Fotografi: Nostalgji 2

(ish-Keshilli i Xhamise Puke)

(Pritjet zyrtare me rastin e festes se Bajramit)

(Pritjet zyrtare me rastin e Fiter Bajramit)

(Prizren, Kosove)

(Prizren, Kosove)

(Fotografi me Famullitarin e Pukes dhe disa antare te Keshillit te Myftinise Puke)

(Gjate nje seminari ne Puke)

(Fotografi e bere ne vitin 1999)

(Istanbul, 2003)

(Istanbul, 2003)

(Istanbul, Zeytinburnu, 2004)

(Istanbul, 2003)

(Tek kalaja Shkoder, 2002)

(Pas nje seminari ne Puke)

(çannakkale, Turqi)

(Top kapi, Istanbul)

(Gjate nje vizite tek shkolla muze e Migjenit Puke)

(Gjate nje udhetimi per ne Tirane, me rastin e Mevludit)

(Bursa, Turqi)

(Bursa, Turqi)

(Me Afrim Laçin, pas nje iftari)

(Gjate pritjes se N/Kryetarit te KMSH)

(Gjate vizites ne familjen Mustafe, me rastin e fatkeqsisese se aksidentit ne Gjegjan)

(Korishte, Prizren)

(Me disa miq, Xhamia e re Puke)

(Puke)

(Tek kalaja ne Korishte te Prizrenit)

(Korishte, Prizren)

(Prizren)

(Me disa miq ne Myftinine e rrethit Puke)

(Me nje mik turk)

(Me disa miq ne Shkoder)

(Gjate nje takimi ne Myftinine e Shkodres)

(Tirane)

(Nje kafe me cunat e Xhamise se re Puke)

(Ne bodrumin e Xhamise Haxhi Bajram ne Ankara nder te tjere sebashku me N/Kryetarin Gazmend Aga nentor 2013)

(Pas nje aktiviteti ne Universitetin Beder, 2013)

(Gjate emisionit "Hapur"

(Ne hecin e fshatit Kryezi)

(Gjate nje seminari)

(Gjate vizites se Myftiut te Shkodres ne Myftinin e Pukes)

(Hedhja e gure themelit te Xhamise Qerret)

(Pas vizitave zyrtare me rastin e Kurban Bajramit ne Myftinine Puke)

(Nje fotografi e bere me rastin e hedhjes se gure themelit te Xhamise se fshatit Qerret)

(Gjate nje vizite zyrtare ne Famullin e Pukes)

(Fjale pershendeteje me rastine  20 vjetorit te krijimit te Famullise Puke)

(Pas nje seminari ne Fushe-arrez)

(Me nxenesit e Kur'anit, Xhamia Puke)

(Duke shperndare mish kurbani)

(Gjate nje seminari)

(Gjate nje seminari ne Puke)

(Pas nje seminari ne Puke, 2013)

(Me Ridvan Seferaj dhe Merxhan Shehun)

(Me cunat e Xhamise se re Puke)

(Me cunat e xhamise Puke)

(Nje fotografi me zyrtaret e KMSH, 2013)

(Gjate nje mbledhje me Keshillin e Myftinise Puke)

(Pas nje programi fetare ne Pallatin e Koncerteve Tirane)

(Pritjet zyrtare ne Myftinine e Pukes 2013)

(Me Besnik Lluken dhe Basri Selimaj)

(Pas mbledhjes se Keshillit te Myftinise se rrethit Puke, 2013)

(Gjate nje mbledhje me Keshillin e Myftinise Puke)

(Duke punuar ne oborrin e shtepis 2013)

(Gjate nje iftar me z.Hyseyin Cetinkaya 2013)

(Gjate faljes se namazit te Bajramit 2013)

(Duke shperndare mish Kurbani ne Puke 2013)

(Gjate promovimit te librit per imam Sh.Rexha 2013)

(Sebashku me Idriz Ahmetaj Ylli Hadroj etj)

(Fotografi me familjaret e imam Shaban Rexhes 2013)

(Me ing,Sait Cufaj)

(Fotografi me familjaret e imam Shaban Rexha 2013)

(Gjate nje vizite ne Komunitetin Mysliman te Turqis, 2013)

(Gjate nje iftari, 2005)

(Gjate ndertimit te kubes se xhamise se fshatit Qerret 2013)

Myftinia Pukë përkujton 15 vjetorin e hapjes së xhamisë Pukë

Myftinia e rrethit Pukë gjatë ditës së sotme datë; 26.01.2014 në ambjentet e Biblotekës së qytetit të Pukës zhvilloi seminarin me titull “15 vjetori i hapjes së Xhamisë së Re Pukë”.

  Seminari u hap me lexim Kur’anor nga imami i Xhamisë së re Pukë Bekim Sokoli i cili më pas bëri edhe moderimin e seminarit.

      Mjeshtri i Madh i Punës, prof.Xhemal Meçi mbajti kumtesen “Si u arrit në hapjen e xhamisë së re Pukë?” Në fjalen e tij, z.Meçi ndër të jera tha: “Xhamin që gëzojmë ne sot është falë punës së ish-Myftiut H.Elez Hoxha i cili mbeshtetur nga: Komunitetit Mysliman të Shqipërisë, Këshill i Myftinisë Pukë, dhe të imamit nga Kosova Adem Ademi u mundësua financimi i xhamisënga një shoqatë arabe.”

     Më pas antari i Këshillit të Myfinisë Pukë Afrim Laçi mbajti kumtesen me titull: “Xhamia e Re Pukë, 15 vjet shërbim Islam” Z.Laçi , solli fakte mbi jeten fetare të xhamisë së re Pukë. Ndër të tjera ai tha: “Imami i parë i xhamisë së re Pukë qe, ish-Myftiu H.Elez Hoxha, më pas deri në vitin 2004 H.Ibrahim Hoxha. Nga viti 2004-2013 Gezim Kopan. Ndersa sot në vitin 2014 Xhamia e re Pukë drejtohet nga imam Bekim Sokoli. Nga viti 1998-1999 ka shërbyer si myezin Haki Ademi, 1999-2002 H.Qazim Kopani, 2002-2004 Armand Morina, 2004-2012 Ali Guri, dhe nga viti 2012 e në vazhdim Erjon Sula. Në xhaminë e Pukës kan mbajtur ligjjeratë teolog të lartë të Komunitetit Mysliman të Shqipërisë ku përmendim: “Ish-N/Kryetari i KMSH-së Jusuf Salkurti, ish-Myftiu i Tiranës Selim Stafa, ish-Myftiu i Shkodrës Faik Hoxha etj.”

   Aktivitetin e përshëndeti edhe Myftiu i Pukës Gëzim Kopani i cili ndër të tjera tha: “Xhamia është shtëpia e Zotit. Nëpërmjet xhamisë përçohet paqja dhe dashuria e Islamit. Sot unë, Këshilli i Myftinisë Pukë dhe gjithë besimtaret e Pukës bëjmë dua dhe falenderime për të gjith ato që mundësuan ndërtimin e Xhamisë së Re Pukë. Në fakt ky seminar ka qënë planifikuar të zhvillohet në vitin 2013, por për arsyë objektive nuk e realizuam. Myftinia Pukë në bashkëpunim me Komunitetin Mysliman të Shqipërisë është duke punuar për ndërtimin e xhamiave të tjera të rrethit tone, dhe më konkretisht atë të Kodërhanit dhe të Fush-arrezit.”

       Përfaqsuesi i fesë Katolike, Famullitari i Pukës Giovani Fiocchi ndër të tjera tha: “Jam sot këtu për të dëshmuar mardhenijet tona. Kjo është ditë e veçantë, pasi është 15 vjetori i një ndërtese të rëndësishme, jo vetem për simbolin që ka, por na kujton edhe komunitetin mysliman. Gëzohem që ndodhem këtu sot dhe ju uroj mbarësi.”

         Përfaqësuesi i Komunitetit Mysliman të Shqipërisë, njëherazi Drejtor për Rininë dhe Mardhenjeve me Publikun Erjol Haxhia pasi përshëndeti aktivitetin ndër të tjera tha: “Më bëhet qefi që Myftinia Pukë përkujton 15 vjetorin e hapjës së xhamisë së re Pukë. Xhamia Pukë, përveç shërbimeve fetare ka bërë edhe shërbime sociale siç ishte rasti i strehimit të vëllezërve tanë Kosovare në vitet 1998-1999. Edhe hz.Muhammed a.s. punen e parë që ka bërë në rrugen e islamit ka qenë hapja e xhamisë së Nebevisë.Me këtë rast shpreh falenderimet e veçanta për të gjithë imamët, vaizat dhe myezinat si dhe Myftiun Gezim Kopani që kanë shërbyer në këtë xhami. Rrethi i Pukës është vend i vogel dhe i ftohtë, por me njërëz të mirë dhe me zemer të madhe.”

      N/Prefekti i Pukës z.Marash Kola në përshëndetjen e tij ndër të tjera tha: “Duke ju falenderuar për ftesen, ju uroj sinqerisht për këtë seminar që është kaq domethënës për ka rëndësia pasi flasim për një objekt kulti. Xhamia e  Pukës tashmë është kthyër në një objekt i rëndësishëm i rrethit tonë. Aty bashkohen njerëzit, dashuria e tyre dhe të gjithë sëbashku i luten Zotit. Ju premtoj që do jem i angazhuar duke ju mbeshtetur në ndërtimin e xhamiave po ashtu edhe të kishave.”

     Në emër të familjes së ish-Myftiut të Pukës H.Elez Hoxha, përshëndetin seminarin djali i tij Musa Hoxha.

     Me pas aktiviteti u permbyll me nje koktej e shtruar për këtë rast, si dhe u shpërnda literaturë islame.

Pergatiti
Gezim Kopani

Si u arrit ndërtimi i xhamisë së re në qytetin e Pukës?

Përurimi i xhamisë së re në qytetin e Pukës

(Ditë e hënë, ora 10, datë 26 janar 1998)

Si u arrit ndërtimi i xhamisë së Re Pukë ?

      Në fillim të vitit 1998, pikërisht me datë 26 janar 2018 ora 10 zhvillohet ceremonia e inagurimit të xhamisë së re të qytetit Pukë. Xhamia u arrit të bëhet falë interesimit të Myftiut H.Elez Hoxha bashkë me Këshillin e Myftinisë  Pukë të asaj kohe.

      Në vitin 1996 Myftinia Pukë ju drejtua një shoqate arabe që po ndërtonte xhami të reja në Kukës.
       Në vazhdim, edhe pse i moshuar Myftiu H.Elez Hoxha udhëtoi disa herë në Tiranë e Kukës  i shoqëruar sa prej prof.Xhemal Meçit e Bekë Ademit, sa prej Xhemal Vocrrit, Hydajet Kuçit, Ali Rexhepit e deri me Sulejman Ganise, sa siguroi fondin e duhur për ndërtimin e kësaj xhamije.

     Myftiu i Pukës Elez Hoxha sëbashku me Hydajet Kuçi paraqiten projektin të cilin shoqata arabe "Muafak" e miratoi në parim por shhoqata donatore kërkonte që komuniteti të dhuronte truallin e xhamisë që do ndërtohej. Kështu, Myftiu Elez Hoxha siguroi trollin për ndërtimin e xhamise prej familjes Kuçi. Për të siguruar token Myftiu H.Elez Hoxha i shoqëruar nga antari i Këshillit të Myftinisë Pukë Prof.Xhemal Meçi, më 12 maj 1993 kan marrë një takim me vëllezërtit “Kuçi” vetem për vetëm  me secilin prej tyre: Agimin, Shabanin, Enverin e Halitin, dhe Myftiu u ka kërkuar 2 dylym tokë truall dhuratë për xhaminë. Përfundimisht i premtuan se janë gati ta firmosnin deklaratën dhe siç tregon prof.Xhemal Meçi; shpejt e shpejt në një fletë fletorje përgatita një deklarat. Në vazhdim, përgatita me makinë Deklaraten e plotë për dhurimin e truallit të cilët e firmosën të gjithë  bashkë me dëshmitarët: Abaz Laçi, Sulejman Gania, Bek Ademi si edhe Myftiu H.Elez Hoxha i cili e vulosi. Për ta  bërë fakt të kryer dhurimin u përgatit në Kadastrën e rrethit “AKTI I MARRJES SË TOKËS NË PRONËSI” ku kreun i saj ishte Rrustem Strugaj.

Pasi siguruan fondin e ndërtimit dhe marrjes së lejes të ndërtimit nga KKRR-tja, Këshilli i Bashkisë Pukë etj filloj puna për ndërtimin e xhamis e cila përfundoi si godin në gjashtë mujorin e dytë të vitit 1997.

Përurimi i Xhamisë së Re më 26 janar 1998, diën e hënë, ora 10⁰⁰

       Edhe pse në xhami mungonin disa orendi e materiale  si ; 190 m2 tapet, energjia elektrike, ujit për abdes'hanen , qëndër zëri, etj Këshilli i Myftinisë së rrethit Pukë nën kryesine e Myftiut H.Elez Hoxha dhe disa anëtar te tjerë si:  Sulejman Gania (Kryetar), Hydajet Kuçi (n/kryetar), Xhamal Meçi, Ramazan Rrigaj, Bekë Ademi e Ali Rexhepi antarë. vendosi që më 26 janar 1998. ora 10:00,  të bëhet ceremonia e inagurimit të xhamisë së Re Pukë.

Myftiu i Pukës H.Elez Hoxha zhvilloj një takim tek Medreseja e Tiranes me Kryetarin e KMSH-se H.H.Sabri Koçi tëcilin e ftoi në ceremonin e inagurimit të xhamisë. Po ashtu u ftua kreu i Bashkisë Halit Furriku , Famullin Pukë dhe shumë drejtues të institucioneve në rrethin e Pukës. Për organizimin e ceremonisë së inagurimit u përfshinë disa anëtar të Këshillit të Mytftinise dhe jo vetem.

      Për lajmërimin e lagjeve dhe fshatrave përreth u caktua: për Laçajt – Halil Laçi, Zezë – Sadri Beci, Pezhve- Sulejman Gania, Mehaj- Halil Islami, Qerret- Xhemal Hadroj, Kabash dhe Meçe-Qazim Kopani, Rrape – Besnik Lluka, Lajthize- Riza Shabani.  Ftesa zyrtare me rastin e përurimit të xhamisë së re Pukë kishte këtë tekst: “Ftesë, Z._____, ditën e hënë, ora 10⁰⁰ më 26 janar 1998 bëhet përurimi i Xhamisë së Re të qytetit Pukë. Do të na nderoj me ardhjen e Tij H.H.Sabri Koçi, Kryetar i Komunitetit Mysliman të Shqiperisë. Jeni të mirepritur!”

       Më 26 janar 1998, që në orën 9 filluan të grumbulloheshin pran Xhamisë së Re Pukë shumë besimtarë mysliman. Kishte shumë hare e gëzim. Nën tingujt e daullës kërcehej dhe urohej: “Gëzuar Xhaminë e re!” Grupi artistik i fëmijëve, të përgatitur prej myezinit Haki Ademi, këndoi “ilahi” që  e shtuan entuziazmin dhe haren. Në orën 10⁰⁰ Myftiu H.Elez Hoxha mbajti fjalën përshëndetese për besimtarët myslimanë ku ndër të tjera tha: “Besimtarë mysliman tashmë do të kenë fatin e mirë që më 26 janar, ditën enjte të falin Bajramin e parë në këtë xhami të bukur. “E gëzofshim!”- brohoritën të gjithë së bashku. Në vazhdim Myftiu falenderoi vëllezërit Kuçi: Agim,Enver, Shaban, Halitin dhe Eqrem Kuçin që na dhuruan truallin e xhamsë; falenderoj donatorin-shoqatën Araba dhe firmen e ndërtimit “Bekimi” të Astrit Kuçit. Njëkohësisht, falënderoi Komunitetin Katolik për pjesëmarrjen e tyre në këtë përurim, si edhe të autoriteteve të pushtetit vendor.” ( U kërkua ndjesë për mungesen për arsye shëndetësore të H.H. Sabri Koçit)

         Me kaq u pre shiriti i inagurimit prej Myftiut H.Elez Hoxha dhe më pas u këdua Ezani nga imam Bahri Sejdiu (nga Kosova) Më pas besimtarët mysliman vazhduan me vizitën e xhamisë ku këndohej ilahi dhe Kur’an.

V/O: Në vitin 2013 Myftinia e rrethit Pukë për arsyë objektive e pati të pa mundur përkujtimin e 15 vjetorit të Xhamisë së Re Pukë. por ai u zhvillua më 26 janar 2014 ku me interesimin e Myftiut Gëzim Kopani u përgatit edhe një material për këtë rast.

Sqarim: Referenca e disa te dhenave jane marr nga anetari i Keshillit te Myftinise Puke Xhemal Meçi si psh, menyra se si u zhvillua ceremonia . Te dhenat e permendura ne kete artikull jane publikuar ne aktivitetin perkujtimor qe Myftinia Puke zhvilloi ne vitin 26.01.2014 ne qytetin e Pukes.

Përgatiti
Gëzim Kopani

Shaban Rexha, mesuesi shembullor i Mejtepeve te Pukes

                                                                                     Bismilahir Rahmanir Rahim

Ne emerin e Allahut, Meshiruesit Meshireberesit

Fort te nderuar antare te familjes se imam Shaban Rexhe Ahmetit!

Fort i nderuar autor i librit “Shaban Rexha, Njeriu i Puneve te mira” Idriz Ahmeti!

Te nderuar te pranishem!

Eshte nder dhe kenaqesi per mu ate ndodhem sot ne kete aktivitet kaq te rendesishem jo vetem per familjen e imam Shaban Hoxhes, por edhe per Myftinine e rrethit te Pukes.

Fshati Lajthize, eshte nje fshat me tradita islame. Kjo e ndikuar edhe per shkak te afersise qe ky fshat ka me qytetin e Pukes dhe ne veçanti me xhamin e Koderhanit Puke. Ne kete fshat kaq te vogel lindi imami i njohur Shaban Hoxha. Qe i vogel kishte vene ne dukje aftesite e tij te nje teologu mysliman dhe jo vetem. Kjo deshire u be edhe me e madhe kur ne moshen 8 vjeçare sebashku me babain e tij merrnin pjese ne faljen e Teravive, Bajrameve ne Xhamin e Koderhanit Puke. Aty mesoi mbi Mejtepin e Pukes dhe mesimet qe jepeshin ne kete mejtep. Nuk kalon shume kohe dhe imam Shaban Hoxha regjistrohet ne Mejtepin e Kabashit per te perfunduar me sukses kete shkolle islame.

Shaban Rexha me aftesit e tij u be i njohur jo vetem ne fshatin Kabash, por ne gjithe rrethin e Pukes. Fillimisht ai filloj te bente detyren e myezinit ne xhamine e fshatit Kabash, dhe per te vazhduar si imam i namazeve te Xhumave ne kete xhami. Gjate kohes qe ishte nxenes i Mejtepit u gjet prane Imam Sadik Prishtina. Ishte pikerisht imam Sadik Prishtina qe e formoj si teolog islam imam Shaban Rexhen si dhe imam Sahit Hoxha.

Gjate kohes qe ishte nxenes imam Shaban Rexha sebashku edhe me Sahit Hoxhen kan marr pjese ne disa aktivitete islame siç ishin: Nentet e medha, Mevlude, Teravih dhe Bajrame.

Gjate kohes kur Shaban Rexha ishte vetem 15 vjeç arrinte te kryente me sukses detyren e myezinit, e me vone detyren e imamit. Ai ishte i perfshire edhe ne korin e ilahive te Mejtepit te Kabashit dhe te Pukes. Kori i ilahive ishte i njohur sidomos ne rastet e Mevludeve dhe gjate muajit Ramazan dhe festave te Bajramit, ku hoxhe Sadik Prishtina i shoqeruar nga Shaban Rexha dhe Sait Hoxha dhe nxenes te tjere, shkonin neper shtepiat myslimane dhe kendonin mevlude, Kur’an, salavate dhe Ilahi. Shaban Hoxha njihet edhe si personi qe ndihmonte pukjanet te arsimoheshin me arsimin islam dhe gjuhe shqipe. Nuk kan qene te pakta rastet ku pukjanet shkonin tek Shaban Hoxha per te perpliuar shkresa dhe telegrame. Per imam Shaban Hoxhen thonin:
"Mendia e tij me ndriçim,
dora e tij me bukurshkrim"

Shabani dhe Sait Hoxha ishin sinkron e njerit-tjetrin ne momentet qe kendonin Kur’an dhe ilahi aq sa i benin edhe burrat e tjere te kendonin salavate dhe ilahi. Kishte raste qe keto salavate dhe ilahi kendoheshin te shoqeruara  edhe me çifteli dhe fyll.

Sot ne 112 vjetorin e lindjes se imam Shaban Rexhes perkujtojme punen e tij. Shaban Rexha dha kontribut ne forcimin e Mejtepeve si: Mejtepi Micoj, Puke, Qerret, Iballe duke marr dhene mesime islame por edhe shkrim e kendim i gjuhes shqipe. Shaban Rexha njihet si hoxha qe dha kontribut te larte ne formimin e shkollave shqipe si ne Kabash, Micoj, Puke dhe Qerret. 

Shembulli i ketij hoxhe eshte shembull udherefyes dhe tregues i vlerave qe mbartin teologet mysliman te rrethtite te Pukes dhe jo vetem.

Ne emrin tim personal, por edhe te Myftinise se rrethit Puke shpreh mirnjohjen me te thelle per imam Shaban Rexhe Ahmetin, familjen e tij per vlerat dhe kontributet e dhena per perhapjen e fese islame ne rrethin e Pukes si dhe ne forcimin e Mejtepeve te rrethit te Pukes. Po ashtu vlersim dhe mirenjohje edhe per autorin e librit "Shaban Rexhe Ahmeti, Njeriu i Puneve te Mira" Idriz Ahmeti i cili me perkushtim solli prane lexuesve pukjane kete liber kaq me vlera per nje figure kaq te ndritur islame per rrethin e Pukes.

Gezim Kopani

Puke me 27 nentor 2013

Kontributi i hoxhallarëve pukjan për Liri e Pavarësi

Xhamia e vjeter Koder Hani Puke, fotografi e vitit 1916

     

Kontributi i hoxhallareve pukjan per Liri e Pavaresi (1881-1912)

       Rreth vitit 1900-1923 Myftinia Puke perveç vendeve qe mbulon sot, ajo mbulonte edhe disa vende te tjera si: Dukagjini, Petkaj, Megull (Megjull), Spaç, Pistë, Shikaj, Shumri , Kalimash etj qe sot mbulohen nga Myftinia e Kukesit.[1]
       Kleriket mysliman pukjan ishin te njohur per kontributin e dhene per Liri e Pavaresi e argumentuar kjo qofte permes kujteses popullore por edhe permes burimeve arkivore.
Perpjekja e hoxhallareve pukjane per Liri e Pavaresi kulmon ne vitet 1911-1912 ku hoxhallaret ishin te paret qe kundershtuan pushtuesit.

Musa Et'hem Dizdari (1800-1900)

Musa Et'hem Dizdari njihet si i pari imam vendas, per te cilin ruhen kujtime dhe burime arkivore per veprimtarin e tij Atdhetare. Hoxhe Puka, Ismail Salih Age Kryeziu organizuan largimin e Haxhi Ymer Prizrenit  prej Prizrenit deri ne kufi me Puken.[2] Per Haxhi Ymer Prizrenin ishte leshuar urdher per kapjen e tij, si organizator "i kryengritjes qe kishte themeluar dhe kishte pergatit ai", kunder Perandorise Osmane gjate Lidhjes Shqiptare te Prizrenit 1878-1881.[3]

Edhe Kryeministri ne shkresen e tij, shoqeruar aktet gjyqesore Pallatit Perandorak, Sulltanit, thekson se "Ismail Agai dhe Hoxha i Pukes, Musa efendiu, kane qene nga njerezit e rrezikshem qe paten trubulluar dhe prishe qetesine e vendit."[4]
Ne baze te ketyre akteve hoxha sebashku me te tjeret u internuan "me rrugen e Selanikut dhe te Aleksandrise per ne Merash." Ne fshatin Kryezi tregonin se hoxha ka pas perfunduar deri ne Halep te Sirise, ku u mbajten ne internim per afro pese vjet.[5]
Musa Hoxhe Puka se bashku me Ismail Age Kryeziu me 14 korrik 1965, me dekret nr. 4040, dekorohen prej Presidiumit te Kuvendit Popullor me "MEDALJA PER VEPRIMTARI PATRIOTIKE"

Isuf Arif Hoxha (1820-1919)

Isuf Arif Hoxha i mbiquajtur Hoxha i Madh, ka qene hoxhe i xhamise Iballe. Ka perkrah Lidhjen Shqiptare te Prizrenit. Imam Isuf Hoxha ka mesuar ne Medresen e Prizrenit ku u pergatit per imam. Ai kishte lidhje me Dizdarin e Pukes, se kishte gruan prej asaj dere, Gjylen. Keto lidhje miqesie i bashkuan me shume ne perkrahjen e Lidhjes Shqiptare te Prizrenit. Imam Isufi ishte nip i Cecë Halilit te Dardhes, burr trim dhe guximtar. Ai kishte edhe lidhje te tjera me Kabashes te tjere te Dardhes ate te Meziut si "daje" siç ishte rasti i Mark Bales se Meziut i cili u semur ne Mertur, ku kishte shkuar per feste dhe erdh e vdiq ne kullen e imam Isufit ku e varrosi me nderime Mark Bal Gjonin.

Zenel Adem Hoxha (1853-1945)

Zenel Adem Hoxha ka qene imam i Xhamise Kaderhani Puke si dhe Myfti i rrethit te Pukes, "Qytetar Nderi" i Pukes.[13] Thuhet se ishte dite e Xhuma ku imam  Zenel Hoxha po mbante hytben e xhumase dhe te pranishem nder te tjere ka pase Shefqet Turgut Pasha, korrik 1910 (Minister i brendshem  Turk),si dhe Adil Beut dhe Hasan Riza Pashes. Imam Zenel Hoxha ne hytbe u shprehur: "Allahu e ka dhene qe çdo popull te jetoje ne Liri ne vend te vet."[6]
Ne shkrimin "Kryengritja e Pukes rreth vjetit 1912" sado qe pranohet e "Nuk duhet lene pa permende edhe z.Zejnel Hoxha i Pukes... qysh ne fillim ishte simpatizues i levizjes, e kurdo ku e qite rasa,... bate nji sjoj propogande ne favor te kryengritjes." [7]

Sadik Prishtina (1892-1977)

Imam Sadik Prishtina ishte nga fshati Kraishte i Lipjanit te Kosoves. Ai u perkrah nga i ati Hasimi i cili e dergon per studime islame ne Mejtepin e Janjeves dhe per te vazhduar ne Medresen e Prizrenit. Me fillimin e Luftes Ballkanike vendi u pushtua nga ushtira sllave. Gjate qendrimit ne Prizren, perveç aktiviteteve fetare Sadiku i ndikuar edhe nga kultura islame sebashku me disa bashkekohore formuan organizaten "Bashkimi Kombetar Shqiptare."[8]

Osman Hoxha (1847-1912)

Per nje fare kohe ai sherbu si imam i Vaspasit qe i dha i pari kushtrimin e fillimit te luftes ne Malzi kunder pushtuesve serbe, si dhe Osman Hoxha i Fletit.  Heroizimi i tyre u kendua ne kenge popullore:

"Kush e nisi luften per Dri?!
Hoxhallaret e Malitzi!
Sadik Hoxha, djal zotni,
Trim per pushk e zanatli!" [9]

Sipas Prof.Dr. Bajram Xhafa kemi: "Ne rrugen e divizioneve serbe nga Gjakova dhe Prizreni per te dale ne Lezhe e Shengjin, tradita popullore ruan shume kujtime me vlere qe pasqyrojne qendresen e fshatareve se krahines se Maleziut (banuar thuajse teresisht me popullsi myslimane si Va-Spasi, Pista, Gdheshta, Mgulla, Fleti etj.) per mbrojtjen nga rrebeshi i ushtrise serbe.

"Kush ja vuni pushken serbit,
Osman Hoxha past rahmet"[10]

Per kete arsye krahina u dogj plotesisht. Ne Gdheshte u theren 72 gra, pleq e femije qe rane ne duart e serbeve. Ne fshatin Flet me 15 nentor serbet humben edhe reparte te tera. Bashke me ta luftuan banore e fshatrave te tjera si: Dardha, Truni, Sakati, Xathi, qe bashkepunonin me ate te Qafes se Malit, Fush-arrezit e deri ne Puke."[11]

Osman Hoxha u rrit ne nje familje besimtare dhe patriote. Qe i vogel Osmani sebashku me babain e tij kryenin ritet fetare ne xhamin e fshatit Kulumri.[12] Sipas te dhenave Osman Hoxha ka marr mesime islame ne  mejtepin e Pukes dhe te Kabashit. Per disa vite pasi mori mesimet islame, ai u aftesua te drejtonte sherbimet islame si imam. Myftinia e rrethit Puke qe ne moshe te re e emron Osman Hoxhen imam te xhamise Kulumri. [13]
Sipas te dhenave Fleti ishte betuar sebashku me Udhmadhen se do te luftonin me te gjitha mundesite pushtuesin serbe. Sipas prof.Xhemal Meçi kemi:

"Fleti me Udhmadhen ishin betuar se do ta luftonin pushtuesin serbe. Me 11 nentor 1912, kur vetem ne Gdhesht, Malzi, theren e masakruan 72 pleq, femije e gra. Sapo pararoje serbe e Divizionit famkeq "Drina" arriti te mullini i Fletit  imam Osman Hoxha, qe kishte zene vend mbas Hanit te Fletit, u vuri pushken. Me shpejtesi vrau tre ushtare serbe, te cilet i qiten rrethimin dhe e plagosen rende. Por, ndersa qendronte  thirri myezinin e tij Bajram Haziri: "O bini serbit se na qarti, bre!" [14]

Bajram Haziri leshoi kushtrimin: "Bini serbit, kush asht burr, se na vran Osman Hoxhen!" dhe shtiu drejt kolones serbe qe po i ngjitej lugines se Fletit. Mbas kushtrimit e pushkes se tij e gjithe lugina e Fletit u ndez flake prej armeve te fletasve dhe sakajaneve te Vaspasit, te terhequr mbas luftimeve te ashpra qe kishin zhvilluar me pararojen e ushtrise serbe, ku mbeten te vrare 20 ushtare dhe komandanti i tyre, perball istiakmit (pozicionit) te Ismail Arifit, i cili ra deshmor i Atedheut, por u perjetesua edhe ne kenge, ashtu si fletasit me Osman Hoxhen.

Ne nje kenge tjeter per luften me serbe, Vaspas - Flet, mund te shkepusim keto vargje:

"Kush e nisi luften me serbe?!
Osman Hoxha, past rahmet!
Osman Hoxha e Baram Haziri.

Qesi djemsh na i  ka Fleti!
S'i ka krajli, s'i ka mbreti!
S'i mban toka, s'i mban deti!

Gjasht taborre kan mbet prej heri!
Gjasht taborre kan mbet prej 'i dit!
Dy mij vet kan dal komit." [15]

Per luften me serbe Vaspas-Flet kemi edhe kete kenge:

"Kush e nisi luften i pari?!
E kan nis dy hoxhallare!
Hoxhallart e Malitzi!

Sadik Hoxha ish kan dai,
Osman Hoxha 'i shehitli!...
Ka nis luften me Serbi!

N'ujt e Goskes jan mbyt nji mije!" [17]

Ishin mesimet dhe predikimet e hoxhallareve pukjane qe inspiruan shume mysliman te tjere pukjane qe luftuan dhe rane per Atedheun. Nga ky inspirim madheshtor ne mbrotje te Atedheut rane deshmore per Liri e Pavaresi nente deshmore pukjane qe luftuan ne brotje te Pukes e Shkodres.

Pergatiti 

Gezim KOPANI

Puke me 24 nentor 2013


__________
[1] Informacion i grumbulluar nga Gezim Kopani ne vitin 2005.
[2] Ymer Prizreni, Kryetar i Komitetit Drejtues te Lidhjes Shqiptare te Prizrenit.
[3] Vendimi i Gjykates Ustarake Shkoder dhe i akteve Gjyqesore te Ministrise se Luftes i dates 19 gusht 1881.
[4] Pergjigjia e Sulltanit, date 15 nentor 1881.
[5] Akademia e Shkencave, Instituti i Historise, Lidhja Shqiptare e Prizrenit ne dokumentet Osmane 1878-1881. Tirane, 1978, fq.228.
[6] Nga Prof.Xhemal Meçi.
[7] K.B. M.,"Kryengritja e Pukes rreth vjetit 1912", Hylli i Drites. Shkoder, 10/1937, 15 tetor, fq.468.
[8] Nexhmie Luma Prishtina (Mbesa e imam Sadik Prishtina)
[9] Nga Prof.Xhemal Meçi (Flet, 17 gusht, 1983. MHP)
[10] Osman Hoxha, Hoxha i fshatit Flet, dhe Bajram Haziri e nisen te paret pushken kunder ushtrise  serbe dhe pas tyre u ngrit e gjithe zona e Maleziut te Pukes. Hoxha u plagos rende dhe pas disa ditesh vdiq nga plaget. (Marr nga: Prof.Dr. Bajram Xhafa revista "Zani i Nalte"nr.03 (156) fq.37, viti 2013.
[11] Murzaka, Th., "Politik...",fq. 147-148. Edith Durham shkruan: "Duke perjashtuar Fletin, ku fshataret myslimane u bene atyre nje qendrese prej tre ditesh ne nje gryke te ngushte, ata e pershkruan tere vendin pa veshtiresi, meqenese mirditoret kishin kaq pak armatime, saqe abati i tyre i bindi se lufta vetem do te shkaktonte masakra." "Lufta per Shkodren", Shkoder, 2005,fq.187.
Edhe Swire shkruan se "me perjashtim te Fletit, ku aty u bllokuan per tri dite, gati nuk ndeshen ne qendrese... Prenga (Doçi-abati i Mirdites) planifikonte nje kompromis me serbet" (J.Swire, "Shqiperia.." fq.127) Marr nga Prof.Dr.Bajram Xhafa, Gjenocidi serbo-malazezo-grek mbi popullsine myslimane shqiptare (1912-1913), Revista "Zani i Nalte" nr.03(156) fq,37,viti 2013.
[12] Xhamia e fshatit Kulumri sherbente per keto fshatra: Kulumri, Flet, Xathe dhe Sakat.
[13] Informacio i grumbulluar nga Gezim Kopani ne vitin 2005.
[14] Baram Haziri, Myezin i Xhamise Kulumri, bashke fshatar dhe shok i Osman Hoxhes.
[15] Visaret e Kombit, vll.IV. Tirane, 1939, fq.58-59, mbledhe ne Lume, Kukes.
[16] Studiues Prof. Xhemal Meçi, "Roli i prijesve mysliman te Pukes per Liri e Pavaresi" Puke me 24 nentor 2012.
[17] Visaret e Kombit, vll.IV. Tirane, 1939, fq. 58-59, mbledhe ne Lume, Kukes
.