Jeta e Zenel Hoxhe Mehaj (1853-1945)

Zenel Hoxhe Mehaj (1853-1945)

Zenel Adem Mehaj lindi me 7 korrik te vitit 1853 ne lagjen Mehaj Puke. Kjo lagje ndodhet ne anen lindore me xhamin e Koder Hanit-Puke e cila filloj te kete ndikim tek Zeneli qe ne moshe te vogel. Ai si shume bashkemoshatar te tjere shkonin ne xhamin per faljen e namazeve.  Gjate kesaj kohe thuhet se Zeneli i terhoqi vemendjen imamit te xhamise i cili i kerkon babait te Zenelit, Ademit qe ta regjistronte ne Mejtepin e xhamise se Koder Hanit. Sipas familjareve , Zeneli spikati per zgjuarsin dhe zellin e tij gje e cila beri qe ai te shkonte per studime ne Arabi dhe Turqi. Sipas disa te dhenave Zeneli fillimisht beri Medresen e me pas ndoqi shkollen e larte per teologji. Pas perfundimit te studimeve ne vitin 1879 Zenel Mehaj kthehet ne vendlindje. Ne kete kohe Hoxhe Puka ishte rreth 80 vjec dhe ardhja e nje hoxhe te ri ishte e domosdoshme.(1) Sipas prof. Xhemal Meçit kemi se ne vitin 1910 gjate ushtrimit te detyres si imam ne xhamin e Koder Hanit , imam Zenel Hoxha u ka ba imam Shefqet Turgut Pashes, Adil Beut ne marst te vitit 1912 dhe Hasan Riza Pashes ne vere te vitit 1912. E vecanta e kesaj eshte se ne hytben e xhumas imam Zenel Hoxhe Mehaj paska thene: "Allahu e ka dhene qe çdo popukk te jete i lire ne vendin e vet."
Pas ushtrimit per nje fare kohe te detyres si imam i xhamise se Koder Hanit , Zenel Hoxha emerohet Myfti i rrethit Puke, njekohesisht ai ushtroj detyren e imamit si dhe mesuesit (hoxhes) ne Mejtepin e Xhamise se Koder Hanit nga ku moren mesime nxenesit si; Asllan Hoxha, Beqir Hoxha (Laçi), Shaban Rexha. (2) etj. Nje nder theniet e Myftiut Zenel Hoxha jane dhe keto fjale:
"O njeri me mendë
Mos e kerko ne tjeter vend
Kerkoje ne trupin tend
Si te dhemb , ashtu me dhemb."
Per kontributin e tij ne mbrojtje te Atedheut dhe jo vetem imam Zenel Hoxhe Mehaj me vendim te Keshillit te Bashkise Puke te vitit 2005 shpallet "Qytetar Nderi i Pukes" pas vdekjes.
Me 2 dhjetor te vitit 1945 ne moshen  92 vjeçare Imam Zenel Hoxha i dorezon shpirtin Allahut te Madheruar.(3)

Pergatiti

Gezim KOPANI

__________
1. Sipas nje bisede qe kam pasur personalisht une Gezim Kopani me nipin e Zenel Hoxhes , Qamil Zyberi me ka treguar se: "Zeneli fillimisht ka shkua per studime ne Stamboll ku ka kryer Medresen e me pas ne Siri. Ai njihte shume mire gjuhen; turke, arabe dhe perse. Pas kthimit nga studimet Zeneli u martua me vajzen e Osman Qypit nga fshati Kabash i Pukes. Nga kjo martese linden tre femije.  Perveç xhamise se Koder Hanit imam Zenel Hoxh Mehaj ka sherbyer si imam edhe ne xhamin e Qerretit, Kabashit dhe Kryeziut." (Bisede e zhvilluar ne vitin 2006 me nipin e Zenel Hoxhes , Qamil Zyberi.
2. Ne vitin 1930 Myftiu Zenel Hoxha emron imam ne xhamin e Koder Hanit nxenesit e tij Beqir Laçi detyre te cilen e vazhdoj deri ne vitin 1957. 
3. Me date 02.12.2005 dite e xhuma,ne Sallen e Leksioneve te Pallatit te Kultures Puke, Bashkia Puke ne bashkepunim me Myftinin dhe N/Prefekturen organizuan: "Ceremonin e dhenies se titullit "Qytetar Nder" i bashkis Puke Zenel Adem Hoxhas (pas vdekjes) me kete motivacion "Per veprimtarin patriotike, fetare dhe intelektuale , per vizionin demokratik e progresist dhe per cilesi te rralla humaniste." Programi i kesaj ceremonie ishte: Fjala e hapjes nga Kryetari i Bashkise Puke Rustem Strugaj, Dr. Sulejman Sula ka mbajtur kumtesen mbi jeten dhe veprimtarin e Zenel Adem Hoxhes, Dorezimi i dekorates "Qytetar Nder" nga Kryetari i Keshillit Bashkiak Puke Gjon Doda, promovimi i librit te Dr. Sulejman Sula kushtuar Zenel Hoxh Mehaj, Pershendetje nga perfaqesues te KMSH, te Myftinise Puke etj. Shkurtimisht ne ftesen e publikuar per kete rast pershkruan permbledhtazi jeten e imam Zenel Hoxhe Mehaj si vijon: "Zenel Hoxhe Mehaj lindi ne qytetin e Pukes, lagjen Mehaj me 07 korrik 1853, dhe vdekur me 02 dhjetor 1945. Ne moshen 10 vjecare kreu shkelqyeshem mejtepin tek tabori turk. Imami i mejtepit duke shikuar cilesite e rralla e bindi per te vazhduar studimet ne Arabi. Mbaroi njeren pas tjetres studimet duke perfunduar edhe Universitetin e teologjis Islame dhe specializime. Me pergatitjen univsersale shkencore dhe shoqerore qe mori i'u afruan shume vende pune, madje dhe jasht sferes se besimit islam. Ai sherbu me deshire dhe gadishmeri vetem pran atij populli ku lindi dhe u rrit, ne qytezen e Pukes. Punoi 57 vjet si kryeimam ne N/Prefekturen dhe per 9 vjet si imam. Vlerat e tij shume te spikatura ne dije e miresi e kthyen ne simbol me aktivitet mbar popullor. Eshte deshimtar dhe ne shume raste protagonist i zhvillimeve historis e jetes se popullit tone. Vlerat kombetare tek ai shfaqen me fuqin e nje intelektuali , kleriku mysliman, patrioti dhe idealisti pararendes te demokracise dhe per cilesi te rralla humaniste. Qendronte ne anen e atyre forcave e burrave te shquar qe punonin per te zgjidhur nevojat dhe hallet e popullit para çdo interesi tjeter. Mendimet dhe porosite qe dha per qytetin e dhe qytataret e Pukes, jane edhe sot aktuale. Zenel Hoxha ka qene dhe do te mbetet figure e nderuar e historise se Pukes e me gjere."

Xhemal Naipi përfaqësoi Myftinë e Pukës në kongresin e parë të myslimanëve në vitin 1923

Hafiz Xhemal Naipi

Xhemal Naipi lindi ne nje familje te vjeter te qytetit te Shkodres ne vitin 1887. Arsimin fillor dhe te mesem e mori ne vendlindje ndersa te larten per teologji dhe jurisporndence ne Stamboll. Sipas te dhenava ai ka qene edhe hafiz i Kur'anit te bekuar. Pas perfundimit te studimeve nder vite Xhemal Naipi ka kryer disa detyra si: Kadi, Myfti i Shkodres, Deputet, po ashtu Xhemal Naipi ka qene Kryetar i pare i Parlamentit pluraris te Republikes se Shqiperise. (1) Me krijimin e Komunitetitn Mysliman te Shqiperise ne vitin 1923, hafiz Xhemal Naipi perfaqesoi Myftinin e Pukes si delegat i saj. Gjate kesaj kohe ai behet drejtor i pergjithshem i vakfeve prane KMSH-se. (2) Sistemi komunist me vendim te Gjykates ushtarake Shkoder e denoi me vdekje (vendim nr.218, dt.23.6.1947) vendim qe me vone u kthye me burgim te perjetshem. Hafiz Xhemal Naipi vdiq ne vitin 1955.
Pas vdekjes H.Xhemal Naipi eshte dekoruar me urdherin Klasi i pare me motivacion: "Per veprimtari patriotike te klasit I" si dhe medaljen: "Pishtar i demokracise."

Pergatiti

Gezim KOPANI

________
1. Prof. Faik Luli , gazeta Drita Islame, 100-1996.
2. Porf.Ali Basha , Islami ne Shqiperi gjate shekujve fq.127.

Hafiz Xhemal Naipi

Lutja per shi

Ndryshe namazi i shiut quhet Salatul Istiska dmth lutja per kerkimit e shiut (apo ujit) por lutja per leshimin e shiut mund te behet edhe pa namaz duke ngritur duart me shpin nga qielli dhe me pas thuhet lutja per leshimin e shiut. (1) Namazi apo lutja behet ne cfardo kohe me perjashtim te kohrave ne te cilat nuk lejohet falja e namazit.  Namazi i shiut falet ne kohe thatesirash te medhe dhe te mungeses se shiut. Ky namaz falet keshtu:

Namazi i shiut mund te falet me imam , duke fal keshtu dy rekate. Ne rekatin e pare pas sures Fatiha imami thote suren el Ala. Ne rekatin e dyte pas sures Fatiha thote suren el Gashije. Kendimi i ketyre dy sureve pas Fatihas nuk eshte kusht, por eshte nje praktik e njohur, gjithsesi pervec ketyre dy sureve pas Fatihas lejohet te kendohet cfadro pjese tjeter te Kur'anit. 
Ibn Abasi r.a. trensmeton se; "Profeti Muhammed a.s. nje rast per te falur namazin e istiskas doli jasht nga shtepia me rroba modeste dhe fali dy rekate namaz ashtu sic falte Bajramin, por nuk mbajti ndonje hytbe te ngjashme." (Tirmidhi)

Nga Aishja r.a. tregohet se: "Nje here njerezit erdhen dhe iu ankuan Profetit Muhammed a.s. per mungesen e shiut . Keshtu profeti a.s. urdheroj mbajtjen e nje ligjerimi. Kur profeti Muhammed a.s. hypi ne mimber caktoj nje dite kur njerezit te mblidhen per te bere dua. Keshtu ne diten e caktuar dielli rezatonte, profeti a.s. doli jasht ne driten e diellit dhe u ul ne mimber. Pasi madheroj Allahun xh.sh. tha: "Ju me jeni ankuar per thatesire ne vendin tuaj, por ju jeni urdheruar nga Allahu qe t'i luteni Atij (Allahut) dhe Allahu u ka premtuar se do t'u pergjigjet lutjeve tuaja (pra lutjes per leshimin e shiut)." Pastaj Profeti Muhammed a.s. tha: "Te gjitha falenderimet, lavderimit i takojne Allahut, Meshiruesit, Meshireberesit, Sunduesit te Dites se Gjykimit! Nuk ka zot tjeter pervec Allahut , i Cili ben ate qe deshiron. O Allah, nuk ka zot tjeter pervec Teje! Ti je i Pasur dhe ne jemi te vafer. Lesho shi mbi ne dhe beje ate burim fuqie dhe kenaqesie per ne!"
Pastaj ngriti duart dhe vazhdoi te lutej. Pastaj ua ktheu shpinen njerezve veshi xhytben nga ana e djathte dhe e majt dhe ngriti duart perseri. Ne perfundim ai u kthye nga njerezit dhe me pas fali dy rekate namaz. Ne kete moment Allahu xh.sh. formoi nje re e cila shoqerohej me bubullime dhe vetetim. Aq shpejt dhe shume shi filloj saqe profeti shikoj njerezit duke vrapuar per ne strehime. Ne kete rast nga gezimi profeti Muhamemd a.s. qeshi aq shume saqe tregohet se ju duken dhemballet. Ne kete cast ai tha shehadetin." (Ebu Davudi)

Lutja per shi mund te behet dhe me rastin e faljes se namazit te xhumas dhe jo vetem. Ne kete rast imami ben duan e shiut gjate hytbnes se xhumas dhe xhemati thote Amin. Kjo argumentohet nga hadithi i Buhariut e Muslimit se: "Nje here profeti a.s. po mbate hytben e xhumas dhe brenda hyn nje burr dhe i drejtohet profetit a.s.: O i Derguari i Allahut, pasuria jone u shkaterrua dhe nuk kemi me cfare te shesim.  Lute Allahun qe te leshoj shi. Ne kete rast Profeti a.s. ngriti duart dhe tha; "O Allah ! N jep ne shi! dhe kete e tha tre here." Enesi thote: "Pasha Allahun ! Kur ndodhi kjo nuk kishte asnje re ne qiell. Pas kodres shfaqet nje re qe duket si mburoje. Ajo arriti shpejt ne mesin e qeillit, u hap dhe filloj te bjere shi. Pasha Allahun per nje nje jave nuk kemi shikuar diell. Ne xhuman tjeter ndodhi qe profeti a.s. ishte ne mimber ku hyri nje burri dhe i thote; Begatit e bereqetet tona moren fund dhe rruget jane bere te pakalueshme. Lute Allahun qe ta pushoje shiun. Me kete rast profeti a.s. ngriti duart dhe tha: "O Allah! Rreth nesh dhe jo mbi ne (pra leshoje shiun ne kodra qe mos te shkaktoj dem). O Allahu leshoje ate ne kodra dhe male, ne fund te lendinave dhe te plantacioneve." Shiu pushoi dhe ne te gjithe dolem jasht ne diell.

Ne nje rast tjeter vjen tek profeti profeti Muhammed a.s. nje beduin dhe i thote: O resulluah! Vi nga nje vend qe nuk kan ushqim dhe kuajt e tyre nuk mund te levizi as bishtin per shkak te dobesise dhe kjo per shkak te thatesires se madhe. Ne kete rast profeti a.s. u ngjith ne mimber, falenderoj dhe madheroj Allahut dhe tha: "O Allah! Na lesho shi te mir i cili ka me vete te mira dhe prodhues, nje shi te bollshem. Leshoje tani dhe jo me vone!" Me pas profeti a.s. zbriti nga mimberi. Pas kesaj filloj shiu dhe njerezit erdhen nga cdo ane duke thene se u ngjallem nga shiu qe ra. (Ibn Maxhe etj)

Po ashtu kemi tranmsetimin e Shurahbi ibn Simti i cili i ka thene Kab ibn Murras: "O Kab na trego dicka nga i Derguari Muhammed a.s. Kabi paska fillu te tregoj se: "Nje njeri shkoi tek Profeti a.s. dhe i tha ta lus Allahun per leshimin e nje shiu ne vendin e fisit Mudar. E degjova Profetin a.s. ti thote: Ti je burre i guximshem. Kerkon qe une te lutem per fisin Mudar? Ai i thote: Po! Ju i kekeni kerkuar Allahut fitore dhe ke fituar. Ju i luteni Allahut dhe Ai ju pergjigjet lutjeve tuaja! Ne kete rast Profeti a.s ngriti duart dhe tha: "O Allah! Na jep neve shi te bereqetshem, te mir dhe prodhues, shi te bollshem, leshoje tani dhe jo me vone. Te jet shi i dobishem dhe jo i demshem!" Allahu xh.sh. ia pranoj lutjen profetit a.s. Nuk kalon shume kohe kur paraqitet nje njere te ankohet per shiun e tepert. Me kete rast Profeti a.s. tha: "O Allah! Rreth nesh dhe jo mbi ne (leshoje shiun rreth nesh dhe jo mbi ne dmth qe te mos jet i demshem)! Ret filluan te shperndahen sa djathtas e majtar. (Ahmedi etj)

Nje nga lutjet apo duat e kerkimit te shiut eshte: "Allahumme eskina gajthen mugithen meri en meri an nafian gajre darrin axhilen gajre axhilin." dmth; "O Allah! Te lutem na leshi shi te dobishem dhe jo te demshem, tani dhe jo me vone apo te vonuar!"(Ebu Davudi)

Pergatiti

Gezim Kopani

Ngjarje ne lidhje me duan e shiut: Sulejmani a.s. dhe milingona qe lutej per shi


________
1. Ka shpjegime qe thone: "Kur behet fjale per mbrotje nga ndonje e keqe , psh per ruajtjen e shtepis atehere duart duhet drejtuar nga qielli nga ana e shpines se tyre. Nese lutja ka te bej per kerkim bereqeti, psh atehere duart duhen drejtuar nga qielli nga ana e brendshme e tyre."

Duaja e shiut (namazi istiska)

Nje nga lutjet apo duat e kerkimit te shiut eshte: "Allahumme eskina gajthen mugithen meri en merian nafian hajre darrin axhilen gajre axhilin." dmth; "O Allah! Te lutem na lesho shi te dobishem dhe jo te demshem, tani dhe jo me vone apo te vonuar!" (Ebu Davudi)

Ne nje trasmetim kemi se: "Nje beduin paraqitet tek Profeti Muhammed a.s. dhe i thote; "O Resulullah! Vi nga nje vend qe nuk ka ushqim dhe kuajt ne kete vend nuk mund te levizin as bishtin aq te dobet jane dhe kjo per shkak te thatesires se madhe. Ne kete rast Profeti a.s. u ngrit ne mimber, madheroj dhe falenderoj Allahun dhe beri kete lutje: "O Allah! Na lesho shi te mire i cili ka me vete te mira dhe eshte prodhues, nje shi te bollshem. Leshoje tani dhe jo me vone! Me pas Profeti a.s. zbriti nga mimberi. Pas kesaj filloj shou dhe njerezit erdhen nga cdo ane duke thene se u ngjallem nga shiu qe ra." (Ibn Maxhe etj)

Pergatiti

Gezim KOPANI

Kur Allahu e do dike

Kush deshiron te fitoj dashurin e Allahut xh.sh. le te bej pune te mira vullnetare pasi Allahu do jet prane tij. Mbi kete Profeti Muhammed a.s. tregon se Allahu xh.sh thote:
"Robi im vazhdon te me afrohet vullnetarisht me pune te mira , derisa ta dua ate. Kur Une (Allahu) e dua ate, Une (Allahu) do jem degjimi i tij me te cilin degjon, shikimi i tij me te cilin shikon, dora e tij me te cilen godet dhe kemba e tij me te cilen ece. Po te kerkoj dicka nga Une (Allahu) , do t'ia jepja." (Buhari) 

Ne nje hadith tjeter Profeti Muhammed a.s. ka thene: 
"Kur Allahu e do dike nga njerezit (roberit e tij) , Allahu e thirr melekun Xhebrail a.s. dhe i thote: "Une e dua filanin, keshtuqe duaje dhe ti! Xhebraili e do ate, dhe ne te njejten kohe u thote banoreve te qiellit: Allahu e do filinin keshtuqe duajeni dhe ju! Ne kete menyre banoret e qiellit do e duan ate. Ai behet i pranuar dhe nga banoret e tokes. Nese Allahu nuk e do dike nga njerezit (roberit e tij), Ai e thirr melekun Xhebrail a.s. dhe i thote: Une nuk e dua filanin, keshtuqe dhe ju mos e duani ate. Pastaj Xhebraili a.s.  nuk do ta duaj ate, per te vijuar me banoret e qiellit te cilet nuk do ta duan ate po ashtu dhe banoret e tokes." (Muslimi) 

Pergatiti

Gezim KOPANI

Qeveria e pare e zgjedhur e shtetit Shqiptarë

Kjo eshte qeveria e pare e dalur nga zgjedhjet e para te zhvilluara ne Republiken e Shqiperise. Fotografia eshte e vitit 1921.

Pergatiti

Gezim KOPANI

Lutja kur del dhe hyn ne shtepi

Lutja kur te dalesh nga shtepia

Profeti Muhammed a.s. thoshte kete lutje kur dilte nga shtepia: "Bismilahi tevekeltu alallahi ve la havle ve la kuvvete il-la bilah." d.m.th; "Me emrin e Allahut, i jam mbeshtet Allahut dhe nuk ka ndryshim e as fuqi pos me vullnetin e Allahut." (Ebu Davudi)

Lutja kur te hysh ne shtepi

Profeti Muhammed a.s. kur hynte ne shtepi thote kete dua: "Allahumme inni eseluke hajrel mevlexhi ve hajrel mahrexhi. Bismilahir velexhna ve bismilahi harexhna ve alallahi rabbina tevekelna." d.m.th; "O Allahu im! Kerkoj te me mundesosh hyrjen dhe daljen e hajrit. Ne emrin e Allahut yme dhe me emrin e Allahut dalim dhe ne Allahun jemi mbeshtetur." (Ebu Davudi)

Pergatiti

Gezim KOPANI