Disa rregulla mbi Kurbanin

Me rastin e festes se Kurban Bajramit (Eid al adha) myslimanet qe kan mundesi jane te urdheruar te bejne kurban. Per kete Allahu xh.sh. thote: "Fale namazin dhe bej kurban per hir te Allahut xh.sh." ( Kevther; 2 )

Per ke behet Kurbani ?

Kurbani eshte nje nga aktet me te rendesishme te fese islame. Sipas fikhut islam kurbani njihet si: "El ud-hijetu" qe do te thote; therrje e kafshes per hire te Allahut. Kurbani behet vetem per Allahun xh.sh. e kunderta eshte e ndaluar. Per kete Muhammedi a.s. ka thene: "Allahu xh.sh e mallkon ate qe ther kurban jo per Allahun."  (Muslimi)

Berja e kurbanit eshte vaxhib. U be vaxhib ne vitin e dyte pas Hixhretit , ashtu sikurse zekati dhe sadakaja e fitrit. Me berjen e kurbanit obligohet ai qe eshte; mysliman dhe i cili ka plotesuar nevojat e familjes dhe posedon apo ka te ardhura (nisab), nje i tille e ka vaxhib therrjen e kurbanit.

                                                                                       
Kush obligohet me therrjen e Kurbanit?

E ka detyre (vazhib) Ai qe ploteson keto kushte: 1. Te jete mysliman  2. Nuk ka probleme psikike 3. Qe ka mbush moshen e pjekurise 4. Qe eshte i lire 5. Qe gjendet ne zonen ku jeton kohen e kurbanit (pra qe nuk eshte udhetar) 6.Myslimani qe qe ka mundesi (nisabin) Ato qe plotesojn keto kushe e ka vazhib berjen e kurbanit.

Cilat jane kafshet qe lejohen per kurban?

Kafshet qe lejohen per kurban jane kafshet e imta si: dashi, delja , dhija, cjapi dhe qe jane nje vjeçar dhe kafshet e medha si: Lopa, mzati, (2 vjeç) dhe deveja (5 vjeçare). Sa i takon moshes se kurbanit tek kafshet e imta eshte kusht respektimi i moshes e cila duhet te kete plotesuar nje vit dhe te kete hyre ne vitin e dyte. Disa dijetar thone se ne disa rasta te veçante kur kafsha e imet eshte e rritur mir pra eshte aq e shendosh sa ajo mes turmes nuk ban dallim nga ato qe kan kaluar nje vit, ne kete rast kjo mund te behet kurban. Ndersa tek kafshet e medha nuk lejohet te behen kurban ato qe nuk jane dy vjet e siper, ndersa deveja ka kush pes vjet. Nese kafsha e zgjedhur per kurban ka pjell para se te therret atehere te voglin e japin sadaka.

Nga keto kafshe qe permendem jane te vlefshme per:

1. Dashi dhe delja - per nje person. Mosha duhet te te jete mbi 8 muajsh mire eshte te jete 1 vit.
2. Cjapi dhe dhija - per nje person. Mosha duhet te jete 1 vit.
3. Mzati dhe lopa - per 1 deri 7 persona. Mosha duhet te jete 2 vite.
4. Deveja              - per 1 deri 7 persona. Mosha duhet te jete 5 vite.

Çfare kushtesh duhet te plotesoj Kurbani?

Keto kafshe duhen te plotesojne keto kushte:  Te jene ne gjendje te shendetshme pa semundje. Nuk duhet te jene te verber. Nuk duhet te kene dhembe te rene. Po nuk duhet vesh, bish te keptur apo te mos jet i sterilizuar (jo i tredhur, po ashtu majat e sisave), nuk duhet te jete e çal qe nuk mund te ec deri tek vendi i therjes, te mos jete e dobet. Eshte e papelqyr qe: kafsha te kete veshet e shqyer, apo te shpuar, dhe te jete kafsha e qethur (delet, dhit)
Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Mos beni kurban perveç ate qe eshte ne moshen e duhur, por nese kjo gje eshte e veshtir per ju, atehere therni qengj (jo ma te vogel se 6 muajsh) nga delet."(Muslim)

Cilat jane kushtet e berjes se Kurbanit?

Personi qe ther kurbanin duhet te jete: Mysliman. Personi qe e ka bere nijet berjen e kurbani duhet te kete mundesi materiale ne berjen e tij (85 gram ari), te jete i lir, te jete i shendosht mentalisht, te jete ne mosh madhore, te mos jete udhetar, dhe kur te ther kurbanin te bej nijetin dhe fillon therjen (prerjen) duke thene: "Bismilah Allahu ekber" d.m.th: Ne emrin e Zotit, Zoti eshte me i madhi!

Duhet te kemi parasysh, kurbani eshte bindje ndaj Allahut xh.sh dhe therrja tregon bindjen ndaj Allahut xh.sh jo se Allahu xh.sh. ka nevoj per ibadetet tona, agjerimin dhe aq me pak per kurbanet tona , por Allahu deshiron te shikoj tek ne nivelin e bindjes ndaj Tij. Per kete Allahut xh.sh. thote:  "Tek Allahu nuk arrin as mishi e as gjaku i tyre (kurbaneve), por tek Ai arrin bindja juaj. Ai ashtu ua nenshtroi ato juve qe ta lartesoni, adhuroni Allahun per udhezimet qe u beri. Bamiresve merru myzhde." (El Haxh; 37) 

Kushtet e therrjes se kurbanit 

Kushtet e kurbanit jane: Te shtrihet kurbani mbi krahun e majte, te drejtohet nga kibla, te lidhen 3 kembet (njere lihet e lir qe te çliroj gjakun me levizjen e saj), i çelet fyti duke thene: "Bismilah Allahu ekber" eshte synet te thuhet edhe kjo lutje:
"Inne salati ve nusuki ve mahjaje ve mematil Lahi rabbil alemijn." d.m.th "Pa dyshim, namazi im, kurbani im jane per Allahun Zotin e Boterave." dhe ne fund permend se ky eshte kurbani im apo personi qe e ka.

Lekura e kurbanit nuk shitet. Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Kush e shet lekuren e kurbanit ai nuk ka kurban." (Hakimi & Bejhakiu)

Shperndarja e mishit te Kurbanit

Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Nje te treten e mishit per familjen tuaj, nje te treten per te afermit tuaj, dhe nje te treten per te varferit." (El Hafidh ebu Musa el Esfehani)

A lejohet berja e Kurbanit per te tjeret?

Transmetohet se Aliu r.a. bente çdo here nga 2 kurbane. "Nje here e pyeten perse e ben kete? Ai eshte pergjigjur: Nje e bej per Profetin Muhammedin a.s. dhe nje e bej per vete.  Ali r.a. shtoj: Mua keshtu me ka urdheruar Profeti Muhammed a.s. dhe asnjehere s'do largohem nga kjo." (Ebu Davud)

Çfare eshte kurbani Akika?

Akika eshte kurbani qe myslimani duhet bere kur shtohet me femije. Per kete profeti Muhammed a.s. ka thene: "Per cdo femije duhet bere akika (falenderim), ndaj beni kurban per femijen." Per mashkullin behen kurban dy kafsh psh dy desh ndersa per vajze nje kurban. 

Disa hadithe ne lidhje me kurbanin

Nga Aishja r.a. transmetohet se Muhammedi a.s ka thene: "Ai qe ben kurban (qe derdh) gjak kurbani per hir te Allahut xh.sh do marr nga Allahu xh.sh sevape te pa numerta. Kurbani eshte nje nder punet te cilat Allahu xh.sh i shikon dhe i vlerson."

Profeti Muhammedi a.s. ka thene: "Ne diten e Kurban Bajramit, (pas faljes se namazit te Kurban Bajramit) biri i Ademit nuk mund te beje ndonje veper me te mire se sa te therre kurban. Kurbani ne diten e kijamietit (si sevap) do te vije me briret, qimet, etj. Akoma pa rene gjaku i i kurbanit ne toke pranohet nga Allahu xh.sh. Prandaj ta keni zemren te kenaqur ne lidhje me kurbanin (te mos ju vije rend si pune apo veper)" (Tirmidhi)

Profeti Muhammed a.s thote: "Diten e Gjykimit do te paraqitet Kurbani tek zotinia i tij e do te thote: "Filani eshte ai qe ka bere kurban per Allahun." (Ibn Maxhe)

Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Kushdo qe ben kurban per hir te Allahut xh.sh per cdo fije te qimeve te kurbanit do te kete sevape." (Hadith Hasen Sahih, Tirmidhi)
                                                                       
Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Puna jone e pare sot eshte te falim namazin e bajramit, pastaj te kthehemi dhe te therrim kurbanet. Kush vepron keshtu ka ndjekur shembullin tim." (Buhari)

Berja e Kurbanit eshte synet (veper ) edhe e Profetit Ibrahim a.s. Kurbani behet pas faljes se namazit te Kurban Bajramit. Eshte e pelqyr qe kurbani te jete dash. Per kete kemi edhe kete hadith i cili tregon se: "Muhammed a.s. pas namazit te Kurban Bajramit bente Kurban 2 desh." (Ibn Maxhe)
                                                 
Kemi edhe transmetimin e Xhabiri b. Abdullah i cili tregon edhe menyren e kurban ku thote:
"Ishim se bashku me Muhammedin a.s. ne namazin e Kurbanit. Ai me te perfunduar hytben Muhammed a.s. zbriti nga mimberi dhe me pas kerkoj dy dash dhe kur filloj ta pres tha: "Bismilah, Allahu ekber." Ky eshte kurbani im" (Ebu Davudi, Nesai) 

Pergatiti

Gezim KOPANI

Lexoni hadithe ne lidhje me kete teme duke klikuar ketu: Hadithe mbi kurbanin

Haxhi Barxhani (1893-1995) Muezin i xhamisë së fshatit Kabash , Pukë

 

Haxhi Bajram Barxhani 

 
Haxhi Barxhani ka lindur me date; 05 maj 1893 ne fshatin Kabash dhe eshte djali i Bajram Isen Barxhanit po nga fshati Kabash i Pukes. Ashtu sikurse familjet e tjera te fshatit Kabash edhe shtepia e  Bajramit ishte e njohur per bujari dhe mikpritje. Per shkak te Rruges se Madhe Bajrami u mor me tregti derisa arriti te ndertoj Han dhe Dugaj (dyqan) tek fusha e madhe ne Qelez (ish ofiçinat e semetes) i cili quhej Hani i Barxhanit.
Bajrami u martua me Sipen (bij prej fshatit Qerret) dhe linden tre femije; Haxhin. Tahirin dhe Shkurten. Babai i Bajramit Iseni por dhe gjyshi Mustafa ishin besimtar dhe frekuentues te rregull te xhamise se fshatit. Kete shembull e ndoqi edhe djali i Bajramit , Haxhia i cili qe ne moshe te vogel u regjistrua ne Mejtepin e xhamise se fshatit Kabash. Ndryshe nga nxenesit e tjere, sa here qe Haxhia mungonte ne mesim, hoxha nuk thoshte gje pasi ishte informuar nga Bajrami se djali ka shku te dajt ne Qerret dhe ashtu sikurse ketu edhe atje shkon ne Mejtepin e xhamise Qerret.
Haxhia u martua me Razen (bij e shpis se madhe ne Fushe Arrez) dhe gjate jetes Haxhia sebashku me Jah Meten prej Krove te fshatit Meçe sherbyen si muezin ne xhamin e fshatit Kabash.
Haxhi Bajram Barxhani vdiq me date 02 prill 1995 dhe ceremonit mortore u zhvilluan po ne fshatin Kabash.(1) Traditen e besimit islam e djek djali i tij Muhameti i cili aktualisht eshte aktivist i Myftinise Puke ku sipas mundesis jep ndihmen e tij ne aktivitetet qe Myftinia zhvillon.(2)

Pergatiti

Gezim KOPANI

__________________
1. Brezat e familjes jane: 1. Mustaf, 2. Isen, 3.Bajram, 4. Haxhi, 5. Muhamet, 6. Hysni, 7. Ramazan
2. Te dhenat e mesiperme si dhe fotografit u mundesuan nga djali i Haxhis Muhamet Barxhani
3. Ky material dhe fotografit publikon per here te pare ne internet nga Gezim Kopani

Ketu keni te publikuar disa fotografi te vjetra te familjes se Haxhi Bajram Barxhanit.

Ne fotografi familja e muezit te xhamise Kabash Haxhi Bajram Barxhani.
Prezantimi nga e majta lart:
Haxhi Bajram Barxhani, Razë Selim Barxhani, Fatime Syl Barxhani dhe Muhammet Barxhani
Nga e majta posht: Hysni Barxhani, Fatmire Barxhani, Vera Barxhani dhe Shpresa Barxhani 

Fotografi e vitit 1971
Muhamet Barxhani, Prof.Dr. Elez Selimi dhe Dr. Ramadan Halili (Shkodran)

Fotografi e vitit 1969
Muhamet Barxhani shofer ne Vau Dejes

Muhamet Baxhani vite me pare (dlt.1938)

Me koreografin Riza Hoxha

Kisha sot per vizite koreografin e njohur pukjan Riza Hoxha i cili me dhuroj librin me titull: "Riza Hoxha Mjeshtri i valles pukjane." Me koregrafin Riza Hoxha kam pasur bashkepunime sidomos ne rastet e festes se Bajrameve ku nepermjet valles se Kabashit besimtaret festojne ne obrrin e xhamise festen e Bajramit.
Festimi i Bajrameve me vallen e Kabashit ka qene tradite e myslimaneve te cilet e festonin festen me hare dhe vizita ne familje. 

Date; 29 qershor 2022

Gezim KOPANI

Punët vlersohen sipas qëllimit - Hadith Kudsij

Ne nje hadith Kudsij profetit Muhammed a.s. ka treguar se Allahu xh.sh. ka thene: "Kur robi im deshiron te bej nje pune te mire (por nuk ia arrin), shkruajani atij nje te mire! Nese robi im e ben kete pune te mire, atehere shkruajani atij dhjetfish shperblim dhe me teper te asaj pune te mire. Nese mendon te bej nje pune te keqe , mos ia shkruani nje te keqe! Nese ai e ben punen e keqe, atehere shkruajeni vetem nje te keqe aq sa ka qene puna e keqe. Nese ai deshiron te bej nje pune te keqe, mirepo heq dore dhe nuk e ben ate te keqe, atehere shkruajani atij nje te mire." (Buhari, Muslimi etj) 

Hurdha e Frashërit në fshatin Meçe - Pukë

Hurdha e Frashnit - Meçe, Pukë

Hurdha e Frashërit (Frashnit) ndodhet ne fshatin Meçe - Puke. Ajo ndodhet mes hurdhes se Cakës dhe Hurdhes se Zezë dhe ka nje thellsi rreth 6 m dhe ndodhet rreth 750 mbi nivelin e detit. Per shkak te madhesise se saj ne kete hurdhe mund te lahen njekohesisht mbi 20 persona duke e radhitur kete hurdhe te paren ne rrethin e Pukes qofte nga bukuria e saj qofte dhe nga madhesia e saj.
Nga qyteti i Pukes per te shkuar ne fshatin Meçe duhen rreth 40 min me makin 4x4.

Nese deshironi te mesoni me shume mbi fshatin Meçe kliko ketu: Fshati Meçe , Pukë

Pergatiti

Gezim KOPANI

_________
Shenim: Fotografi te bera dhe te publikuara per here te pare nga Gezim KOPANI 

Hurdha e Frashnit - Meçe, Pukë ( Fotografi e bere me date; 25.06.2022 )

Hurdha e Frashnit - Meçe, Puke ( Fotografi e bere me date: 25.06.2022 )

Krerët e Malsisë - Viti 1911

Ne fotografi jane: Dedë Gjo Luli (Prijës i Hotit), Deli Meta (Bajraktarë i Hotit), Dedë Nika (Bajraktar i Grudës), Palok Traboni, Ujk Hasani i Grudës, Zenel Shabani dhe Nikoll Doda i Kastratit, Tom Nikolla, Luk Muçi, Ismail Mustafa, Gjon Ujk Çeku, Martin Ujka etj.
Ne fotografi eshte edhe nje tabel ku ne osmanilsht shkruan: "Rrofte Padishahu - Os; Padisahim çok yasa"

Mirësit e mbjelljes së pemëve - Hadith

Islami meson se nje nder punet e mira qe njeriu mund te bej eshte mbjellja e pemeve. Pemet dhe jo vetem rrisin cilesin e jetes (oksigjen) po ashtu prej tyre furnizohemi me fruta, drunje dhe hije. Me pare udhetaret kishin tradite qe ne vend pushime te mbjellnij pem e te ndertonin kroje me qellim qe udhetaret te pushinin dhe te çlodhen. Perveç ketyre ne islam mbjellja e pemeve eshte sadakata ndaj Profeti Muhammed a.s. ka thene: 
"Ai qe mbjell peme Allahu xh.sh. do ti jap aq shperblime sa ajo peme jep frute apo miresi te tjera te saj." (Ahmedi)

Ne nje hadith tjeter Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Ai i  cili mbjell ndonje peme, frytet e se ciles i shtrytezon njeriu (per mire), apo ndonje kafshe a shpend, kjo do ti shkruhet si sadaka." (Muslim)

Nders ne nje hadith tjeter thote: "Ai qe mbjell ndonje drith apo ndonje peme dhe me frutet e saj ushqehen shpezet, njerezit ose ndonje gjallese, do ti llogaritet si te kete dhene sadaka." (Ahmed)

Profeti Muhammed a.s. thote: "Hurma dhe pemet e tjera jane bereqet per ate qe i mbjell si dhe per ata qe do t'i trashegoj, çdo here nese jane falenderues dhe mirenjohes Allahut xh.sh." (Taberani)

Pergatiti

Gezim KOPANI