Dashuria ndaj Atdheut urdhër nga Krijuesi i Gjithësisë

Myftininia  Puke si nje nga institucionet me te vjetra te Pukes eshte nga ata institucione qe kane dhene kontribut real dhe faktik ne formimin e shtetit Shqiptare ketu ne Puke.

Eshte pikerisht Myftinia e Pukes e cila hapi dyert e saj per trimat pukjan te cilet luftonin ne mbrotjen e Atdheut. Kjo levizje e Myftinise Puke nuk erdh spontalisht, por krejt natyrshem pasi feja islame thote: "Njeriu ka per detyre te luftoj per keto gjera: 1.Mbrotjen e Atdheut, 2.Mbrotjen e nderit, 3.Mbrotjen e familjes, 4.Mbrotjen e pasurise..."

Edukimi i hoxhallareve pukjan me keto mesime kaq te shenjta, beri qe nje dite te zbatoheshin. Hoxhallaret pukjan ne vitet 1880 deri 1940 kan qene nje nder pikat kryesore ne mbrotje te Atdheut. Hoxhallaret pukjan nepermjet nxenesve te tyre, te cilet tashme te rritur e te edukuar ne frymen  familjare dhe Atdhetare, ishin gati te mbronin Atedheun i cili po perballej me kercenime te ndryshme.
Per realizimin e kesaj ne disa raste hoxhallaret ne Mejtepet e fshatrave si Kabashi, Qerreti etj te strehonin trimat pukjan. Nuk munguan rastet kur hoxha te merrte pjese edhe vete ne keto levizje sic eshte rasti i Lidhjes se Prizrenit.

Perveç kesaj kleriket mysliman pukjan  nepermjet Myftinise Puke u mor vendim qe: "Ne Mejtepet e Pukes perveç lendeve islame, te mesohet shkrim e lexim i gjuhes shqipe."
Ky qe nje vendim i veshtir dhe shume i rendesishem per pukjanet dhe zonen e Pukes. Sipas arkivit te Myftinise Puke, si dhe besimtare te ndryshme mysliman kemi se:
"Nga mejtepet qe administronte Myftinia e rrethit Puke nga viti 1900 deri ne vitin 1936, brenda 36 vitesh kan mesuar shkrim e lexim ne gjuhen shqiper afersisht: 550 nxenes. Nga keto 456 djem dhe 63 vajza." Sipas te dhenave gojore dhe te atyre pak nxenesve te ngelur gjalle kemi kete pasqyr:

1.Mejtepi Koderhani Puke 170 djem, 18 vajza
2.Mejtepi i fshatit Qerret 100 djem, 15 vajza
3.Mejtepi i fshatit Kabash 80 djem, 13 vajza
4.Mejtepi i fshatit Micoj  30 djem, 7 vajza
5.Mejtepi i fshatit Iballe 50 djem, 8 vajza
6.Mejtepi i fshatit Kulumri 25 djem, 2 vajza

Siç shikohet, Mejtepet ne keto vite ishte nje nder bazat per arsim e dije. Numri i madh i nxenesve qe moren mesim ne keto Mejtepe pa diskutim eshte fale punes qe benin hoxhallaret e rrethit te Pukes ku permend:
1. Hoxhe Sadik Prishtina; i cili ishte hoxha i pare ne rrethin e Pukes pas hoxhallareve Turq qe rinderoi Mejtepin e fshatit Kabash i cili ka qene ball perball me Xhamin e fshatit Kabash. Mejtepi ka pas nje dhome te vogel per mesim pasi pjesa tjeter perdoresh edhe per hoxhen. Mesimet ne mejtepin e Kabashit jane vazhduar regullisht. Nga rezultatet e medha qe pat Mejtepi i Kabashit beri qe perveç femijeve te fshatit Kabash te regjistroheshin ne te por edhe femije edhe nga fshatra te tjeres si: Meçe, Buhoti, Lajthiza etj.
2. Zenel Hoxha; nepermjet detyres qe kishte ne ate kohe si Myfti i rrethit te Pukes, vemendje te veçante i kushtonte takimeve me njerezit por nuk linte pas dore Xhamin dhe Mejtepet, sidomos Mejtepin e Pukes, Qerretit dhe Kabashit.
3.Asllan Hoxha; si nje imam i rregullt ne xhamin e Rrypes dha kontribut edhe ne Mejtepin e Pukes duke u dhene mesime islame femijeve pukjan. Prej Asllan Hoxhes mesuan edhe nxenes te cilet me vone u bene imam dhe myfti.
4.Pa dyshimm kontribut te veçante ne Mejtepet e Pukes ka dhene edhe imam Shaban Rexha i cili ndertoi Mejtepin e fshatit Micoj dhe me vone edhe shkollen e pare shqipe te miratuar nga Ministria e Arsimit ku u be edhe mesues.
5.Kontribut te paçmuar ne mesimet e fese islame dha edhe imam Qazim Nushi. Ai duke sfiduar veshtirsite e kohes, arriti te kryente per 33 vjet punen si Imami i xhamise Qerret dhe si mesues te Mejtepit te fshatit Qerret. Ne kete kohe numeroheshin rreth 20-100 djem te regjistruar ne kete Mejtep.

Osman Hoxha (1847-1912)

Po keshtu kan qene edhe hoxhallaret e tjere qe kane sherbyer ne rrethin e Pukes. Eshte nder per ne, per Komunitetin Mysliman te Shqiperise, per Myftinine e rrethit te Pukes, per institucionet vendore ku permend: shkolla 9-vjeçare Qerret, Komuna Qerret, shkolla 9-vjeçare Puke, Bashkia Puke, Bashkia Fushe-Arrez, Shkolla 9-vjeçare Kryezi, Komuna Kryezi, Shkolla e mesme e bashkuar Iballe, Komuna Iballe qe te ndjehen krenar per punen e madhe qe keto klerik dhane jo vetem per islamin por edhe per Atedhun .
Kontributi i Myftinise se rrethit te Pukes dhe hoxhallareve pukjan eshte nje rast i veçante dhe shembull per tu ndjekur me qellim; nxjerrjen e brezave Atdhedashes, imam, mesues, ekonomis, mjek etj.
Ne vende te tjera, raste te tilla mundohen ti krijojne artificialisht, ndersa ne i kemi ketu dhe nuk u japim vendin e duhur. Nuk gjendet nje shkolle apo qerdhe, rruge me emrin e tyre.
Sado qe njerezit ti kalojne ne heshtje, veprat madheshtore qe kan lene hoxhallaret pukjan, nuk do harrohen pasi edhe sot qe ne po zhvillojme kete seminar mund tju informoj me saktesis se nga viti 1993 deri ne vitin 2012 jane mbi 900 femije (nxenes) pukjan qe kan marr kulturen e larte te fese islame, mesimet e gjuhes angleze, informatike, turqisht e rrobaqepsi, veçanerisht ne qytetin e Pukes. Kot qyteti i Pukes nuk eshte kaq i qet, i embel dhe i bukur pasi ne te jetojne njerzit tane, besimtaret tane, familjet tona qe nuk harrojne fen dhe Atedheun.
Do kisha shume per te thene, por koha eshte kufizuar, duke ju falenderuar per vemendjen!

Pergatiti

Gezim Kopani

___________

Shenim: Kjo kumtes eshte mbajtur ne seminarin qe Myftinia  Puke zhvilloi me date 25 nentor 2012 ne kuader te 100 Vjetorit te Pavaesise.

Xhenneti i Allahut nuk ka vetem nje shtepi (tregim)

Xhenneti i Allahut nuk ka vetem nje shtepi (tregim)

Ishte nje dite kurban Bajrami, nje grua e ve futet ne dyqanin e nje haxhiu. Duke i treguar femijen qe bante prane, i thote shitesit:
Une jam nje grua e varfer. Exheli e mori burrin time duke me lee vetem tim bir. Nuk kemi as rroba, as kepuce dhe as ushqime. Te lutem zgjate doren e meshires, per hire te Allahut dhe na ndihmo.
Ai u kthehet dhe u thote:
-Tashme, u merzita prej jush, qe vini çdo dite ketu dhe i debon ata nga dyqani.
Ndersa ata po largoheshin te perlotur, komshiu i hahxiut qe ishte çifut, e therret gruan dhe e pyet se cfare kerkonte nga haxhiu dhe perse u debua nga ai. Gruaja i pergjigjet:
-Ai eshte vellau im. Perse pyet, ai eshte mysliman dhe une jam myslimane. A duhet une t'i ankohem nje armiku te fese time per ate qe me ben nje mysliman? Cifuti nuk bindet nga keto fjale. E kuptova, ti kerkove ndihme nga haxhiu. Eja, une do te ndihmoj dhe e vesh ate grua sebashku me te birin. Ajo nuk nguron te thote se edhe ne jemi njerez. Gruaja i thote:
-Allahu te udhezofte duke te dhene besimin. Sic na veshe ne, Allah te dhente nje shtepi dhe miresi ne xhennet duke te veshur me rrobat e xhennetit. Duke iu kthyer femijes i thote:
-O bir, edhe ti thuaj amin. Edhe ai thote amin me ate gojen e tij te vogel dhe pa mekate.
Ate nate, haxhiu qe perzuri gruan me jetimin sheh ne enderr se kishte ardhu kijameti. Ai e sheh veten ne xhennet. Aty ai gjendet ne nje pallat te bukur te cilin nuk mund ta pershkruash me fjale. Ai ishte nje pallat ne te cilin shkruahej emri i tij, i cili i kishte dyert nga ari dhe shkallet nga argjendi dhe diamanti. Kur ai kerkon te futet brenda, meleket nuk e lejuan qe te futet dhe i thone:
-Dje ky pallat ishte i yti, ndersa tani ai i perket komshiut tend. Hajde largohu nga ketu. Haxhiu shek kete enderr dhe zgjohet duke thene: O bo bo, cfare bere une! Menjehere te nesermen, sado qe ishte Bajram vrapon per tek dyqani i komshiut te tij, dhe i thote:
-Dje, sa para ke harxhuar per ate grua dhe femijen e tij, do te t'i jap une, Ai i thote se i kishte dhene flori. Haxhiu menjehere nxjerr nje flori dhe kerkon t'ja jape komshiut por ai kundershton. Haxhiu filloi ti jepte dy, tre, trembedhjete, treqind flori por perseri komshiu nuk pranonte. Haxhiu i thote se do t'i jape njemije flori por perseri komshiu nuk pranon. Ai i thote haxhiut:
-Shiko, edhe sikur dhjetemije , njeqindmije flori te me japesh, ate shtepin une nuk ta shesh, nuk mund ta shas. Ajo shtepi nuk shitet as me nje milion flori. Enderren qe  ti pe, e kam pare edhe une. Shtepine qe ti pe ishte e jotja, por ate ma dhane mua. Une e pash ate dhe u bera mysliman. Keshtu pra, dhe thote shahadetin. Me pas i thote haxhiut;
Shiko, mbas kesaj, mos kthe mbrapa duarbosh asnje njeri qe te keron ndihme, dhe keshtu merr edhe shtepi te tjera sepse ne xhennetin e Allahut xh.sh nuk ka vetem nje shtepi dhe me pas ai largohet.

Nje pjese e hytbes e mbajtur nga Gezim Kopani me date 26 shtator 2014 ne xhamin e qytetit te Pukes.

Harmonia; Jo deri aty...

"Te keshe harmoni eshte gje e mire, por kjo harmoni nuk duhet te shkoj deri aty sa te te ndikoje negativisht ne besimin dhe ne te drejten tende."

Gezim Kopani

dt.20.09.2014

Pax Albanica, Mustafa Nano per islamin

Konvertimi ne Islam nuk eshte bere me dhune. Me sa shikohet do vi dita qe kjo gje te sqarohet.
Liri "Pax Albanica" autori Mustafa Nano thote: "Une ne liber i meshoj idese qe konvertimi i shqiptareve ne fene islame ka ardhur me shume per faktore te tjere dhe ne listen e faktoreve qe kan ndikuar konvertimet e shqiptareve, dhuna e otomaneve eshte e fundit."

Gazeta Shqip, faq.21 date;17.09.2014

E ka treguar fytyren e vertet Maks Velo?

Prej vitesh ndjek disa emisione televizive ku jepen mendime te ndryshme. Ne keto emisione jepen

nganje here disa mendime  qe asnje here nuk me kan ndryshuar dot mendimin tim, perkundrazi. Ata vazhdojne te jene shume provokues. Shume dinake. Aq dinak saqe detyra qe u eshte dhene me perpikmeri e kryejne.

Shume here ata kthejne gishtin nga verioret apo myslimanet. Si mundet nje personalitet te provokoj haptazi qytetaret e Shqiperise? Edhe nese nje veriore i ka bere keq Maks Velos, ai (ne nje fare menyre) duhet ta ureje ate por jo gjithe veriun. Nuk arri te kuptoj se cili eshte qellimi i kesaj, ne nje kohe qe Shqiperia eshte ne pritje te Papes. Mendime te tille, i kan ata njerez qe nuk i duan te miren Shqiperise. Duan te shohin trazira, pasi jane persona qe jane te dashuruar me trazirat dhe uretjen. Duke mos hyre shume thell, sipas tij , ai permend disa statistika, ku nese do beheshin edhe per rrethe e tjera do dilnin shume gjera, por kjo nuk ka edhe aq shume rendesi. Me sa di une , vjet qyteti i Pukes eshte renditur nder qytetet me te qeta dhe me te sigurta te Shqiperise.
Ne vitet kur Shqiperia kalonte trazira te medha, ne qytetin e Pukes nuk eshte vrare asnje person po ashtu nuk eshte thyr asnje xham shtepie apo makine. Atehere mund te fajsohen te gjithe verioret vetem se nje apo dhjete persona bejne vepra te ulta dhe anti ligjore? Normalisht qe jo. 

Thot "jam antimysliman". Me vjen per te qesh.Normalisht me ironi. Ne fakt duhet ta zgjojme nga gjumi pasi ka mundesi qe Maksi te jete ne ndonje ender "imagjinare"duke luftuar ketu e 500 vjet me pare. Meqe feja islame nuk ka ardhur si fe "apostolike" , sot ne demokraci kur njerezit jane te lire, pse nuk ndryshojne fene? Ata qe jane te dashuruar pas lekve dhe imagjinates 500 vjeçare normalisht ndrojne fene sapo te vije kohe e "censusit". 

Nuk e kuptoj guximin e disave qe akozuojne fene islame per disa gjera qe po ndodhin sot. Fare mire neser mund te dal nje person i nje besimi tjeter te bej "terror", por kjo nuk do te thote qe te gjithe ato qe kan besim te njete me ate "terror" jane fajtor. Keshtu eshte edhe rasti i myslimaneve, pasi nje mysliman mund te bej gabime, madje shume gabime, por kjo nuk do te thote se feja islame gabon.

Maks Velo kur u ndertua Kisha "Zoja e Paperlyer" ne qytetin e Pukes ?

Sa per Nene Terezen dua tju publikoj fotografine kur Nene Tereza ishte ne qytetin e Pukes dhe gjate vizites se saj ajo eshte takuar me Myftiun e asaj kohe H.Elez Hoxha. Madje kan marr pjese edhe ne disa aktivitete. Ne saj te ketyre takimeve per here te pare ne qytetin e Pukes u ndertua Kisha Katlike "Zoja e Paperlyer" pas kerkeses se bere me date 02.07.1992 nga  Nene Terezes per ndertimin e nje Kishe, ajo u ndertua  ne mesin e nje lagjeje myslimane te qytetit te Pukes.

Edhe pse nuk e meriton vemendjen time, u detyrova te reagoj pasi e ndjen veten dy here te paragjykuar nga nje dashakeqes qofte te Shqiperise, veriut por ashtu edhe te myslimaneve rrjedhimisht edhe mua. Enderimeve te tilla duhet ti jepet fund pasi Shqiperia nuk ec perpara me persona qe nuk i duan te miren.

Nga: Gezim Kopani

07 shtator 2014

Shpjegim:

Ne vitin 1992 Nene Tereza zhvilloi nje vizite ne qytetin e Pukes. Ne kete vizite ajo u takua me drejtuesit e institucioneve, komuniteteve fetare, intelektual etj.
Fotografia eshte bere ne vitin 1992 tek shtepia e "Pritjes" Puke.

Ja dhe artikulli i publikuar ne Mapo online:
http://mapo.al/2014/09/maks-velo-pse-jam-antiverior-e-antimysliman/

Mejtepi i xhamiseë së fshatit Iballe

Myftiu i Pukez Gezim Kopani sebashku me nxenesit e Mejtepit te xhamise Iballe. Dt. 26.05.2016

Gjate shek. XVI qyteti me i rendesishem i perandorise Osmane ishte Shkodra, Prizreni, Peja etj te cilat kishin perqafuar fene silame. Nen kete shembull besimi islam filloj te hapet gjersisht edhe ne zonat e tjera te thella si Puka etj. Sipas relacioni te kreut te Arqipeshkvit te Tivarit V.Zmajeviç i perpiluar ne vitin  1703, tregon se procesi i islamizimit ne dioqezen e Sapes [2] me rreth 52 fshatra ishin islamizuar ne masen 20 %." Duke pasur parasysh fuqin ekonomike qe gezonte sanxhaku i Shkodres beri qe rruga mes Shkodres - Prizreni te lulezonte. Ky lulezim preku edhe zonen e Pukes jo vetem qofte nga aspekti tregtar por edhe ate fetare.[1] Dhe pse besimi islam kishte depertuar me heret ne zonat e Pukes, nje gje e till nuk kishte ndodhur me ndertimin e xhamive por ata u ndertuar pas mesxhideve. Shembull te tille kemi ne fshatin Kabash, Puke, Iballe etj. Sipas kujteses se besimtareve mysliman te fshatit Iballe xhamia e Iballes u ndertuar ne kohen e Perandorise Osmane [3] diku rreth viteve 1670. Shtimi i familjeve myslimane ne fshatin Iballe beri qe te hapej edhe Mejtepi prane Xhamise. Disa thone qe Mejtetpi u hap para viteve 1900. Ndersa antari i Keshillit te Myftinise se rrethit Puke Demir Hyseni tregon se: "Xhamia e Iballes eshte ndertuar ne kohen e Turqise  pas deshires qe shprehen vete besimtaret mysliman te Iballes per ndertimin e xhamise. Me pas rreth viteve 1900-1916 u ndertua nje "ode"[4] e cila sherbente si Mejtep per te mesuar femijet mysliman. Mbaj mend se Mejtepi i Xhamise Iballe eshte mbyll aty nga viti 1920."[5]

Besimtaret mysliman te fshatit Iballe tregojne se nga viti 1912-1915 ne mejtepin e xhamise Iballe ka pas 30 femije ku merrnin mesime islame,ashere (sure) te Kur'ani, madje edhe shkrim e kendim ne gjuhen shqipe , kjo sidomos Mevludin. Ndersa ne vitin 1916 mesohet te ken qene te regjistruar 12 djem dhe 2 vajza te moshes 8-14 vjec. 

Mejtepi ne fillim u hap vetem gjate sezonit te veres. Gjate kesaj kohe ka pas raste qe mesues te Mejtepit te kene qene edhe disa imam te tjere te ardhur nga ; Kabashi, Puka xhamia e Koder Hanit Puke, Kryeziu etj. Mesuesi qe mbahet me se shumti mend i cili po ashtu ka qene hoxha i xhamise ishte imam Isuf Arif Hoxha (1820-1919)[6]. Mesimet e pare imam Isuf Arif Hoxha i mori ne Mejtepin e Pukes, ku filloj te praktikohet si myezin dhe me pas si imam sidomos gjate muajit Ramazan. (7) Edhe pse jo pa probleme me 1903 u hap shkolla e pare Shqipe me mesues Kol Zezaj. Ne ate vit ne shkollen e Iballes mesohet te jene regjistruar rreth 150 nxenes. Nga viti 2006 e ne vazhdim Myftiu i Pukes Gezim Kopani me anetaret e Keshillit te Myftinise Puke dhe aktivistet e saj ne fshatin Iballe eshte duke u perpjekur per rindertimin e xhamise se fshatit Iballe si dhe rihapjen e Mejtepit te xhamise ku femijet te mesojne fjalen e Allahut dhe jo vetem.

Pergatiti 

Gezim KOPANI 

Per me shume rreth islamit ne fshatit Iballe Puke kliko ketu: Xhamia e fshatit Iballe, Pukë

_______________

[1] Rruga Shkoder - Prizren ka pershkruar nje siperfaqe te madhe ne zonen e Pukes si ne dimer po ashtu edhe ne vere. Pjesa kryesore e kesaj rruge ne zonen e Pukes (Dukagjinit) ishte fshati Kabash.

[2] Dioqeza e Sapes mbulonte edhe zonen e Pukes.

[3] Arkivi i Myftinise se rrethit Puke. Gezim Kopani viti 2005. Demir Hyseni viti 2006.

[4] Ode; dhome/klase

[5] Demir Hyseni, ish antar i Keshillit te Myftinise se rrethit Puke per fshatin Iballe.

[6] Isuf Arif Hoxha, Imam i Xhamise Iballe. Mesimet e pare islame i mori ne Mejtepin e Pukes.Vlersuar me "Medaljen per Veprimtari Pariotike".

[7] Shenime nga imam Gezim Kopani bere gjate nje vizite ne Iballe gjate vitit  2005.

Myftiu i Pukes Gezim Kopani me nxenesit e Mejtepit te xhamise se fshtit Iballe. Viti 2017

Myftiu i Pukes Gezim Kopani me nxenesit e Mejtepit te xhamise se fshtit Iballe. Viti 2016

Nxenesit e Mejtepit te xhamise se fshatit Iballe. Viti 2012

Pamje e godines se vjeter te xhamise Iballe

Fytyra e vertet e te pabeseve

"Ne njeren ana nuk lejon ndertimin e xhamise, ndersa ne anen tjeter per festen e Fiter Bajramit 2014 nxitojne per te bere urim myslimaneve ne PTV. Njerez me negativa se ka ska ku te shkoj.
Gezim Kopani