July 13, 2020

Cfare eshte Mimberi?

Mimberi i xhamise Sulltan Ahmet - Turqi

Mimber eshte fjale arabe me te cilet kuptohet vend (platforme) e ngritur. Ashtu si Mihrabi edhe Mimberi eshte nje nder pjeset me te rendesishme te nje xhamije. Gjate diteve te xhuma dhe festave te bajrameve imami i xhamise mban predikimet islame. Myslimanet i kan kushtuar vemendje te vecante mimberit duke i bere ato cdo here e me te bukur. Kjo per te treguar respekt ndaj fjaleve qe imami thote nga mimberi. Mimberet ndertohet nga drure dekorativ, te forte dhe te qendrueshem. Ne ta behen gdhendje me qellim paraqitjen e nje mozaiku motivues dhe terheqes. Nder mimberet me te njohur jane: Mimberi i xhamise se Kordoves ne Spanje (Andaluzi), Al Aksa (ne Palestin, Jeruzalem), dhe mimber i xhamise se Sulltan Ahmet ne Turqi.


                                                                                                                                Pergatiti
                                                                                                                                Gezim KOPANI 

Cfare eshte Mihrabi?


Mihrabi i Isfahanit

Mihrab eshte fjale arabe dhe ka per qellim vend drejtim i faljes se namazit. Tek mihrabi qendron imami (hoxha) i cili drejton besimtaret mysliman gjate faljes se namazit farz. Mihrami ka form te ngjashme me kupolen. Mihrabet jane ne madhe dhe froma te ndrushme. Nder elementet me te rendesishme ne xhami eshte Mihrabi. Ne shumicen dermuese Mihrabi eshte i zbukuruar me mbishkrime kaligrafike islame si psh: pllaka arabeska(1), forme abstrakte gjometrike, sure nga Kur'ani apo thenie te Profetit Muhammed a.s. Nder Mihrabet me te famshme te zbukuruar eshte Mihrabi i Xhamise se Medresese ne Isfahan(2) i ndertuara ne vitin 755 para eres sone. Ne kete Mihrab ke te shrkuar me shkrim kaligrafik  hadith te Profetit Muhammed a.s. 

                                                                                                                                Pergatiti
                                                                                                                                Gezim KOPANI 


___________
1. Me Arabeska nenkuptohen zbukurimet ne forme bimore te stilizuara ne figure gjeometrike e qe jane te gershetuara.
2. Isfani ndodhet ne Iran.

Cfare thote per Andaluzine Spanjolli i arabizuar José Miguel ?


Shkrim kaligrafik arab ne Al Hambra

Spanjolli i "arabizuar" Jose Miguel(1) thote:

"Une u diplomo ne universitet dhe nuk kisha degjuar asnje profesor te fliste per Andaluzine dhe per arabet. Cdo gje e zbulova vete ne momentin kur vizitova Al Hambran (2) dhe shikova se te gjitha shkrimet aty ishin te gdhendura ne nje gjuhe tjeter. Cfare gjuhe ishte kjo? U befasova! Kur perfundova sherbimin ustarak u transferova ne qytetin e Malilas. Ajte fillova te mesoja gjuhen arabe dhe pas gjasht muajsh zbulova se gjuha te cilen po e mesoja ishte gjuha e civilimit dhe nje baze e forte e qytetit nga vija une. Ajo tregkonte per kete kultur qe kishte vazhduar per tete shekuj me radhe."

                                                                                                                        Pergatiti
                                                                                                                        Gezim KOPANI 

Al Hambra



_________
1. Jose Miguel eshte studiues dhe profesor ne shkencen e estetikes.
2. Al Hambra ose ndryshe "Pallati i kuq" eshte nder vendet me te bukura ne bote. Arsyeja e pare qe turistet vizitojne Spanjen eshte Al Hamra. Ajo ndodhe ne Granada - Spanje. Spanja me pare quhej Andaluzia. Eshte i njohur stili madheshtor kaligrafik islam i perdorur ne qytet si Granada, Sevila , Cordoba, dhe Mallaga. Keto qytete njiheshin edhe si qytet artistike, per vete faktin se aty jane frymezuar dhe jetuar artist si Pablo Picasso, Ernest Hemingway. Madje Ernest Hemingway ka shkruar nje roman per Andaluzin te titulluar: "Dhe lind dielli." Ne Corbdoma eshte e njohur xhamia madheshtore Abd al Rahman e cila eshte ndertuar ne shek VIII. Si Al Hambra po ashtu dhe Abd al Rahman mbrohen nga UNESCO.


July 11, 2020

Shpella e Kaurrit , Levrushk - Puke

Shpella e Kaurrit, Levrusk - Puke

Shpella e Kaurrit (1) ndodhet ne fshatin Levrushk Puke perballe me fshatin Buzhal. Mendohet se shpella i perket kohes Bizantine. Shpella eshte dy kateshe dhe ka nje gjatesi rreth 200 m dhe lartesi 3 m. 
Per ta vizituar kete shpell nga Puka shkohet ne Qelez, Buzhal ku merret varka dhe pas 5 min udhetim ne liqenin e Komanit arrihet tek shpella.


______
1. Shpella e Kaurrit mendohet se eshte e kohes pagane, kjo nga vet emri "Kaurr" qe lidhet me besimin e vjeter pagan qe kishin disa ne "kaun". Nga kjo mendohet qe ka lindur edhe fjala Kaurr. Disa te tjere i japin nje shpjegim tjeter fjales "Kaurr" duke e lidhur me qendrime te ndryshme fetare, por ajo qe vlen per tu theksuar eshte se: "Shpella e Kaurrit fillon me prejudhen pagan, me pas bizante dhe keshtu me radh."
                                                                                                                                Pergatiti
                                                                                                                                Gezim KOPANI 

Per me shum shikoni videon: 

July 06, 2020

Lumi i Shalës

Lumi i Shalës

Per te vizituar lumin e Shales ka disa rruge, por une kam perdorur rruge Puke - Qelez nen shoqerimin e Guides se Vullnet Kuçi. Nga fshati Qelez me foristrat merret rruga per ne fshatin Buzhal. Ne kete fshat hypet ne varke (ne rastin tim ne varken e Emanuel Pjetri) per te vazhduar udhetimin ne liqenin e Komanit ku kalohet fshati Zvini dhe Dushman per te vijuar me pas majtas ne drejtim te Lumit te Shales.
Lumi Shales buron nga maja e Radohines.  Lumi ka nje gjatesi prej 37 km. Prurjet maksimale shkojne deri ne 52 m3/sek ndersa ne vere zbret deri ne 34 m3/sek. Lumi eshte i pasur me peshq si trofta etj. Vecori e lumit eshte kaltersia dhe eshte uji shume i ftohte.
Rruga tjeter eshte ajo qe behet nga Komani ndersa rruge tjeter eshte ajo nga alpet , fshati Shosh etj.

Ne lumin e Shales ndodhet rreth 5 bujtina. Nderkohe une ndalove tek Eagles Land nga ku u prita nga pronari i saj Rrok Fushearrezi. 

Pergatiti
Gezim KOPANI
Per me shume shiko videon:




July 04, 2020

Fjale te urta nga fshati Kabash , Puke

Kabash - Puke

Disa fjale te urta nga fshati Kabash i Pukes: 


"Shtepia e madhe ka nafaken e madhe."

"Dasem e dreke nuk i shahet kuj."

"Bylmeti e kopshtijet jane pasqyra e zojes se shtepise."

"Amaneti i dites se dekes nuk i kthehet as hasmit."

"Mos hec me kamet e tua e mend e huaja."

Pergatiti
Gezim KOPANI

Fiset e fshatit Iballe

Fshati Iballe, Puke

Sipas kujteses popullore te fshatit Iballe por edhe sipas historianeve thuhet se ne vendin e quajtur Iballe erdhen 4 vellezer te quajtur: Buçë Gjeçi , Geg Gjeçi, Prend Gjeçi dhe Dod Gjeçi (Ky u vendos ne fshatin Dushman perball me fshatin Zvin). Ne Iballe ata gjeten "Zotnin" fis i Kabashit. 
Fshati Iballe eshte fshat  i lashte i cili daton para Krishtit. Ka qe thone se eshte vendban Pirus madje ata kan pasur edhe kalan e tyre. 
Ne fshatin Iballe ka dy besime; Katolik dhe Mysliman. Katoliket jane ne tre fise: Thaç(1), Toplan dhe Gojan ndersa Myslimane ndahen ne: Thaç dhe Zotni.

Pergatiti
Gezim KOPANI


_______
1. "Sipas prof. Xhemal Meçi fisi Thaci lidhet me katragjyshin e hershem Murr Dedin i cili i perket fillimit te shek. XI, para 33 brezash (33x30 vjet=990 vjet me pare) Murr Dedi paska jetuar me fisin e vet diku afer Dedit  Adriatik brenda Principates se Arberit . Per nje jetes me te sigurt Murr Dedi u vendos ne Fushe Mahmurr Dedit (Mamurras)  ne udhen drejt Veriut ngulen ne Bushat te Shkodres , ku djali i porsalindur aty ju vendos emri Bushat, prej tij , rreth vitit 1350 paska lindur Biter Bushati i cili me fisin e vet mori udhet e Tuzit. Trysnia sllavo malazeze e detyroj te futej ne thellesi te maleve drejt lindjes. Kaluan neper PultShllakDri (Skvine), Berishe Vendi (ku mbeti toponimi Fushe Thaç). Prej aty ne Kryezi dhe zbriten ne Iballe. Ne Pnish te Iballes nguli Gjeç Gjoni Thaçi, brez i 13-te. Prites gjeten Zotnin e Iballes, (Fis Kabashi, siç thote tradita). Nga perendimi-verilindje baninin fisi i Berishes.  Me Thaç mbahet Domgjoni, Bisakë (Mirdite), por qe thone se i perkasin Thaçit te Kosoves. Ndersa Gjoni, Thaçit te Bushatit. Thaçi ne Kosove ka shtrirje te mjafte, i cili mbahet i nje fisi. Me Thaçin e Pukes thone se e lidh emri, por nuk mbahet mend te jene te dalun prej ketu. Megjithate Haradinjat thone se kan dale prej Iballje, po keshtu thoshte edhe Male Bajram Sokoli i Buçajve te Iballes." (Prof. Xhemal Meçi , "Kanuni i Leke Dukagjinit" fq.228-229). Disa thone se eshte 2000 vjecar. Disa thone se ato rrjedhin nga Dardania
2. Fotografi e bere nga Gezim Kopani