trupi dhe vendosa qe me nje grup xhematlisht te shkojme tek shtepia e femijes me qellim takimin e prinderve te tij. I keshilluam per rendesi...

Tregohet per nje çift te moshuarisht te cilet ishin shume te varfer por besimtar ne Allahun xh.sh. Nje dite bashkeshortja i thote burrit: Sot nuk kemi asnje gje per te ngren. I merzitur plaku i moshuar del nga shtepia per siguruar ndonje ushqim apo te holla derisa hyn ne oborrin e xhamis ku gjen nje çante brenda te ciles kishte  1000 dirhem (te holla). Shikon rreth e rrotull por nuk veren njeri ndaj vendos te marr çanten dhe ne shtepi ta diskutoj me bashkeshorten e tij. Pasi i tregon, bashkeshortja i thote: Duhet ti kthehesh te hollat aty ku i ke marr dhe te pyesesh se te kujt jane. Paku i moshur merr çanten dhe shkon tek xhamia per ta len çanten dhe aty me ze te lart pyet: Di njeri gje per kete çate e kujt eshte?  Ne kete moment nje person i cili me pare kishte vezhguar veprimet e plakut i pergjigjet duke i thene: Çanta dhe ato qe ka brenda jane te tuat madje urdhero dhe keto 9000 te holla te tjera! Plaku me habi i thote: Po talleni ne mua ? Njeriu i thote: Per Zotin e m...

Tregtari i mjaltit Tregohet per nje tregtar te suksesshem te quajtur Lejs ibn Sadi se: "Nje dite atij i arriti anija e mbushur plot me mjalt. Nje plake e varfer e kuptoj kete dhe merr me vete nje ene te vogel dhe udheton drejte anijes, dhe kur arrin aty i drejtohet tregtarit: "Nese ke mundesi, te lutem ma mbush kete ene me mjalt!" Tregtari , pasi e shikoj nuk i dha gje. Ashtu e vetmuar pa thene asnje fjale plaka merr rrugen per ne shtepi. Duke shikuar kete sellje tregtari urdheroj qe ti dergojne plakes nje fuqi te mbushur me mjalt. Nje nga puntoret e tij e pyet: Pak me pare ti refuzove tia mbushesh nje ene te vogel ndersa tani i dergon nje fuqi me mjalt pse? Tregtari tha: Ajo kerkoj sipas mundesis dhe nevojes se saj , ndersa une po i jap asaj sipas mundesis time. Pergatiti Gezim KOPANI

Kjo eshte nje fotografi e ushtareve Osman bere ne xhamin e profetit Muhamed a.s.  Fotografi eshte bere gjate luftes se pare boterore , rreth vitit 1914

Fshati Kryezi ndodhet ne rrethin e Pukes dhe ai ndodhet ne rrjedhen e lumit Fani i Madh . Ai shtrihet ne dy ane te lugines me nje lartesi deri rreth 700 m mbi nivelin e detit. (1)" Ky asht nji katund me panorame fort te bukur, me livadhe e fusha te gjana e te plleshme, rrethue gjithkahe prej kodrash e malesh veshe me pisha sa me te kenaqe synin. I ka fal Zoti uje mjefet, si me pi, si me lage tokene bereqetit. Ban gjithfare pemesh, por sidmos molla te pakurrkundshoqe ." (2) Fshati Kryezi,fotografi e bere nga xhamia e re , v.2016 Sipas gojedhenave thuhet se ai eshte banuar qe ne lashtesi. Sipas disa te dhenave ky fshat eshte banuar fillimit nga Rrapajt  , e pas tyre Zotnit, te cilet me vone pranuar disa qipçinje nga Mirdita, Berisa, Shala, dhe Temali. Ndersa disa te tjere thoene se ai filloj te banohej nga fise te ardhura nga si Rrapim Zotnia, Oroshi, Shala, Spaçi, Pultake , Kushneni, Gjinajt, Dukagjin, Kabash, Berish, Gojan. Banoret e ketij fshati perbehen nga dy besi...