Ramazani mbreti i muajve

Fjala Ramadan eshte fjale arabe, e cila ne aspektin fetare ka disa kuptime; a). Quhet Ramadan (ramazan) pasi ai ka ardhur ne nje kohe shume te nxehte, b). Quhet Ramadan pasi ai eshte djeges i gjynaheve etj. Muaji ramazan eshte muaji i paqes, dashurise, miresise dhe vellazerimit. Ne kete muaj Allahu i Madheruar leshon meshiren e Tij mbi ato te cilet agjerojne kete muaj. Ramazani eshte muaji i Kur'anit, namazit, dhe i sadakase (lemoshes) etj.

Kush e ka per detyre agjerimin e muajit Ramazan?

Agjerimin e muajit Ramazan e kane detyrim te gjithe myslimanet i cqe eshte i shendoshte menderisht dhe fizikisht dhe qe ka mbushur moshen e pjekurise dhe i cili nuk eshte udhetare.

Allahu xh.sh. thote: "O ju qe besuat!Agjerimi u eshte bere obligim sikurse qe ishte obligim edhe i atyre qe ishin para jush, keshtu qe te beheni te devotshem." (El Bekare; 183)  

Agjerimi i muajit Ramazan eshte nje nga pese shtyllat e fese islame.
Muhammedi a.s. thote: "Feja islame eshte ndertuar mbi pese shtylla; 1. Deshmia e shahadetit, 2. Falja e pese koheve te namazit, 3. Dhenja e zekatit, 4. Agjerimi i muajit Ramazan dhe 5. Berja e Haxhit per ate qe ka mundesi." (Buhari, Muslim) 

Si behet nijeti per agjerimin e muajit Ramazan?

Ne islam ka shume rendesi qellimi (nijeti). Keshtu qe myslimani shperblehet sipas llojit te nijetit (qellimit) qe ka. Nijeti per agjerimin e muajit te shejte te Ramazanit behet ne fillim te muajit duke thene: "O Krijuesi im! O Allah! Po bej nijet te agjeroj muajin e shejte te Ramazanit. Me bej risk qe agjerimi im, namazi e duate e mija te jete te pranuar tek Ti." Gjithashtu nijeti behet cdo dite pasi te kemi ngrene syfyrin duke thene: :"O Allah! Bej nijet te agjeron kete dite te ketij muaj te shejte te Ramazanit. O Allah! Kerkoj mbrotje nga ngacmimet e shejtanit."
Muhammedi a.s. ka thene: "Nuk i pranohet agjerimi atij,, qe nuk e ben nijet agjerimin perpara agimit."(Buhari) 

Cilat jane miresit e agjerimit te Ramazanit?

Duke agjeruar muslimani behet i devotshem. Kete e ben te qarte Allahu xh.sh. ku thote ne Kur'ani : "...qe te behemi te devotshem."
Cfare fiton myslimani nese ai behet i devotshem? Nese nje mysliman arrin devotshmerin qe e kenaqe Allahun e Madheruar, ai hyn ne Xhennet.
Ato qe jane te semur, apo ne udhetim Allahu xh.sh. thote: "E kush eshte i semure ose eshte ne udhetim e nuk agjeroi, atehere ai le te agjeroje me vone aq dite . E ate qe  i rendon ai (agjerimi) pra (nuk mund te agjeroj), jane te obliguar per kompenzim, ushqim ditor, i nje te varferi e ai qe nga vullneti jep me teper, ajo eshte edhe me mire per te. Mirepo, po qe se e dini, agjermi eshte me i mire per ju." (el Bekare, 184)
Miresi tjeter e ketij muaji eshte se Allahu xh,sh ka sjell librin e bekuar te Kur'anit i cili eshte "udhezues i njeriut , udherrefyes, qartesues i rruges se drejte dhe dallues i rruges se drejte nga ajo e gabuar."  (el Bekare, 185)

Profeti Muhammed a.s. thote: "Kur hyn muaji i Ramazanit, hapen dyert e Xhennetit e mbyllen dyert e Xhehennemit dhe lidhen me zinxhire shejtanet."(Buhari, Muslim) 

Falja e namazeve ne muajin e bekuar te Ramazanit kane nje rendesi te vecante aq sa Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Ai qe agjeron Ramazanin me besim tek Allahu xh.sh.se Ai do ta shperblej per te, do ti falen gjynahet e bera me pare. E ai qe falet naten me besim tek Allahu xh.sh dhe me shpres tek Allahu  se Ai do ta shperblej per faljet, do ti falen  gjynahet e bera me pare." (Buhari)  

Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Per agjeruesin ka dy momente te kendshme. Njeri prej tyre eshte momenti i iftarit, ndersa tjeteri eshte ballafaqimi me Allahun nepermjet miresive (sevapeve) te agjerimit." (Buhari)

Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Kush i shtron iftar nje agjeruesi, fiton sevape, sa vete agjeruesi, duke mos iu pakesuar asnje sevap ketij te fundit." (Tirmidhi)

Profeti Muhammed a.s. ka thene:  "Tre personave nuk u refuzohet duaja. Agjeruesit qe ben dua ne kohen e iftarit, drejtuesit te drejte dhe atij qe i eshte bere padrejtesi." (Tirmidhi)

Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Ne muajin e madheruar te Ramazanit, Allahu i Madheruar shperndane meshiren e tij, tek roberit e tij, tek ato qe agjerojne per hir te tij, tek ato qe falen per hir te tij, tek ato qe japin sadaka per hir te tij. E ne kete muaj Allahu i Madheruar hap dyert e Xhennetit dhe mbyll dyert e Xhehennemit."

Nga hadithi kuptojme se: Gjate muajit Ramazan Allahu xh.sh shpalos Meshiren e Tij tek myslimanet.
Kjo miresi (shperblim) apo zemergjersi nuk vjen rastesisht. Eshte dicka e cila ndikon tek njerezit qe i binden urdherave te Allahut xh.sh. 

Si jetohet agjerimi i Ramazanit?

Te gjithe ne kur shikojme nje person qe i jep makines themi, eshte shofer, kur shikojme nje burre me bluze te bardh themi eshte doktor, e kjo ndodh pasi personi ne fjal e ushtron ate detyre.  Po myslimani ku dallohet? A dallohet ne klub? - Jo , Myslimani dallohet tek devotshmeria e tij ndaj Allahut xh.sh. sic eshte falja e namazeve, xhumat, agjerimi i ramazanit, largimi nga haramet etj.

Profeti  Muhammedi a.s. thote:
"Kur njeriu te paraqitet para Allahut do te pyetet per jeten e tij, e kur te pyetet per namazin, nese ate e ka ne rregull te gjitha punet i ka ne rregull." (Buhari)  

Prandaj gjate jetes se tij , e vecanarisht gjate muajit Ramazan myslimani duhet te jete sa me i devotshem. Duke u larguar harameve, duke fal namazin, agjeruar ramazanin etj fitohet dashuria e Allahut, per te tilljet, pra ato qe agjerojne ramazanin etj profeti Muhammed a.s. thote : "Nuk ka shperblim me te madh se sa shperblimi i te gjitha portave te Xhennetit"
Ne nje trasmetim te Ebu Hurejra kemi:
Muhammedi a.s. thote: "Kushdo qe gjithnje iu permbajt dhe e permbushi agjerimin, do te thirret nga porta Rijjan. Ebu Bekrio r.a. tha: A do kete ndonje qe do te thirret nga te gjitha ato porta?Muhammedi a.s. tha Po, dhe shpresoj qe ti te jesh nje prej tyre."

E lusim Allahun e Madhuruar tna pranoj agjerimin tone dhe te jemi prej banoreve te Xhennetit!

Pergatiti 

Gezim Kopani

Hytbja e Xhumase,Xhamia Puke
Date: 12 gusht 2011

Si pritet muaji Ramazan?

Si duhet pritur muaji i bekuar i Ramazanit? 

Muaji ramazan eshte muaji i bekuar, muaj te cilin Allahu xh.sh. e ka bere mbretin e muajve.  Siç e dini para ardhjes se muajit ramazan, kemi muajin rexhep dhe shaban ne te cilet bien tre netet e mira; nata e pare e mire Regaib, nata e dyte e mire Isra dhe nata e trete e mire Beraet. Te gjithe e dim hadithin e profetit Muhammed a.s. qe thote: "Zoti yne! Na beko muajin rexhep dhe shaban dhe na mundeso te arrijme muajin ramazan!" (Taberani) Nepermjet ketij hadithi nxjerrim tre mesime; 1. Muaji rexhep eshte muaj i madh, pra i veçante, 2. Muaji shaban po ashtu eshte muaji i madh dhe i vecante dhe 3. Profeti Muhammed a.s. me lutje, ibadet, sadaka dhe pune te mira ka pritur muajin e bekuar te ramazanit.
Duhet te kemi te qarte se; njeriu gjate gjithe jetes se tij duhet ti kete te mira mardheniet me Allahun xh.sh., pra te mos bej gjynahe, te mos konsumoj veprat haram, te fal namazet, te bej pune te mira, te ndihmojne te tjeret, te mos flas keq etj. Ndaj dy muajt e mire qe jane para ramazanit jane mundesi e mire qe besimtaret te jene te pergatitur pasi agjerimi i ramazanit nuk pranohet per ate njeri i cili duke qene agjerueshem mashtron, genjen, shpif, ben thashatheme etj. Ose ka nga ato qe pa asnje shkak fetar islam nuk e agjerojne te plote gjithe muajin ramazan, ose sic ka nga ato qe agjerojne vetem nje dite etj. Myslimani e beson te plote fjalen e Allahut xh.sh. dhe kjo fjale eshte libri i bekuar i Kur'anit i cili i ka zbritur profetit Muhammed a.s. pikerisht ne muajin e ramazanit, ndaj muaji ramazan quhet edhe si muaji i Kur'anit. Profeti Muhammedi a.s. ka shjeguar islamin perfshir ketu dhe muajin ramazan. Ndaj ne nje hadith profeti Muhammed a.s. thote: "Falja e pese koheve te namazit, falja e namazit te xhumase deri ne xhuman tjeter, agjerimi i muajit ramazan deri ne ramazanin tjeter, i falen gjynahet qe ka bere ndermjet tyre me perjashtim gjynaheve te medha (gjynah i madh eshte ti besh ortak Allahut (shirk) pra te besosh ne figura, varre etj)." (Muslimi) Hadithi e ben te qarte, pra agjerimin e gjithe muajit ramazan, jo pjese pjese. Ndaj pergatitja shpirterore per pritjen e muajit ramazan fillon para ardhjes se muajit ramazan. Nuk duhet te harrojme hadithin qe Profeti Muhammed a.s. ka thene; "Kush nuk agjeron nje dite prej diteve te muajit ramazan (pa ndonje arsye islame), ai nuk mundet dot ta zevendesoje ate dite edhe qofte se agjeron gjithe jeten e tij." (Tirmidhi, Ebu Daudi, Iben Maxhe) Po ashtu agjerim nuk do te thote vetem te heqesh dore nga ngrenja, pirja dhe mardheniet intime me bashkeshorte gjate dites, por agjerimi eshte i plote kur agjeruesi pastron zemren, nijetin, gjuhen, syt, veshet. Pra bersimtari e pastron zemren duke bere pendes (tevbe) per gjynahet. E qarteson nijetin (qellimin) duke thene; Agjeroj per hire te Allahut, pra nuk ben si disa qe agjerojne per zakon apo se i agjeron nje aferm, koleget e punes etj, por agjeron pasi eshte bindur se agjerimi eshte urdher nga Allahu xh.sh.
Ne nje hadith profeti Muhammed a.s. ka thene: "Kush nuk brakitsh genjeshtren, le ta dije se Allahu xh.sh. nuk ka nevoj qe nje i tille te le ngrenien dhe pirjen (pra ai qe duke qene agjerueshem genjen nuk i pranohet agjerimi)." (Buhari) 
Ndersa ne nje hadithe tjeter thote: "Sa e sa agjerues ka qe nga agjerimi i tyre nuk perfitojne asnje gje pervecse urise..." (Ibn Maxhe) Kjo sepse ka nga ato qe nuk heqin doren nga thashethemit, genjeshtrat etj dhe pse eshte agjerueshem. Te tilleve agjerimi u shkon kot. Megjithate po sjell nje hadith tjeter te profetit Muhammed a.s. qe thote; "Pese gjera e prishin agjerimin; Genjeshtra, pergojimi, mbartja e fjaleve (spiunimi), shikimi i grave te huaja dhe betimi rrejshem." (Enesi) 

Pra muslimanet muajin e bekuar te ramazanit duhet ta presin me lutje, ibadet, tevbe drejtuar Allahut xh.sh., krahas ketyre duhet shtuar punet e mira, punet e hajrit me te cilat gezohet Allahu xh.sh. dhe shtimin e dhenies se sadakase. Pritja e muajit ramazan me ibadet, pune te hajrit dhe duke dhene sadaka do te thote shume per besimtaret mysliman, pasi ato e din vleren dhe rendesin e muajit ramazan duke filluar qe me diten e pare te tij. Per kete profeti Muhammed a.s. ka thene: "Kur hyn nata e pare e muajit ramazan, shejtanet dhe xhinet lidhen me zinxhir, mbyllen dyert e xhehennemit dhe hapen dyert e xhennetit dhe keto dyer nuk mbyllen asnje here pergjate muajit ramazan. Pastaj nje melek therret; O ti njeri qe kerkon miresi, eja ne lujtje, adhurim, agjerim, pune te hajrit! O ti qe kerkon te besh keq, hiq dore nga e keqja, gjynahet! Sa e sa njerez Allahu xh.sh. i fal nga zjarri i xhehennemit ne kete muaj dhe kjo ndodh cdo nate pergjate gjithe muajit ramazan." (Tirmidhi) 
Nje here Enesi r.a. e ka pyetur profetin Muhammed a.s; "Perveç agjerimit te muajit ramazan cili eshte agjerimi me i mir? Profeti Muhammed a.s. i eshte pergjigjur; Agjerimi ne muajin shaban, kjo per shkak te vlersimit te muajit ramazan. Pastaj e pyet perseri; Cila eshte sadakaja me e mire? Profeti Muhammed a.s. ka thene: Sadakja me e mire eshte gjate muajit ramazan." 

Kur profeti Muhammed a.s. shikon se ka hyre hena e muajit Ramazan bente kete lutje: "Allahu eshte i madh! O Allah! Beje kete muaj te vije me siguri dhe iman, paqe dhe islam. Na ndihmo ne ato pune qe ti O Allah je i kenaqur! Zoti une dhe Zoti yt oj hene eshte Allahu xh.sh!" (Tirmidhi) 

Nje rast teksa profeti Muhammed a.s. ishte ne mimber (hytbe) thote tre here Amin! Amin ! Amin ashtu u befte! Shoket te habitur per kete e pyeten profetin Muhammed a.s. dhe ai u thote; Me erdhi Xhebraili dhe me tha; "Ai qe arrin muajin e ramazanit dhe nuk meshirohet, Allahu e denofte me zjarr ose Allahu ka per ta ndeshkuar me zjarr! dhe Xhebraili me tha; Thuaj o Muhammed; Amin! dhe une thash; Amin. Dhe me pas Xhebraili tha: Ata qe kan dy prinderi ose njerin nga ata dhe nuk kujdeset per ta ne menyre qe Allahu ta meshiroj, Allahu e ndeshkofte me zjarr! Xhebraili me tha; Thuaj Amin! Une thash Amin! Me pas Xhebraili tha: Ata qe nuk bien salavat per ty o Muhammed kur te permendet emri yt, Allahu i ndeshkofte me zjarr! Xhebraili me tha; Thuaj Amin! Dhe une thash Amin ashtu qofte!" 

Duhet te kemi parasysh faktin se agjerimi i Ramazanit nuk eshte thjeshte te qendruarit pa ngren dhe pa pi nga imsaku deri ne iftar, por qe agjerimi eshte qe ne, te jemi te paster , te jemi njerez qe falenderojme Allahun, dhe qe ndihmojme njeri tjeterin.

Nga iben Abbasi trans, se Muhamedi a.s. ka thene: "Vertet xhenneti zbukurohet cdo vit ne muajin e shejte te Ramazanit dhe kur ai xhenneti paraqitet para Allahut thote: O Krijuesi im! Beje qe roberit e tu ne kete muaj te Ramazanit te jene banoret e mij."

Lusim Allahun xh.sh te na mundesojme perjetimin e muajit e bekuar te Ramazanit!

Per me shume rreth muajit Ramazan mund te mesoni duke klikuar ketu: Muaji Ramazan,mbreti i cdo myslimani. Pj. I


Pergatiti
Gezim Kopani

Hytbja: Xhamia e re Puke

Date: 15 korrik 2011

Tradita e besimit mysliman në fshatin Kabash të Pukës

Varrezat e vjetra myslimane te
fshatit Kabash. Foto e vitit 1940

Kabashi eshte fis i pare ne rrethin e Pukes. Ndersa per zonen e veriut ishte fisi i trete. Sipas historianeve fisi i Kabashit eshte i pari fis ne Shqiperin e veriut i cili u konvertua ne fene muslimane. Per perhapjen e besimit islam ne Kabash, tradita tregon se i pari qe perqafoj besimin islam ishte Hader Leka, vellau i kater vellezerve. Vellai i Hadrit ( Koka i cili ishte i pari i fisit dhe me i madhi vella)  u revoltua ndaj vellaut te vogel pse u ba musliman. Koka u betua se do ta vriste Hadrin (vellan) nese behej vertet "turk"(mysliman). Me pare banoret e zones se Pukes dhe jo vetem Para besimit te krishter , dhe islam fshati  besonin ne bestytni te ndryshme pagane si: Ora e Maleve, Ora e Shtepise, Zanat, Dragoji etj. Para ardhjes se besimit islam ne zonat e Pukes (Dukagjin) vjen nje besim i ri, ai i fese kristian i cili hasi veshtirsi ne hapjen e besimit kristian pasi banoret ishin shume te lidhur me paganizimin dhe zotrat e tyre mitik. Me ardhjen e besimit kristian u ndertua ne fshatin Kabash u ndertua kisha. Rreth vitit 1458 e ne vazhdim banoret e fshatit Kabash u njohen me besimin e ri, ate te fese islame. Kjo e ndikuar vecanarisht nga Rruga e Madhe apo Rruga e Karvanave qe kalon permes fshatit Kabash - Puke. 

Sipas kujteses popullore te besimit musliman rreth vitit 1500-1523 tek vendi i quajtur Lam Lushaj u ndertua nje Mesxhid me derrasa. Mesxhdi sherbente me shume per udhetaret por rreth vitit 1600 u be ndertimi i xhamise se fshatit Kabash - Puke. Ndertimi i xhamis u be fal kontributit te familjeve myslimane vendali dhe besimtaret te tjere qe mund te ishin udhetar etj. Ka nga ato qe thone se kan ndihmuar ne ndertimin e xhamis dhe Bushatlit e Shkodres. Brenda xhamis u ndertua Mihrabi dhe Mimberi. Po ashtu u be hajati prej derrase gjithashtu dhe dyshemaja ishte shtruar me derrasa, ndersa  , tavani dhe mimberi ishin prej derrase por zbukuar me vepra arti.
Per shkak se Hadri ishte bere mysliman , vellau i madh Koka e zuri ne rruge (tek ura e Vezirit) teksa po largohej per Kosove Hadrin dhe e vret. Lajmi u hap ne gjith fisin i cili mbledh kuvendin dhe i heq parin Kokes dhe te parin e vendit bejne Qafen (Qaf Alia) i cili si vellau i vogel peraqfon besimin islam.

Sa i takon regjistrimeve te popullsise, flitet se fshati Kabash ka qene nje nder qendrat me te banuara te veriut. Sipas regjistrimeve te vitit 1591 ne Nahijen e Pukes ka pasur 23 fshatra te cilat kishin 355 zjarre (shtepi), 11 familje i perkisnin besimit musliman. Prej ketyre 3 ishin ne Qerretin e Eper, 2 ne Qerretin e Poshtem dhe 1 ne Koman dhe 2 ne Shenkolle (Delmacve) , 1 ne Shinpal (Kabash), 2 ne Rrape dhe dy familje me nga nje beqar. 
Ne Kabash me 1637 kishte tre familje agallaresh, gjithsesj nga 24 familje. Nga keto 12 i perkisnin besimit musliman. Nga keto tre familje te agallareve i perkisnin besimit musliman dhe se ato kishin organizuar besimin islam ne piken me kryesore te fshatit, pikerisht ne Lam te Lushajve. Ne kete vend ata ndertuan xhamin efshatit, Mejtepin. Sipas gojdhenave te xhematit thuhet se ka qene ndertuar 4 hane ku njeri thone ka qene Hani i Bajrakut , Hani i Hoxhes etj. Siç shikohet besimi islam ne fshatin Kabash te Pukes ka ardhur ne menyre natyrale dhe jo siç pretendojne disa dashakeqas te cilet thone se islami eshte hap me dhune, e per me teper keto injorat tentojne qe myslimanet shqiptare ti quajne tradhetar pasi tradhetuan besimin e meparshem. Po qe keshtu te gjithe shqiptaret jane tradhetar pasi te gjithe tradhetuan besimin pagan. Ne kete kuader te gjithe padallim fetare, apo bindje te ndryshme duhet te punojme sebashku qe mendimet dashakeqese, perçase duke keq perdorur pozicione e per me teper besimet fetare dhe aq me teper Kombesin qe te fusin vellezerit shqiptar ne ngatarresa, perçarje... etj. Per sa thash me siper kam deshir te paraqes nje te dhene nga Frang Bardhi i cili pasi bujti pushoj ne nje familje myslimane ne Puke shkruan: "Agai (Dizdari i keshtjelles se Dukagjinit) ka tre vllazen te krishter te martuem me nje turk, qe asht bame ma vone. Gruja e ages asht nje e krishten e urte, dhe e mire." Pastaj ai tregon per vizien ne fshatin Kabash te Pukes ku shkruan se muslimanet na ndihmuan per te bere disa restaurime ne kishen e Kabashit.
Pra islami ne fshatin Kabash dhe jo vetem erdh natyrshem dhe ai eshte i vjeter mbi 300 vjeçar. Kete e faktojne varrezat e vjetra mysliman qofte ne fshatin Kabash te Pukes, por edhe ne Puke dhe fshatrat si; Qerret, Gryke Hadroj, Rrypë, Flet, Xathe, Blerim (Sakat), Uji i ftohte ( Lajthize ) etj.

Gru i vjeter i varrezave myslimane te fshatit Kabash - Puke.Foto e vitit 1940 siguruar nga prof. Xhemal Meçi  

Kabashi ndahet ne dy bajraqe Puke dhe Kabash. Sipas te dhenave Bajraku i Pukes ne vitin  1900 ka pasur 700 musliman dhe 910 te besimit katolik. Kabashi ne vitin 1900 kishte 940 banore te ndara  50 % musliman po aq te besimit katolik.

Ne regjistrimet e bere nga Austro Hungaria ne vitin 1918 del se Kabashi ka pasur 223 shtepi dhe gjithsej 1494 banore duke perfshir vendet si: Kabash, Qelez, Bicaj, Hadroj, Rrape, Rrypë dhe Micoj.

Sipas kujteses popullore Kabashasit jante te hershem shume. Kater vellaznit e Kabashit-Puke thuhet se jane te ardhur nga Kolonja e jugut te Shqiperise. Tregohet se kur kater vellezerit erdhen ne Kabash kan gjetur shtepin e Manushi (shtepi qe me von del fare si pasoj e nje semundeje (koleres).
Ndersa Robert Elsie shkruan: "Termi Kabash paraqitet si Gabasu , ose nje "fortezza di legno in monte" (fortesa e drunjte molore), me 1688, ne harten e hartografit venedikas, Françesko Maria Koronelli dhe si Kabasci , me 1689... Kabashi eshte nje nder fiset e rajonit te Pukes. Ishte bajrak, por jo fis ne kuptimin e ngushte te fjales fis, meqe nuk kishte nje stergjush te perbashket. Karl Shtajnmertci, i cili udhetoi neper kete rajon, ne gushtin e vitit 1903, e definoi Kabashin si fis me dy bajraqe: Puke dhe Qelez. Te tjere u referohen dy bajraqeve si ; Bajraku i Kabashit dhe Terthorea ne Puke. Kabashi ne te kaluaren, para se te konvertohej ne fene myslimane , ka qene fis katolik. Kisha kryesore katolike ne Kabash i ishte kushtuar Shen Gjon Pagezuesit, ndonese kishte edhe kiash te tjera qe iu ishin dedikuar Shen Nikolles, Shen Pjetrit, Shen Jeremise, Shen Elies dhe Shen Venerades.  Ajo qe eshte me rendesi eshte se atje kishte edhe nje Abat Benediktin e Shen Palit ne Gryke Kabashm ne julindje te Koder Qafaliajt, ne anen e djathte te lumit Gomina, qe mund te jete ndertuar ne shekullin e katerbedhjete.... Rreth vitit 1930 gjeografi italian Ermano Armao duke folur per Kabashin , ka permendur se ai perbehej nga nje popullate myslimane (dy te tretat) dhe katolike (nje e treta). Tradita e krishtere ne kete fis nuk ka vdekur teresisht meqe, ende, ne mesin e shumices musliman ka edhe shqiptare katolike. Sidoqofte , per Kabashin thuhet se eshte i pari fis i Shqiperise veriore i cili kaloi ne fene myslimane. Ky nderrim i fese u be ne shekullin e shtatembedhjete. Xhamia Kryesore e Kabashit daton nga mesi i shekullit te nentembedhjete....  Legjendat per fisin, stergjysherit dhe historia. Per Kabashet thuhet se kan merguar ne veri nga atdheu i tyre, Kolonja ne jugun e Shqiperise, por ka te ngjare qe te jete dhe rajoni i Janines , qe tani gjendet ne Greqine e Veriut apo dhe Kolonja ne Shqiperine juglindore, Fisi Kabashi mund te kete merguar ne fillim te viteve 1500. Baron Nopça mendon se paraqitja e tyre ne rajonin ne jug te Drinit ka ndodhur para vitit 1600, sepse me arritjen e tyre ne vendin e ri kishin gjetur fgiset e Dushmani dhe Qerreti. Mirepo , tradita na thote se atyre u eshte dhene ky rajon si shperblim per kalimin ne fene islame. Fisi Kabash tradicionalisht perbehej nga kater familje kryesore: Kokaj, Qafaliaj, Lushaj dhe Hadroj. Sipas nje tradite orale, keto familje thuhet se rrjedhin nga kater vellezer: Koke Leka, Qafe Leka, Lusha Leka dhe Hadro Leka te cilet u vendosen ne pjes te ndryshme te territorit te sotshem te Kabashit. Sipas nje legjende, vellai me i madh Koka, ishte terbuar kur kishte degjuar se vellai me i vogel Hadroja (Hadri), "ishte bere turk", dmth kishte kaluar ne fese myslimane. I frikesuar shume nga mllefi i vellait, Hadroja sebashku me familjen e tij, kishte vendosur te iknin ne Kosove. Kaka i zuri ata, ndersa po kalonin Uren e Vezirit mbi Dri dhe vrau vellane e vete. Fisi i Kabashit reagoi ashper kunder kesaj vrasjeje dhe poziten e kreut te fisit ia dhane vellait te dyte, Qafa Lekes, familja e te ciliet po ashtu kishte kaluar ne fene islame. Ne nje dokument osmane te vitit 1571 permendet njefare Gjin Kabashi ne Rrape me 30 shtepi. Gjate periudhes se sundimit te dinastise se Bushatlinjeve ne Shkoder, nga fundi i shekullit te 18-te dhe fillim i shek.19-te, Kabashi kishte nderin qe te behej i treti prej 12-te fiseve te Lekes dhe te vinte pas Hotit dhe Oroshit. Dihet se nje grup i Kabasheve mergoi ne Prizren me 1736. Konsulli rus ne Prizren, Ivan Stepanoviq Jastrebov (1839-1894) raportonte se stergjysherit e tyre kishin ardhur nga Janina katerqind vjet me pare. Ne suazen e rajonit te Kabashit ishte edhe nje grip i quajrut Qeleza, afer ngulimit te tanishem me emer te njejte. Perfaqesuesi me i hershem i fisit te Qelezes, nese mund te konsiderohet si fis i vencate, ishte nje familje autoktotone e quajtur Pervoci, e cila jetonte afer kishes se famullise se Qelezes (kisha e Shen Palit), qe ka te ngjare te jete e fillimit te shekullit  15-te. Att ka viti 1450, kater barinj arriten nga Kçira dhe u nguliten ne Qelez. Nopça ka hartuar gjenealogjin e Qelzes, qe fillon me Markun dhe te birin Gjon Markun, qe mendohet se ka jetuar kah viti 1720."(5) 

Si pasoj e zhvillimeve besimi islam filloj te ze vend ne shomicen e familjeve te fisit ku mund te permendet: Qafaliaj, Lushajt, Hadrojt e te tjere. Po ashtu mund te permenden ;  Lluket, Preçat si; Kopajt, Laçajt etj . Duke shikuar breznin e Lushajve, Llukeve, Kopajve, Laçajve arrim deri ne vitin 1650.
Pikerisht rreth vitit 1650 Ismaili i pare i Laçajve pas perfundimit te Mejtepet ne Xhamin e Koder Hanit arrin te behet Kajmekam ne Kaçanik te Kosoves. Po ashtu dhe figura te tjera te shquara e te njohura te Kabashit arriten te behen drejtues te zot si Bajraktar e Vojvode, po ashtu si ; tregtar (qypaj), teolog (hoxhallar). Aq shume kishte zene rrenje besimi islam ne fshatin Kabash saqe E.Durham Shkruan: "Kabashi, musliman." 

Ndersa Nopça shkruan se "Kabashi ka qene i pari fis i Shqiperise se Veriut qe kaloi ne Muhammedanizem." dhe se kete vend e paska marr " si shperblim per kthimin ne fene muhamedane."
Megjithate disa historian japin nje shtepi me emerin e quajtur Gjin Kabashi (ky Qafali) i cili ishte i vendosur diku rreth vitit 1571 ne Rrape dhe qe kishte pas nen sundum  20 shtepi  Disa thone se gjysma e ketyre shtepive kishin perqafuar fen islame perfshi ketu dhe te parin e tyre. Nen shembullin e Kabashit perqafojne besimin musliman Nahija e Dukagjinit (Mal Ziu) , Spasi,  ku ne vitin 1571 thuhet te ket pas 309 famije nga te cilat 22 i perkisnin besimit musliman.  
Disa te tjere thone; Sa i takon Kabashit, Rrapes  ne vitin 1571 nuk jepen te dhena per musliman, por pas 20 vitesh, me 1591, del se ne Shinpal (Kabash) 1 familje myslimane dhe dy te tilla ne Rrape.
Nderkohe nje e dhene tjeter nga Teodor Ippen, thote se: "Fisi Kabash ka rreth 2000 pjestare prej te cileve me shume se gjysma jane katolik."
Persa i takon numerit te banoreve te fisit te Kabashit mendimi i disa te huajve eshte i pergjithshem dhe shpesh ne diferenca te pashpjegueshme ne mesin e tyre.
Ja, si e paraqet Nopça:
"Coroneli shenon 230 shtepi, Hani 356 shtepi me 2600 banore, Pisko-300 shtepi me 2750 banore, Baldaçi-240 shtepi me 1880 banore, Ippen - 2000 banore, Nopça vet -1300 banore, kurse Sciner-223 shtepi me 1494 banore."

Pergatiti

Gezim Kopani

Shenim: Materiali eshte ne punim....

Xhamia e vjeter e fshatit Kabash - Puke. Fotografi e vitit 2007 bere nga Gezim Kopani

Me shume rreth fshatit Kabash-Pukes mund te lexoni:

Historiku i Xhamisë së fshatit Kabash, Pukë

Mejtepi i Kabashit

Mejtepi i fshatit Kabash Puke para 85 vitesh

Fisi i Kabashit

Panairi i Kabashit Puke

Shtate Bajraket e Pukes

Stamboll; Xhamia "Ajasofja" pret 313 mije turiste ne muajin qeshor 2011

Vendi me historik i Stambollit "Ajasofja" eshte vizituar vetem brenda muajit qeshor 2011 nga 313 742.000 mije turiste. Autoritet tregojne se kete vit numeri i turiste do te jete edhe mi madh.
 Turiste ne menyre te rregullt vizitojne: Xhamine Blu, Ajasofjen, Pallatin e Topkapise, etj.

Ne vitin 1453 ku  Perandoria Osmane drjetoherj nga Sulltan Mehmemeti "ajasofja" u kthye ne Xhami . me vendim te keshillit te ministrave ne vitin 1935 Ataturku e kthen "Ajasofjen" muzeum.

Xhamia e re Puke, Maj 2011

Xhamia e re e qytetit Puke eshte ndertuar ne vitin 1997 nga shoqata "Muafk". 

Ka nje prone prej rredh 2 dylum toke. Imami i pare qe ka sherbyer ne kete xhami eshte H. Ibrahim Hoxha ndersa me vone ka sherbyer si imam Gezim Kopani dhe me vone Bekim Sokoli . I pari qe ka thir ezanin ne xhamin e Pukes ka qene imam Bahri Sejdiu nga Kosova.
Muezini i pare xhamise ka qen Haki Ademi per te vazhduar me H.Qazim Kopani, Ali Guri, Halit Ringaj etj 
Xhamia e Pukes ka nje kapacitet rreth 350 persona. Xhamia ka nje minare. Ne xhamine e Pukes ndodhet dhe zyra e Myftinise se rrethit Puke. 
Pas 7 vitesh xhemati i xhamise Puke beri ndertimin e mimberit te xhamise. Nga viti 1997-2003 kan mbajtur hytbe; H.Elez Hoxha (Myfti i rrethit Puke), Jusuf Salkurti (ne ate kohe n/Kryetar i KMSH-se), Faik Hoxha (ne ate kohe Myfti i Shkodres), Shukri Kapllan, H.Ibrahim Hoxha etj.
Numri me i madhe i xhematit te regjistruar nga vitit 1997-2005 ka qene viti 1998 kjo per shkak te ardhjes se vellezerva tane Kosovar te cilet u detyruan nga ushtaret Serb te largohen nga vendlindjet e tyre. Nga viti 2005 e ne vazhdimi numri i xhematit ne xhamin e qytetit Puke ka ardhur ne rritje. 

Mbas perpjekjeve te vazhdueshme te Myftiut te Pukes Gezim Kopani ne vitin 2010 u be e mundur rrethi i xhamise se qytetit Puke, kjo fale mbeshtetjes se kordinatorit per Ballkanin ne Fondacionit Aziz Mahmud Hydaji te nderuar Rafet Bilac. 

Pergatiti

Gezim Kopani

Shenim: Informacion i shkurter mbi xhamin e qytetit Puke nga viti 1997-2010

Ju sugjeroj te lexoni me shume ketu: Si u arrit ndërtimi i xhamisë së re në qytetin e Pukës?

Disa fotografi te xhamise se re te qytetit Puke

Nata e mirë e Beraetit

Ashtu sikurse dy netet e mira edhe nata e Beraetit lajmeron besimtaret per ardhjen e muajit te bekuar te ramazanit. Nata e mir e Beraetit fillon me mbremjen e dites se 14-te qe lidh diten e 15 te muajit Shaban. Ne nje hadith profeti Muhammed a.s. ka thene: "O besimtar (mysliman)! Arriti tek ne muaji bujar, i cili mban miresi te medha per kedo qe i bindet Allahut xh.sh dhe qe garon ne kryerjen e puneve te mira. Mirepo shume prej njerezve jane te pavemendshem ndaj ketij muaj." Ndersa ne nje hadith tjeter profeti Muhammed a.s ka thene: "Muaji shaban eshte midis muajit Rexheb dhe muajit Ramazan." (Nesai dhe Bejhakiu)
Ne lidhje me ibadetin ndaj Allahut xh.sh. na tregohet nje hadith Aisha r.a. qe thote: "Nuk e kam shikuar asnjehere te Derguarin e Allahut xh.sh. te plotesoj ndonje muaj me agjerim, me perjashtim muajit te bekuar te Razamanit, si dhe nuk a kam shikuar te agjeronte ndonje muaj me shume se sa ne muajin shaban.." (Buhari, Muslim) Ndersa ne hadithin e trasmetuar nga Enesi r.a. tregohet se e kan pyetur Profetin Muhammed a.s.: "O i derguari i Allahut! Pas agjerimit te muajit ramazan, cili agjerim eshte me i dobishem? Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Eshte agjerimi ne muajin shaban." (Tirmidhi, 28) 
Ketu duhet sqaruar se kush ka detyrime, pra dite te pa agjeruara nga ramazan i kaluar, eshte mire ti plotesoj keta para dates 15 te muajit shaban, pasi pas kesaj date nuk eshte e pelqyer te agjerohet apo te pritet ramazani me agjerim.

Nata e mire Beraetit eshte nate e mir, fjala Beraet quhet edhe si nata "Sak" qe do te thote; shpetim. Shpetim per ato te cilet i drejtohet me ibadet Allahut, qe bejne vepra te mira, ndihmojne njerzit dhe japim sadaka per hir te Allahut xh.sh. Transmetohet nga Muadh bin Xhebel se Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Allahu i madheruar u shfaqet krijesave te tij ne naten e mesit te muajit Shaban, dhe i fale ata perveç mushrikut (Mushrik eshte personi qe i ben shok Allahut ) dhe ai qe mban inat (meri) tjeterit (vellaut etj)." (Ebu Hurejre)

Ne nje trasmetim tjeter kemi se: "Nata e miresise, shpetimit dhe begatis eshte nata e 15-te e muajit Shaban. Ne kete nate Allahu xh.sh, i shpeton nga ndeshkimi ata qe i bejne ibadet Allahut xh,sh. Aq i madh jane te sheptuarit aq sa numri i qimeve te deleve te fisit Beni Kelb. Ne anen tjeter nuk i fal ata te cilet i bejne ortak (shirk) Allahut xh.sh., po ashtu nuk fal asa ato qe urrejne dhe benje armiqesi ndaj myslimaneve, e as te atyre qe shkepusin mardheniet me te afermit, dhe as atyre qe mburen me mendjemedhesi, dhe as atyere qe nuk u binden prinderve, dhe as atyre qe konsumojne haramin."(Buhari, et-Tergib vet Terhib, II, 118) 
Allahu i Madheruar thote: "Ha.Mim. Pasha librin sqarues (te drejtes nga e kota). Ne e zbritem ate (Kur'anin) ne nje nate te bekuar, ne naten e Kadrit. Ne deshiruam t'u terheqi verejtjen, e njerezit te jene te gatshem. Ne ate nate zgjidhet cdo cesthje ne menyre te prere." ( Ed-Duhan 1-4) 

Disa kan dhene mendimin se; fjala "mubarek" ne kete ajet Kur'anor perveç nates se Kadrit me fjalen Mubarek ka per qellim naten e Beratit. Ne lidhje me kete nate disa thone: "Para zbritjes se Kur'anit te madheruar ne toke, Kur'ani ka filluar te zbres deri ne qiellin e dynjas. Koha e zbritjes ne qiellin e dynjas thone se eshte pikerisht nata e mir e Beraetit. Pas kesaj nate ka ardh muaji i bekuar i ramazanit dhe gjate muajit ramazan siç dihet ne naten e Kadrit ka ardhur libri i bekuar i Kur'anit."  Ne lidhje me kete nate Profeti Muhammed a.s. thote: "S'ka dyshim se ne naten e Beraetit Allahu xh.sh. zbret ne qiellin me te afer me token dhe fal gjynahet (d.m.th i fal gjynahet personit qe i eshte drejtuar Allahut me ibadet.)" (Tirmidhi) Ndersa ne nje trasmetim tjeter kemi se Profeti Muhammedi a.s. ka thene:
"Kalojeni gjysmen e nates te muajit Shaban (mesimit te muajit) me namaze (ibadete), ndersa diten me agjerim! Ate nate, pas perendimit te diellit, Allahu xh.sh. zbret ne qiellin e dynjas (tokes) dhe thote: "A ka ndonje qe kerkon falje, qe ta fal? A ka ndonje qe kerkon nga une dicka, dhe Une tia jap?! A ka ndonje qe kerkon sherim, dhe Une ta sheroj? dhe vazhdon keshtu deri ne mengjes."(Ibn Maxhe, Ikame fis-salat,191)
E kan pyetur profetin Muhammed a.s mbi arsyen e shtimit te ibadetit gjate muajit shaban,Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Ne naten e Beraetit te gjitha veprat paraqiten para Zotit. Per kete arsye deshiroj qe veprat e mia te paraqiten tek Allahu teksa une jam agjerueshem(pra teksa une bej pune te mira)."(Nesaiu, Ebu Davudi) 
Nder sa nje transmetim tjeter kemi se profeti Muhammed a.s. ka thene: "Ne naten e Beraetit paraqiten para Allahut punet (krijesat) dhe i fal ato me perjashtim dy grupe njerezish; a). Hipokritin b). Ai qe vret dike me pa te drejte." (Ahmedi)

Lutjet (dua)

Transmetohet nga Aishja r.a. se nje here ne naten e Beraetit vjen Profeti a.s. ne shtepi dhe pasi qendroj pak, vesh rrobat perseri del nga shtepia. Une u merakosa dhe vendosa ta ndiqja nga pas. Ai shkoj afer varrezave dhe bente dua duke thene: "O Zoti im! Me ruaj nga denimi Yt! Me ruaj nga zemerimi yt! Dua brotjen tende! Ti je i Lavdishmi....!" E kur shikova kete u ktheva disi me nxitim ne shtepi. Me pas vjen Profeti Muhammed a.s. dhe me pyet; O Aishe! Pse po merr fryme keshtu? Ajo i tregon se cfare kishte bere. Me pas u ngritem me profetin Muhammedin a.s. dhe filluam duke fal namaz deri ne sabah. Ne nje hadith profeti Muhammed a.s. ka thene: "Kur fillon nata e Beratit ne muajin shaban qendroni me ibadet, ndersa diten e asaj nate kaloni me agjerim." Sa i takon pyetjes bere profetit Muhammed a.s. se pas agjerimit te Ramazanit cili agjerim eshte me i mire? Profeti Muhammedi a.s. eshte pergjigjur:  "Agjerimi me i vlefshem pas muajit Ramazan eshte ai ne muajin shaban." (Tirmidhi)

Transmetohet nga Aishja se kur filluam me Profetin Muhammed te falin namaz, ai filloj te thote kete dua: "Lekad xhe-ekum Resulun min en fusikum Azizun Alejhima anit-tum Harisun Alejkum bil mu'minine Raufun Rrahim. Fi-in  tevelev, fekul hasbijallahu la ilahe il-lahu alejhi tevekeltu ve huve Rabbul Arshil Adhim." Muhammedi a.s. tha: Oj Aishe! A e mesove?  Ju pergjigja: Po o Resullallah! 
Pastaj Profeti Muhammed tha; Atehere mesoju edhe tjereve. Me pas Profeti Muhammed a.s. shtoj; "Kete lutje (dua) ma ka mesuar Xhebraili, madje me ka then se duhet thene ne sexhde."
Per ta mbyllur ju sjell ne kujtes hadithin e Enes bin Malukut i cili ka transmetuar se; Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Secili besimtar ne qiell ka nga 2 dyer, prej njeres zbret furnizimi ndersa nga tjetra ngriten veprat person e qe i kryen."

Pergatiti 

Gezim KOPANI 

Per te mesuar me shume mbi netet dhe muajit e bekuar kliko ketu:  Muajit dhe Netet e Mira

______________
Hytbe e mbajtur ne xhamin e qytetit Puke me dt. 01.07.2011