Takim me nipin e imam Zenel Hoxhes (Qamil Zyberi)

      Ja si e kujton nipi imam Zenel Hoxhen

      Gezim Kopani: Cfare mund te me tregosh per Zenel Hoxhen?

      Qamil Zyberi: Zenili a kan burr shum i mir. I dashtur dhe besimtar i madh. Baba i Zenelit a kan Ademi. A kan nje hoxhe por emrin e vertet nuk e di. Ka pas mesues te njohur dhe nje nder to akan nje qe e ka pas emrin Nut po ashtu a kan edhe nje hoxh pukjan qe i kan pas than  Hoxhe  Puka, i cili ka pasur dite sa per imam.

 Ka pas punu pak ne Puke. Mbas tij e ka marr daja im. Por edhe daja im , Zeneli , punoj pak si Hoxhe pasi ai ka nejt ne vendet arabe edhe turke. Dinte gjuhen arabe, perse dhe turke. Ai nuk linte te bente fotografi. Drejtuesit e pushtetit kishin rrespekt per te. Ka qene i forte saqe 120 vjec ka qene i drejte si pushka. Lexonte naten. Ishte larkpames duke thene: Koha do vije keshtu e kshtu. I kam pa me sy ata qe me ka thene. Kam edhe te tjera qe nuk i kam pare.

      Ne nentorin e vitit 1944 me vdiq gjyshja. Ne dhjetorin e vitit 1945 ndron jete edhe Zenel Hoxha. Ka nejt nje ore e gjyshme  i semure. Ishim jashte edhe me tha: me ndiz nje zjarr. I thash futu brenda se ka zjarr boll.

       Zeneli, ka ardhe ne Puke 40 vjec. Pra ne vitin 1879. Ka qendru ketu deri ne prag te vdekjes.  Asllan Duli , qe kam pas  nip.  Ne 1936 Zeneli  ka perfundu medresen. Gjate jetes se tij, Zenelin e ndiqte shteti i Ahmet Zogut. Arsyeja ka qene se Zeneli paska qene pro Fan Nolit. Fan Noli e tradheton. Zeneli kishte qene ne mbledhje te Komiterrit. Zeneli kishte qene edhe ne Bosnje. Kur kthehet ne Kosove  takon Bajram Currin  e qe i thote: "Me ardhe edhe ti." Zeneli duke qene i semure u shoqeronte nga baxhanaku.

 Duke qene se zeneli ishte i vjeter Komuniteti Mysliman caktojne si imam Elez Hoxhen.  Mirepo edhe pse ishte i moshuar ai nuk e ka lene asnje here xhamin. Pasi mori vesht per caktimin e imamit u merzit pak. Kur edhe imam Elezi i thote: Jam imam me shkoll! Ne kete kohe ka qene Myftin Zeneli.

Gezim Kopani: A kan qene myslimanet Pukjane dakort me imamin e ri?

Qamil Zyberi: Asnje nuk ka qene dakort. Jan kan kunder.  Me rastin e imamit te ri u ba nje mbledhje tek xhamia e Koderhanit.. Nder kundeshtaret e imamit te ri ka kan Kapllan Zmail Laçi. Ai ka qene kunder ti ne menyre te hapt.  Ne mbledhje imam Elezi thot: Jam  me shkoll dhe i emeruar nga Komiteti Mysliman, Zeneli eshte i moshuar..."  Ne kete rast  ne krye me Kapllanin imam Elezit I kan dale kunder te gjithe pukjanet. Qohet bac Aga edhe i thote: Ti ske cfare te flasesh per Zenel Hoxhen sepse  mese pari ka bere baben tan hoxhe. E pergatiti si imam dhe e dergoj per imam ne xhamine e Rrypes. Me vone edhe imam Beqirin e pergatiti te cilin e dergon si hoxhe ne xhamine e Micojit.

      Zenelit nuk i pelqen vendimi i Komitetit Mysliman. Pas mbledhjes Zeneli shkon ne shtepi edhe i thote gruas: U ba mbledhja por nuk me pelqeu se jane ateista.

Ne vitin 1920 Fiton Ahmet Zogu. Qeveria e tij pat pushkatu nje prift . Pat vare nje prift ne gomsiqe. 

Plani per venjen e zjarrit ne shtepin e Zenelit

Gezim Kopani; Thuhet se a kan mendu me e djeg shtepin e Zenelit. Cdini ju ?

Qamil Zyberi: Po eshte e vertet. Ka pas ardh nje major me kater a pese oficera dhe rrethojne shtepine e Zenel Hoxhes.

Nxjerrin jashte Zenelin dhe e lidhin per shtylle ..

Zeneli thote: Ju nuk mund te beni asnje gje. Gjate kesaj kohe majori futet ne shtepi me nje ushtar.  Zeneli perseri ju drejtohet: Ju nuk keni cfare te me beni  se me ka fal Zoti i Madh. Majori del se shtepia filloj te marre flake. Nga flaket e medha Majori largohet duke e lene te lidhur Zenelin duke mendo se do vdiste.

Nje Imer Bardhoshi i thote sy per sy majorit gjate largimit: kujt I ka ba gja zeneli? Me duket se Imeri ka ken edhe me Zmal Osmanin po ashtu edhe Sadik Mala e Halil Cel Terbuni.

Nje here Halili pat thene: "Nuk e njeh kush Zenelin si une." 

Internimi i Imam Zenelit

Gezim Kopani: Thuhet se imam Zeneli a kan internu, si qendron kjo?

     Qamil Zyberi: Zeneli per tre vjet ka qendru i internuar.

     Nje here gjate internimit te Zenelit bashke me disa shoke ne bisedim e siper Halili  thote:

Nuk e njeh njeri Zenelin si une. 
Sadik Mala e te tjeret thane: Pse, si e njeh? 
Halili tha: Do te tregoj vetem a ke bese, e nese po do ta them. 
Ai I thote : Po! 
Halili tregon: E kam pa Zenelin duke fluturue, e kur me pa se e vuna re duke fluturu me tha: "Mos i trego asnjerit!"
 Ishte aksham i ftohte e ne ishim ne fund te malit Terbun. 
Sadik Mala thote: Na more ne qafe hoxhe!
 Zeneli tha: Kaq shume keni ftohte? 
Ata thane: Po! Po na del shpirti. Ah Hoxhe, pse je perzire me politiken.  
Pas ketyre fjaleve, na futi Zeneli nen xhytben e na ka ngrit ne ajer dhe na dergoi ne Prozhem.

 Rrugen e bam per tre minuta dhe shkum te shpia e Gjin Vokrit. 
Zeneli tha: Bani za se nuk me lejohet mu. Bani za e thuj: lidhe qenin, se asht leshut mbas dere. 
Tek kjo shpi kena qendru 6 muaj.  Kena nejt me pastertin me te madhe se ishim tre musliman. Mbasi kemi qendru kemi shkuar ne Berishe e me vone ne Iballe.Pastaj me vone shkuan ne Kosove. ( Kete ma ka thene Halil Cela thote Qamil Zyber Laci).

    Shoket e Zenelit kan thene: Kur udhetoshim naten  kishim drite kudo. Zeneli cdo vit shkonte ne imtihan (provim).

 Gezim Kopani: A mbani  mend ndonje ushtri pushtuese ?

Qamil Zyberi: Une ushtrin turke nuk e mbaj mend. Koha e Kapllan Zmalit po. Une mbaj mend kur kan ardhe Austria.

     Edhe kohen e Italise e mbaj mend. Ato paten shku ne nje vend ne mailin e terbunit edhe kerkonin nje pike qe e kishin ne harte.


Pergatiti: Gezim Kopani

Takimi eshte zhvilluar ne Puke me date 16/07/2006