Paganizmi dhe mitet

Dihet se Allahu xh.sh. deri ne kohen e profetit Muhammed a.s. ka derguar pejgamber per te udhezuar njerezimin ne besimin e Allahut xh.sh. Per shkak te mashtrimit nga shejtani (djalli), nefsi (uni), injoranca etj, njerezimi harroj adhurimin e Allahut dhe filluan te vet krijojne mite e perendi te rreme, kjo kryesisht per te sunduar njerzit apo per tu mbrojtur nga e "liga".
Ne miteologji e liga eshte luftuar nga perendite mitike ne te cilat njerezit besonin ne fuqit e tyre te jashtzakonshme si p.sh; Zanat, Dragoi (i cili ne disa raste shfaqet ne forma te ndryshme) etj. Perveç besimit islam edhe ai kristian eshte kunder bestitnive, pasi ato e devijojne njeriun nga rruga e Zotit. Per shkak te devijimit nga rruga e Allahut xh.sh, Allahu dergoj tek popujt te ndryshem Pejgamber (Profet) pra te zegjur, te derguar me qellim udhezimin e tyre ne rrugen e drejte.
Njerezimi aq shume devijoj nga rruga e drejte saqe shume sundimtar e shpallen veten Perendi. Per ti ilustruar keto ju sjell disa shembuj te mitologjive te ndryshme nepermjet te cilave njerezit harruan Krijuesin e Gjithesise Allahun xh.sh. 
Krijimi i miteve apo legjendave u ben nga njerezit me qellim sundimin e tyre. Shume udheheqes djallezor krijonin perendi te ndryshme si p.sh: Perendia e Diellit, Henes, Ujit, Perendesha e Pjelluris (Artemis), Stuhis, Malit, Gjarperit, Kalit, Luanit ose gjysme perendi siç ishin: Perseu, Akili, Herkuli etj. Per ta ilustruar me mire kete, ju sjell si shembull qytetin antik te Tarsusit ne Turqi i cili eshte vendbanim i lashte Hitit i mbushur me legjenda te ndryshme mitike. Tarsus vjen nga emri Tarsos "shput kembe" ose Tarhuz qe do te thote: "Perendia e stuhise". Mendohet se Tarsusi eshte banuar nga Asirianet dhe Perset rreth 400 vjet para lindjes se profetit Isa a.s (Krishti). Ky qendrim argumentohet nga disa monadha te vjetra te cilat kan te skalitur Sadonin (i cili qendron mbi nje luan me krah). Sipas kristianeve luani i perket Shen Markut i cili ishte mbrojtesi dhe sunduesi i qytetit.Me pas Tarsusi dhe jo vetem u poshtua nga Pompeu i cili e beri Tarsusin kryqytet te provinces Klikine me pas vendi , ne respekt (servilizem) te mbretit Jul Cezar mori emrin "Juliopolis".
Tarsusi njihet si vendi ku jane te varrosur shume perandor romak, helen etj dhe sipas kristianeve Tarsusi apo qyteti tjeter antik Efesi jane vende ku u ben "Veprat e Apostujve". Me ardhjen e Heleneve vendi u quajt "Antiokia".

Sipas legjendave Tarsusi (1) me pare eshte quajtur Parthanius emer ky i djalit te Cydnus i cili ishte djali i Ankiles e cila ishte e para qe themeloj qytetin Tarsus. Pas emrit Parthenius qytetit ju ndryshua emri ne Tarsus.(2) Qyteti i Tarsusit mori fame te madhe sidomos gjate prejudhes romake ku sipas historianeve Tarsusi u ndertua nga detaret (helen) qe eksploronin bregdetet. Mitologjia helene trekon se kishte jetuar nje hero i quajtur Belerofon (Bellerophon) i cili krahas heronjeve te tjere si; Kadmus dhe Perseu vriste perbindeshat te cilet benin çrregullime dhe demtonin njerezit. Heroi mitologjik helen Belerofon (3) u be hero pasi vrau perbindeshin e njohur "Kimer" i cili kishte nje trup dhije , bisht gjarperi dhe koke luani. Po ashtu Belerofon ishte i njohur pasi ai arriti te kap dhe te sundoj "kalin fluturues" nepermjet te cilit sundoj malin e njohur Olimp (4). Mirepo nje here Belerofon u rrezua nga kali i tij (5) teksa po luftonte Kimeren (chimera) te cilin e vrau.
Sipas mitologjise Kimera ishte nje krijes e cila merrte fyrme nga zjarri dhe u sillte fatkeqsi te shumta njerezve. Ajo mbyste bagetit, shkateronte te mbjellurat etj. Disa mendojne se vrasja e Kimeres ka ndodhur ne vendin e quajtur "Yanartas / janartash" te Turqis se sotshme. Kjo zone ndodhet ne Çirali ku ne toke ndodhen dy gropa apo vrima te medha. Fshati Çirali / Çërallë ndodhet ne rrethin e Kamerit te prefektures se Antaljes ku ndodhet Olimposi i lashte.(6) Ne fakt keto gropa te madhe leshojne metan djeges duke nxjerr ne siperfaqe lloj zjarri, por helenet e shfrytezuan kete per te sunduar popullsin ku u thoshin: ky vend eshte vendi i perenditeve qe shfryjne zemerimin e tyre, madje duke nxjerr prej saj krijesa shkaterues siç ishte Kimera.
Gjate luftimit Belerofon ra nga kali i tij ku njeren kembe e kishte te plagosur ndersa kemben tjeter e leshoj ne toke nga ku ngeli emri Tarsos qe do te thote: "shputa e kembes" (Tarsus jane kater pjese kockash te kembes te cilat quhen; Talus, calcaneus etj)" nga ketu ngeli emri Tarsus.

Siç shikohet qyteti i Tarsusit ishte qytet mitik pagan i cili me ardhjen e perandorit Julian Agostati i cili luftoj Perset, filluan ndryshimet ku Juliani refuzoj besimin kristian duke i dhene perparsi nje besimi tjeter i quajtur "helen" besim i cili adhuronte hyjni dhe perendi te ndryshme.
Me pas vendi perfshihet nga besimet e tjera pagane siç ishte perendia Isi-s i Egjiptit e cila ishte nje perandoresh e lashte Egjiptiane.(7) 

Nga libri i "Al Sufi-Libri qe shkruan mbi astronimin etj

Pas perandorit J. Agostati vjen perandori Bizantin Justiniani i I-re (i cili mendohet se ka lindur ne nje fshat Ilir , e disa thone ne Dardani) ose sic u quajt Justiniani i madh i cili vdiq dhe u varros ne Kostandinopoje, sot Stambolli.(8) (Histori te mbush me mite dhe legjenda ka dhe qyteti i antikitetit romako-helen Efes (Efesos) i cili po ashtu ndodhet ne Turqi pikerisht ne zonen e Izmirit ku sipas kristianeve eshte vendi ku ka jetuar Shën Pali para lindjes se Krishtit, po ashtu ne fund te jetes se saj ka jetuar Maria (Merjeme) nana e Krishtit (Isa a.s).

Sipas historianeve mysliman mendohet se; Efesi eshte qyteti ku ka ndodhur historia e djemve te shpelles Kehf. Ne ate kohe Efesin e sundonte perandori Dikianus (mendohet se eshte Ilir) i cili ishte mizor dhe idhujtar. Idhujtarin e tij e kundershtuan tre djem te ri (sipas kristianeve 7 djem) te cilet besonin ne Allahun xh.sh. si zoti i vetem dhe i pashoq. Perandori urdheroj vrasjen e tyre, ndaj djemt u larguan nga qyteti dhe u vendosen ne shpell. Per me shume lexoni artikullin: Djelmoshat e shpelles Kehf ) Pra qytetet si; Efesi, Tarsusi etj ishin kthyer qendera te paganizmit dhe mitologjise, derisa sa erdh feja islame e cila nen drejtimin e kater Halifeve (Hulefai Rashidin) islam te cilet ne ate kohe ishte perandoria me e madhe ne lindjen e mesme, arriti te kishte nen drejtimin e saj shume vende perfshir ketu edhe qytetin e Tarsusit si dhe shume vendbanime te tjera romake, helene apo bizante te cilat ishin te mbushura me idhujtari, paganizem dhe mitologji nga me te ndryshmet.

Pershembull sipas legjendes, ne Tarsus paska jetuar nje krijes mitike e quajtur Shahmeran (Queen of  Serpents) e cila ishte gjysme gjarperi dhe gjysme grua. Ndersa ne qytetin tjeter te turqis si Adana etj eksiston nje kull me emrin "Sahmeran Kalesi", dmth; Kulla e Shahmeranit apo ne qytetin e Çukuroves te Turqis ndodhet po ashtu nje kala e quajtur "Yilan Kale" d.m.th: Kalaja e gjarperit. 

Kjo kala thuhet se ka lidhje me mbretin Levon ose Leo i cili krijoj mbreterin Kilikiane. Levon eshte fjale armene dhe njerezit e asaj kohe besonin se Levoni ishte perendia e maleve. Ne gjuhen helene dhe bizantine vendi ku ndodhet kalaja njihet si mali "Amanus", ndersa pjesa tjeter e quajne; Mali i Zi. 
Ne kete mal kishte shume manastire te besimeve te ndryshme kryesisht; armen, katolik, jakobit etj. 

Shkurtimisht sipas legjendave te cilat rendomte permenden ne Turqi, Iran, Rusi, Indi, Gjermani, Lituani etj Shahmerani u zbulua ne Tarsus rastesish nga nje djal i ri i cili sebashku me shoket e tij paskan dal ne pyll per te prere dru dhe papritur zbulojne nje shpell te madhe (diku thuhet nje bunar uiji) te mbushur me mjalt. Djemt vendosen te zbresin ne shpell shokun e tyre i quajtur Xhemshab diku tjeter permendet me emrin "Belkija".
Pasi Xhemshabi mblodhi gjith mjaltin dhe ua dha shokve, ai u kerkoj ta nxjerrnin jasht, por shoket e tij me qellim qe te kishin sa me shume mjalt e braktisen duke e len ne shpell. Xhemshabi me ze te larte filloj te kerkoj ndihme por askush nuk e degjoj. Kaluan dite dhe askush nuk u be i gjall. Ne kete kohe papritur Xhemshabi dallon nje akrep dhe menjehere nxjerr thiken per ta mbytur, por ne keto momente dallon nje drite nga vendi ku doli akrepi, keshtu Xhemshabi filloj te zgjeroj vrimen me thik aq sa per te kaluar. Xhemshabi i habitur nga drita hyri papritur ne nje kopesht shume te bukur. I habitur me bukurin e kopshtit vuri re se kopshti ishte i mbushur me gjarperinje te cilet dhe pse kalonte pran tyre nuk e kafshonin. Teksa ecte ne mes te kopshtit shikon nje krijes me trup te bardhe ku gjysmen e trupit e kishte gjarper dhe gjysmen tjeter nga mesi e siper i njeriut grua. Kjo krijes ishte Shahmerani. Shahmerani e priti mjaft mire Xhemshabin i cili jetoj per nje kohe te gjate me Shahmeranin madje u dashurua. Gjate kesaj kohe Shahmerani i paska treguar Xhemshabit mbi jeten e gjarperinjeve nen toke, fuqin e tyre, helimet dhe ilaçet sheruese qe ato zoterojne. Pasi kaloj nje kohe e gjate Xhemshabi i thote Shahmeranit se jam merzitur dhe dua te dal jasht, ndaj me lejo te dal jasht. Per shkak te dashuris qe kishte per Xhemshabin ajo e lejoj te dal jasht por me kusht qe askujt te mos i tregoj per ate cfare kishte shikuar dhe kurr ne syt e njerezve mos u lag me uje apo mos hy ne uje. (Per shkak te afermitetit me Shahmeranin, Xhemshabi paska mart disa aftesi te gjarperinjeve si; kurimi, me te hyre ne uje trupi i behej pulla pulla (luspa) si te gjarperinjeve etj). Pasi i dha fjalen, Shahmerani urdheroj gjarperinjet ti tregojne Xhemshabit rrugen e daljes.
Pas shume vitesh Xhemshabi arriti tek familja e tij te cilet te befasuar e pyeten se ku kishte qene , por ai ashtu sic kishte dhene fjalen, nuk u tregoj asnje gje. Edhe pse kaluan disa vite Xhemshabi arriti te mbaj sekretin deri sa nje dite mbreti i Tarsusit u semur rend dhe mjeket nuk arrinin te gjenin ilaçin sherues derisa nje dite Veziri i mbretit duke lexuar gjen nje informacion se mbreti mund te sherohet vetem nese ha mishin e Shahmeranit. Mbreti urdheroj vezirin te gjejne menjehere Shahmeranin por askush nuk e dinte vendin e saj. Nje dite teksa te gjithe kerkonin Shahmeranin dijetaret arriten te gjejne informacionin se ai qe ka takuar Shahmeranin nese i laget trupi me uj do behej me luspa si te gjarperit, keshtu do mesonin vendin e Shahmeranit. Mbreti urdheroj te lag me uje popullin derisa sa i erdh radha  Xhemshabit trupi i te cilet pasi u lag me uj u mbush me pulla-luspa si te gjarperit, ndaj i than ose do na tregosh ku eshte Shahmerani ose do te mbysim. Per ti shpetuar vdekjes ai i tregoj vendin. Kur veziri arriti tek vendi i Shahmeranit e kercenoj se do mbus Xhemshabit nese nuk dal , meqe ajo nuk deshironte ti ndodhte gje e keqe Xhemshabit vendosi te flijoj veten dhe pse sundonte ushtrin e gjarperinjeve te cilet nese do i urdheronte ata mund te dilnin te gjithe nga nentoka e te mbysnin njerezit, por ajo vendosi te dal jasht ne qetesi duke u thene gjarperinjeve se jam e ftuar ne nje feste (diku thuhet ne nje dasem) dhe do kthehem. Me te dal jasht Shahmerani kerkoj qe te qendroj per disa çaste vetem me Xhembashin te cilit i thote; Kur te me dergoni ne pallatin e mbretit te me preni trupin ne tre pjese. Nje pjesa nga koka, pjesa e dyte gjusma e trupit ndersa pjesa e trete bishti. Ajo i tregoj sekretin per secilen pjese. Kur arriten ne pallat e pren Shahmeranin ne tre pjese. Thuhet se pjesen e kokes e mori mbreti (si kunder helm) dhe u sherua, pjesen e dyte e mori veziri i cili me shpresen qe do i largonte semundjet e kqia nga trupi vdiq ndersa pjesen tjeter e mori Xhembashi pjese e cila ne fakt ishte dituria mbi te gjitha ilaçet. Keshtu Xhemshabi u pasurua me dijet mbi te gjitha llojet e ilaçeve sherues.
Sipas legjendes thuhet se ne Tarsus mbi shtat kat nen toke ndodhet shtepia e Meranëve, pra gjarperinjeve te cilet ishin te bute dhe mjaft te zgjuar. Ne krye te tyre ishte Shahmerani. Thuhet se emri Shameran eshte ne gjuhen Perse pasi fjala Shah do te thote Mbret, ndersa Meran do te thote gjarper, pra mbreti i gjaperit.(9)

(Duhet te kemi parasysh se ne shume vende te botes eksistojne legjenda mitike te ndryshme si: Gjarperi Dragua ku sipas legjendes; Perendia e Stuhise luftoj me Gjarperin Dragua i cili vazhdimisht fitonte, por Perendia e Stuhis e ndihmuar nga Perendia e Kafsheve (Inara) arriti ti bej kurth Gjarperit Dragua duke e ftuar ne dasmen e Purulit i cili u martua me Perendin e Tokes Hanahan. 
Mit tjeter eshte Gjarperi dragua i detit (Lotani), ndersa tek butistet kemi mitin e Nagas. Keto mite gjenden kudo, madje edhe ne Shqiperi, edhe ne zonen e Pukes ku ka emra malesh, lugina apo hurdha me emra mitologjik si dhe legjenda te ndryshme ku tregojne se ne male e lugina kan luftuar dragoi, zana etj.)

Per sa me siper per shkak te gjynaheve te shumta, imoralitetit dhe mbi te gjitha shirkut (ti pershkruar shok , ortak Allahut) Allahu i ndeshkoj banoret e Tarsusit duke u hequr bereqetin dhe pse Tarsusi ishte vend shume pjellor. Per nje kohe te gjate Allahu xh.sh. nuk u leshoj asnje pik shiu dhe nga toka nuk doli asnje bime. Nje dite sundusi i Tarsusit meson se ne Babiloni (Irak) jeton nje njeri i mir, ndaj ai vendos ti shkruaj mbretit te Babilonis ku pasi i tregon per vuatjet e popullit i kerkon ndihme duke derguar ne Tarsus njeriun e tyre te mir i quajtur Danjel.
Mbreti i Babilonins pranon dhe dergon profetin Danjel a.s. ne Tarsus. Danjeli a.s. si pejgamber i Allahut u gezua, pasi e shikoj kete si mundesi te mir per hapjen e fjales se Allahut xh.sh. Pas ardhjes se Danjelit a.s. Tarsusit hoqi dore nga mitet duke ju rikthyer besimin te drejte ne Allahun dhe rrjedhimisht u kthyen prodhimet dhe bereqeti. Para se te kthehej ne Babiloni vdes profeti Danjel a.s.
Populli ne shenje mirenjohje dhe respekti ndaj Danjelit vendosen ta mbeshtjellin turpin e xhenazes me nje rrobe prej ari dhe e vendosen ne nje kuti te mbyllur me çels, pasi mendonin se trupi i tij eshte shkak per sjelljen e bereqeteve dhe jo Zoti. Ata vendosen ta varrosnin Danjelin a.s. ne nje mal te veçante ne te cilen ndertuan nje varr-dhome enkas per te. Qe nga vdekja e profetit Danjel a.s. kishte kaluar nje kohe e gjate, aq kohe kishte kaluar saqe banoret kishin harruar se i kujt ishte varri ne mal.
Tregohet se pas vdekjes se profetit Muhammed a.s. pikerisht ne kohen e Umerit r.a. rreth 1000 vjet pas vdekjes se Danjelit a.s. , Ebu Musa El Eshariu shkon ne Tarsus te cilin e çliron. Pas çlirimit Ebu Musa El Eshariut i ben pershtypje nje vend i mbyllur me çels dhe pyet. Banoret i thane: Dim qe cdo gje qe kemi eshte fal atij vendi. Ebu Musa El Eshariu urdheroj hapjen per te shikuar se cfare kishte brenda. Pasi hapen porten hyn ne dhome ku te habitur shikuan trupin e nje njeriu te gjate dhe te paprishur dhe te mbeshtjellur me ari dhe prane tij nje liber, nje shtambe me dhjame, disa te holla dhe vulen (unaz) e tij. Kur Ebu Musa el Eshariu u perball me kete te panjohur vendos menjehere ti dergoj leter Umerit r.a. ne te cilen pershkruan me detaje ate cfare kishte zbuluar. Sebashku me letren ai dergoj edhe gjerat e gjetur rreth turpit. Kur letra dhe gjerat e gjetura arriten tek Umeri r.a. qelloj ti shikoj edhe Aliu r.a. i cili menjehere e kuptoj se per kete behej fjale pasi unaza ishte ajo e cila ne mes kishte te skalitur nje njeri i cili ne dy anet e tij qendronin dy luan. Ne kete kohe Aliu r.a. tha: keto jane te profetit Danjel a.s. per te cilin Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Kush e gjen Danjelin, pergezoje ate me xhennet!" Aliu r.a. keshillon Umerin qe ti dergonin Ebu Musa El Eshariut nje leter ku ti shpjegohet cdo gje dhe sebashku me te ti dergohet edhe unazan, ndersa Umeri r.a. urdheroj Ebu Musa El Eshariun te heqin nga trupi i xhenazes se Danjelit a.s. rroben prej ari dhe ne vend te saj ta mbeshtjellin me qefin te bardhe dhe ti falnin namazin e xhenazes dhe pastaj te bej varrosjen e tij.
Kur Ebu Musa el Eshariu mesoj se xhenazja eshte e profetit Danjel a.s. si dhe duke ditur mendimin e gabuar te njerezve qe bereqetet vin nga kjo dhome dhe nese ato do mesonin se trupi i xhenazes eshte e profetit Danjel do benin idhujtari dhe pasi mendoj mir arriti te gjej zgjidhjen ku njerezit te mos arrijne te gjejne varrin e Danjelit a.s. Ebu Musa El Eshariu vendos te hap ne fshtesi te plote nje varr te ri per xhenazen e Danjelit a.s. pasi e beri (thuhet te thell rreth 15 m) vendosei Danjelina a.s. te cilin e mbuloj me dhe, me pas urdheroj divijimin e nje lumi qe ndodhej ne malin Tarsusit me qellim kalimin e ujit mbi varrin e Danjelit me qellim humbjen e gjurmeve te varrit. Keshtu askujt nuk do ti shkonte mendje se posht lumit ndodhet varri i profetit Danjel a.s. (Disa historian te tjere thone se varri i profetit Danjel a.s ndodhet ne qytetin antik te Suzës ne Iran.)
Shume kohe me vone me urdher te Halifit Harun Rashidit u be rindertimi i qytetit te Tarsusit. Pas ringritjes se Tarsusit dhe si pasoj e perplasjeve brenda myslimaneve qyteti ra perseri ne duart e bizantit, por nuk kalon shume kohe dhe halifi mysliman Harun el Reshidi e rimori perseri qytetin. Pas rreth pese dekatash qyteti i Tarsusit ra perseri ne duart e Bizantit i cili u sundua nga mbreti Nikeforosi i dyte Fokas (Phokas) i lindru ne Kapadokja dhe vdiq ne Kostandinopoje. Sundimi bizant ne Tarsus zgjati deri ne vitin 1085 me pas nje pjese e Tarsusit ra ne sundimin mysliman te Selxhukve dhe pas rreth 120 vite Tarsusi ra ne duart e mbreterise se Klikikeve me pas qytetin e rimoren perseri myslimanet nen drejtimin e Ramazan Bej Olari te njohur si Ramadanet i cili njihte sundimin e Memlukeve te cilet moren nen sundim gjithe teritorin e Tarsusit dhe jo vetem. Ne fund Tarsusi dhe jovetem ishin nen sundimin e Perandorise Osmane.

Ushtar mysliman - Memlukë

Idhujtaria, paganizmi dhe jo vetem jane vepra shirku. Shirk do te thote kur ndonje ne vend te Allahut lut dike tjeter. Ndaj ne Kur'an Allahu xh.sh. thote; "Krijuesi yne Allahu xh.sh ka urdheruar qe te mos adhuroni tjeter perveç Allahut." (El Isra; 23) Llukmani a.s. i ka thene djalit: "Biri im! Mos i bej Allahut shok (shirk), sepse shirku eshte padrejtesi e madhe." (Llukman 13) Po ashtu Allahu xh.sh. thote: "Dhe mos adhuro tjeterkend veç Allahut, sepse idhujt nuk te sjellin as dem as dobi, e nese e ben , dije se i ke bere dem vetvetes." (Junus; 106) "Ata qe i pershkrujane Allahut shok (shirk) , te tilleve Allahu ia ka ndaluar xhennetin." (El Maide; 72)

Eshte pyetur profeti Muhammed a.s.: -"O i derguari i Allahut! Cili eshte gjynahu me i madh? Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Ti shoqerosh Allahut diçka tjeter ne adhurim (ti besh shirk) nderkoh qe Allahu xh.sh. eshte krijuesi yt." Po pastaj? Profeti Muhammed a.s. ka thene: -"Te vrasesh femijen tend nga frika se do te ushqehet me ty (nuk ke ushqim). Po pastaj? Muhammedi a.s. ka thene; -"Te besh imoralitet." (Buhari, Muslim) 

Pergatiti

Gezim KOPANI

Gjithashtu mund te lexoni: Besimi pagan në Pukë dhe Besetytnia, pasoje e padijes per fene po ashtu lexonj jeten e Profetit Ibrahim a.s. i cili luftoj idhujtarin duke klikuar ketu; Jeta e profetit Ibrahim a.s.

_______________
1. Sipas germiemeve te bera ne; "Gozlu kule" d.m.th: "Syri i kulles" eshte vendbanimi parahistorik i Tarsusit duke e lidhur me periudhen neolitike per te vazhduar deri tek bronzi i hershem. 

2. Mendohet se ne Tarsus kan jetuar Semitet ku kan sunduar Esarhad Doni, Shalman Eseri, Senakeri deri tek mbreti Aserian Ashurbanipal (Sardanpalus) gjurmet e varrit e te cilit ende ruhen ne kete vend.
3. Bellerophon eshte djali i mbretit te Ephyra (Korinti) Glaucus i cili kishte baba Sizifin i cili themeloj Ephyren (Korintin e sotshem). Ky mbret ishte mashtrues dhe shume i pababes. Ai preu ne bese te disa mysafireve duke i vrare ne pallatin e tij, Zeusi (Perendia e qiellit dhe bubullimes dhe sundusi i malit te njohur Olimp) e denoj ate. Disa thone se: Zeusi ishte i martuar me Heren me te cilen kishte lindur kater femije, ndersa ne nje rast tjeter thuhet se; Zeusi ishte i martuar me Dionen ku sipas Iliades lindi Aferditen. Ndersa nje e dhene tjeter thuhet se; Zeusi ishte martuar me Metian (Metias) nga e cila lindi Athinen e cila permendet si "Perendesha e lasht greke" e cila ishte mbrojtesja e qyteteve helene. Nga kjo mendohet te kete marr emrin qyteti i sotshem i Athines. Po ashtu Zeuesi ishte i njohur per shthurjen dhe erotizmin e tij.) 
4. Olimpi eshte mali i njohur mitik helen ku mendonin se jetonin hyjnite.

5. Kali fluturues i Belerofont quhej Pegasus , fjale e cila vjen nga fjala Pegas qe do te thote: Kal, por ne rastin konkret behet fjale per nje kal hyjnor me krah. Mendohet se babai i Pegasusit ishte Posejdoni (Poseidon) i cili ishte perendia e stuhis, detit dhe kuajve. Pegasusi mendohet se eshte pasardhes i Gorgan Meduses. Mendohet se Gorgan Medusa kishte ngjyre te bardhe dhe kishte krahe si te grave. Ne vend te folkeve ne koke kishte koka gjarperishnjesh te gjalle dhe shume helmues. Thuhet se kushdo qe e shikonte ne sy ajo i kthente ne gur. Meduses ju pre koka nga Persusi por koka e meduses vazhdonte te ruante vetit e saj, keshtuqe ajo per nje kohe u perdor si arme. 

6. Qyteti i Kamerit ne Turqi mendohet se e ka marr emrin nga kafsha mitike Kimer.
7. Isi-s ishte perendia e kopshteve, prodhimit dhe jetes e cila me dhuntin e saj arriti te ngjall velluan dhe burrin e saj te vrare Osiris. Njerezit besonin se Isi-s kishte dhuntin qe te vdekurit ti dergonte ne jeten e pertejme ashtu sic kishte ndihmuar perandorin e lashte te Egjiptit prendin Osiris pra burrin i cili u vra nga vellau i tij Seti

8. Justiniani i madh apo Aleksandri i madh njihet si sundimtari me i sukseshme i perandorise romake. Sipas historianeve jo mysliman Justiniani i madh mbahet mend pasi ai arriti te unifikoj ligjet romak , ligjin e te drejtes civile , ringriti kulturen romake dhe filloj ndertimin e Hagia Sofise (Hagia Sophia). Teksa kishin filluar punimet per ndertimin e Hagia Sofia,  Justiniani i madh vdes. Thuhet se me kerkese te bashkeshortes Teodora (Theudora) Justiniani u varros brenda truallit te Hagia Sofijes.
Historiani i vjeter Helen Janevan thote: Konstabinopoja u sundua nga djali i profetit David (Davudi a.s.) Ndersa historiani mysliman si Evlija Çelebi thote: I pari qe ndertoj Stambollin (Kostandinopojen) ishte profeti Sulejman a.s.,i cili erdh ne Stamboll pas kerkeses se bijes se Sajdunit (askohe Sajduni ishte mbret dhe nuk ju bind Sulejmanit a.s. ndaj Sulejmani luftoj me te derisa e vrau Sajdunin) e quajtur Alinë e cila i kishte kerkuar profetit Sulejman a.s. qe ti ndertonte nje vend per adhurim ku te vizatonte babain e saj dhe duke e shikuar ate te largoj dhimbjen. Profeti Sulejman a.s. pronon kerkesen e Alinës ku urdheron njerezit, xhindet etj per te gjetur vendet me te bukura te cilat te ken; toke, uje dhe ajer te paster. Pas shtat ditesh kerkim ato u kthyen tek profeti Sulejman a.s. dhe ai filloj udhetimin e tij ku arriti ne Maqedoni (disa historian te vjeter kan thene se emri i pare i Konstandinopojes pra Stambollit ka qene Maqedoni, me pas mori emrin e mbretit Janko, me pas u quajt Aleksandri etj) dhe kur arriti ne Athine ndertoj nje vile shume te bukur te quajtur Temashallek, nga aty profeti Sulejman a.s. udhetoj per ne Stamboll ku tek vendi i quajtur Sarajburnu vendosi çadren e tij. Aty Sulejmani pushon nje nate dhe kur u zgjua te nesermen dha pershtypjet me te mira per vendin (token), ujin, ajerin etj ndaj vendosi te ndertoj Sarajet e medha, kopshtet per tu çlodhur, murin e madh, si dhe shume ndertesa te bukura. Aq i bukur u be vendi sa lajmi u hap ne cdo ane te tokes. Pas vdekjes se Sulejmanit a.s. ndertimin e Stambollit e vijoj djali i tij Melik Raxhim i cili ne ate kohe ishte mbreti i heleneve. Pas rreth 240 vjet Stambolli vijoj jeten sipas fese se profetit Sulejman a.s. pra islamin. Me pas ndertimi i Stambollit pra Kostadinopojes e vjioj; Medjani i cili eshte i biri i Jankos i cili po ashtu kishte qene sundimtar i madh , aq sa helenet e quanin Sulejmani i dyte, mirepo mbreti i madh i Babilonis Buhtunnasri ne Kudds (Palestin) kishte zere rob pejgamberin Danjel a.s. dhe disa te tjere dhe kur lajmi i erdh mbretit Jankos urdheron vellaun e tij Janevanin te luftoj me ushtrin e tij te madhe kunder Buhtunnasri. Kjo lufte ndodhi ne luginen e quajtur Karaman ku Buhtunnasri humbi rend. Nga fitorja e luftes se madhe me Buhtrunnasrin , mbreti Janko vijoj ndertimin e mureve te Kostandinopojes me pas ndertimi i Stambollit vijuan nga:  Aleksandri i madh i cili e kishte bere Maqedonin qender te mbreterise se tij, me pas ndertimet ne Stamboll vijuan nga djali i Medjenit Pozanti, me pas nga Çezari i Romes (kujtoj ketu se numerohet te ken jetuar rreth 21 Çezara), me pas ndertimet e tjera apo rindertimet i vjoj nje nga nipat e mbretit te Jakos i quajtur Vezendon i cili ishte mbreti i gjithe Rumelis, Frances, Gjermanis, Greqis etj ne kete koha Vezedoni e ben Stambollin qender te mbreteris se tij. Ndertim tjeter i Stambollit u be pas ngritjes ne qiell te profetit Isa a.s. dhe para lindjes e profetit Muhammed a.s. pra behet fjale ne kohen e mbretit Kostandin i cili ndryshe nga mbreterit e pare filloj nje ndertimin krejtesisht te ndryshem dhe madheshtor. Ai mbahet mend per kishat e shumta qe ndertoj ne gjithe mbreterin e tij, mirepo ne kete kohe nje dridhje e madhe e tokes (termet) beri qe te shemben shume ndertesa, mure , kisha si dhe kupola e Ajasofjes e cila ne fillim e ndertoj nena e Kostandinit e quajtur Helena e cila ishte vajza e Nemrudit jobesimtar. Me pas Kostandini urdheroj ndertimin e disa kupolave (diku thuhet per 1001 kupola anash kishes se Ajasofis dhe me pas tek vendi i quajtur Tavuk Pazari ngriti nje shtyll te larte prej mermeri te bardh ku ne maje te saj vendosi skulpturen e nje zogu). Rrenimi ndodhi ne kohen ku ne Arabi lindi profeti Muhammed a.s. dhe ne kete nate , pas qindra vitesh u fik zjarri i Nemrudit te cilin njerezit e adhuronin.
9. Egla - miti i legjendes Lituaneze. Ne vendet europiane si; Gjermani, Letoni, Lituani, Turqi, Iran, Rusi, Indi, Kin etj ekzistojne legjenda te ndryshme mbi mitin njeriu gjarper apo ne rastin konkret ai i Egles e cila njihet si Mbreteresha e gjaperinjeve te barit. Sipas legjendes thuhet se kishte qene nje vajze e re e quajtur Egla ecila kishte pas 12 vellezer. Teksa nje here Egla ishte e ulur ne barin e oborrit te shtepise veren nje gjarper ne bluzen. Ne panik e siper tenton ta heq , por gjarperi paska fol sic flasin njerezit. Thuhet se gjarperi i paska thene vajzes; Une largohem ne paqe nga ti pa te demtuar vetem nes me premton se do martohesh me mua. Vajza per te shpetuar nga gjarperi i thote po, pas pergjigjes gjarperi largohet. Pas tre ditesh mijra gjarperinje pushtojne oborrin e shtepis ku banonte vajza. Qellimi i tyre ishte; te marrin vajzen pasi ajo tashme eshte nusja e mbretit te tyre , i cili ishte gjarperi i barit dhe se Egla eshte mbreteresha e tyre. Thuhet se familjaret e vajzes me qellim largimin e gjarperinjeve tentonin ti largonin ata duke ju dhene per te ngrene madje ata ben nje tip kukull ne forme vajze. Gjate rruges gjarperinjet dallojne mashtrimin dhe kthehen duke i kercenuar me jete. Kercenimi i tyre kreu pune dhe gjarperinjet arrijne te marrin Eglen duke e derguar tek mbreti i tyre. Kur Egla e kupton se kishte arritur tek vendi diku ne breg te detit dhe teksa ajo priste ti dilte para nje gjarper, i del para nje burr i cili ishte mbreti i gjarperinjeve te barit i quajtru Zaltys. Sipas legjendes Zaltysi ishte nje dragua ne forme gjarperi me krahe, disa thone se ishte nje bolle e njohur me emrin Hidra e cila del para shiut ne momentet kur bubullimat shkarkojne me qellimin drejtimin e tyre se ku duhet leshuar shiu. Ne mitologji Hidra ndryshe njihet si Perendia Uji Gjarper. (Edhe ne Shqiperi nami i bolles eshte mjaft i frikshem e cila ka fuqi ti bej ball edhe goditjeve te rrufes. Disa thone se kan shikuar bolle me dy koke.) Mbreti Zaltys e marr Eglen dhe bashke me te futen nen toke per te vijuar nen det deri ku arrin tek qendra e mbreterise ku per nder te nuses pra te Egles ishte ndertuar nje shtepi shume e bukur. Tregohet se Egla paska pranuar fatin e saj madje ishte e lumtur me jeten e re. Thuhet se nga kjo lidhje ata paten kater femije, tre djem dhe nje vajze. Femijet rriten dhe nje dite papritur njeri nga djemt pyet nenen e tyre se ku i kishte prinderit? Ne kete kohe asaj i kthehet malli per te takuar familjen e saj dhe i kerkon burrit te saj (Zaltys) qe ti jap leje per ti takuar, por ai nga frika se nuk do kthehej mepor nese me premton se do kthehesh do te lejoj. Egla i premtoj dhe Zaltys lejon Eglen sebashku me femijet te takoj familjen e saj. Ne momentin e ndarjes Zaltysi u thote; Kur te ktheheni per ne shtepi te vini ketu tek bregu i detit dhe te me kerkoni me keto fjale, dhe ky te jete sekreti jone. Pas shume kohesh Egla takohet me prinderit dhe pjestaret e tjere te familjes mirepo ata vendosen qe te mos e lejojne te shkoj tek Zaltys, madje ato i kerkuan sekretin i cili ben te mundur shfaqjan e Zaltysi me qellimin mbytjen e tij, po kete gje nuk e beri Egla dhe as djemt e saj por vajza e Egles i tregon sekretin e fjaleve te cilat ishin: I dashur Zaltys nese je gjall beje detin qumshte nese je i vdekur beje detin gjak. Vellezerit e Egles me te mesuar fjalet nisen te gjithe drejte bregut te deti dhe me te thene fjalet shfaqet Zaltysi te cilit ia kepusin koken me kose bari. Kthehen ne shtepi dhe nuk i tregojne motres se tyre asnje fjale. Pas disa kohesh Egla mundi te shkoj ne breg te detit dhe kur tha fjalet sekrete deti u be i kuq si gjaku. Egla degjon zerin e Zaltysit (ne nje version tjeter quhet Zilvini) i cili i tregon se kush e ka mbytur dhe e merzitur si shenje hakmarrje ajo thote nje fjale magjike te mesuar nga Zaltysi e cila ndeshkoj vajzen e saj duke e kthyer ne plep (aspen) qe nuk pushin, tre djemt i ktheu ne lis, ne nje pem si puna e ullirit po jo si ullir dhe tjetrin ne nje pems ngjashem me plepin (verdh) ndersa veten Egla e ktheun ne pish ose bredh.

Jeta e profetit Danjel a.s.

Ilustrim-Mendohet se unaza e Danjelit ka pas kete forme

Profeti Danjel a.s. 

Nder profetet e permendur ne islam eshte dhe Profeti Danjel a.s. Profeti Danjel a.s. ka lindur ne Kuddus (Palestin) para rreth 2500 vitesh nga nena  Jena dhe babai Johan. Nje mendim tjeter thuhet se Danjeli rrjedh nga familja e profetit Davud a.s.dhe se ngjarja ka ndodhur pas profetit Sulejman a.s. dhe para profetit Isa a.s. Disa japin mendimin se Danjeli a.s. vjen nga nje familje breterore. Sa i takon kuptimit te emrit Danjel disa mendojne qe do te thote: "Allahu ka vendosur" ndersa disa te tjere thone se e ka kuptimin: "Zoti eshte gjykuesi im". Danjeli a.s. lindi nje nate kur vendi ishte zhytur ne shume kontrolle mbreterore per shkak te nje endrre qe mbreti kishte shikuar, ndaj prinderit e Danjelit aq sa u gezuan per lindjen e djalit aq dhe u merziten. Thuhet se mbreti kishte shikuar nje enderr per te cilen i kerkoj shpjekimin magjistareve apo keshilltareve te tij te cilet i thane; Endra tregon se do lind nje djal i cili do sjell çrregullim te rendit dhe frontit tuaj. Me te degjuar kete mbreti urdheroj evidentimin e te gjithe djemve dhe te behej ekzekutimi i tyre. Kur lajmi arriti tek prinderit e Danjelit a.s. vendosen qe ta largojne djalin ne nje vend te larget dhe te pabanuar nga njerezit. Keshtu ato shkuan ne nje mal te larget dhe vendosen ta lejn djali aty duke i bere lutje Allahut per mbrotjen e tij. Disa thone se ngjarja ka ndodhur ne kohen e sundimit te mbretit Nemrut i cili kur ia shpjeguan kuptimin e endrres , urdheroj evidentimin e te gjithe djemve te lindur dhe ekzekutimin e tyre. Disa thone se ngjarja ka ndodhur ne kohen kur mbreti i Egjiptit i shpalli lufte mbretit te Babilonis dhe meqenese Danjeli ishte nip i mbretit vendosen qe ta mbrojn duke e derguar ne pyll. E perbashketa e versioneve eshte se: "Danjeli a.s. i sapo lindur eshte len ne pyll. Pylli ishte i mbushur me kafshe te egra veçanarisht me luan. Nuk kaloj shume kohe dhe femija i vogel (Danjeli) teheq vemendjen e luaneve. Tregohet se luanet u bashkuan rreth Danjelit a.s. por ata nuk i bejn asnje te keqe perkundrazi luanet ju afruan duke e rrethuar Danjelin me trupin e tyre per ta mbrojtur dhe mbajtur ngrohte. Keshtu Danjeli a.s. ashtu siç prinderit ju luten Allahut xh.sh, qe ta mbroj, ai u rrit mes luaneve dhe pse nuk dihet koha se sa Danjeli a.s. ka jetuar me ta." Sipas Ibn ebi Dunjas te shenuar me rrefimet e Abullah b. ebi el Hudhejli i cili ka treguar se; "Mbreti Nabukodonosori ose Buhtunnasr (1) kishte zen dy luan dhe i kishte vendos ne nje burg me qellim denimi me vdekje per ato te cilet do i denon. Pastaj ai mori Danjelin dhe e hedh ne mesin e tyre. Mirepo luanet nuk i ben asnje gje."
Nderkohe ne versionin e pare thuhet se: "Pas nje kohe ne pyll kalon nje çoban i cili shikon nje femije qe jetonte me luanet dhe ai fillon te kujdeset per femijen."
Sipas Ebi Dunjas kemi: "Allahu xh.sh. urdheron Eremin qe ta ushqente Danjelin a.s., por Eremiu i thote Allahut xh.sh; O Allah! Une ndodhem ne Sham ndersa Danjeli ndodhet ne Babiloni (Irak)! Allahu xh.sh. e urdheroj te pergatis ushqimin pasi do dergoj dike per te derguar tek Danjeli a.s. Kur arriti Danjeli e pyet: Kush je ti? ai i pergjigjet: Me quajn Eremi. Danjeli i thote: Pse ndodhesh ketu, ne kete vend ku nuk banon njeri? Eremiu i thote;Me ka derguar Allahu. Danjeli a.s. tha: Allahu u kujdes per mua! Po i i thote Eremiu dhe fillon te falenderoj Allahun xh.sh. po ashtu dhe Danjeli a.s. falenderoj Allahun xh.sh."
Rreth moshes 14 vjeçare Danjeli a.s. vendos te shkoj ne Kuddus (Palestin) por ne kete kohe qyteti u pushtua nga mbreti famekeq Nabukadonosori ose Buhtunnasr i cili kishte shkateruar dhe masakruar shume banore te qytetit. Banoret qe kishin mundur te shpetonin u larguan per ne Egjipt ndersa te tjeret u zun rob dhe u derguan ne Babiloni (Irak). Nder roberit e zen ishte Danjeli a.s. dhe tre shoke te tij nder te cilet thuhet se ishte dhe profeti Uzejri a.s. (2)
Pas nje fare kohe ne Babiloni populli filloj te krtikoj mbretin duke i thene; "Grat tone po shikojne djemt e zene rob ne Kuddus. Ose largoj ata nga ne ose ekzekutoj." Nabukodonosori u tha: Beni me ta çfare te deshironi! Mjaftoj kaq per ti marr djemt dhe ti paraqesin per ekzekutim para mbretit. Ne kete kohe mbreti pasi shikoj djemt e ri tha; Keto kater djem lerini te lir pasi do i marr pran vetes per sherbim. Ne kater djemt e liruar ishte dhe profeti Danjel a.s. Sapo mbreti i dergoj djemt ne pallat urdheron vezirin e tij qe ti edukoj pasi ata do jene sherbetoret e mij, vishi dhe ushqej me ushqime dhe pije alkolike nga me te mirat. Menjehere veziri filloj zbatimin e urdherit te mbretit. Pas nje kohe veziri u dergon ushqime me alkol , Damjeli a.s. si besimtar dhe zbatues i librit te Profetit Musa a.s. nuk pranon te konsumoj alkolin. Veziri i thote: Kjo eshte e pa pranueshme pasi mbreti me ka urdheruar qe tju edukoj dhe tju ushqen ne formen me te mire, ndaj pas nje kohe te gjate nuk mund tju paraqes para mbretit te lodhur dhe te paushqyer mir. Danjeli a.s. i thote: Mos u merakos pasi do jemi mir. Gjate kesaj kohe Danjeli a.s. me ndihmen e Allahut u be i ditur ne shpjegimin e endrave. Pas rreth tre vitesh djemt paraqiten para mbretit i cili u cakton detyrat. Thuhet se gjate kohes se sherbimit pran mbretit Nabukodonasor (Buhtunnasr ) Allahu e shpall Danjelin a.s. pejgamber , madje ne te njejten kohe mbreti e ben Vezir te tij. Populli nuk pranoj qe Danjeli te ishte Veziri i tyre ndaj filluan te fusin perçarje mes Danjelit a.s. dhe mbretit duke i thene: Danjeli nuk sillet si vezir por si pejgamber madje ai nuk pi as alkolin qe behet ne mbreterin tende. Mbreti therret Danjelin a.s. te cilit i vendos para kupa me pije alkolike dhe urdheron qe ti pi, por Danjeli a.s. nuk pranoj. Mbreti vendos ta denoj me vdekje duke urdheruar hedhjen Danjelit ne gropen e burgut ne te cilin ndodheshin dy luan. Kur te gjithe prisnin lajmin e vdekjes se Danjelit a.s., ai ne qetesi qendronte mes luaneve te cilet i ledhatonte. Gjate qendrimit per nje kohe te gjate ne burg, Danjeli a.s. ben nje unaz ku ne mes te saj beri veten dhe anash dy luan.  Iben Ebi Ed Dunja thote: "Me ka treguar Ibrahim b. Abdullahu se ka degjuar nga Ahmed b Amer b. Serhi e ky nga Iben Vehbi e ky nga Abdurrhaman b. Ebi Ez Zinadi se babai i ka treguar: "Ne doren e Iben Ebu Burde b. Ebu Musa el Eshariut e kam shikuar nje unaze me dy luane te skalitur ne pllakez, qe e lepinmin nje njeri te ulur ne mesin e tyre."(3)
Pas nje kohe mbreti shikon nje enderr te cilen nuk e mbate mend. Pyeti te gjithe magjistaret, dijetaret, por asnje nuk ia shpjegonin dot. Ne kete kohe mbreti urdheroi nxjerrjen nga burgu te Danjelit te cilit me pas i kerkoj shpjegimin e endrres te cilen nuk e mbante mend. Tregohet se mbreti Buhtunnasr shikonte veten ne enderr si nje statuj e bere si ai dhe ne anen tjeter shfaqej nje gur i madh i cili nga lart shkatrronte statujen e tij. Danjeli a.s. ia shpjegon duke i thene: Mbreteria juaj do marr fund dhe do vije koha qe besimet e kota, idhujtaria, bustet do asgjesohen. Madje Danjeli a.s i tregoj dhe cfar shikon ne enderr, dhe kur mbreti e degjok i tha: po kjo eshte ajo qe shikok ndaj une e heq denimin tend dhe do te mbaj pran vetes madje do jesh Vezir. Mirepo populli i babilonis perseri nuk e pranonin Danjelin a.s. si vezir te tyre keshtuqe ata vendosen dhe nje here te prishin mardhenjet e mbretit me Danjelin. Populli arriti ti mbushin mendjen mbretit per ndertimin e statujes se tij dhe ne respekt ndaj mbreteris dhe mbretit populli te perulen para statujes se mbretit. Pasi perfundoj se ndertua statuja, mbreti Buhtunnasr urdheroi ti perulen, por Danjeli a.s. me shoket e tij nuk u perulen. Buhtunnasr i thote Danjelit a.s; nese nuk i perulesh statujes do te hedh ne zjarr. Danjeli a.s. i thote: O Buhtunnasr ne i besojm vetem Allahut. Sa per zjarrin me te cilin na kercenon, Allahu do na ruaj dhe zjarri nuk do na djeg! Mbreti u zemeruar dhe urdheroi hedhjen ne zjarr te Danjelit dhe te tre shokeve te tij. Mbreti i ulur vendos te shikoj vdekjen e Danjelit me shoket e tij. Gjate kesaj kohe mbreti veren se ne zjarr nuk ishin kater per dhe nje tjeter. Dhe pse koha po kalon dhe zjarri ishte i dezur fort, Danjeli a,s. sebashku me shoket e tij zjarri nuk i demtonte. Kur mbreti shikoj kete urdheroi nxjerrjen nga zjarri. Danjeli a.s. sebashku me shoket e tij dolen shendosh, sikur te mos ishin ne mes te zjarrit. Mbreti i habitur pyet Danjelin a.s.; Ju ishit kater por ne zjarr dallova edhe nje tjeter. Kush ishte ai ? Danjeli a.s. i thote: Ai ishte nje melek i Allahut i cili na mbrojti! Mbreti i ndodhur perball kesaj mrekullie urdheroi: Tani e tutje asnje me nuk do fals keq per Danjelin a.s. dhe per sa te jem gjall ai do qendroj pran meje. Pasi kalon nje kohe e gjate Buhtunnasr vdes. Ashtu si me Buhtunnasr profeti Danjel a.s. punonte pran mbretit te ri, mirepo nje katastrof e madhe kishte ndodhur ne nje qytet te quajtur Tarsus.(4) Popullsia e Tarsusit (qytet ne Turqin e sotme) si pasoj e mungeses se shirave nuk kishin marr prodhim dhe ju rezikohej jeta. Te paret e Tarsusit degjuan se Babilonasit nuk kishin probleme te tille pasi ne mesin e tyre jeton nje njeri i mir i quajtur Danjel. Ndaj i pari i qytetit te Tarsusit vendos ti shkruaj mbretit te Babilonis. Pasi i tregon per vuatjet e popullit i kerkon qe ti dergoj ne Tarsus per nje kohe te shkurter Danjelin. Mbreti pranon dhe dergon Danjelin a.s. ne Tarsus. Danjeli a.s. si pejgamber i Allahut u gezua pasi e shikoj si mundesi te mir per hapjen fjales se Allahut ne nje vend tjeter. Pas ardhjes se Danjelit a.s. Tarsusit ju kthyen prodhimet, mirepo para se te kthehej ne Babiloni rruges (ne te dal te Tasusit) vdes profeti Danjel a.s. Populli ne shenje mirenjohje dhe respekti ndaj Danjelit vendosen ta mbeshtjellin turpin e xhenazes me nje rrobe prej ari dhe e vendosen ne nje kuti te mbyllur me çels. Populli vendosi ta varros Danjelin a.s. ne nje mal te veçante ku bene hapjen dhe ndertimin e nje varri apo te nje dhome enkas per te, pasi ato besonin se prania e trupit te xhenazes prane vendbanimit te tyre u sjell bereqet. Mirepo Ebu El Eshath el Ahmeri tregon se Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Profeti Danjel a.s. i eshte lutur Allahut xh.sh. qe varrimin e tij tia benin pasuesit e profetit Muhammed a.s." (Shiko Ebu Beker Ebi Ed Dunja tek "Ahkamul kubur")
Kishte kaluar kohe e gjate qe nga vdekja profetit Danjel a.s., aq sa banoret kishin harruar se i kujt ishte varri ne mal. Tregohet se pas vdekjes se profetit Muhammed a.s. pikerisht ne kohen e Umerit r.a. rreth 1000 vjet pas vdekjes se Danjelit a.s, Ebu Musa El Eshariu shkon ne Tarsus te cilin e çliron. Pas çlirimit Ebu Musa El Eshariut i ben pershtypje nje vend i mbyllur me çels dhe pyet: Çfare eshte ky vend? Banoret i thane: Dim qe, cdo gje qe kemi eshte fal atij vendi. Ebu Musa El Eshariu urdheroi hapjen e atij vendi pasi deshiroj te shikonte cfare ka brenda. Pasi hapen porten hyn ne dhome ku te habitur shikuan trupin e nje njeriu te gjate dhe te paprishur dhe te mbeshtjellur me ari dhe prane tij nje liber, nje got (druri) me dhjam, disa te holla dhe vulen (unaz) e tij. Sapo Ebu Musa el Eshariu u perball me kete te panjohur vendos menjehere ti dergoj Umerit r.a. nje leter ne te cilen i ben nje pershkrim te detajuar. Sebashku me letren Ebu Musa el Eshariu i dergoj Umerit r.a. gjerat e gjetura. Kur gjerat arriten tek Umeri r.a. qelloj ti shikoj edhe Aliu r.a. i cili e dinte se per kete behej fjale pasi unaza ishte ajo e cila ne mes kishte te skalitur nje njeri i cili ne dy anet e tij qendronin dy luan. Ne kete kohe Aliu r.a. thote se keto jane te profetit Danjel a.s. per te cilin Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Kush e gjen Danjelin, pergezoje ate me xhennet!" Aliu r.a. i thote Umerit qe ti dergonin Ebu Musa El Eshariut nje leter ku ti shpjegohet cdo gje dhe sebashku me te ti dergohet edhe unazan, ndersa Umeri r.a. urdheroj Ebu Musa El Eshariun ti heqin nga trupi i xhenazes se Danjelit a.s. rroben prej ari dhe ne vend te saj ta mbeshtjellin me qefin te bardhe dhe ti falnin namazin e xhenazes dhe pastaj te beni varrosjen e tij. Kur Ebu Musa el Eshariu mesoj se xhenazja eshte e profetit Danjel a.s. si dhe duke ditur mendimin e gabuar te njerezve qe bereqetet vij nga kjo dhome dhe nese ato do mesonin se trupi i xhenazes eshte e profetit Danjel do benin idhujtari dhe pasi mendoj mir arriti te gjej zgjidhjen ku njerezit te mos arrijne te gjejne varrin e Danjelit a.s. Ebu Musa El Eshariu vendos te hap ne fshtesi te plote nje varr te ri per xhenazen e Danjelit a.s. pasi e beri (thuhet i thell rreth 15 m) e mbuloj me dhe, urdheroj divijimin e nje lumi qe ndodhej ne malin e Tarsusit me qellim kalimin e ujit mbi varrin e Danjelit per te humbur keshtu shenjat e nje varri. Me kalimin e ujit mbi varrin e Danjelit a.s. askujt nuk do i shkonte mendja se posht lumit ndodhet nje varr.
Keshtu Allahu xh.sh. ia kishte pranuar lutjen  profetit Danjel a.s. i cili ju lut Allahut xh.sh. qe varrimin e tij tia benin pasuesit e Profetit Muhammed a.s., kjo sikur do te tregoj se Danjeli a.s. e ka ditur se: 1. Kur te vdes njerezit nuk do e varrosnin ashtu siç Allahu xh.sh. ka urdheruar dhe 2. E ka ditur se pas tij do vij nje profet me emrin Muhammed dhe se pasuesit e tij do jene muslimane te mire e per kete Profeti Danjel a.s. ka bere ate lutje e cila u realizua me nga Ebu Musa El Eshariu r.a.

Pergatiti

Gezim KOPANI

V/O: Temë e mbajtur ne dhjetor te vitit 2021

_______________
1. Nabukodonasori ose Buhtunnasr ka lindur ne Babiloni (Babilonia eshte qytet i lashte i Mesapotanis pra sot afer qytetit te Bagdadit,Irak. Emri Babiloni vjen nga fjala "babiu" qe do te thote: Porta e Perendis, ndersa sipas te krishtereve vjen nga fjala "babil" qe do te thote: "i çrregullt". Babilonasit ndertuan nje kulle me shkall ku ne krye te saj ata adhuronin yjet dhe mendonin se kjo eshte porta per te arritur qiellin me qellim lidhjen me fuqin e madhe.)  Qe ne rini Buhtunasri u dallua per trimerin e tij aq sa kur u rrit ishte nder komandatet me te afert te ushtris se mbretit te asaj kohe.

Keshtu mendohet se ka qene qyteti i lashte i Babilonis ne te cilen shikohet edhe kulla

Ne kete kohe ne Babiloni kishin filluar trazira te shumta, kjo si pasoj e besimit te popullit ne magji etj. Disa thone se: kjo ishte koha kur profeti Sulejman a.s. kishte vdekur dhe vendi sundohej nga njerez jobesimtar. Ne kete kohe Firaoni i Egjiptit niset per te pushtuar Babilonin qe kishte ne krye nje mbret te semur dhe te moshuar. Disa thone se Buhtunnasri ishte djali i mbretit te Babilonis ndaj per ti bere balle pushtimit, mbreti i Babilonis vendosi ne krye te ushtris Buhtunnasrin i cili u perball me ushtrin e Egjiptit. Buhtunnasri arriti te mund ushtrin e Egjiptin e cila u terhoq ne Egjipt por Buhtunnasri i ndoqi ato deri ne Egjipt. Gjate rruges per ne Egjipt Buhtunnasri mori nen kontrollin e tij edhe shume vende te tjera. Ne kete kohe vdes mbreti i vjeter i Babilonis, pra babai i Buhtunnasrit i cili behet mbreti i ri i Babilonise. Per shkak te suksesit dhe fitoreve te shumta Buhtunnasri ishte mbreti me i fuqishem i kohes, por atij nuk i mjaftonte kjo, ndaj vendosi qe qendra e gjithe njerezve te ishte mbreteria e tij, pra Babilonia (Tregohet se ai urdheroj ndertimin e qytetit te madh te Babilonis ku nder mrekullit me te medhe te tij ishte ndertesa madheshtore me emer "Asma", dhe kopshtet e jashtzakonisht te njohura si "Kopshtet e varur"). Ai nuk pushoj se pushtuari vendet duke zgjeruar mbreterin e tij. Gjate kesaj kohe ai pushtoj Kuddusin dhe aty per shkak se disa ju binden, zgjodhi nga mesi i tyre disa te besuar perfshi dhe mbretin Jahuda qe te drejtonin, por me vone ata e tradhetuan duke mbajtur anen e Egjiptit. Sapo Buhtunnasri meson per tradhetin urdheron ushtrin e tij te rikthehet ne Kuddus duke rrezuar nga fronti mbretin Jahuda te cilin e ze rob dhe ne sy te tij i vret gjith familjen e tij dhe me pas vet Buhtunnasri ia qoron syt mbretin Jahuda. Njerezit e zene rob i dergon ne Babiloni ku mes tyre ishte pejgamberi Danjeli a.s. dhe Uzejri a.s.
Buhtunnasri ose Nabukodonasori ishte i zgjuar por ne te njejten kohe ishte shume mizor dhe mbreti me i fuqishmi i kohes. Ai urdheroj ndertimin e statujave te cilat populli duhet ti adhuronin, dhe kush nuk e ben, mbreti Buhtunnasri i denonte me vdekje duke i denuar ose me hedhje ne zjarr ose ne burgun e luaneve. Mbreteria e Buhtunnasr kishte arritur majat e sundimit dhe qyteti i Babilonis ishte kthyer tashme qendra e njerezve dhe ishte qyteti me i banuar i kohes. Thuhet se mbreti arriti te bej ndertesa te larte sidomos kopshtet e varuar per te dashuren e tij. Çdo gje ishte ne rregull derisa nje nate Buhtunnasr ju prish gjumi nga nje enderr ne te cilen shikoj statujen e tij e cila prishej nga nje gur i madh. I tmerruar zgjohet nga gjumi por nuk arrite te mbante mend sakte se cfare kishte shikuar. Keshtu ai thirri magjistaret, astrologet, keshilltaret dhe u tha; Kam shikuar nje ender e cila nuk me kujtohet ndaj me tregoni endrren qe kam shikuar ne te kunderten do ju hedh ne zjarr. Magjistaret te ndodhur perball nje situate te panjohur thane: Mbreti yne! Na tregoni cfare keni shikuar qe dhe ne tju shpjegojme kuptimin e endrres. Buhtunnasr u thote; Ju do me tregoni cfare kam shikuar. Magjistaret thane; Kjo eshte e pamundur, nuk ka njeri qe mund te di kete. Ne kete moment mbreti urdheroj te mbyten te gjithe magjistaret, astrologet etj te cilet nuk ishin te afte te gjenin se cfare endrre mbreti kishte shikur. Ne kete kohet thuhet se kjo ndodhi e kishte mesuar profetit Danjel a.s. i cili ishte paraqitur para mbretit Buhtunnasr ku i thote; Mbret une mund tju tregoj cfare keni shikuar ne enderr madje dhe tju shpjegoj kuptimin e saj. Mbreti me padurim i thote: Fol! Dhe profeti Danjel a.s. i tregon endren ku i thote: "Keni shikuar nje statuj e cila qendron ne kemb ku ne koke ka nje kuror dhe krahet e vendosur ne gjoks, ndersa ne pjese e berkut deri siper gjurit ka te veshur dicka prej bakri dhe me pas vjen nje gur i cili godet kembet dhe statuja e shkaterruar bie ne toke. Kuptimi i endres eshte; Kurora e statujes ben fjale per mbretin e Babilonis, krahet e vendosur ne gjoks tregon per mbretin qe do vije pas teje, ndersa pjesa e bakrit tregon se do vije nje mbret shume i forte." Mbreti Buhtunnasr filloj tju kujtohet endrra dhe tha; Po, kjo eshte endrra qe kam shikuar dhe vendos qe Danjelin ta mbaj afer tij dhe ne te njejten kohe meqenese ju kujtua endrra anulloj vrasjen e magjistrareve dhe astriologeve. Pas nje kohe mbretit Buhtunnasr i vin lajmet se Danjeli nuk adhuron statujat e tij.... dhe ngjarja vijon sic e kam shtjelluar mesiper.
2. Uzejri a.s. eshte profet i Allahut derguar ne nje fshat tek Beni Israilitet te cilet serisht kishin lene mesimet e Teuratit. Kur Uzejri a.s. arriti te fshat shikoj se ai ishte totalisht i shkaterruar. Habia e pushtoj Uzjerin a.s. por perseri ai me besim ne Allahun xh.sh. priste per ndonje mrekulli nga Allahu ku do ringjalleshin banoret e ketij fshati dhe do i ftonte ne rrugen e drejte. Gjate pritjes Uzejri a.s. pyeste veten: Si do ringjall Allahu kete popull ku nje gje e till nuk ka ndodhur me pare? Nen kete habi Uzejri shtrihet te pushoj pran nje muri, ku e ze gjumi. Ne kete kohe vjen meleku i vdekjes dhe ia merr shpirtin per tia kthyer shpirtin pas rreth 100 vitesh. Kete ngjarje e permend Allahu xh.sh. ne Kur'an ku thote: "Nuk je i njohur me shembullin e atij qe kaloi prane nje fshati qe ishte rrenuar ne kulmet e tij, e ai tha: Si e ngjall Allahu kete pas shkaterrimit te tij? dhe Allahu e beri te vdekur ate Uzejrin per njeqind vjet, pastaj e ringjalli dhe i tha: Sa qendrove i vdekur? Ai tha: Nje dite, ose nje pjese te dites! Allahu i tha: Jo, por ke qendruar i vdekur njeqind vjet, shikoje ushqimin dhe pijen tende si nuk eshte prishur, e shikoje dhe gomarin tend se si jane prishur eshtrat. E kjo per te qene argument per ty, per njerezit e beme kete sprove. Shiko se si i kombinojme eshtrat (e gomarit) e pastaj i veshim me mish. E kur iu be e qarte atij, tha; U binda se me te vertet Allahu ka mundesi per çdo send!" (El Bekare; 259) Pas kesaj Uzejri a.s. u drejtua nga fshati ne te cilin ishte derguar si profet. Tashme fshati ishte gjalleruar nge jeta e njerezve. Me te arritur i pyeti; E njihni Uzejrin? Ata i than: Po e njohim, por ka humbur para shume vitesh. Uzejri duke qeshur u tha: Une jam Uzejri! Ata duke mos e besuar shkuan tek nje plake e moshuar e cila ishte mbi 100 vjeçare , e cila nuk shikonte me dhe i kerkuan ta pershkruaj Uzejrin. Ne fakt kjo ishte nena e Uzejrit. Plaka e moshuar ua pershkroj Uzejrin a.s. pershkrim i cili perkonte me Uzejrin i bere gjalle tashme. Pas kesaj populli e besoj Uzejrin dhe ai filloj tua mesoj popullit Teuratin si dhe mesimet e profetit Musa a.s. Nje pjese e popullit thane: "Uzejri eshte djali i Allahut, nderssa te krishtert thane: Mesihu eshte djali i Allahut. Ato ishin thenie te tyre me gojet e tyre, fraza te thata, qe imitojne theniet e jobesimtareve te mehershem." (Et Tevbe; 30)
3. Ebu Burde ka treguar se unaza ishte e nje njeriu te vdekur i cili mendonin se ishte Profeti Danjel a.s.. Kur e ka degjuar ketu Ebu Musa ka pyetur njerezit e dishem te vendit ku eshte gjendur unaza dhe ata i kan thene: "Me pare ne kohen e nje mbreti ka jetuar nje njeri i mir i quajtur Danjel. Mbreti kisht shikuar nje ender lindjen e nje djali dhe magjistraret dhe keshilltaret i thone se endrra tregon fundin tend. Mbreti urdheroj menjehere vrasjen e djemve." Historia vijon sic e kam shpjeguar mesiper.
4. Tarsus eshte vendbanim i vjeter Neulitik dhe vazhdon me epoken Kalkolitike dhe per te vazhduar me epoken e Bronzit te hershem. Ky vend ndodhet ne Adana te Turqis. Me pare ky vend quhej Tarsa ose Tarsos dhe ka qene vendbanim i Heliteve. Disa thone se emri Tarsa vjen nga fjala Tarhuns me te cilin kuptohet Perendia e Stuhise. Per Romaket ky vend ishte i njohur me emrin: "Juliopolis", ndersa per Helenet me emrin: "Antiokia" Thuhet se Tarsusi eshte qytet i vjeter mbi 6000 vjeçar. Disa thone se eshte vendi ku eshte takuar Mark Antoni me Kleopatren dhe thuhet se eshte vendbanimi i Apostullit kristian Pal. Per me shume rreth qytetit te Tasusit dhe historive mitologjike lexoni kete artikull Paganizmi dhe mitet

Lutja kur arrin në ndonjë vend

Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Kur ndonjeri prej jush, pasi arrin ne nje vend  dhe thote kete lutje: "Eudhu bi kelimatil lahit tamati min sherri ma halek" dmth; "Me ndihmen e fjaleve te larta te Allahut kerkoj mbrojtje nga e keqja e atij qe Ai e krijoi) per aq kohe qe do qendroje aty, nuk do ta gjej asnje e fatkeqsi." (Ibn Maxhe)

Pergatiti

Gezim KOPANI

Hapat e Bilalit në xhennet

Nje here i habitur profeti Muhammed a.s. i thote Bilalit;
-O Bilal! Mbrem ne ender, degjova ne xhennet perpara meje zhurmat e hapava te tua. Çfare te mire ke bere qe hyre ne xhennet para meje?

Bilali tha:
-O i derguari i Allahut (Ja Resullah!) Kurdo bej ndonje gjynah te vogel menjehere ngrihem dhe fali dy rekate namaz. Dhe kur me prishet abdesti menjehere marr abdest.
Profeti Muhammed a.s. pasi degjoj kete tha:
-Ja, pra per kete arsye! (Ibn Huzejme)

Pergatiti

Gezim KOPANI

Kontributi i myslimanëve në mjekësi

Nder mjeket me te njohur te Kalifatit Lindor nen udheheqjen abasite ka qene edhe El Razi i cili e ka dalluar fruthin nga lia e madhe, dhe Ibn Sina (lat. Avicena). "Princi i mjekeve", i cili u perpoq te bente te pamunduren per te arritur kodifikimin e mjekesise duke i harmonizuar elementet e saj me sistemet e Galenit dhe te Aristotelit. Megjithate, veprat e tij paten ndikim me shekuj ne Europe. 
Ne kalifatin Perendimore nen sundimin e Umajideve ka jetuar kriku me i madh Abdul Melik ibn Zuhr (lat Avonzoar) nga Kordoba (vdekur me 1162). Ai ka qene nje nder mjeket qe disa shekuj me heret i kane paraprire renesances europiane duke iu kundervene guximshem shkrimeve dhe qendrimeve te Galenit. Disa skolastike mysliman i nxoren penet e veta dhe u radhiten pas udheheqesit te tyre te Derguarit te Allahut a.s. dhe udhezimeve te tije ne mjeksi. Nder ata, ketu eshte me rendesi te permendim Hunejn ibn Ishak (lat. Joanitus 800-873), i cili ka shkruar disa trajtesa ne te cilat ka kmentuar udhezimet e te Derguar te Allahut. Ai eshte i njohur veçanarisht per lirin e tij oftalmologjia (semundjet e syrit) me titull: "Al Ashr makalat fi al Ajn  d.m.tj; Dhjete trajtesa mbi syrin". 
Ketu eshte me rendesi gjithashtu te permendim Muhammed ib Zekerije el Razi (lat. Rhazes, 865-925), vepra kryesore e te cilit eshte "El Xhudari vel Hasba d.m.th; Lija e madhe dhe Fruthi", konsiderohet vepra me e vjeter e ketij lloji. Ne kete veper ai e pershkruan themelin e diagnostikimit mes ketyre semundjeve. El Raziu ka shkruar gjitashtu librin mbi semundjet e femijeve dhe sipas mendimit te shumces, ai konsiderohet si babai i pediatrise. 
Historia ka shenuar gjithashtu vepren e Ebu el Hasan el Muhtar ibn Butlanit (lat. Elluxhasen Elimithar, vdekur me 1065) me titull: "Tedhkir el Kah-halin dm.th; Shenime per oftamologe", qe eshte vepra me e vjeter arabe mbi oftalmologjine.
Pastaj vjen Abdul Melik ibn Zuhr (lat. Avenzoar, 1091-1162), mjeku i pare i cili ka trajtuar dhimbjet e eshtrave dhe shkaktarin e zgjebes "Suubat el Xhereb" latinisht; "Acarus scabici". Ai ka qene i njohur edhe per vepren e tij "Al Tejsir fi el mudaveh vel tadbir d,m.th; Thjeshtesimi i terapetikes dhe dietes".
Ali ibn el Abbas (lat. Haly Abbas, vdekur me 994), ka qene gjithashtu edhe me titull tjeter "Kamil el Sana el Tibbijjah d.m.th Libri mbreterir, latinisht; latinisht; "Liber regius". Liri permban trajtimin e hollesishem shkencor dhe praktik ne mjeksi, me te cilin ai krahason dietetiket dhe materien mjeksore (materia medica), me te cilin dha kontributin e vet ne konceptin rudimentar te qarkullimit kapilar. 
Ketu duhet permendur gjithashtu filozofin e shquar islame dhe komentuesin Ibn Rushdi (lat. Averoes, 1126-1198), me vepren kryesore enciklopedike-mjeksore "El Kullijat fi el tibb d.m.th; Gjerat e pergjithshme ne mjekesi", e njohim funksionin e retines dhe ndikimin e imunitetit ne rastin e lise se madhe. 
Ne shek. XIII ka jetuar Ali ibn el Nafis (1210-1288), i cili ka shkruar vepren "Sharh Tashrih el Kanun d.m.th; Koment ne analizen e Kanunit te Ibn Sinait), i cili ka mbetur i njohur per perparimin e pershkrimit te arkullimit te pulmonal te gjakut, tre shekuj para pershkrimit nga portugezi Servetus, te cilit i eshte pershkruar ky zbulim.
Shekulli XII e njerr gjithashtu historianin me te njohur te mjeksise M. Ibn Ebi Usajbi (1203-1270), me vepren e tij kapitale "Ujun el Enba fi tabakat al Atibba d.m.th; Birimet e te dhena per llojet e mjekeve". Kjo veper eshte permbledhje e hershme me 400 biografi te mjekeve arab dhe grek.
Ne fund, kjo liste e pjesshme e mjekeve te njohur islame dhe kontributi i tyre ne fushat e mjekesise nuk mund te mbyllet pa i permendur disa nga veprat me te hershme te "Princit te mjekeve" Ebu Ali el Husejn ibn Sina (lat. Avicena , 980-1037), i cili eshte cituar nga shumica e skolastikeve te hershem e te permendur.  Ibn Sina ka permbledhur shkencen e mjeksise te kohes se tij ne nje veper enciklopedike, te cilen e ka quajtur "Kanun fi el Tibb d.m.th; Ligji i Mjeksise". Ky liber eshte perkthyer disa ne gjuhen latine dhe ka ndikuar ne shume gjenerata te studenteve te mjekise ne Europe. Ibn Sina ka shkruar gjithashtu vepra me titull: "Kitabul Shifa d.m.th; Libri i sherimeve", "El Advije el Kalbijja dm.th; Ilaçet e zemres", dhe "Kitabu Kulanxh d.m.th; Libri i dhimbjeve ne zorre".
Keto jane vetem disa nga veprat e shumta qe mbajne emrin e Ibn Sines. Ai ka qene dy here minister i Hamadanit, ndersa kater muaj ka qene i burgosur per shkak te bindjeve te tij politike. Doktori Kruger , M.D. ka thene per Ibn Sinen; "Pervoja e tij mjeksore ne pikpamje trashendentale eshte me e madhe se ajo e Galenit.. (ai) demostron nje mendje te Getes dhe ka pasur nje gjenialitet sikur te Leonardo da Vinçit." (C.Kruger, M.D. Springfild, III, Charls C. Thomas, 1963).
Shkeputur nga libiri: "Mjeksia e te Derguarit Muhammed a.s." Ibn Kajim el Xhevzi, pershatur ne shqip nga Ali F. Iljazi
Publikuar ne webin; islamgjakova.net.

Lutje në raste fatkeqsie , brenge apo pikëllimi

Lutja ne rast te ndonje fatkeqsije apo problem (bela) te kesaj bote. 
Nje here profeti Muhammed a.s. u thote shokeve; A deshironi tju mesoj diçka? Ata thane: Po! Kur ndonjerit prej jush i ndodh ndonje fatkeqsie apo problem (hall, bela) te kesaj bote le bej kete dua (lutje) qe te gjej zgjidhje. "La ilahe il-la ente, subhaneke, inni kuntu minedhdhalimin" d.m.th; "Nuk ka Zoti tjeter perveç Teja Allah! I lavderuar qofsh! Me te vertet une kam gabuar ndaj Teje!"
Kjo eshte lutja (duaja) e profetit Junus a.s. kur ai ishte ne barkun e balenes. (Hakimi)

Nje here ne xhami profeti Muhammed a.s. e shikon te merzitur Ebu Umamen. Profeti a.s. i tha: Deshiron ti mesoj disa fjale me te cilat nese i thua Allahu xh.sh. do ti largoj brengat dhe do te ndihmoje. Po i thote Ebu Umame! Profeti a.s. tha: Kur te zgjohesh dhe kur te biesh ne gjume do dite ne mengjes dhe ne mbremje thuaj kete lutje: "O Zoti im! Kerkoj nga Ti te me mbrosh prej brengave dhe pikellimit. Te me mbrosh nga paaftesia dhe dembelizmi! Te me mbrosh prej frikes dhe kopracise!  Te me mbrosh te mos mbulohem me borxhe dhe njerezit me me bejne dem!" (Ebu Daudi)

Pergatiti

Gezim KOPANI

Agjërimi pas ramazanit - Agjërimi i gjashtë ditëve të shevalit

Fotografi e bere gjate hytbes se Fiter Bajramit ne xhamin e qytetit Puke. Date; 02.05.2022

Nder sevapet e medha qe myslimani mund ti marr eshte agjerimi i gjashte diteve te muaji sheval. Keto gjashte dite mbahen me agjerim pasi te kete kaluar feste e Fiter Bajramit.
Per kete Ebu Eju Ensari thote se: E ka degjuar Profetin a.s. te thote: "Kush agjeron muajin ramazan dhe e pason me agjerim gjashte dite nga muaji sheval, eshte sikur te kete agjeruar gjithe jeten." (Muslim)

Pasi myslimanet te kene festuar festen e Fiter Bajramit eshte sunet te agjerojne gjashte dite te Shevallit. Ne nje transmetim nga Ahmedi kemi hadithin qe Theuban tregon se ka degjuar profetin Muhammed a.s. te thote: "Kush agjeron muajin ramazan dhe e pason me gjashte dite pas fiter Bajramit me agjerimin , eshte sikur te kete agjeruar gjithe vitin."

Sa i takon menyres se agjerimit te gjashte diteve ka disa mendime. Disa thone se gjashte ditet duhet agjeruar resht dhe ne fillim te muajit sheval. Ndersa mendimi tjeter thote se mund te agjerohen edhe ne dite te ndryshme por me kusht qe te jene brenda muajit sheval.

Pergatiti
Gezim KOPANI

Falja e Fitër Bajramit në rrethin e Pukës (foto, 2022)

Urime festen e Fitër Bajramit ! (2022)

Bismilahir Rahmanir Rahim!
Ne emer te Allahut, Meshiruesit dhe Meshireberesit!

Te nderuar besimtar mysliman te rrethit Puke!
Sapo kaluam muajin e bekuar te ramazanit, muaji i adhurimit, paqes, dashurise dhe i ndihmes. Gjate ketij muaji e gjithe bota islame ju drejtua Allahut me lutje dhe pune te mira. Nen kete shembull edhe myslimanet e rrethit Puke agjeruan, falen namaze dhe dhan sadaka.
Gjate ramazanit fale mbeshtetjes se donatoreve dhe emigranteve shqiptare dhe jo vetem arritem te ndihmojme me pako ushqimore mbi njemije familje pukjane. Po ashtu shtruam iftar per gjashteqind agjerues duke u solidarizuar dhe duke u bere bashke ne sofren e iftareve dhe ndihmes ndaj te tjereve.
Ndaj uroj te gjithe kontriubueseve: Allahu xh.sh. t'ju kete pranuar nijetet dhe sadakat tuaja!
Te nderuar besimtare!
Ne keto çaste gezimi ju bej me dije se neser date; 02 maj 2022 eshte dita e pare e Fiter Bajramit. Ndaj ju uroj Gezuar festen e Fiter Bajramit! Allahu na pranofte agjerimin, lutjet dhe ju dhente shendet dhe çdo te mire ne jete!

Me respekt

Gezim KOPANI

Iftarët e shtruara në rrethin e Pukës , ramazan 2022

 

Ne punim 

Në kërkim të natës së Kadrit

Takime në kuadër të muajit ramazan

Ne kuader te muajit ramazan 2022 zhvillova disa takime me besimtaret mysliman te rrethit Puke si dhe me disa drejtues te institucioneve dhe shoqatave islame. Nder takimet me institucionet islame ishte takimi me kreun e Bashkesise Islame te Republikes se Kosoves H. Naim Ternave, me kreun e shoqates V.H.K Istanbul Ridvan Seferaj, me perfaqesuesin e shoqates turke Yradimeli etj. Fale bashkepunime me keto institucione por dhe fondacione te tjera si dhe mbeshtetjen e disa shqiptareve mysliman nga Tetova, Kosova etj u arrit te ndihmohen me pako ushqimore mbi 1000 familje ne rrethin e Pukes. Pakot me ushqime u shperndan ne: Puke, Fushe Arrez, Qerret, Dedaj, Qelez, Kabash, Meçe, Rrape, Memaj, Rryp, Hadroj, Rrap, Micoj, Kryezi, Iballe, Flet, Xathe, Trun, Blerim, Luf, Berish etj.
Po ashtu gjate gjithe muajit ramzan u zhvilluan takime me besimtaret mysliman te rrethit Puke ku pervec Kur'anit u shperndan edhe litratura te tjera islame. Takime te kesaj natyre u zhvillua ne Iballe, Blerim, Fushe Arrez, Dedaj etj.

Me kreun e shoqates Istanbul Ridvan Seferaj

Me perfaqesuesin e shoqates turke Yardimeli Yildirim Demir

Nga takimi me besimtaret ne fshatin Dedaj

Nga takimi me banoret e fshatit Meçe

Namazi i Bajrameve

Nga ligjerata e Fiter Bajramit ne xhamin e qytetit Puke. Date; 02.05.2022

Namazi i Bajrameve eshte vazhib (detyre) per cdo person qe ploteson kushtet e namazit te xhumas. Namazi i Fiter Bajramit dhe Kurban Bajramit ka dy rekate. Ndryshe nga namazi i xhumas namazi i bajramit falet para hytbes (ligjerates). Namazet e bajrameve nuk kan as ezan as ikamet. Koha e namazit te bajrameve fillon 45 min pas lindjes se diellit dhe mund te falet deri para drekes.

Menyra e faljes se namazit te bajramit

Namazi i bajrameve falet me imam i cili pas tekbirit fillestar dhe thote "subhaneken" me pas imami sebashku me xhematin marrin tre tekbire (tekbiruz zeuaid). Me pas imami thote suren El Fatiha dhe me pas nje sure tjeter (preferohet surja El Ala). Me pas ulet ne ruku, me pas ne sexhde. Ne rekatin e dyte imami vijon me suren Fatiha dhe me pas me nje sure (preferohet surja El Gashije) dhe para se me ra ne ruku imami sebashku me xhematin duke ngritur duart deri tek veshet merr tre tekbire. Me pas ulet ne ruku, me pas ne sexhde dhe mbyll dy rekat duke dhene selam. Pas kesaj xhemati degjon hytben apo ligjeraten e imamit. Ne fund behet lutja e perbashket e cila shenon dhe mbylljen e ceremonin fetare te faljes se bajramit. Nese ndonjerit i ka kaluar pa falur namazit e bajramit ai nuk mund ta bej kaza pasi namazi i bajramit nuk eshte i plote nese nuk i ploteson disa kushte, psh tubimi etj. Namazi i Fiter Bajramit mund te falet deri diten e dyte, ndersa Kurban Bajrami mund te shtyhet falja e tij deri diten e trete kjo pasi ai eshte i lidhur me berjen e kurbanave. Duhet sqaruar se shtyrja e faljes se namazit te bajrameve duhet te kete kushte te forta islame ne te kunderten nuk ben.

Vonesa ne namazin e bajramit

Nese ndonjeri shkon me vones ne xhami dhe gjen imamin duke lexuar Kur'an, ai merr tekbin fillestar dhe vijon te ndjek imamin nese e kupton qe eshte ne rekatin e pare. Nese e kap namazin kur imami eshte ruku atehere ai merr tekbirin fellestar, me pas thot tekbin e rukus dhe ulet ne ruku, ndersa tekbiret e bajrameve i thote duke qene ne ruku. Nese e ze imamin pas rukus, apo ne rekatin e dyte atehere ai merr tekbirin fillestar dhe ndijek imamin dhe ne fund ai ploteson pjesen e namazit qe i ka kaluar, por tekiberet e bajramit i merr pas leximit te sures. Duhet sqaruar se nuk mund te falet namaz nafile para namazit te bajramit po ashtu edhe pas namazit te bajramit.

Dy bajramet pjese te rendesishme te tyre kan tekbirin e teshrikut i cili eshte vaxhib pas faljes se cdo farzi, vetem apo me xhemat. Dallim mes burrave dhe grave eshte se grat tekbirin e teshrikut e bejne me ze te ulet. Tekbiri i teshrikut eshte: "Allahu ekber Allahu ekber. La ilahe il-lallah, vallahu ekber Allahu ekber velilahi elhamd." Tekbiret e teshrikut fillojne faljen e namazit te sabahut, diten e arafatit dhe perfundojne ne kohen e ikindins ne diten e tret per fiter bajramin dhe diten e kater per kurban bajramin.

Disa veprime te pelqyra per festen e bajrameve

Para daljes nga shtepia per faljen e Fiter Bajramit eshte mir te hahet dicka, ndersa ne festen e Kurban bajramit eshte sunet te mos hahet gje. Fas faljes se Fiter Bajramit nuk ka pune apo rite islame pervecse urime dhe vizitat per urime. Ndersa ne festen e Fiter Bajramit te gjithe sipas mundesis kthehen ne shtepit e tyre apo vendet ku therren kurbanat per berjen (therrjen) e kurbanave. Per kete trasnmetohet se Profeti Muhammed a.s. ka thene: "E para pune qe do bej sot eshte falja e Kurban Bajramit, pastaj do kthehemi ne shtepit tona dhe do therrim kurban. Kush e ben kete ka ndjek rrugen time." (Ahmedi)
Pas namazit eshte mendub (mir) te vizitoj varrezat , te vizitoj te afermit, te semuret, te jap sadaka etj.

Pergatiti

Gezim KOPANI

____________
Hytbja e Fiter Bajramit

Allahu ekber, Allahu ekber , La ilahe il-allahu vallahu ekber Allahu ekber ve lilahil hamd. Elhamdulilahil ledhi lehu mulkus semavati vel erdh ve lem jet-tehidh veleden ve lem jekun lehu sherikun fil mulki ve haleka shejin fakad-derahu tekdira. Elhamdulilahil ledhi xheale dijae kulubis saimin, kameran fesb-bihu ve keb-biruhu vedh kuruhu dikran kethira ve jubesh-shirul mumininel ledhine jeamelunes salihati enne lehum  exhran kebiran kebirull Allahu tekbira.* Elhamdulilahil ledhi texhelle alas-saimi ganijen ev fakijran ve radije anil muftiri rafijan ev hakiran fesubhane men kene lilt-tekbiri vet-tehlili xhedijran subhanehu ve tala amme jehulune auluv-ven kebiran kebirul Llahu tekbira* Elhamudilahil ledhi gafera dhunubes saimine kitmijran ev nekijran ve xheale rajihate ef hihim aindel iftri abiran fesubhane men kene lit-tekbiri semijan ve lisaletil aidi basiran ve besh-shiril mu'mine biene lehum exhran kebiran keb-birullahe tekbira* Nesh-hedu en la ilahe il-allahu vahdehu la sherike lehul-ledhine emera li aibedi, Ja ej-juhel-ledhine emenudh kurullahe dhikran kethijran ve neshhedu enne sejidene muhammeden abdubu ve resuluhu, shehiden ve mubesh-shiran ve nedhiran ve deaijen ilel-Llahu bi idhnihi ve siraxhen muniran sallahu tala alejhi ve ala elihi ve es-habihi ve sel-leme teslijimen deimen ebeden kethira. Ej-juhel muminunel hadirun....

Hytbja e Kurban Bajramit

Allahu ekber, Allahu ekber , La ilahe il-allahu vallahu ekber Allahu ekber ve lilahil hamd. Ekberu kebiran vel hamdulilahi kthiran ve subhanallahi teala bukraten ve esilen. Elhamdulilahil ledhi zej-jene el sinetel alemine bidhikrihi ve eshraka sudurel abidijne bidijei hamdihi ve shukrihi ve huveledhi xhealel-lejle ven nehera hilfeten limen erade en jedh-dhek-kera ev erade shukuren kebirullahe tekbira* Nahmedullahe hamden xhemilen ve neshkuruhu shukren xhezilen ve nestegfiruhu abden muniben  dhelijlen ve neshhedu en la ilahe il-lahahu ve la neabudu il-la ij-jehu muhlishine lehudine hat-ta je-tijnel jekijne tusb-bihue lehus-semevatus- sebu vel erdu men fihin-ne veine men shejin il-la jusb-bihu bihamdihi ve lakin la tefkahune tesbijhahun innehu kene halimen gafuran keb-birullahe tekbiran* Ve nesh-hedu enne sej-jidene ve senedena ve mevlane muhameden abduhu ve resuluhu. Elledhijne besh-shera ve endhera ve sal-li ve nehara ve huve sahibul kevtheri sal-lallahu tala alejhi ve ala elihi ve evladihi ve ez vexhihi ve es habihi nuxhumi fxhrish-sheril-enveri ve hudetid-dinil galibil edh-her. Eledhine xhehedu ve bi emvelihim ve enfusihim fi sebilihi fe ulaike kene sajuhum meshkuran kebirullahe tek bira.* Emme baad, feja ibedallahi , it-tekullahe ve e tijuh, Inna Allahue mealedhinet-tekov vel-ledhine hum muhsinun.

Çfarë është sadakja e Fitrës ?

Sadakaja e Fitrit eshte dhurimi material  qe myslimanet obligohen (e kan vaxhib) ta japim nga pasuria qe posedojne ne nivel "nisabi" d.m.th; sasi qe mjafton sa per te plotesuar nevojen ushqimore ditore per nevojtarin. Per kete Abdullah ibn Omeri ka thene: "Profeti Muhammed a.s. e ka caktuar obligim (detyrim) dhenien e sadakas se fitirit gjate muajit ramazan ne nje sasi sa nje "saa d.m.th; sa eshte njesi matese ushqimesh", fitirin mund ta japin ne hurme, nje saa elb per nevojtaret, skllavet mashkull apo femer mysliman." Ndersa ne nje hadith tjeter Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Sadekaja e Fitrit e pastron agjeruesin nga fjalet e ulta njekohesisht me sadakan e fitrit ushqen nevojtarin dhe skamnorin. Kush e kryen ate para namazit te Fiter Bajramit i pranohet si zeqati i sadakas se fitrit, ndersa kush e jep pas namazit te Fiterb Bajramit i pranohet thjesht si sadaka." (Iben Abbasi) 
Kryefamiljari jep sadakan e fitrit per te gjithe pjestaret e familjes qe jane nen pergjegjesin e tij. Sadakaja e Fitirit japet gjate muajit ramazan dhe ka kush qe te jepet para festes se Fiter Bajramit apo para faljes se namazit te Fiter Bajramit, kjo per shkak se sadakaja e fitrit fshin gjynahet qe agjeruesi mund te kete bere gjate agjerimit te muajit ramazan si dhe per te lumturuar familjet ne nevoj qe dhe ato ta festojne Bajramin te gezuar. 
Ibn Abassi transmeton se Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Profeti Muhammed a.s. e beri obligim dhenijen sadakas se fitrit si pastrim per agjeruesit te ramazanit nga fjalet e kqija njekohesisht me dhenijen e sadakas se fitrit te ushqej te varferin, nevojtarin , prandaj kush e jep para namazit te Fiter Bajramit ka vepruar sic duhet dhe eshte sadaka e pranuar. Ndersa kush e jep pas faljes se Fiter Bajramit konsiderohet sadaka e thjesht (sic jane sadakat qe jepen ne ditet e zakonshme)." 
Duhet te kemi parasysh se obligimi i dhenies se sadakas se fitirit eshte bere ne te njejtin vit ( pra ne vitin e dyte te hixhrit) kur eshte bere farz edhe agjerimi i muajit te bekuar te ramazanit. 
E ka detyre (vazhib) dhenien e Sadakas se Fitrit  ai qe eshte mysliman pavarsisht nese eshte i vogel apo i rritur, mashkull apo femer, i shendosh apo i semur, cdo here nese ploteson nisabin (te zoteroj pasuri aq sa eshte percaktuar. Pra, sasia e percaktuar e pasurise qe Allahu xh.sh. e ka percaktuar si detyre per zekatin. Nisabi eshte kuota e percaktuar per pasurin qe posedon qe mund te jete ne vlere monetare, blektori, gjedh, dele etj.) Kuota (nisabi) i nevojshem per sadakan e fitrit eshte po ajo mase sikurse kuota e Zekatit, me perjashtim te rregullit i cili nuk kerkohet kalimi i nje viti, pra mjafton qe gjate muajit ramazan te kete aq mundesi financiare dhe jo vetem e cila ploteson kuoten (nisabin) e cila e detyron qe te jap sadakan e fitrit. Me siper thash qe sadaka e fitrit jepet padallim i vogel apo i rritur etj, ne keto raste femija e vogel nuk ka te ardhura, apo nese ne nje familje ka te semur atehere i zoti i shtepise pra ai qe ka pergjegjesin e familjes jep sadakan e fitrit per te gjitha pjestaret qe ka ne pergjegjesin e tij. Pra prinderi e ka per detyre te jap sadakan e fitrit per femijet e tij, po ashtu dhe gjyshi per niperit e mbesat, po jo per femijet e vajzes vetem nese keto jane te varfer dhe jane jetim.
Sasia e e sadakas se fitrit eshte; Nje sa hurma ose elb ose gjusme saa gruren. Pra nje saa eshte e barabarat me 3.800 gram. Sadakaja e Fitrit ashtu sikurse Zekati jepet ne vlere monetare, grure, elb, hurma, rrush, ushqime blektoriale etj. Qe myslimanet te mos jen konfuz, cdo vit institucionet islame ne bote gjate muajit ramazan shpallin vleren e dhenies se sadakas se fitrit i cili duhet te jete aq ushqim sa te varferit ti mjaftoje per nje dite.
Kujt i jepet sadakaja e fitrit?
Sadakaja e fitrit i jepet te varferit (duhet sqaruar i varfer quhet ai qe kerkon riskun e tij, punon dhe nuk e shpenzon lekun ne haram), institucionit qe e grumbullon sadakat e fitirit siç jane; Myftinit, xhamit, medreset, Mejtepet etj.
Allahu xh.sh. thote: "Vertet, sadakaja (zekati dhe sadakaja e fitrit) eshte per; te varferit, te ngratet, punojsit qe e tuboje ate, ata te cilet duhet tju perfituar zemrat, per lirimin e robereve, per ata qe kane shume borxhe, ata qe punojne ne rrugen e Allahut, ata qe kan mbetur ne rruge."
Sadakaja e Fitrit nuk u jepen atyre qe zoterojne pasurin e nisabit, nuk mund tia japesh bashkeshortes apo bashkeshortit, babes, nenes, gjyshit apo gjyshes. 

Pergatiti

Gezim KOPANI