 |
| Naim Frasheri 1846-1900 |
Naim Frasheri u lind ne vitin 25 maj 1846 ne Frasher te Vilajetit te Janines nga babai Halit dhe nena Emine dhe vdiq ne vitin 20 tetor 1900.
Naim Frasheri eshte poeti me i madh i Rilindjes Kombetare. Ai eshte nder autoret me te njohur te misticizmit islam ku permend "Qerbelaja".
Eshte edhe nje shkrim me titull: "Zot i Madhe dhe i vertet", Ne librin e tij "Mesime" botuar ne Bukuresht (1894) Naimi e fillon keshtu: "EjvaAllah.." nder te tjera aty shkruan:
"....Dashuria e Zotit eshte krejt e urtesise. Ata , qe duan Zotin, kerkojne te verteten."
Po ashtu Naimi thote:
"O Njerez! Mos u beni te pa bese, e mos dilni nga urdhi i Zotit."
Keshtu Naimi i lutej Allahut xh.sh.: "Zot i madh e i vertet! Te qofshim fal! Falna urtesin, njerezin, vellazerin, bashkimin, Udhen Tende te drejt. Nxirrna ne drite, mos na ler ne erresire, largona (mergona) nga sharja, vjedhja, zilija e zemerimi, e mos na le kurre ne mundim e te keqe."
Po ashtu nder strofat me te njohura te krijimtaris se tij eshte:
"Kam shume shprese te Perendia
Qe te mos jete keshtu Shqiperia
Po te ndritohet, te lulezohet..."
Ose poezi me titull: "Falja"
Zot i madh e i vertet,
te qofshim fal per jete!
Falna shendetin e fuqine,
Zot i madh e i vertet,
te qofshim fal per jete!
Falna shendetin e fuqine,
miqte e gjithe njerezine!
Falna gjithe urtesite,
miresite, diturite!
Mos na lere ne erresire,
Falna gjithe urtesite,
miresite, diturite!
Mos na lere ne erresire,
rrefena udhen e mire!
Dergona ne shpirt drite,
Dergona ne shpirt drite,
te njohim miresite!
Mergona nga ligesia,
Mergona nga ligesia,
nga punerat e keqia!
Prej çdo fare marrezie,
Prej çdo fare marrezie,
qe s'i ka njeriut hije!
Nga te ligat vetija,
qe nuk i qa vetedija!
Bena njerez te vertet,
Bena njerez te vertet,
te mos jemi fajtore,
te ligj, te mjere e te gjore!
Nga te ligat mergona,
Nga te ligat mergona,
ne miresite afrona!
Mos na lere ne mundime,
Mos na lere ne mundime,
ne semundje dhe lengime!
Falna , Zot i madh, urate,
te mos biem ne mekate!
Me vellazeri te shkojme,
Me vellazeri te shkojme,
jete te trashegojme!
Nga çdo mënxyrë shpetona,
Nga çdo mënxyrë shpetona,
udhen e djrete tregona!
Mos na lere kurre te shkrete,
Mos na lere kurre te shkrete,
Zot i madh e i vertet!
Po ashtu Naim Frasherit i gjejme edhe kete lutje bere Zotit per Shqiperin: "O Zot! Fali Shqiperise e Shqipetareve qe i falen emrin Tend, gjithe te mirat qe ka ne jete dhe largoi (ruaj, mergoi) nga te gjitha te ligat.Amin!"
Perveç ketyre sa permenda ne lidhje me Naim Frasherin dhe Islamin eshte edhe vepra "Bektashizmi Shqiptar" etj.
Naim Frasherit njohet per vepren "Rregullat e Persishtes sipas metodes se re". Ai shkroj pozin "Kater stinet (Fusuli erbea)" ku ndikim jo te vogel tek ai kan pasur vargjet e Sadi Shirazit etj.
Me pas ai shkroj "Enderrimet, (Tehajulat)". Pervec ketyre, vepra me e njohur e Naim Frasheri eshte poema "Bageti e Bujqesi".
Nder veprat e tjera jane: Kavaidi farisijje.. (Rregullat e gjuhes Pers. Naimi eshte i pari qe shkroj gramatiken e gjuhes perse duke u bazuar ne rregullat gramatikore te gjuheve te tjera), "Kater stinet
Fusuli erba), Lulet e Veres, Parajsa dhe fjala fluturake, Iliada e Omerit, Historia e Skenderbeut, Deshira e vertet e shqiptareve etj.