Jeta e imam Ibrahim Hoxha ( 1922 - 2012 )

Imam Haxhi Ibrahim Hoxha (Rrype dhe Puke)

Imam Haxhi Ibrahim Hoxha lindi në Pukë në vitin 1922. Mësimet e para islame i mori nga babai i tij Asllan Hoxha i cili për një kohë ka shërbyer si imam në fshatin Rryp. Me të fituar

aftesitë e imamit, H.Ibrahim Hoxha filloj detyren si imam në xhamin e fshatit Rrypë. Në fillim të vitit 1992 rifilloj angazhimet fetare për të ardhur deri në vitin 1998 ku fillon të shërbëj si imam në xhamin e re të qytetit të Pukës. Në vitin 2000 Komuniteti Mysliman i Shqipëris e ngarkon me detyren e organizimeve fetare në rreth. Me vdekjen e vellaut të tij imam Elez Hoxha , në vitin 2002 Ibrahimi Hoxha bëhet Myfti i rrethit të Pukës detyrë të cilen e vazhdoj deri në vitin 2005.

      Gjatë jetës së tij imam Ibrahim Hoxha predikoi urrejtjen kundër pushtuesve nazifashist dhe rezistencën kundër tyre. Vetë ai dha shembullin e guximshëm atdhetar si dhe qytetar por edhe si imam me varrosjen me rite islame të trimave: Kadri Zogu dhe Ismail Ibrahimi, që te dy Dëshmorë të Atdheut, rënë në Luftën e Rrapes, më 2 nëntor 1944.
Imam Ibrahimi pa u tërheqë para kërcënimeve naziste, që ishin egërsuar prej humbjeve në Rrape, prandaj donin ta quanin ate elemet ekstremist. Ndërkohë përball këtyre kërcenimeve imam Ibrahim Hoxha pranoi kërkesën e Elez Demës për t’i varrosë Deshmorët më 3 nëntor 1944 duke ju kryer ritet fetare edhe pse ishte i ekzpouar përball rrëzikut  në ato ditë luftimesh.

Gjatë detyrës së tij si Myfti i Pukës sëbashku me sekretarin e tij Armir Mehaj dhe Administratorin e Myftinisë Pukë Qazim Kopani filloj ringritjen e strukturës së Myftinisë Pukë në pjeset më të rëndësishme të rrethit Pukë.

Në vitin 2016 me rastin e 25 Vjetorit të Riorganizimit të Myftinisë Pukë , Myftinia Puke me nr.vendim; 01 datë; 24.01.2016 e vlersoj me çertifikatë "Pishtar Islam" pas vdekjes me motivacion: "Për kontributin e dhënë si Myfti i rrethit Pukë në rihapjen e besimit islam, si dhe të ndërtimit të Xhamisë së Re të qytetit të Pukës.”

Në moshen 90 vjeçare pikërisht me datë; 6.04.2012 Haxhi Ibrahim Hoxha i dorzoi shpirtin Allahut xh.sh. Namazi i xhenazës u bë më dt.7.4.2012 ku mori pjesë Myftiu i Pukës Gëzim Kopani ndërsa namazi i xhenazës u fal nga imami shkodra Fejzi Zaganjori .

Përgatiti
Gëzim Kopani

Fshati Iballe, Qerret dhe Puke ne arkivat Osmane ( H.1312 ose 1894 )

Ky material publikohet per here te pare ne internet nga une , Gezim Kopani  dhe eshte marr nga
"Iskodra Vilayet Salnamesi" H.1312 ose 1894 faq. 123-124.

Tek ky arkiv jepen te dhane mbi Kajmekamin e Pukes dhe fshatrat e tij. Me konkretish ne kete faqe nder te tjera permend fshatin Iballe, Qerret dhe qytezen e Pukes. Ne kete faqen jepen keto te dhena:

1. Fshati Iballe 

Fshati Iballe ka 8 fshatra. Te gjithe sebashku bejne 200 shtepi . Ndarja sipas besimit eshte; 210 mysliman, 1190 katolik . Numri i popullsise 1400 frym. 

Ketu kemi; 1 xhami , 2 kisha dhe 1 Mektep (Mejte).

2. Fshati Qerret

Fshati Qerret ka 15 fshatra . Te gjithe sebashku bejne 200 shtepi, Ndarja sipas besimit eshte: 280  mysliman, dhe  1120  katolik. Numri i popullsise 1400 frym.

Ketu kemi:  1 xhami dhe 3 kisha dhe  1 Mektep.

3. Puka

Puka ka 7 fshatra, te gjithse jane 230 shtepi. Ndarja sipas besimit eshte; 700 mysliman dhe 910 te besimit katolik. Numri i popullsise eshte 1610 frym.

Ketu kemi: 1 xhami, 1 mektep dhe 1 kishe.

Ky eshte nje informacion i shkurter dhe se materiali eshte ne perpunim!

Pergatiti:

Gezim Kopani

Shenim: Falenderoj per ndihmen ne perkthim "Ikay Erken". Materiale te tjera historike do publikoj pas dates 11 nentor 2017.

Xhamia e Sulejman Pash Toptanit, Tirane

Xhamia e Sulejman Pash Toptanit, Tirane. Kjo xhami eshte shembur ne kohen e sistemit komunist.

Jeta e Imam Elez Hoxha (1910-2002)

Nga; Gëzim Kopani (Myfti i Pukës)

Myftiu i Pukës Haxhi Elez Hoxha,  “Qytetar Nderi" i Bashkisë Pukë

Haxhi Elez Hoxha lindi më 07  mars 1910. Mësimmet e para fetare i mori në shtëpi, prej të atit, Asllan Hoxha (1) i cili më pas e regjistron në Mejtepin e xhamisë Kodër Hani.(2) Në vitin 1925 Elez Hoxha vijon studimet në Medresen e Shkodrës të cilen e përfundon në Medresen e Tiranës. Gjatë studimeve në këto dy medresetë Elezi u njoh si nxënës aktiv dhe me rezultate të shumë të mira.
Gjatë pushimeve verore , por sidomos pas përfundimit të medreses Elezi u njoh dhe u afrua shumë me kryemësuesin Poetin e njohur Migjeni i cili e vlerësoi formimin e tij të lartë në besimin islam  dhe në qëndrimin përparimtar për emancipimin e shoqërisë së prapambetur të kohës (Elezi dergoj i pari motrën e vet në shkollë. shiko; "Puka-Vazhdimësi Vlerash" autor dr.Sulejman Sula fq.133) .  Sipas disa të dhënave Elez Hoxha me mbeshtetjen e Myfiut të Pukës Zenal Hoxha bëri që kryemesuesi Migjeni ti propozonte Ministrisë së Arsimit që Elez Hoxha të jap mësime fetare në shkollen e Pukës.(3)

Pas vitit 1940 Komuniteti Mysliman i Shqipërisë e emëron H.Elez Hoxhen Myfti në Delvinë (4)  ku u dallua në predikimet islame dhe në qëndrimin human për forcimin e unitetit të popullit.  Në vitin 1943 Elez Hoxha rikthehet në qytetin e Pukës ku me pushtimin fashist të vendit ai predikonte në mbrotje të Atëdheut.(5)

Në një takim të rastësishëm  me një gjeneral  italian Elezi kundërshtoi propozimin që iu bë për rikonstruksionin e plot të xhamisë se Koder Hanit, por imam Elezi e quajti atë 

si “....dhuratë të fashizmit italian “.
Në Kuvendin e Shtatë Barakëve të Pukës zhvilluar në fshatin Kabash,(6) më 3 tetor 1943 foli me guxim  për të përkrahur Luftën Antinazifashiste.(7)

Më 7 nëntor 1944 në fshatin Iballe gjatë një mbledhje u vendos që Elez Hoxha të jetë kryetar i Komitetit Ekzekutiv të rrethit Pukë.(8)

Më von Elezi nuk mundi të pajtohej me një regjim komunist i cili kërkoj të mbyll xhamit si edhe kultet e besimeve të tjera.  Për shkak të qëndrimit kundërshtar ndaj regjimit u vu në shinjester të shtetit. Nuk kalon shumë kohë dhe u ngrit një akuzua, se ka sabotuar pushtetin  popull dhe se ka qenë i lidhur me kriminelët e luftës.(9)

Ne vitin 1951 pasi kishte bërë rreth 6 vite burgim u lirua për shkak të një amnistie dhe Elezi rikthehet në vendlinje.

Me vendim të Komunitetit Mysliman të Shqipërisë nr.14, datë; 23 janar 1954 emërohet Myfti i Pukës detyrë të cilen e ushtron deri në vitin 1967 vit në të cilin u ndalua feja.(10)
Me ndalimin e fesë mësohet se u punësua tek shërbimi meterologji në stacionin e Pukës gjithashtu ai ishte i dhënë në kultivimin e bletarisë.

Në vitin 1991, Myftiu Elez Hoxha u takua me Nënë Terezen e cila vizitoj Shqipërinë pas një kërkese që ajo i kishte bërë Ministrit të Jashtë të Shqipërise Muhamet Kapllanit. Në këtë kohë zyrtarët e Kishës Katolik kërkuan lejen e e hapjes së "Shtëpi bamirësie"në qytetin e Pukës. Kërkesa u analizua nga Myftinia Pukë , dhe Myftiu i Pukës H.Elez Hoxha dhe Keshilli i Myftinisë dhanë dakortësin për ndërtimin e Shtëpisë se Bamirësisë të misionareve të Nënë Terezës në qytetin e Pukës. (11)

Me organizim të Komunitetit Mysliman të Shqipërisë rreth vitit 1991 Myftiu Elez Hoxha zhvillon ritualin e Haxhit në Mekke sëbashku me djalin e tij Musanë.(12)
Nga viti 1992 deri në vitin 1993 Myftiu i Pukës H.Elez Hoxha luajti një rol të rëndësishëm për ndërtimin e xhamisë së qytetit të Pukës gjë e cila u arrit të realizohet dhe të përfundoj së ndërtuari në vitin 1997.
Për merita te veçanta Këshilli i Bashkisë së Pukës i akordoi H.Elez Hoxhës pas vdekjes titullin : “Qytetar Nderi” me motivacion: "Për një kontribut të veçantë për arritjen e unitetit, harmonisë dhe bashkëpunimit të komuniteteve me besime të ndryshme fetare, për kontributin e dhënë gjatë luftës nacionalçlirimtare, për aftësitë e tij intelektuale drejtuese dhe idetë përparimtare e demokratike si kryetar i komitetit ekzekutiv të rrethit Pukë dh si Kryemyfti për zonen e Veriut."(13)

Ndërsa Myftinia Pukë me rastin e "25 Vjetorit të Riorganizimit të Myftinisë Pukë" me vendim nr.01, datë; 24.01.2016 i jep Çertifikatë "Pishtar Islam" pas vdekjes H.Elez Hoxha me motivacion: "Për kontributin e dhënë si Myfti i rrethit Pukë në rihapjen e besimit islam, si dhe të ndërtimit të xhamisë së re të qytetit  të Pukës." 

Më 4 qershor 2002 kur ishte 92 vjeç H.Elez Hoxha i dorëzon shpirtin Allahut xh.sh."

___________
1. Mësimet e para imam Asllan Hoxha i mori nga Zenel Hoxha. Më vonë ai sherbeu si imam në xhamin e fshatit Rrypë të Pukës.
2. Në vitin 1910 mësues në Majtepin e Xhamisë Kodër Hani ishte imam Zenel Hoxha
3. Më 28 janar 1968 motra e Migjenit Cvetka ka thëne: "...im vëlla e mori në shkoll Elezin që të jepte mësimin e fesë. (shiko "Puka-Vazhdimësi Vlereash" autor dr.Sulejman Sula fq.132."
4. Qendroj si Myfti në Delvin tre vite.
5. Në këtë kohë ai u lidh me Ali Bytyçin ( Deshmor i Atëdheut, 1939), Nuri Llazanin, Rasim Mushani, Shyqyri Hafizi, Lek Berisha etj.
6. Sipas një të dhënë ky kuvend është zhvilluar në oborrin e Xhamise Kabash, ndërsa sipas një të dhëne tjeter del se ajo është zhvilluar tek shtëpia e Reshit Meçit (shiko librin; "Veprimtari e Kolonel Xhemal Laçit (1912-1994) Permes Dokumentave dhe Kujtimeve" faq.43)
7. Ky kuvend në të cilin moren pjese përfaqësuesit e shtatë Bajraktarëve të Pukës ku miratuan 12 pika.
8. Detyrë të cilen Elezi e mor në diten e Çlirimit të Pukës me datë 20.11.1944)
9. Me vendim të Gjykatës Ushtarake Shkodër nr.258 datë 01 gusht 1946 Elez Hoxha nën akuzen se ka sabotuar pushtetin popullor dhe se ka qenë i lidhur me kriminelët e luftës u kërkua të denohet me 30 vite burgim . Vitet e burgimit u ulen ne 20. Thuhet se për denimin e Elez Hoxhës (shiko librin "Puka-Vazhdimësi Vlerash" autor dr. Sulejman Sula fq.146) është përdorur një leter që ai i kishte shkruar gjatë kohës së luftës Ymer Bardhoshit (Ymer Bardhoshi në kohë drejtonte një çetë (e formuar në fshatin Peshve (Tërbun) në maj të vitit 1941 kishte 40 përsona.)
10.Shiko librin: "Puka-Vazhdimësi Vlerash" fq.148.
11. Me datë 22.02.1992 Myftinia Pukë më në krye të Myfiut Elez Hoxha si dhe të anëtareve të Këshillit të Myftinisë Pukë (aso kohe i quajtur Këshilli Islamik) i uron mirëseardhjen misionit të Nënë Terezës në qytetin e Pukës. Më vonë misioni u zgjerua edhe me Famullin e Pukës.
12. Elez Hoxha arrit me sukses të arsimoj fëmijët e tij ku Bilali u bë topograf-gjeolog ndërsa Musaja u bë mësues ndërsa të tjerët mbaruan arsimin e mesem profesional. Këtë rrugë ndoqën edhe nipat e mbesat të cilë janë specialist të dëgjuar si; Mjeku i njohur Ali Hoxha, Bilbil Hoxha, Flutura Hoxha etj.
13. Shiko; "Puka-Vazhdimësi Vlerash" fq.157.
14.Në fotografi H.Elez Hoxha si dhe shkresa e poetit Migjeni drejtuar Ministrise së Arsimit të Republikës së Shqipërisë.

Pasuria dhe Varferia. Djali qe habiti babain e tij

Tregohet se kishte qene nje baba i pasur i cili vendosi qe ta dergonte dalin e tij ne fshat, me qellim qe

djali te kuptonte se sa me fat eshte kundrejte njerezve te varfer.

Sebashku shkuan ne nje fshat . Aty kaluan naten si mysafir tek nje familje e vafer qe jetonin ne nje vend te vogel (apo ferme).

Te nesermen ne kthim babai pyet djalin;
Babai; Si ishte udhetimi?
Djali; I mrekullueshem!
Babai: E shikove  si jetojne njerezit e varfer ne fshat?
Djali:Po dhe bera kete krahasim.
Babai: Urdhero!
Djali; Ne shtepin tone kemi dy qen, ndersa keta kater. Ne kemi nje pishin qe na ka zen gjysmen e kopshit, ndersa keta kishin nje lum qe nuk kishte te mbaruar. Ne kemi nje verande te mbuluar e te ndriçuar me drita, ndersa keta kan diellin dhe henen. Kopshti yne mbaron tek porta e hyrjes se shtepis, ndersa keta ka nje pyll te tere.
Dhe si per habi te babait te tij, djali e mbyll duke thene:
Baba! Faleminderit qe me bere te kuptoj se sa te verfer jemi!

Pergatiti

Gezim Kopani

Vlera e Sadakas , tregim Musai a.s. dhe djali qe deshironte te ishte i pasur

Ne lidhje me vleren e sadakas tregohet nje gjarje shume e bukur ne kohen e profetit Musa a.s.

"Nje djal i ri kishte mesuar se profeti Musa a.s. fliste me Allahun xh.sh, keshtu ai vendos qe ta takoj profetin Musa a.s. Me te takur djali i kerkon Musait a.s.; -E di qe komunikon me Allahun xh.sh; A ke mundesi qe ti kerkosh (ta lusesh) Allahut xh.sh qe te me bej te pasur, dhe kjo pasuri te kap nje pjese te mire te jetes time?

Musai a.s. e pyet: A deshiron qe kjo pasuri te jepet ne kete mosh qe je apo kur te plakesh?
Djali mendoj; "Une, nuk e di sa do jetoj.." dhe i thote: Tani ne kete moshe qe kam e ne vazhdim!
Musai a.s. pranoj dhe ia paraqit kerkesen  Allahut xh.sh, kerkese te cilen Allahu xh.sh e pranoi.
Djali u be shum i pasur, dhe pasurin te cilen e dispononte  filloj ta perdorte per mir, ne ndihme te jetimeve, te varferve etj, pra jepte sadaka , aq sa qe u be  shum i njohur dhe shpres per shume njerez.

Pasi djali kaloi moshen e rinis (diku thuhet pas rreth 30 vitesh), Musai a.s. ju kujtua kerkesa e djalit dhe afati i pasurise, afati i cili tashme kishte kaluar dhe pasuria e djalit vec sa rritej. I habitur nga kjo  Profeti Musa a.s. nder te tjera e pyet Allahun xh.sh; Para disa kohesh nje djal kerkoj qe te pasurohet, dhe kerkesa ju plotesua, por me nje afat kohor te percaktuar. U be koh qe ai afat ka kaluar dhe ai veq sa pasurohet, si eshte kjo pune?

Allahu xh.sh i pergjigjet; "...Shikova qe robi im me do mua, ai hapi dyert e bamirsise, sadakas per hatrin tim. Une thote Allahu xh.shu, e furnbizoj me bereqet ai jep per mua pa asnje medyshje dhe si tia marr bereqetin kur ai e ben kete per Mua?"

Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Jep sadaka qe edhe ty te te jepet!"
                                                                         (Buhari, Muslim)

Per me shume tregime mund te klikoni ketu: TREGIME


Pergatiti
Gezim Kopani

Nje pune e vyer ne rrugen e mesimit te islamit 14 tetor 2017

Xhamia Kabash Puke dhe Mejtepi ne kujtesen e banoreve te saj

Vellia e Kabashit Puke viti 1961 "Grupi i Pukes"

Xhamia e fshatit Iballe pas rindertimit te saj, tetor 2017

Xhamia e fshatit Iballe pas rindertimit te saj, tetor 2017

Shenim: Nese deshironi te mesoni me shume per Xhamin e fshatit Iballe Puke dhe historin e e saj ju ftoj te 

klikoni ketu : Xhamia e fshatit Iballe, Pukë

Sulejmani a.s. dhe milingona qe lutej per shi

Ne kohen e sundimit te profetit Sulejman a.s. mbajti nje thatesi e madhe, aq sa jete e njerezve dhe e gjallesave rezikohej ndaj disa njerez kerkuan takim me profetin Sulejman a.s. me qellim gjetjen e nje zgjidhje. Ata i kerkuan profetit Sulejman a.s qe sebashku ti benin lutje (dua) Allahut xh.sh. per shi. Profeti Sulejman a.s. pranoj dhe vendosen te ngjiten ne majen e nje kodre. Rruges profeti Sulejman a.s. degjon nje milingon e cila kishte ngritur nje kembe nga qielli duke u thene: O Alla! Mua as qe me shkon ne mend te bej gjynahe, por a per shkak te gjynaheve te njerezve po na denon edhe neve!? Kur e degjon kete Sulejmani a.s. u tha njerezve: Kthehuni se do bie shi pasi degjova nje lutje nga nje milingon e cila iu drejtua Allahut xh.sh. me lutje prandaj kam turp qe ti drejtohem Allahut me lutje duke pas parasysh magesit tona. Nuk kalon shume kohe dhe fillon te bie shi. Populli u gezua shume, por profeti Sulejman a.s. duke e ditur ate cfare milingona kishte thene u thote njerezve: Mos mendoni se ky shi erdh per merit tuaj. Ky shi erdh per shkak te lutjes qe milingona i beri Allahut xh.sh." (Ibn Asakiri, Tarihun)

Pergatiti

Gezim Kopani

Ju mund te mesoni me shume duke klikuar: Ndodhi dhe Tregime

Biseda e Profetit Sulejman a.s. me Bufin

Tregohet se nje here nje buf ulet pran Profetit Sulejman a.s. Sulejmani a.s. filloj nje bisede me te dhe nder te tjera Sulejmani a.s. e pyet:

Di qe ti nuk konsumon elbi, grurin etj pse?
Bufi: O i derguari i Zotit xh.sh ! Nuk i konsumoj pasi Ademi a.s. dhe Havaja kan jetuar me te duke len trashegimtaret e tyre, dhe per kete ne respekt te tyre nuk e kosumoj.
Sulejmani a.s. e pyet: Di qe nuk i afrohesh detrave (ujit) pse?
Bufi; Populli i Nuhi a.s. u mbyt ne uj. Dhe une kam heq dore nga ai.
Sulejmani a.s.; Pse nuk jeton ne vende te bukura por ne vende te harruara?
Bufi; Jetoj aty pasi jene vende qe skan pronar , une nuk mund te jetoj aty ku njerezit jane pronar.
Sulejmani a.s.; Pse jeton ne rrenoja ?
Bufi; Jetoj ne rrenoja qe tju tregoj njerezve se edhe ju keshtu do beheni. Pra do vdisni e do jeni te vetem si rrenojat.
Sulejmani a.s.; Pse kur fluturon, krahet e tu nuk bejne zhurme
Bufi; Habitem me ata qe merren me kete jete te shkurter kur para ke perjetesin,  ndaj nuk dua te fokusohen ne kete bote dhe me zhurmen time tia terheq vemendjen te tjereve.
Sulejmani a.s.; Perse flen diten ne vend te nates?
Bufi; Dita eshte koha kur bijt e ademit shtojne gjynahet. Prandaj largohem nga kjo pasi nuk dua tjem deshmitar i gjynaheve te tyre. 
Sulejmani a.s.; Si e perkujton Allahun deri ne kohen e sabahut?
Bufi; Madheroj Zotin me 99 emrat e tij dhe u them njerezve, zgjoheni nga gjumi punoni per boten tjeter.
Sulejmani a.s.; Njerezit te nenvlersojne por une mesova shume gjera nga ti.
Bufi; Me gezove!

Dhe bufi largohet i gezuar duke fluturuar.

Pergatiti

Gezim Kopani

Ju mund te lexoni me shume duke klikuar: Ndodhi dhe Tregime

Mjekesia Islame Pj. 2

Mjeksia islame eshte sqarim dhe keshillim i asaj qe Allahu xh.sh na ka bere me dije ne Kur'an ose nepermjet thenjeve (haditheve ose shpjegimeve) te Derguarve te tij.
Vemendje! Kjo teme ka per qellim informim te pergjithshem te menyres se jeteses se Profetit Muhamed a.s., keshillave qe ai ka lene per shendetin dhe nuk ka qelllim zevendesimin e mjeksesi se perditshme shkencore.

-TOKA DHE NJERIU

Vet njeriu si krijes eshte nje prej mrekullive te Allahut xh.sh. ai eshte krijuar nga toka, shume ilaçe (barna) dalin nga ajo. Kemi te bejm me nje gershetim domethenes dhe kuptimplote mes tyre. Pershembull; Njeriu perbehet nga shtat pjese.

Ne pjesen e pare eshte;  Toka, uji, ajri, nxehtesi (zjarri) (1). Pjesa dyte; Temperaturat. E treta jane lengjet truperore si psh gjaku qe ka funksion te ushqej trupin, pershtyma, etj. Pjesa e katert jane organet. Pjesa e peste jane deshirat. Pjesa e gjashte eshte natyra e njeriut, levizshmeria, vitale dhe fizike. E shtata ka te bej me fuksionet. Trupi i njerit kalon ne tre gjendje; i shendetshem, i semure dhe pleqeria (as i shendetshem as i semure). (2)

- SHENDETI 

Profeti Davud a.s. ka thene:

"Shqetesimi, halli ose brenga e pak casteve te njeriut e plak ate sa per nje vit."

Po ashtu ne nje thenje tjeter tregohet se profeti Davud a.s. ka thene:

"Shendeti eshte kurore ne kokat e te shendetshmeve, vleren e te cilit e din dhe vlersojne vetem te semuret."

Ndersa profeti Muhammed a.s. ka thene:

"Kerko nga Allahu falje dhe shendet." (Nesaiu)

Veçori e njeriut eshte se ai kerkon te ushqehet atehere kur ai ka nevoj. Po ashtu ne rast te nje qendje jo te mir, alarmohet dhe kerkon sherim duke ju drejtuar alternativave te mundshme per tu sheruar. Psh kur njeriu nuhat shum do te thote qe ka nevoj per ushqim, ose kur ka munges te pershtymes ne goje. Kemi edhe nje shembull tjeter ; njeriu ne dimer ka nevoj per gjera te nxehta dhe e kunderta e saj me qellim e te mos ftohet. Ftohja eshte rrezik i madh per trupin e njeriut.

Profeti Muhammed a.s. ka thene: 

"Shkaku i shume (apo i te gjitha) semundjeve eshte te ftohtit." (Trans, nga Enesi r.a.)

Ndersa ne nje hadithe (thenie) tjeter Profeti Muhamed a.s. thote: "Siguria dhe shendeti jane dy miresi (nimete) qe Allahu na ka dhene. Shumica e njerezve nuk i vlersojne." (Ibn Abbas)

- UJI

Allahu xh.sh thote: 

"...Dhe ujin e beme baze te jetes se çdo sendi, a nuk besoni?" (El Enbija; 30)

Me kete ajet Kur'anor ne besojme se uji eshte baza e jetes. Me ujin gjallerohet cdo gje, pra mund te themi fare mir se uji eshte jet pa te cilin nuk mund te jetojme. Njeriu e merr veten kur ai pi uj po ashtu edhe toka, bimet etj. Por njeriu nuk mund ta keqperdor ujin. Nese tokes do i leshojme shume uje, (me intesnsitet te lart) ne nje interval kohor te shkurter , ajo deformohet, i largohen vlerat ose vetit qe ajo mbart duke krijuar shqetesim dhe pa qendrueshmeri etj. Kjo ngjason kur njeriu pi uje shpejt dhe pa nderprerje, Kjo eshte eshte shume e demshme per shendetin.

Ndersa Muhammedi a.s. tran, nga Enesi r.a. se ai e kishte  tradite qe kur pinte uje ta nderpriste ate tre here.

Uji gjithashtu te çlodh kur je i lodhur. Ai ndikon kur je i merzitur, pasi profeti Muhammed a.s. ka thene:

"Kur je i zemeruar, ulu edhe pi uj." Pasi zemerimi ose nxitimi thote profeti Muhammed a.s. eshte prej shejtanit. Shejtani eshte i krijuar prej zjarrit, uji e shuan zjarrin prandaj Profeti e ka keshilluar kete.

- LEVIZJA

Nese token e levizimin pra e punojme ajo ka me rendimet per prodhim dhe eshte me efikase. Keshtu eshte edhe trupi i njeriut. Per kete Muhammedi a.s. ka thene: "Kaleroni qe te beheni te pasur, dhe ecni (udhetoni) qe te jeni te shendetshem."

- MARDHENJET SEKSUALE

Çdo gje Allahu xh.sh e ka krijuar ne çift  dhe se vetem Allahu xh.sh eshte tek. Per kete gje Allahu xh.sh na sjell urtesin se Ademit a.s. , ai i vetem nuk kishte asnje kuptim , nuk qe i lumtur dhe pse kishte cdo te mire. Duke shikuar pikellimin dhe lodhjen e Ademit a.s, Allahu xh,sh i krijoj prehen e tij gruan me qellim qe te prehet me te dhe te lej pasardhes.

Profeti Muhammed a.s. ka thene:

"O rini, kush prej jush ka mundesi te martohet, le te martohet, sepse kjo i ndihmon ne uljen e shikimit, dhe mbron organin intim nga mardheniet e paligjshme...." (Buhari)

Ndersa ne nje trasmetim tjeter nga Ibn Abasi kemi se Profeti Muhammed a.s. ka thene:

"Nuk ka zgjidhje me te mire per dy te dashuruar sesa martesa." (Ibn Maxhe)

Muhammedi a.s. ka thene;

"Asnje gje nuk kam shikuar se mund te dobesoje (te ndikoj) ne ndienjat e njeriut se sa ndikimi i gruas."

Pasi kur nje cift eshte i paster, besnik, dhe te dashuruar me njeri tjeterin ata behen nje. Aq sa pasardhesit e tyre i ngjajne ose nenes ose babait dhe keshtu me radh.
Ceshtja intime (mardhenjet seksuale) brenda normave (pra marteses) jane te shendetshme dhe cdo here duhet te jene ne perputhshmeri te deshirave dhe jo ne menyre te dhuntshme. Kur njeriu te jete pjekur nga ana seksuale (ose ka nevoj) atehere duhet te martohet. Martesa te ruan nga veprimet e ulta si prostitucioni , martesa eshte e shendetshme dhe ajo mundeson lenjen e trashegimtareve.
Aktet anal jane te ndaluara. Per kete kemi hadithin e transmetuar nga Ibn Maxhe qe profeti

Muhammed a.s. ka thene:
"Allahu nuk ia hedh syt nje personi qe ben mardhenie seksuale anale me gruan e tij." (Tirmidhi)

Ndersa ne nje trasmetim tjeter kemi:
"Ai qe ben mardhenie seksuale anale me nje burre ose me nje femer, ka bere kufer (nuk eshte besimtar)." (Bejhakiu)

Ne nje trasmetim tjeter ne lidhje me aktet anale kemi:
"El Begaviu trasmenton se nje here e kane pyetur Kataden per mardheniet seksuale anale dhe ai ka treguar se Muhammedi a.s. ka thene: "Ajo eshte nje lloj homoseksualiteti." (Ahmedi)

Profeti Muhammed a.s. ka thene:

"Martohuni me ato vajza te pastra, te cilen e dashuron  dhe te cilat te dashurojne." (Xhabiri r.a.)

Edhe ky akt ka rregullat e saj, e thash pak me siper qe nuk duhet te mungoj deshira e kryerjes se aktit, e dyta nuk lejohet kryerja e ketij akti ne organet anale, e treta nuk lejohet kryerja e ketij aktin kur gruaja eshte ne kohen e hajdit (menstruacion) derisa ajo te pastrohet. Per me shume lexo suren El Bekare ; 222. Aktet intime mes nje cifti eshte e ndaluar reptesisht qe ti tregohesh te tjereve. Martesa eshte nje mrekulli prej te ciles ne kemi ardhur dhe prej te ciles lejme pasrdhes. Ne nuk e dim se si do jete femija jone. Cfare trupi do kete, cfare flokesh, sysh etj. pra ne vetvete me kete ne kuptojme se eshte Krijuesi i Gjithesise qe te jap jeten, pasardhesit, e me keto pasardhes ne gezohemi. (3)

- GJUMI

Vete gjumi eshte nje nga mrekullit e Allahut xh.sh. Ne nuk i japim urdher gjumit qe te vij, as nuk i japim urdher qe te largohet. Gjumi eshte ushqim per njeriun, ndersa mungesa e tij eshte katastrofte per njeriun. Gjumi ka kohen e vet dhe kur gjumi behet ne kohen e vet ai eshte i shendetshem. Po ashtu duhet pasur parasysh edhe menyren se si duhet behere gjumi. Psh nuk eshte mir te behet gjum permbys ose pa u tret ushqimi. Mire eshte qe njeriu te flej ne krahun e djathte.

Trans se Muhammedi a.s. ka fejtur ne krahun e djathte drejtuar nga kibla.
 Gjate dites nese eshte e mundur eshte mir qe te behet nje sy gjum. Muhammedi a.s. ka thene: "Beni pak gjume pasi vetem shejtanet nuk beje kurre gjume."

Po ashtu kemi hadithin e profetit Muhammed a.s. qe thote: "Gjumi gjate sabahut pengon bereqetin ose begatin."

Pergatiti:

Gezim Kopani

Ju mund te lexoni:

Mjeksia Islame Pj.1

Mjeksia Islame pj. 3

Mjeksia Islame Pj. 4

______________
1.Nxehtesi; Nxehtesia eshte shume e rendesishme ne jeten e perditshme. psh nxehtesi + uj= zmadhim i vellimit te ujit dhe ngritjen e tij lart. Po ashtu ftohtesi+uj=zvogelim i vellimit te ujit. Pra uji i nxehte ngrihet e kunderta bie.
2. Po ashtu njeriu nder te veçantat e njeriut jane pese shqisat. Gjuha, Hunda, Lerkura,  Syri, Veshi.
Gjuha; Gjuhen Allahu xh.sh e ka krijuar per te dalluar shijen e ushqimeve te llojevete ndryshme ku rol te rendesishem luan peshtyma.
Hunda; Hunda ne vetvete eshte nje aparat me te cilin nuhasim ererat e ndryshme. Psh nese njeriu ftohet bie aftesia e te nuhatiturit normal ne dallimin e ererave. Nuhatja eshte edhe veti mbrotje duke identifikuar eren e mir nga era e keqe.
Lekura; Lekura eshte kyç ne rolin e ndijimit. Me ant te saj ne ndiem ate qe ndodh ne lekur. Psh me te ne mund te dallojme cfare eshte e but ose e forte, cfare eshte e mbrehte, e nxehte apo e ftohte.
Veshi; Veshi eshte begati e madhe. Me te ne shikojme shume llojshmeri gjerash.
Syri; Me syrin definojme distances, permasen, ngjyrat. Trupi e leshon rrezen ose energjin e tij ne drejtim te syrit ne ate qe ai shikon. Syri eshte i kufizuar ne disa gjera dhe ne disa te tjera nuk i dallon psh xhindet, ose psh; syri e identifikon shkopin ne uj si te thyrer kur ne fakt nuk eshte i till. Syri ne berbejen e ti eshte shekce ne vete dhe nje nga mrekullit e Allahu xh.sh sic eshte i gjith njeriu. Ai ka disa perde. Profeti Muhammed a.s. ne disa raste eshte lejuar qe te shikoj ato gjera qe nuk mundemi qe ti shikojme psh; Profeti Muhammed a.s. ka shikuar formen e melekve.
Veshi; Veshi luan rol shume te rendesishem tek njeriu.  Shume gjera qe kuptojme apo qe realizojme ne jete eshte fal vesheve. Ate qe degjon e analizon duke dal ne konkluzion cfar duhet te mbash mend e cfare nuk duhet. Veshi bashkevepron me organet e tjera psh, nese ne nje distance te caktuar syri dallon dicka veshi menjehere vihet ne levizje per te identifikuar ndonje ze apo tingull.
3. Allahu xh.sh thote: "Zoti e kerijoi njeriun prej nje pike uji dhe e pergatiti. Pastaj ia lehtesoi rrugen. Pastaj ate e beri te vdese dhe atij e mesoi te varroset..." (Abese; 17-22)

Kur e pamundura behet realitet

Vite me pare nuk kishim kaq shume femije te Kur'anit qe mesonin islamin. Sot at jane shtuar, mund te shtohen edhe me shume nese te gjithe sebashku punojme per femijet tane per ti mesuar islamin e paster. Zoti i shtofte e i ruajt keta femije dhe jo vetem! Zoti i ruajt edhe prinderit e tyre qe jane kontribues ne kete drejtim (me prezencen e femijeve te tyre) dhe te atyre te cilet me aq mundesi qe kan kontribojne ne aktivitete te tilla.  Shenim: Forografi ne xhamin e Pukes nga aktiviteti me nxenesit e Kur'anit , te Pukes, Fushe Arrezit, Qerretit dhe Rrapes. Date; 14 tetor 2017.

Sulejmani a.s. dhe shpendi qe gllaberoj ushqimin me pa te drejte

Tregohet se ne nje rast profeti Sulejmani a.s. ishte ulur sebashku me shoket e tij dhe ju predikonte mbi "fitimin e pasurise me pa te drejte" dhe ne mes kishin vendosur nje pule mbi prush per ta pjekur. Ne predikim e siper Sulejmani a.s. u thote shokeve: "Kush fiton nga pasuria (apo dicka) me pa te drejte nuk do ia shikoj hajrin per 40 vite." Teksa Sulejmani a.s. e tha kete e kishte degjuar nje shpend grabitqar qe po fluturonte siper tyre.  Teksa po fluturonte shpendi vuri re pulen qe po piqej, por iu kujtua thenja e Sulejmanit a.s. se kush fiton dicka me pa te drejte nuk do ia shikoj hajrin per 40 vjet" mendoj e pyeti veten; Une sa jetoj? Tha; 10 vite. Dhe e vlerson thenjen e Sulejmanit a.s. si te kot dhe vendos te ulet dhe te marr pulen qe po piqej. E merr dhe e dergon tek foleja ne te cilen kishte zogjt e vegjel. E len pulen ne fole dhe largohet. Mirepo pula qe shpendi kishte marr kishte te ngjitur nje gace e cila bie ne fole dhe e djeg folen bashk me zogjt. Pas nje kohe shpendi rikthehet tek folje por e gjen te djegur bashk me zogjt. Shpendit ju kujtua thenja e Sulejmanit a.s. dhe u kthye shpejt tek Sulejmani a.s. per ti thene; 

Si u the shokve se kush perfiton dicka me pa te drejte per 40 vite nuk do ia shikon hajrin, une sapo ia shikova sherrin me pulen qe mora , zogjt e folen (shtepin) ma dogji. Sulejmani a.s. i thote: Kjo qe te ti perjetove eshte harami i gjyshit tend, ndersa ajo qe ti more me pa te drejte ende nuk ia ke shikuar sherrin apo te keqen.

Pergatiti

Gezim Kopani

Ju mund te lexoni ndodhi te tjera duke klikuar ketu: Ndodhi dhe Tregime

Gjate celebrimit islam (nikah) ne xhamin Qerret Puke

Gjate celebrimit islam (nikah) ne xhamin Qerret Puke , date; 08.10.2017

Mjekësia Islame Pj.1

Ne kete teme do mundohem te paraqes te dhena Kur'anore dhe Hadithe ne lidhje me mjeksin islame. Rendesia e shendetit dhe ilaçeve ne fene islame. Çfare ilaçesh dim dhe nuk dim?
Kjo teme ka per qellim informimin e lexuesit dhe besimtareve mbi rendesin dhe vlersimin qe islami i ka dhene shendetit dhe mjeksise.

Mbi shendetin profeti Muhammed a.s. ka thene: "Kerkoni prej Allahut shendetin, sepse nuk i jepet ndonjerit miresi me te madhe se sa shendeti." (Ahmed) Ndersa profeti Davud a.s. ka thene: "Shendeti eshte mbreteri e fshehur." Ndersa profeti Muhammed a.s. ka thene: "Per secilen semundje Allahu xh.sh ka dhene ilaçin e saj, perveç vdekjes."

- MJALTI

Feja islame thote: "Mjalti eshte ilaçi me i mire". Aq i rendesishem eshte mjalti saqe Allahu xh.sh. ne Kur'an mjalin dhe bleten ne nje kapitull te veçante te quajtur: En Nahl (Bleta).(1)

Allahu xh.sh thote: 
"Zoti yt i tha bletes; "Nderto (shko e zgjidh) shtepi neper kodra (male), neper drunj (peme) dhe neper kulmet qe ata (njerezit) i ndertojne (ne ndertesat qe njerezit ndertojne per bletet)." (En Nahl; 68)
                                                                            
Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Kush çdo muaj ha tre mengjese para buke nje sasi te mjaftueshme mjalti, ai do jete i mbrojtur nga semundjet e renda." (Ibn Maxhe)

Mjalti eshte nje ilaç i mire per stomak. Per kete kemi transmetimin ku Profeti Muhammed a.s. ka thene:  "Tek libri i Buhariut shenohen raste kur njerezit kishin probleme me stomakun dhe kur eshte pyetur Muhammedi a.s. ai ka keshilluar: "Le te konsumoje mjalt." Kaluan disa dit dhe personi me dhimbje stomaku kishte perseri probleme, por Profeti Muhammed a.s. dhe te njejten keshille. Kjo u perserit dy here. Heren e fundit Muhammedi a.s. tha: "Allahu xh.sh ka thene te verteten ndersa barku i vellaut tend genjen." (Buhari, "Sherimi me mjalt", Muslim "Sherimi me mjalt")

Sipas historise Egjiptianet e vjeter ia kan ditur vlerat qe mbart mjalti po ashtu edhe shum popuj te tjere. Vlersim te vecante per mjaltin kishin edhe Kinezet. Tregohet se ne Palestin bletaria ka qen aq shum e zhvilluar saqe eshte quajtur: "Toke ne te cilin rrjedh mjalt." Vend te vecante mjalti zinte edhe tek popujt arab dhe qe e perdornin per sherim. (2)

Vet bleta eshte mrekulli e gjall te cilen Allahu xh.sh ka krijuar. Per te bere 1 kg mjalt bletes i duhet te pershkruar 360 apo 460 mije km rrug. (3) Ky insekt i vogel perdor nje komunikim te veçante te quajtur "Vallezim".(4) Ne vitin 1940 shkenctari Karl Von Frish (5) deshifroi i pari komunikimin e bleteve. Sipas tij, "Sapo nje blet zbulon nje burim ushqimi, kthehet me shpejtesi tek foleja dhe nepermjet tingujve (te quajrut vallezim) u tregon te tjereve per vendodhjen e ushimit. Pjese e informimit jane edhe tingujt qe leshojne krahet e tyre."
Allahut xh.sh. i drejtohet bletes keshtu ne Kur'an: "Shko dhe zgjidh" pra ne trajten e gjinis femerore. Arsyeja eshte pasi bleta femer gjen vendin per ngritjen e nje shtepie te re. Ata drejtohen nga mbreteresha, ndersa puntoret jane femrat e tjera, ndersa meshkujt jetojne te vecuar dhe jane vetem per tu ciftuar. Sipas shkencetareve ; "Truri i bletes mund te kryej rreth 10 trilion veprime (llogaritje) per nje sekond." Psh, nje blet mund te gjej nje burim ushqimi me qindra mira km larg, nuk harron rrugen dhe kthehet ne shtepin e saj per tju treguar te tjereve. Ne fole ata ndertojne ushqimin e njohur : "xhelatin mbreterore", buken prej dylli e cila i mbron te vegjlit e tyre.

Nga Ebu Hurejra r.a. trnas. se Muhammedi a.s. ka thene: "Kushdo qe konsumon mjalt tre here ne muaj, nuk do te perjetojne asnje semundje te rende."(Ibn Maxhe, "Sherimi", nr.3450)

Ndersa Xhabiri ka thene: "Me i miri i te gjithe ilaçeve qe keni eshte mjalti." (Buhari & Muslim)

Nga Aishja r.a. kemi se ajo ka thene:
"Vertet i derguari i Allahut Muhammedi a.s. e deshironte shume mjaltin dhe embelsirat." (Buhari)
Ka shume rendesi menyra e konsumimit te mjaltit. Menyra e duhur ben qe te perfitohet nga vetit e tij.
Mjalti eshte pastrues i barkut, ndikim ne kardiovaskular, nervor , stimolues i oreksit etj.
Sipas shkenctareve trupi i njeriut ne nje kohe shume te shkurter ndryshe nga rastet e tjera thith me shpejtesi te madhe mjaltin.
Mjalti ndikon ne aparatin urinar, ne paratin teres, ne melçi, eshte kunder helm per drogen, pra ndihmon ato qe deshirojne te lejne drogen, ose nese ndonje kosumon kerpudh helmuese. Eshte ilac i mir kunder plageve te shkaktuar nga qeni.  Mjalti eshte i mir edhe per ftohjen ne kraheror.

Muhammedi a.s. ka thene: "Mjalti ruan zemren dhe largon ftohjen nga kraherori."(Muslimi)

Mjalti mund te perdoret per te ruajtur (konservues) deri ne tre muaj. Ka te dhena qe ai eshte i mir per zbutjen e flokeve dhe rritjes se tyre. Po ashtu ndihmon ne zbardhjen e dhembeve duke i ferkuar ato, forcon mishin e dhembeve.

Mjalti eshte mir te kosmohet duke e tretur ate ne uje te ngrohte dhe ne interval kohor te ndar dhe jo me shume se 60-100 gram ne dit.
Sipas transmetimeve kemi se Muhammedi a.s. e konsumonte mjaltin e tretur ne uj, dhe kete e bente ne mengjes me stomakun e zbrazet.

Muhammedi a.s. kur ka folur per shendetin ka thene: "...Kemi dy ilaç ; Kur'anin dhe Mjaltin" (Buhari)

Ne nje hadith profeti Muhammed a.s. ka thene: "Hani mjalt, pasi nuk ka shtepi ne te cilen gjendet mjalti per te cilen meleket te mos luten per meshire (sherim)."

Ne nje hadith tjeter Muhammedi a.s. ka thene: "Kur nje njeri konsumon mjalt, njemije ilace (sherime) futen ne stomakun e tij dhe njemije semundje dalin jasht."

Per mjaltin eshte thene:

Ibn Sina (Avicena); "Mjalti eshte i mir per zgjatjen e jetes, ruajtjen e potences per pune per moshat e thyra . Nese deshironi te ruani rinine perdor mjaltin/ Ato qe kan kaluar moshen 45 vjecare eshte mir ta perdrin mjaltin rregullit e ne menyre te vecnate te perziere me arra (te grira), Mjalti i perzir me miell perdoret per demtimet  plage siperfaqesore..."

Hipokrati: "Une ushqehem me mjalt vazhdimisht dhe e perdor ate per sherimin e shum semundjeve."

Ibn Bejtar: "Mjalti i bletes i nxehte, i thate , shmang erresiren e syve dhe forcon stomakun."

Galinos: "Mjalti eshte sherues i dobishem per shume semundje, qoft per sherimin nga helmimet ashtu edhe per semundjen e organeve tretese."

-FARA E ZEZE  (Habbetues sevda ose Nigella sativ)

Fara e Nigella sativ ose Habetues sevda njihet si fara e zez pasi ka gjyren e till. Futet tek familja e grunajave. Ka gjetet e ndara dhe kercelli i saj rritet 40-60 cm. Lulet i ka te kalterta. Arabet e quajne edhe si fara e bekuar (Habbetul berekah), ndryshe kjo njihet edhe me emrin qimoni i zi ka qe e quajne fara arabe pasi gjendet ne arabi.
Kjo fare eshte njohur nga Egjiptianet e vjeter por edhe nga Romaket , ndersa Gereket e perdornin per diete.

Ibn Sina tregon: "Fara e zeze perdoret per nxjerrjen e kelbazes, stimulon energji ne trup dhe ndihmon ne shllodhjen pas nje lodhje te madhe."

Nga Ebu Hurejra r.a. trans. se Muhammedi a.s. ka thene: 

"Perdoreni rregullisht faren e zeze, sepse ajo permban ne vete ilaç per çdo semundje, perveç vdekjes."( Buhari & Muslim)

Ajo eshte ilac per: dhimbjet e kokes, te shpines, per dhimbjet muskuluare, hipertensioni, stresi, kolla, azma, diareja, gure ne veshka, temthi, kolla,per syt, gure ne veshka, tek impotenca, pastron infeksionet vaginale, rrit kujtesen, bajamet, dhembet , parazitat ne bark, zgjeben , etj.

- ULLIRI

Allahu xh.sh e ka permend ne Kur'an Ullirin dhe Fikun. Pasti ata jane te rendesishem per shkak te vetive ushqyese dhe sheruese.

Allahu xh.sh betohet duke thene: 

"Pasha fikun dhe ullirin dhe kodren Turi Sina." (Et Tine 01)

Ky ajet Kur'anor sjell ne kujtese profetin Musa a.s. (6) kur ai i foli zotit ne kodren Tur. Trekohet se ne kete kohe ka mbire ulliri ne kodren Tur (Meka) ndersa fiku ne kodrat e Damskut.

Allahu xh.sh thote:

"Dhe peme (trupa drunjsh) ulliri qe mbin ne kodren Turi Sina e cila nxjerr vaj dhe qe eshtei shijshem e i deshiruar per ata qe e perdorin per ushqim."(El Mu'minune; 20)

Nga Ibn Omeri trans. "Perdorni vajin e ullirti dhe lyejuni me te, sepse ai del nga druri i bekuar." (Bejhaki)

Sipas shkenctareve Spanjoll ne Institutin per Kerkime Mjeksore ne Barcelon  kan argumentuar mbi vlerat e vajit te ullirit duke i paraqitur ata ne kongresin Boteror te Kardiologjise. Studimi tregoi se vaji i ullirit mbron zemren nga dhjami pasi ai permban polifenoleve.(7)

Edhe profeti Muhammed a.s. ka keshilluar ne perdorimin e ullirit,e sidomos te vajit te ullirit. Vaji i ullirit te gjelber eshte shume ushqyes. Forcon barkun etj.

Pergatiti

Gezim Kopani

Ju mund te lexoni:

Mjeksia Islame Pj. 2

Mjeksia Islame pj. 3

Mjeksia Islame Pj. 4


____________________
1. En Nahl dmth Blete Ne kete sure Allahu pershkruan persosmerin e qiejve, tokes, deteve, maleve si dhe persosmerin e krijesave te tjera qe Allahu ka krijuar.Ne menyre te veçante permendet edhe mjalti i bletes. Vete bleta eshte nje nder mrekullit e Allahut. Bleta i perket familjes se njohur Apis.
2. Sipas pershkrimit qe kishte bere greku i quajtur Strabon rreth 63 para e.s.
3. Kjo rruge eshte 11 here me e gjate se gjatesia e ekuatorit te rruzullit tokesor.
4. Sipas shkenctareve ky lloj komunikimi eshte i veçant dhe shum i zhvilluar.
5. Karl Von Frish eshte nje shkenctar Gjerman i cili eshte bere i njohur ne te gjithe boten. Ka punuar ne Universitetin e Mynihut.
6. Historia e Profetit Musa a.s; "Transmetohet se nje nate te ftohte Musai a.s. shikoj nje zjarr ne kodren Tur. Prisni i thote familjes se shikova nje zjarr (drit), Lexon suren Kasas; ajeti 29-32 dhe suren Ta Ha, ajetet 9-10) se ndoshta t'ju sjell ndonje lajm e ndoshta do tju sjell dru per te ndezur ose nga ai do gjej ndonje rruge. Kur arriti Musai a.s. tek zjarri (tregohet se Musai a.s. shikoj zjarrin te ndizej ne nje dru gjembash te gjelber, sa me shume qe ndizej edhe gjelberohej. Musai a.s. pat frik dhe vuri duar ne sy qe te mos humbas shikimin) dikush thirri nga ana e djathte (Kasas ; 30) e lugines , nga lisi; O Musa! Une jam Allahu, Zoti i boteve!" prandaj hiq kepucet pasi ndodhesh ne luginen e bekuar Tuva. Te zgjodha Pejgamber, pranda degjo mire se cfare te shpall! Vertet vetem Une jam Allahu, nuk ka zot tjteer pos Meje, pra Mua me adhuro dhe fal namaz per te me kujtuar Mua.S'ka dyshim se momenti (kijameti) do te vije patjeter, Une gati e kam fshehe ate, do te vije per t'u shperblyer secili njeri per ate qe ka bere.O Musa, cfare eshte ajo qe ke ne te djathten tende?Musai a.s. tha: Eshte shkopi im , me te mbahem e me te shkund gjet e pemet. Allahu i tha: Hidhe ate , o Musa! Musai a.s. e hodhi dhe ja kur shkopi kthehet behet gjarper i madh qe levizte me shpejtesi. Allahu i tha Musait:Kape  ate, e mos u frikeso, se Ne do ta kthejme ate perseri ne gjendjen e meparshme."
7. Polifenol; Substance bimore me veti antioksiduese analitike.