Asnje te mire mos e konsidero te vogel , hadith

Keshtu i keshillonte Profeti Muhammed a.s. besimtaret (shoket e tij):

"Asnje te mire mos e konsidero te vogel. Fol duke buzeqeshur me vellain tend, sepse edhe kjo eshte miresi."

"Allahu nuk i do ata mburren dhe u pelqen vetja."

"Nese dikush te thote nje fjale te keqe apo te perqesh per shkak te dickaje qe ka shikuar tek ti, ti mos e perqesh ate per shkak te dickaje qe ai di ne lidhje me ty. Gjynahu i sjelljes se tij i takon atij."

                                                                          (Ebu Davudi)

"Mos flisni keq per naten, diten, diellin , henen apo eren! Ato per disa njerez jane meshire, gezim, e per disa te tjere jane mjerim,denim."

"Mos flisni keq per kete bote! Ajo per besimtarin (njeriun e mir e te devotshem) eshte nje mjet i mire udhetimi. Duke udhetuar ne te arrin miresin  dhe shpeton nga te keqijat."

                                                                                  (Sujuti)

"Mos flisni keq per eren! Nese perballeni me dicka qe nuk ju pelqen thoni: "O Allah! Me jep te miren e atyre qe do te sjelle dhe me te cilat eshte udheruar kjo ere! Strehohem tek Ti prej se keqes qe do te sjell dhe me te cilen eshte udheruar kjo ere!"

                                                                                  (Tirmidhi)

Pergatiti

Gezim KOPANI

Kur vdes gjynahqari ,Hadith

Profeti Muhammed a.s. ka thene:
"Kur vdes nje besimtar mysliman , ai qetesohet prej veshtirsisve dhe sprovave te kesaj bote duke arritur meshiren e Allahut xh.sh. Kur vdes nje gjynahqar , njerezit e tjere, vendi (ku ka jetuar) pemet, kafshet shpetojme prej tij duke gjetur keshtu qetesin."
                                                                                (Buhari)

Pergatiti

Gezim KOPANI

Mosfalja e namazit , gjynah i madh

Nga falja e namazit ne xhamin e qytetit Puke , Shqiperi

Salah do te thote namaz. Me namaz kuptojme nenshtrim ndaj Allahut xh.sh. duke fal kohet e namazeve. Namazi eshte shtylla e dyte e islamit. Namazi eshte nje nder çeshtjet me kryesore per myslimanin po ashtu mos kryerja e tij eshte nje ndergjynahet e medha mu ashtu sic eshte shirku (per me shume kliko ketu: Çfare eshte shirku ? ). Falja e namazit eshte urdheruar nga Allahu xh.sh. ne Kur'an duke e permendur ate mbi 100 here.
Allahu xh.sh. thote: "... e kryejni faljen (salah-namazin)..." (El Bekare; 03)

Allahu xh.sh. thote: "Kryeni faljen (namazin) dhe jepni zekatin, e cfaredo te mire qe e pergatitni per veten tuaj, ate e gjeni tel Allahu. S'ka dyshim se Allahu xh.sh. percjell çdo veprim tuajin." (El Bekare; 110)

Gjithashtu Allahu xh.sh. thote: "O ju qe qe besuat, falni namazin me ruku e sexhde dhe vetem Zoti tuaj adhuroni. Beni pune te mira se do te gjeni shpetim." (El Haxh; 77)

Namazi eshte perkujtim i Allahut xh.sh. Namazi eshte ajo pune e cila e gezon shume Allahun xh.sh aq sa Allahu xh.sh. thote: Ai qe me lutet mua, Une do ta shperblej, do ta kujtoj."

Allahu xh.sh thote: "Me kujtoni Mua (me adhurime), Une ju kujtoj juve (me shperblime). Me falenderoni e mos me mohoni."  (El Bekare; 152)

Njeriu gjate jetes perballet me sfida dhe probleme nga me te ndryshmet, por kur njeriu i drejtohet Allahut xh.sh. me namaz duke i kerkuar ndihme dhe mbeshtetjen e tij, Allahu xh.sh. eshte me te dhe do e ndihmoj. Pra namazi eshte rrugezgjidhje, eshte mburoje, per njeriun.

Allahu xh.sh. thote: "O ju qe keni besuar, kerkoni ndihme me durim e me te falur, se vertet Allahu eshte me durimtaret." (El Bekare; 153)

Duhet te kemi parasysh se Namazi (salati) eshte shtyla e dyte e fese islame.  Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Feja islame perbehet nga pese shtylla; 1.Deshmia e shahadetit (Deshmoj nuk ka Zot tjeter pervec Allahut dhe se Muhammedi a.s. eshte i derguari i Tij), 2.Falja e Namazit, 3.Dhenia Zekatit, 4.Agjerimi i Ramazanit dhe 5.Kryerja e Haxhit per ate qe ka mundesi)" (Buhari, Muslim)

Mos falja e namazit eshte  gjynahet i medha pasi vet rendesia qe Allahu xh.sh. i ka kushtuar namazit do te thote se eshte ceshtje te ciles duhet kushtuar vemendje. 

Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Shtylla e islamit eshte namazi. Namazi eshte e para detyre ne adhurime qe na ka urdheruar Allahu xh.sh., namazi  u urdherua nga Allahu ne naten e isras-miraxhit." (Kujtojme kete kur Allahu xh.sh. e urdheroj Muhammedin a.s. me 50 kohe namazi, derisa Allahu xh.sh. pranoj disa here lutjen e profetit Muhammed a.s. duke ra deri ne pese kohe namazi." (Ahmedi, Nesai etj)

Tregohet se Ibn Mesudi r.a. e ka pyetur Profetin Muhammed a.s.: "Cila eshte puna me e dobishme?

Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Falja e namazit" (diku qendron kjo pergjigje: Falja e namazit ne kohen e tij) Iben Mesudi r.a. e pyet serish: Po pastaj? Muhammedi a.s. ka thene:Respektimi i prinderve." Po pastaj: Te punuarit ne rrugen e Allahut xh.sh." (Mutefekun alejhi)

Tregohet se nje here Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Me erdh Xhebraili nje here dhe me tha: O Muhammed ! Allahu xh.sh thote: U kam bere detyr (farz) pasardhesve te tu pese kohe namazi. Kush i fal ato me abdest ne kohen e caktuar duke plotesuar namazin rregullisht me ruku (perkulje) dhe sexhde, do te jete tek une i mbrijtur, dhe nepermjet namazit do ti fus ne xhennet. Por kush do paraqitet para Meje dhe ka mangut ne namaz, nuk do te kete mbrojtjen Time. Nese do deshiroj do e denoj enese do deshiroj do e fal (meshiroj)" (Taberani)

Ata qe lejne namazin jane te keqij, dhe kjo si pasoj e egos, te shkuarit par kenaqesive truperore e te tille do i kaploj e keqja, me perjashtim te atyre qe pendohen (bejne tevbe).

Allahu xh.sh. thote: "E pas tyre (te mireve) erdhe pasardhes te keqij, qe e lan namazin e u dhane pas kenaqesive (trupore)e me vone do te hidhen ne cdo te keqe. Me perjashtim te atij qe pendohet dhe beson e ben vepra te mira, te tillet do te hyjne ne xhennet dhe atyre nuk u behet asnje padrejtesi." (Merjem; 59-60)

Ne nje hadith Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Mes njeriut dhe shirkut eshte mos falja e namaziti" (Muslimi)

Ai mysliman/e qe e ka namazin ne rregull, do te thote qe punet i ka ne rregull ka thene Profeti. Duhet te kemi parasysh edhe hadithin qe profeti Muhammed a.s. ka thene: "Gjeja e pare per te cilen do japim llogari ne Diten e Gjykimit eshte namazi, nese ate e ka ne rregull shpeton, nese jo ka humbur." (Tirmidhi)

Pergatiti

Gezim KOPANI

Mund te mesoni me shume duke klikuar: Namazi

Çfare eshte shirku ?

Shirk (politeizem) eshte term teologjik islam dhe eshte fjale arabe qe do te thote ortak. Me fjalen shirk kuptohet: "Ti besh Allahut xh.sh shok (ortak) apo te adhurosh zota te shpikur pershembull ata qe besojne ne: statuja, butna, diellin, henen, gurin apo te vendet e quajtur nga disa si vende te "mira" apo "njerez te mir" etj Njejte me kete eshte edhe kufri pra mohuesi i Allahut xh.sh.  Hafidh ibn Haxheri thote: "Ai qe mohon pejgamberin e profetit Muhammed a.s. eshte jobesimtar edhe pse mund te mos bej shirk." 

Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Njerezve te vdekur u ngriten tempuj dhe perkujtimore dhe ne to vendosen emra (apo forografi) te njerezve te mir. Vemendje! Ato jane krijesat me te pa dashura tek Allahu xh.sh." (Buhari, Muslim)

Disa bejne shirk ne disa dikuri te natyres, xhindeve etj. Dijetret islam jane te mendimit se shirku (ortakeria) i ka rrenjet e vete para profetit Nuh a.s.  ndersa disa te tjere thone se shirku i ka rrenjet ne kohen e profetit Nuh a.s.  Argument per kete japin ajetin Kur'anor te sures Nuh ku Allahu xh.sh thote:

"Dhe u thane: Kursesi mos braktisni zotat tuaj, mos braktisni vedane e as suvane e as jeguthin , euken e as nesren." (Nuh, 23)

Ne nje ajet tjeter te Kur'anit , Allahu xh.sh. thote: "Ata qe i pershkruajn Zotit shok (shirk), Allahu ia ka ndaluar atij xhennetin (parajsen) dhe vendi i tij eshte zjarri." (El Maideh; 72)

Gjithashtu Allahu xh.sh. thote:
"S'ka dyshim se Allahu nuk fal ti pershkruash Atij shok (shirk, ortak - partner)" (En Nisa; 48)

Po ashtu Allahu xh.sh thote:
"Krijuesi yt, Allahu ka urdheruar qe te mos adhuroni tjeter perveç Atij (Allahut)." (El Isra; 23)

Tregohet se nje here Profeti Muhammedi a.s. ka pyet te pranishmit, shoket e tij: "A deshironi t'ju tregoj per gjynahun (mekatin) me te madh? Te pranishmit thane: Po, o i derguari i Allahut! Profetit Muhammed a.s. tha: "Gjynahu (mekati) me i madh eshte ti pershkruash Allahut shok (te besh shirk)."
(Buhari, Muslim)

Ndersa ne nje hadith tjeter kemi se Profeti Muhamed a.s. ne lidhje me shrikun ka thene: "Largohuni prej shtat gjerave shkaterruese; njera prej tyre eshte shirku." (Buhari, Muslim)

Shirku ndahet ne dy lloje: a). shirku i madh , b). shirku i vogel

a). Shirku i madh eshte te adhurosh dike tjeter perveç Allahut xh.sh.

Per kete profeti Muhamed a.s. ka thene: "Gjynahu me i madh nder gjynahet e medha eshte shriku , idhujtaria." (Buari)

Profeti Muhammed a.s. thote: "Kush shkon tek fallxhori apo magjistari dhe i beson ate qe ai thote, ai ka mohuar ate qe i eshte shpalluar profetit Muhammed a.s., pra ka mohuar Kur'anin." (Ebu Hurejre r.a.)

Ne lidhje me shirkun , profeti Llukman i ka thene keshtu djalit te tij:
"Biri im! Mos i bej Allahut shok (ortak), sepse shirku (idhujtaria) eshte padrejtesi e madhe."
(Llukman; 13)

Shirku eshte ai lloj gjynahu (mekati) i cili nuk falet nga Allahu xh.sh, cfardo qe ne te bejme. Per kete kemi argumentin e Allahut xh.sh. qe thote:

"Dhe mos adhuro tjeterkend veç Allahut, sepse idhjut nuk te sjellin as dem as dobi, e nese e ben, dije se i ke bere dem vetvetes." (Junus; 106)

Transmetohet se Ibn Mesudi r.a. e ka pyetur profetin Muhammed a.s.:
"O i derguari i Allahut! Cili eshte gjynahu (mekati) me i madh? 
Profeti Muhammed a.s. i ka thene: "Ti shoqerosh Allahut xh.sh. diçka tjeter ne adhurim (te besh shirk), nderkoh qe Allahu xh.sh eshte krijuesi yt. 
Ibn Mesudi r.a. pyet: Po pastaj? 
Profeti Muhammedi a.s. ka thene: Te vrasesh femijen tend nga frika se do te ushqehet me ty (nuk mund ta mbash). 
Iben Mesudi r.a. pyet perseri: Po pastaj? 
Profeti Muhammed a.s. ka thene: Te besh imoralitet." (Buhari, Muslim)

b). Shirku i vogel , jane ato vepra qe te dergojne tek shirku i madh.

Jane disa vepra te cilat mund te duket te vogla por qe ata behen shkak per dergimin e njeriut tek shirku i madh. Pershembull betimi ne dike tjeter pervec Allahut xh.sh. ( dhe kete e hasim ne shume vende), apo sic eshte besimi ne hajmalit) apo amoraliteti etj.

Tregohet nje rast kur Profeti Muhammed a.s. dallon nje byzylyk ne krahun e nje burri dhe e pyet: "Perse e ke vendosur kete? Ai iu pergjigj: "E kam vendosur qe te me mbroj!" Atehere Profeti Muhammed a.s. i thote: "Hiqe ate, sepse ajo nuk te mbron, veçse te shton dobesin tende." Dhe me pas Profeti Muhammed a.s. i thote: "Nese vdes dhe byzylyku qendron ende ne krahun tend, dije se nuk do te shpetosh, nuk do jesh prej banoreve te xhennetit." (Ahmedi,  Iben Maxhe)

Kohe me pare por edhe ne ditet tona ka pasur dhe ka njerez te cilet keqperdorin islamin per qellime perfitimi monetar duke e mbajtur veten te dishem, apo sherues, keshtu duke i mashtruar njerezit diku me uj, hajmali e shume lloje te tjera mashtrimesh. Te tille punojne me te keqen (shejtanin) i cili i ka larguar nga rruga e drejte ne besimin ne Allahut xh.sh. Keto jane veprime te ndaluara ne fene islame dhe futen tek punet te cilat te dergojne tek shirku i madh. Ne keto raste besimtari mysliman duhet te qendroj patjeter larg ketyre veprave pasi ato jane shkak per vulosjen e zemres dege e derguar ate deri tek shirku i madh.
Ne lidhje me kete Profeti Muhammed a.s. ka thene:
"Kush mbart dicka (sic ishte rasti i byzylykut) me qellim mbrojtje etj, ai ka bere shirk." (Ahmedi)

Ne kete hadith, profeti Muhammed a.s. thote qartazi: "..ai ka bere shirk." dhe sic e shpjegova edhe me siper "Allahu xh.sh. nuk e fal shirkun." prandaj duhet kushtuar kujdes shum i madh veprave te cilat futen tek shirku i vogel.

Dihet se hallet dhe problemet njerezore jane nga me te ndryshmet, por nuk duhet kursesi te heqesh dore nga Krijuesi i Gjithesise duke besuar te mashtruesit te cilet u japin njerezve gjera per ti vendosur ne trup, ne shtepi, kervat, makin me arkumentin qe keto truke apo hajmali do e mbroj nga halli qe ai/ajo ka. Ai qe u beson ketyre dhe i praktikon udhezimet e mashtruesve eshte duke bere shirk te vogel.
Tregohet se ne kohen e Profetit Muhammed a.s. disa njerez kishin vendosur ne qafat e deve disa varse (pej) me qellim mbrojtje nga e liga, e keqja. Kur profeti Muhammedi a.s. degjoj per kete, dergoj tek ata nje person i cili u thote: "Profeti Muhammed a.s. ka thene qe ti hiqni keto deves." (Ahmedi)

Shirku ishte shume i hapur, por me shpjegimet qe Profeti Muhammed a.s. i beri shirkut dhe demeve qe ai sjell, filloj te zinte vend tek zemrat e besimtareve mysliman duke u larguar keshtu nga kjo tradite e kerkimit mbrojtje nga statujat, hajmalit apo idhujtari te ndryshme.

Tregohet nje rast kur Iben Mesudi r.a. shkon ne shtepi dhe teksa takohet me bashkeshorten e tij Zejneb i veren ne qaf nje pe te lidhur, pasi Iben Mesudi r.a. e pyet cfare eshte? Ajo i thote: Eshte pe te cilin e mbaj per te mbrojtur. Abdullah iben Mesudi r.a. i thote: Kam degjuar Profetin Muhammed a.s. te thote: "Me te vertet kush mbart dicka (me qellim mbrojtje apo ndihme) ai ka bere shirk.", prandaj familja jone nuk ka nevoj per shirk. Bashkeshortaj i thote: Pse thua keshtu?Ti e di qe syri im me dridhet shume, e per kete shkova tek filani (tek nje çifut qe e mbate veten per njeri te mir) dhe ai (pasi i shpjegoj hallin) ma vendosi tek syri i cili u ndal se dridhuri. Iben Mesudi r.a. i thote: Ajo nuk eshte asgje tjerter vecse nxitja e shejtanit, dhe kur iu nenshtrove (shejtanit) ai te la te qete, por dije se per ty do kishte qene me mir te thoje kete lutje: "Idhhebil bas Rabbenas ueshfu enteshafi la shifae il-la shifauke, shifaen la jugadiruhu sekama." qe do te thote: "O Zot i te gjithe njerezve (krijesave) largoje dhimbje (hall) sheroje ate sepse Ti je sherues dhe nuk ka sherim veç asaj qe ti sheron, sherim i semundjes." (Ebu Davudi, Ibn Maxhe)

Tregohet se ne kohen e Profetit Muhammed a.s. paraqiten para tij dhjete persona te cilet kishin per ti dhene besen duke bere betim per nje çeshtje. Profeti Muhammed a.s. nent personave u pranoj betimin ndersa te dhjetit jo. E pyeten Profetin Muhammed a.s. per arsyen? Profeti Muhammed a.s. tha: Ai kishte vendosur dicka (hajmali). Kur personi ne fjal e degjoj kete, e hoqi ate dhe perseri beri betimin para Profetit Muhammed a.s., e me kete rast Profeti a.s. tha: "Kushdo qe mbart dicka (me qellim mbrojtje apo ndihme) ka bere shirk." (Ahmedi, Tirmidhi etj)

Sa i takon amoralitetit ne nje hadith profeti Muhammed a.s. ka thene: "Mbas shirkut nuk ka gjynah ma te madh se sa mardhenia intime me gruan qe nuk e ke te lejuar (hallall)" 

Ndersa ne nje hadith tjeter thote: "Kush shkon pas zinas (imralitetit) i ngjan idhujtarit." 

Pergatiti

Gezim KOPANI

Fotografi e vjeter e Tiranes

Fotografi e vjeter e Tiranes, sot kjo rruge quhet rruga e Durresit

Xhamia e vjeter Fatih, Durres

Ne fotografi mendohet se eshte xhamia e vjeter Fatih ne Durres. Aktualisht ky vend sot ndodhet xhamia e madhe e Durresit.

Xhamia Fatih, Durres. Vit i papercaktuar

Edhe per kete foto mendohet se eshte xhamia Fatih,Durres e cila i perket vitit 1503

Jeta e profetit Jusuf a.s.

Profeti Jusuf a.s. eshte djali i Jakubit a.s. Profeti Jusuf a.s. eshte nje nder Profetet me te permendur, aq sa Allahu xh.sh. ka vendosur nje sure ne Kur'an me emrin Jusuf madje ka treguar gjeresisht ngjarjet qe kane ndodhur ne kohen e ketij profeti.  Rrefimet per jeten e Profetit Jusuf a.s. jane nder me te bukurat qe permenden ne Kur'anin e bekuar. Jete e ketij profeti fillon me nje ender kur ai ishte rreth 12 vjeç. Endrren ia tregon babait te tij Jakubit a.s. dhe ne fund para vdekjes Jusufi a.s. arrin tia shpjegoj vete babait te tij kuptimin e endrres se tij.

Allahu xh.sh. thote: "Ne me te shpaullur te ketij Kur'ani po te rrefejme (o Muhammed) me te bukurin rrefim, edhe pse para tij ishte nga te painfromuarit. (Perkujto) Kur Jusufi, bababit te vet i tha: O babai im! Une shikova (ne ender) njembedhjete yje dhe diellin e henen, i pashe duke me bere mua sexhde!"
(Jusuf, 3-4)

Babai i Jusift a.s. Jakubi kishte dymbedhjete djem (1) dhe me i njohuri , dhe pejgamber ishte profeti Jusuf a.s. Fjala Jusuf do te thote; dhurate. Profeti Jusuf a.s. u dallua me durimin e tij, zgjuarsin, sinqeritetin, moralin e larte si dhe shume vyrtite te tjera. Po ashtu profeti Jusuf a.s. njihet si mashkulli me i bukur qe njerezimi ka pas, kjo pasi thuhet se i kishte ngjare gjyshes se tij Sares. Profeti Muhammed a.s. e ka pershkruar keshtu profetin Jusuf a.s.: "Fisniku, i biri i Fisnikut, te birit te fisnikut, nga babai fisnik, eshte Jusufi, djali i Jakubit, e ky i Is'hakut, i cili eshte djali i Ibrahimit a.s., mikut te Allahut xh.sh." (Buhari, Ahmedi)

Ne moshe te vogel Jusufi a.s. shikon nje ender ne te cilen kishte shikuar njembedhjete yje dhe diellin e henen qe respektonin (benin sexhe, perulje) Jusufin a.s. (2) Kur u zgjua, gezimi e kishte kapluar, dhe ashtu me nxitim shkon tek babai i tij Jakubi a.s dhe i tregon endrren. Pasi Jakubi a.s. e degjon , i kerkon Jusufit a.s. qe endrren te mos tia tregoj vellezerve. Ne lidhje me ate se, e ka ditur apo Jakubi a.s. kuptimin e endrres meqenese ne fund Jusufi a.s. ia shpjegon? Pergjigjia eshte : Po, prandaj i tha Jusufit a.s. qe te mos tia dergoj vellezerve.

Allahu xh.sh. thote: "Ai (Jakubi) tha: O biri im, mos u trego endrren tende vellezerve tu, se po te bejne ndonje dredhi, s'ka dyshim , djalli per njeriun eshte armiku i hapet." (Jusuf, 05)

"Tregohet se nje here nje hebre i quajtur Bustan el Jehudi pyet profetin Muhammed a.s. se : Si quhen yjet qe i ka shikuar ne enderr Jusufi te cilet ju perkulen atij? Muhammedi a.s. heshti nuk tha gje. Ngase nuk mori pergjigje hebreu u largua. Ne kete moment i vjen Xhebraili i cili i tregon emrat. Profeti Muhammed a.s. pasi mesoi emrat udheroj qe ta therrasin hebreun qe pyeti.  Profeti Muhammed a.s. i tregoj keto emra: Xherjan, Et Tarik, Edh Dhijal, Dhulketefan, Kabis, Vethab, Amundan, El Fejlek, El Mesibeh, Ed Daruh, Dhulfer, Ed Dija, En Nuru. Hebreu tha: Pasha Zotin vertet keto jane emrat e tyre."

Pas nje kohe edhe vellezerit mesojne mbi endrren e Jusufit a.s. dhe dashuris se Jakubit a.s. ndaj Jusufit. Zilia e vellezerve sa vjen e shtohej. Shejtani kishte filluar te vendos ne zemrat e vellezerve te Jusufit a.s. urretje ndaj Jusufit , aq sa vendosen te bashkohen per te kryer hapa kunder tij duke filluar me babain e tyre. Ata thane se babai yne e do me shume Jusufin a.s. dhe vellan e tij Beniaminin se ne. Ne kete kohe thuhet se Jusufi a.s. ishte 12 vjeç. Rreth zemerimit te vellezerve Allahu xh.sh. thote: "Ata qe pyesin per ndodhin e Jusufit dhe te vellezerve te tij, pati fakte (mbi fuqin e Zotit). Kur ata (vellezerit) thane: Pasha Zotin, Jusufi dhe vellai i tij , jane me te dashur te babai yne se sa ne, ndersa ne jemi grup (i fort). Vertet, babai yne eshte ne gabim." (Jusuf, 7-8)

Tregohet se vellezerit e Jusufit a,s. si fillim vendosen qe ta largojne Jusufin a.s., por ky mendim u ndryshua aq sa ata vendosen ta mbysnin Jusufin a.s. Teksa po diskutonin mendimet e ndryshme se cfare duhet te benin me Jusufin a.s. tregohet se vellaiu i madh i quajtur Rubil apo Jehudha tha: "Nuk duhet mbytur Jusufi , por ta hedhim ne fund te ndonje bunari, pasi kjo eshte me e lehte."
Ndersa nje tjeter tha: Para se ta hedhim ne bunar t'ia marrim Jusufit a.s. kemishen, ta lym me gjakun e nje kafshe dhe kur te kthehemi ne shtepi tia tregojme babait tone si argument se Jusufin e ka ngrene uqerit.
Keshtu nje dite te gjithe ata u paraqiten para babait te tyre Jakubit a.s. dhe i kerkuan qe ta merrnin me vete Jusufin a.s. dhe teksa ne kollosim bagetit , Jusufi do gezohet duke luajtur. Ne fakt vellezerit nuk kishin qellim defrimin e Jusufit a.s. por te realizonin planin e hedhjes se Jusufit a.s. ne nje bunarin e ujit.
Jakubi a.s. pasi u tha se e kam te veshtir te ndahem nga Jusufi a.s. qofte edhe per nje çast. Ata thane: Perse dyshon ne dashurin tone ndaj Jusufit? Ne atij i deshirojme vec te miren! Prandaj na le Jusufin qe te vi me ne, te loz e te gezohet! Te sigurojme se ne do kujdesemi per te. (3)
Jakubi a.s. u tha: Kam besim tek ju, por kam frik se do hutoheni dhe do harroni te kujdeseni per Jusufin a.s., e nese ndodh ,ateher Jusufi do jete vetem dhe do e sulmojne ujqerit. Jusufi eshte i vogel, e nese ndodh kjo, ai nuk do kete mundesi ta mbroj veten!
Duke u betuar ata i thane: Pasha Zotin, nuk e ha ujku, kur ne jemi kaq te fort, po qe keshtu atehere me mire mos qofshim. (Jusuf, 11-14)
Profetit Jakub a.s. ju mbush mendje dhe vellezerit e moren me vete Jusufin a.s. 

Jusufi a.s. dhe vellezerit e tij 

Pasi e moren Jusufin a.s. me vete dhe menjehere pasi bene pak rruge dhe ishin disi larg shtepis, vellezerit e tij filluan ta sulmojne me fjale Jusufin a.s. E qortuan, madje edhe e ofenduan. Keshtu duke u larguar shume nga shtepia, vellezerit filluan ta zbatojne vendimin e tyre. Keshtu ata e moren dhunshem Jusufin a.s. dhe e afruan prane nje bunari te thell uji. Gjate kesaj kohe, ashtu i vogel Jusufi a.s. u bente thirrje vellezerve; Çfare ju kam bere qe silleni me mua keshtu? Jam vellai juaj! Nuk do u harroj kete qe po beni dhe do vije dita qe te takohemi!
Por ata nuk e degjuan, ia hoqen kemishen dhe ashtu e hodhen ne bunarin e thelle. Ne kete moment Allahu xh.sh. urdheron meleket qe ne fund te bunarit te vendosin nje gur ne te cilin Jusufi a.s. do qendroj e nuk do mbytej.
Vellezerit largohen nga bunari dhe kemishen e Jusufit a.s. e lyn me gjakun e nje kafshe, dhe ne mbremje u kthyen ne shtepi si te merzitur, me lot ne sy dhe me kemishen ne dore u paraqiten perpara babait te tyre i cili duke shikuar gjendjen e tyre i pyet: Çfare ka ndodhur?
Ata i thane: Ndodheshim larg Jusufit dalluam ujkun qe e kishte sulmuar, ne vrapuan por nuk arritem. Ujku e hengri Jusufin , por qe te na besosh te sollem kemishen e tij te pergjakur .(4) por u kujtua se nuk e kishin grisur ate dhe pasi nga larg treguan kemishen e fshehen. Keshtu ata ia mbushen mendjen babait te tyre edhe pse ai kishte dyshimet e tij, dhe keshtu me lot ne sy Jakubi a.s. me lutje filloj te lutet e ti kerkoj ndihme Allahut xh.sh. Disa thone se: Aq shume u merzit Jakubi a.s. per humbjen e djalit sa humbi driten e syve duke qajt. Madje Jakubi a.s. qendronte i vetemuar ne shtepin e tij saqe ate shtepi e quajten "bejtul ahzan" d.m.th: "Shtepia e trishtimit"

Jusufi a.s. ne bunar (pus) 

Nga ana tjeter, kur Jusufi a.s. (5) ndodhej ne bunarin e thell , Allahu xh.sh. i dergon melek te cilet e qetesonin Jusufin a.s aq sa ia larguan friken duke e lajmeruar se Allahu xh.sh. do ta shpetoj nga situata ku ndodhej. Ashtu ne bunar ai filloj ta lus Allahun xh.sh, dhe ti kerkoj ndihme. Ndihma e Allahut erdhi.
Afer bunarit kalon nje karvan i cili dergon nje person per te mbushur uje, teksa ai leshon koven thirri: Ejani, eshte nje dal ne bunar! E nxoren Jusufin a.s. nga bunari dhe filluan te kujdesen dhe ta ushqejne. Pasi e pastruan shikuan nje femije shume te bukur e per  kete thane:
Nga ky mund te perfitojme dicka , keshtu ata e fshehen te karvani me qellim shitjen e ti ne qytet. Me te Egjipt tregtaret e nxjerrin Jusufin a.s. ne shitje me nje cmim shume te lire.
Aty paraqitet nje burre i cili e blen Jusufin a.s. (6) Blersi i quajrut Aziz arriti ne shtepi sebashku me Jusufin a.s. dhe i thote bashkeshortes (Zylejhas) qe te kujdeset per te, se ndoshta mund te kemi te mira prej tij, edhe mund ta adoptojme si djal tonin. (7) Ne fakt ashtu ndodhi, Jusufi a.s. u be i njohur. Allahu xh.sh. i kishte dhene mundesi Jusufit a.s. qe te shpjegonte endrrat. Dhe kur u rrit Jusufi a.s. u ben njeri i respektuar, me dituri dhe urtesi te madh.(8)

Jusufi a.s. dhe sprova me zonjes e shtepise

Tregohet se kur u rritur Jusufi a.s. ai veçsa behej edhe me i bukur, aq sa me te nuk kishte te krahasur. Per kete Muhammedi a.s. ka thene: "...ne naten e Miraxhit takova profetin Jusuf a.s. te cilit i eshte dhene gjysma e hijeshise."(9) Kjo bukuri filloj te ndikoj tek bashkeshortja e Azizit , Zylejhaja u dashurua me Jusufi dhe vendosi ta dergoj ne shtrat Jusufin a.s., por nuk e realizonte. Keshtu ajo cdo dite filloj te josh Jusufin a.s. per te arritur qellimin e saj, por Jusufi a.s. nuk ra preh e saj. Nje dite gruaja e Azizit ia mbylli Jusufit a.s. te gjitha dyert (10) dhe i tha: Ej ketu, (ja tek jam e gatshme per ty) Jusufi a.s. tha: "Allahu me ruajt, ai zoteriu im (burri yt) me nderoi me vendosjen te mire (me streoj, e si mund tia bej kete familjes se tij)?"( Jusuf, 23)
Teksa bashkeshortja e Azizit mori kete pergjigje tregohet se ajo filloj ti afrohet Jusufit a.s., por Jusufi a.s. me nxitim ju drejtua deres per te dal, po ashtu edhe gruaja , porse Jusufi a.s. ishte me pare dhe ajo ngriti dore dhe ia grisi kemishen Jusufit a.s. dhe keshtu para deres u perballen me Azizin. Gruaja e Azizit (11) tha: Pervec burgut, apo te ndonje denimi te dhembshem, Cili mund te jete ndeshkimi i atij qe tenton te demtoje nderin e familjes? Ne kete kohe Jusufi a.s. tha: Ajo mu versul mua! Nje person i cili shoqeronte Azizin nderhyn per ta gjykuar kete ceshtje si deshmitar. Deshmitari tha: "Nese kemisha e tij eshte grisur perpara, ajo ka thene te drejten ndersa Jusufi genjen, Por nese kemisha e tij eshte grisur prapa, atehere genjen ajo, ndersa Jusufi thote te verteten." (Jusuf, 26-27)
Kur Azizi shikoj kemishen e Jusufit te grisur parapa tha: Kjo eshte dredhi e juaja, vertet kjo eshte dredhi e madhe, dhe ju drejtua Jusufit a.s. duke i thene: "Jusuf , largohu nga kjo!Ndersa ti (grua) kerko falje per kete mekat tendin, se vertet ti qenke fajtore." (Jusuf, 28-29)
Edhe pse kjo kishte ndodhur, Azizi nuk e largoj Jusufin a.s. nga shtepia, dhe jeta vazhdoj. Ne qytet filloj te hapet lajmi. Keshtu nje grua nga grat e qytetit (nga grat e aristokrateve) thane; "Gruja e zoteriut (minister) i versulet marrezisht sherbetorit te vet, ate e ka kapluar ne shpirt dashurin,e ne jemi te bindura se ajo eshte ne humbje te qarte. (Jusuf, 30) Gruaja e Azizit i ftoj ne nje gosti dhe pas ushqimit u ofroi molle per te ngrene, e teksa grat te mbeshtetura per qef dhe teksa ato po qeronin mollet, gruaja e Azizit urdheroj Jusufin a.s. te hyje ne dhomen e tyre. Kur hyri Jusufi a.s. ne dhome ajo u thote grave: "Ja pra, ky eshte ai per te cilin me qortoni mua, une iu dhash atij , por ai nuk pranoj dhe u ruajt. Po qe se nuk ben çfare te urdheroj , ai gjithsesi do te burgoset dhe do te nençmohet." (Jusuf, 32) Kur grat e pranishme shikuan bukurin e Jusufit a.s. , u mahniten aq sa nuk vune re se ne vend te mollave filluan te prisnin duart e tyre. Allahu xh.sh thote: "Kur e shikuan ate (Jusufin) ato u tronditen dhe i pren duart e tyre e thane: Allahu i qofshim fale! Ky nuk eshte njeri, ky nuk eshte tjeter vetem se ndonje melek i lart." (Jusuf, 31)
Grat e pranishme ju versulen Jusufit, secila per ta marr vet. Por Jusufi a.s. nuk i pranonte.(12)
Edhe pse bashkeshortja e Azizit u mbushi mendjen disa prej grave te parise e hapen edhe me shume kete cfare kishte ndodhur. Populli filloj te flas shum keq per gruan e Azizit, filluan ta tallnin aq sa ajo nuk mund te dilte me nga shtepia. Keshtu nje dite i kerkoj bashkeshortit te saj qe ta ndeshkoj Jusufin a.s.

Jusufi a.s. i kerkon Allahut xh.sh. mbrojtje, "duke kerkuar burgun"

Per shkak te bukuris se tij , grat nuk e linin te qete Jusufin a.s. Situata sa vinte e veshtirsohej. I ndodhur ne keto kushte Jusufi a.s. i beri nje lutje Allahut xh.sh duke thene:
"O Zoti im! Burgu eshte me i mire per mua, se sa ate qe me ofrojne ato mua dhe nese Ti (Allah) nuk largon prej meje dredhite e tyre, une mund te anoj te ato e te behem injorant.." (Jusuf, 33) 

Te gjithe filluan te flasin per ngjarjen dhe gruan e Azizit duke thene; si ajo i eshte dhene pas sherbetorit te saj. Fjalet u shtuan aq shume saqe bashkeshortja e Azizit nuk mund te dal me ne qytet. E ndodhur ne keto kushte, ajo shkoj tek bashkeshorti i saj dhe i kerkon te ndeshkoj Jusufin.
Azizi pranoj propozimin e gruas se tij. Dhe ne keto kushte edhe deshira e Jusufit a.s. u plotesua duke u larguar keshtu nga sprova e madhe dhe çnderimi. Per kete Allahu xh.sh thote: "Zoti i tij (Jusufit) ia pranoj lutjen atij dhe e largoi nga ai dredhin e tyre. Vertet Ai eshte qe degjon lutjet dhe di (situaten)." (Jusuf, 34)

Jusufi a.s. ne burg

Kur e denuan Jusufin a.s. tregohet se e vendosen siper nje gomari, ku nga pas nje tallall thoshte: Ky djal ka ngacmuar zonjen e shtepise ku ai ishte sherbetor dhe per kete ai do denohet me burg. Sebashku me Jusufin a.s. hyne ne burg edhe dy te rinje te tjere. Ne burg ata u njohen me njeri tjeterin. "Nje nate teksa ato ishin ne burg, dy te rinjte shikojne nje enderr, te cilen ia treguan Jusufit a.s.
Njeri nga ata tha: Une enderrova se po shtrydhi rrush per vere.
Ndersa tjeteri tha: Une enderrova se po mbaj mbi koke nje buke nga e cila hanin zogjt.
O Jusuf na shpjego pasi ne te vlersojme si shpjeguesi me i mire i endrrave." (Jusuf, 36)
Jusufi a.s. u thote: "Vertet nuk ju vjen juve ndonje ushqim me te cilen ushqeheni dhe qe une te mos e dije, madje tju pershkruaj kete para se ajo te ndodh, Kjo eshte ajo çfare Zoti me mesoi." (Jusuf, 37)

Gjate kohes qe Jusufi a.s. ndodhej ne burg ai adhuronte Allahu xh.sh. pervec kesaj ai filloi te punoj me dy te rinjte duke ua mesuar islamin.
Allahu xh.sh. thote: "Une ndoja fene e prinderve te mij; Ibrahimit, Is-hakut, Jakubit. Neve nuk na takon t'i pershkruajme kurre nje send shok Allahut. Ky besim i drejte eshte dhurate e madhe  nga Allahu ndaj nesh dhe ndaj njerezve, por shumica e njerezve nuk ia dine vleren. O shoket e mi  te burgut, a eshte me mire te adhurohen zota te ndryshem apo Allahu, nje i Vetemi Ngadhenjimtar?Ata qe adhuroni pervec Allahut nuk jane tjeter vetem se emra qe pagezuat ju dhe prinderit tuaj. Allahu nuk shpalli ndonje fakt per ta, vendimi (ne ceshtjen e adhurimit) nuk i takon kujt, pos Allahut, e Ai urdheroi te mos adhuroni tjeter vetem Ate. Kjo eshte feja e drejte, por shumica e njerezve nuk e dine." (Jusuf, 37-40)

Jusufi a.s. filloi te shpjegoj endrren dhe tha: "Njeri prej ju te dyve do ti jap te pije mbreterit ndersa tjeterit do te kryqezohet dhe zogjte do e hane duke filluar nga koka e tij." Kur njeri nga ata e degjoj kete shpjegim tha: Endrra nuk ishte keshtu!
Jusufi a.s. i thote: "Kjo eshte keshtu dhe se ka marr fund!" Per kete Allahu xh.sh. thote: "O shoket e mij te burgut! Njeri prej ju dyve do ti jape te pije vere zoteriut te vete, e tjeterit do te varet, kurse shpezet do te hane nga koka e tij. Cesthja  per te cilen kerkuat shpjegim, ka marr fund keshtu." (Jusuf, 41)

Jusufi a.s. i kerkoj njerit perj te rive , i cili do ti sherbente mbretit qe ta permend emrin e tij kur ai te jete sherbyes i tij me qellim qe Jusufi a.s. te dal nga burgu. Allahu xh.sh. thote: "E atij per te cilin besonte se eshte i shpetuar i tha:" Me perkujto mua te zoteriut yt." (Jusuf, 42)

I riu doli nga burgu dhe ndodhi ashtu sikurse Jusufi a.s. ia kishte bere shpjegimin. Ai filloj pune te mbreti, por shejtani beri qe ai te harroj ate cfare i kishte kerkuar Jusufi a.s. dhe per kete Jusufi a.s. mbeti ne burg (13) disa vjet. (Jusuf, 42)

Jusufi a.s. shpjegon endrren e mbretit

Teksa Jusufi a.s. ndhej ne burg mbreti i Egjiptit shikon nje ender. Teksa ndodhej ne bregun e nje lumi dolen nga ai shtat lope te majme dhe filluan te kullosinin ne bare. Pastaj nga lumi dolen shtat lote te tjera te dobeta te cilat sapo ben sigur kullosnin filluan te sulmojne lopet e majme derisa sa i hegren. Ne kete çast mbretit i doli gjume i friksuar shume, dhe pas disa çastesh ra ne gjume perseri. Perseri ai shikoj nje enderr ne te cilen shikoj shtate kallinje te gjelber ne nje kercell dhe shtate te tjere te thare te cilet i hengrin ato te gjelbrit. Perseri mbretit i del gjumi i friksuar.
Mbreti tha: "Kam shikuar ne ender shtat lope te majme dhe shtate lope te dobeta qe i hanin ato dhe shtat kallinj te gjelber dhe shtat te tjere te thare. O ju paria, nese dini te interpretoni endrren, me tregoni edhe mua." (Jusuf , 43) Ata i thane: "Enderra te perziera dhe nuk dime shpjegimin per te tilla endrra." (Jusuf, 44) I riu qe shpetoj nga burgu dhe ishte ne sherbim pran mbretit dhe kur degjoj ju kujtua ajo çfare Jusufi a.s. i kishte thene, dhe u tha: Une ju tregoj, por me pare me lejoni te shkoj tek Jusufi. Kur e lejuan dhe arriti atje i thote: O Jusuf! O i Drejt! Na shpjego per shtat lopet e dobeta qe hajne shtate lopet e majme (shendoshta) dhe shtat kallinj te gjelber dhe shtat kallinj te thate, dhe keshtu te kthehem me pergjigje tek ato dhe keshtu ato do e kuptojne rendesin dhe vlerat e tua! Jusufi a.s. u tha: Mbillni shtat vjet vazhdimisht, dhe cfare keni korr leni ne kallinj (depozitoni) perveç nje pakice te vogel per konsum. Pas kesaj do vijne shtat vjet te veshtira, me skamje ku do hajne ato qe kan ruajtu dhe depozituar ushqim. Pas kesaj vjen nje vit i begatshem ne te cilin njerezve u bie shi dhe ne te cilin do te kene vit te begatshem ne prodhim." (Jusuf, 45-49) Mbreti u tha: "Ma sillni Jusufin!" Por kur Jusufi a.s. mesoj kete tha: "Kthehu tek padroni yt dhe pyete: Çfare ndodhi me grat te cilat pren duart e tyre?" Mbreti pasi mesoj pyetjen e Jusufit a.s. mori ato gra dhe u tha: Si eshte puna juaj, kur ju padyshim qe u munduat ti beni keq Jusufit? Grat thane: "Zoti na ruajt! Asnje te keqe nuk dime ne per te! Bashkeshortja e Azizit foli: Tani e verteta doli sheshit, isha une ajo qe u mundova ta josh Jusufin, ndersa ai ishte njeri i paster, i drejte dhe besnik i vertet." (Jusuf, 50-51)
Me kete Jusufi a.s. kishte per qellim qe ti tregonte Azizit i cili e kishte futur ne shtepi e tij Jusufin a.s. se ishte i paster. Jusufi a.s. tha: "Bera kete pyetje qe e verteta te dal dhe qe Azizi ta dije se une nuk e kam tradhtuar kurre ate, qofte edhe ne fshehtesi!" (Jusuf, 52) Mbreti tha: "Ma sillni Jusufin pasi do e mbaj pran meje!" Kur u afrua Jusufi, mbreti i tha: "Tani ti je i larte, je ne radhet tona dhe plotesisht i besushem!" Jusufi a.s. tha: "Me lejo mua te kujdesem per hambaret dhe drithin e vendit, pasi vertet do jem ruajtes dhe i perkushtuar dhe i mençur!" (Jusuf, 53-55)
Nje here dikush e pyeti profetin Muhammed a.s; Kush eshte i ndershmi? Profeti Muhammed a.s. ka thene: "I ndershm eshte i ndershmi, biri i te ndershmit, e ai biri i te ndershmit , dhe ai i biri i te ndershmit Jusufi a.s, biri i Jakubit a.s. e ky ishte i biri i Is'hakut dhe ky ishte biri i Ibrahimit a.s." Medje pasi profeti Muhammed a.s. ju zbrit surja Jusuf a.s., ngjarjet e saj moren aq fame saqe edhe jo besimtaret filluan ta tregonin. Madje tregohet ne forme interesante ku nje person ishte paraqit para Umer ibn Hatabit te cilit me mburrje i thote: "E di kush eshte babai im? Une kam bab filanin, gjysh filanin dhe stergjush filanin! Kur e degjoj Umeri r.a.i tha: Ke degjuar se me pare ka jetuar nje me emrin Jusuf? Po ia kthen! Umeri r.a. tha:Ai ishte profet, babai i tije ishte profet, gjyshi i tij ishte profet po ashtu edhe stergjyshi i tij ishte profet, ndersa ti je nje horr bir hori.."

Jusufi a.s. behet i besuari i mbretit 

Mbreti pranoj kerkesen e Jusufit pasi kishte shume besim tek ai. Tregohet se nje dite mbreti i thote Jusufit a.s.: "O Jusuf! Mua nga pushteti im nuk me ka mbetur gje tjeter veçse vendi ku ulem!"
Sipas Muhammed bin Is'hakut kemi se mbreti i Egjipti kishte deshmuar para Jusufit a.s. pranimin e fese islame.(15) Allahu xh.sh thote: "Dhe keshtu Ne Jusufit i dhame pozite ne vend (ne Egjipt) zinte vend aty ku deshironte. Ne e pajisim me te mirat tona ate qe duam e Ne nuk ua humbin shperblimin punemiereve." (Jusuf; 56)

Shtat vite prodhim te bollshem , Jusufi a.s. i menaxhoi ashtu siç duhet ushqimet duke depozituar ushqim te konsiderueshem, aq sa ne kohe e skamjes Egjipti fal zgjuarsis dhe menaxhimit te Jusufi a.s. u be qendra e furnizimeve ushqimore jo vetem per Egjiptin por edhe me gjere.
Per shkak te popullaritet te madh, njerezit filluan ta vlerson si udheheqesin  e tyre . Ne kete kohe mbretit i vdes veziri, Azizi dhe pasi kaloj nje kohe mbreti i shpreh propozim Jusufit a.s. qe te mertohet 

Pas marteses Zylejhaja lindi dy djem (Efrahimin dhe Mansuin)
Ne shenimet e librave islame thuhet se Jusufi a.s. u martua me Zylejhan pasi asaj i vdiq burri, dhe ne vend te tij u vendos Jusufi a.s. (16)

Gjate viteve qe Jusufi a.s. bente menaxhimin e prodhimeve dhe jo vetem , ndryshe nga te tjeret edhe pse kishte prodhim te bollshem por ishte edhe menaxhuesi i depove nuk u leshonte ne shperdorim apo ngopje. Nje here nje person i thote profetit Jusuf a.s; Jeni vezir dhe menaxher i depove te shtetit. Perse e le veten te uritur dhe nuk ha sa te ngopesh?
Profeti Jusuf a.s. u pergjigje: "Nese ngopem , kam frike se i harroj te uriturit dhe nuk do i kuptoj hallet e tyre!"

Tashme skamja kishte kapluar njerezimin, sebashku me te Palestinen, pikerisht vendi ne te cilin jetonte babai i Jusufit a.s. Jakubi a.s.
Per shkak te skamjes, cmimet ishin rritur kudo pervecse ne Egjipt. Per shkak te kesaj te gjithe i kthyen syt nga Egjipti (17) Nder karvanat qe mbriten ne Egjipt ishin edhe vellezerit e tij. Me ti dalluar Jusufi a.s. i njohu ato, ndersa ato jo.

Allahu xh.sh. thote: "Dhe pas nje kohe vijne vellezerit e Jusufit e hyne tek ai, e ai i njohti, ndersa ata nuk e njihnin." (Jusuf; 58)

Vellezerit paraqiten tek vendi ku behej shitja dhe me vete kishin mall me qellim shkembimin me ushqim. Ne keto momente Jusufi a.s. filloj ti pyeste se nga vinin, te kujt ishin, i pyeti edhe per vellezerit etj. Pasi ata shprehen kerkesen e tyre per ushqim, Jusufi a.s. i furnizoj me ushqim me shume se sa ata kerkuan,duke u dhene ushqim persecilin, dhe ne fund u tha: "Me sillni vellain tuaj prej babait, vellaun e vogel"

Allahu xh.sh. thote: "E pasi i furnizoi me te gjithe artikujt e nevojshem (me bare drithi per te cilin kishin adhur etj) u tha: Me sillni nje vella tuajin qe e keni nga baba, a nuk e vereni se une vertet u plotesoj barren dhe se une jam mikepritesi me i mire." (Jusuf; 59)

Kur Jusufi a.s. shikoj tek vellezerit e tij habin e kesaj kerkese u tha: "Nese nuk ma sillni vellaun qe u thash, Ju nuk do te merrni tek une me ushqim (drith etj) dhe mos iu afroni vendit tim." (Jusuf; 60)

Pas kesaj Jusufi a.s. , u larguar dhe u tha puntoreve qe: Pa iu vene re drejtuesit e ketij karvani, ju duhet te fusni ne thaset e drithit ushqimin qe ato kan sjell per shkembim.
Allahu xh.sh. thote: "Ai (Jusufi) djlemoshave te tij sherbetore u tha: "Venie mallin e ttre (barren qe kishin sjelle per te blere drith) ne barret e tyre , ashtu qe kur te kthehen te familja e tyre (t'i hapin) ta njohin, e ndoshta do te thehen serish te ne." (Jusuf; 62)

Arsyeja e kesaj levizje ishte se Jusufi a.s. e dinte fort mire se babai i tij, Jakubi a.s. nuk do te hante nje ushqim i cili nuk eshte paguar, dhe per kete shkak Jakubi a.s. do te dergoj edhe nje here djemt etij.

Kur u kthyen ne shtepi , djemt i thane Jakubit a.s. "O baba, kete here u furnizuam, por nese hera e dyte eshte me kusht qe te marrim vellan tone Benjamin  per ndryshe ata nuk do na japin ushqim pasi keshtu kerkuan ata qe ne te marrim edhe vellan tjeter, ne o baba te premtojme se nuk do i bejme gje Benjaminit." (Shiko suren Jusuf; 63)
Ne mosh te thyer, i verber Jakubit a.s. iu kujtua dhimbja e tij per Jusufin a.s. dhe thuhet se ne kete caste ka thene: O Jusuf, o pikellimi im, vuajtja ime!  Dhe me pas u thote djemve:

"Tju besoj sic ju kam besuar edhe me pare per vellaun tuaj Jusufin?
Gjate kesaj bisede ata po i tregonin babait te tyre furnizimin qe kishin marr. Teksa po benin keta  u del edhe malli i tyre. Djemt te gezuar thane: Çfare te kerkojme me shume se kaq, pra ta plotesojme kerkesen e vezirit, prandaj ne duhe te marrim me vete Benjamin qe te sigurojme ushqim per familjen. Prandaj mos keni merak pasi ne do e ruajme Benjaminin.
Jakubi a.s. u tha: Ne asnje menyr nuk e pranoj kete derisa te me jepni besen ne Allahun qe do ma ktheni, pervecse ndodh dicka e papritur e qe nuk eshte ne doren tuaj e nuk mundeni. Ata u betuan , e ne kete rast Jakubi a.s. tha: "Allahu eshte garantues per kete qe dakortesuam."(17)
Pas kesaj Jakubi a.s tha: " Bijt e mij, mos hyni ne Egjipt per nje dere, po hyni neper dyer te ndryshme. une nuk mund te largoj prej jush asnje send nga caktimi i Allahut, vendimi nuk eshte i tjeterkujt vetem i Allahut, vetem Atij iu kam mbeshtetur dhe vetem Atij le t'i mbeshteten ata qe besuan."(18)
Pasi kaloj nje kohe, dhe pasi moren keshillat e tyre, vellezerit moren me vete edhe Banjaminin, Keshtu te njembedhjet vellezerit arriten ne Egjipt duke hyre ne porta te ndryshme.
Kur u paraqiten para Jusufit a.s. , ai i ndau vellezerit nga dy persona ne nje dhome ndersa Benjaminin e mbajti vete. Kur te gjithe u vendosen neper dhomat e tyre, Jusufi a.s. filloj te perqafoj Benjamin te cilin prej rreth 20 vitesh nuk e kishte takuar. Benjamini u habit, por ne keto çaste me gezim te madh Jusufi a.s. i thote vellaut te tij:

Allahu xh.sh thote: "Une jam vellai yt, mos u pikello per ate qe ata vepruan." (Jusuf; 69)

Sic kishte vepruan heren e kaluar, edhe kete here Jusufi a.s. mendoj te bej dicka. Keshtu te nesermen furnizon me ushqim vellezerit, por se tek ngarkese e Benjaminit , Jusufi a.s. fut nje gote.(19)
Pasi u larguan , ushtaret u vun pas tyre duke u thene: Ju jeni hajdut. Djemt thane: Cfare u ka humbur? Ushtaret thane: gotet e mbretit, e kush e gjen ate ka shperblim nje deve te mbushur me ushqim. Vellezerit e Jusufit thane: Per Allahun, ju e dini se ne nuk kemi ardhur te bejme veprime te tilla dhe se nuk jemi hajdut apo vjedhes. Ushtaret thane: Cili eshte denimi nese ju genjeni? Ata thane: Denimi eshte per ate ne ngarkesen e te cilit gjendet gota qe ju kerkoni, dhe ai te mbahet peng.(20) Kjo ishte sipas ligjeve ne Palestinen e Jakubit a.s. ndersa ne Egjipt hajduti vritej.
Pas kesaj pergjigjeje ushtaret filluan te kontrollojne , por kur arriten tek ngarkesa e Benjaminit ushtaret gjeten goten.
E gjithe kjo ishte nga veprimet e Jusufit a.s. qe i mesoj nga Allahu xh.sh per te mbajtur vellan e tij Benjaminin.
Vellezerit nuk e lan vetem Benjaminin dhe te gjithe u paraqiten tek Jusufi a.s. Pasi ushtaret treguan  ngjarjen, si dhe duke ditur ligjin e Egjiptit, vellezerit e Jusufit ju drejtuan vezitit (Jusufit):
O minister, kemi vene re se je bamires, Benjamini e ka babaen plak dhe se e ka pikt te dobet, prandaj merr nje prej nesh.
Jusufi a.s. tha: Allahu na ruajt, si te marrim ate tjeterin ne vend te atij te tek i cili eshte gjetur gota, nese do veproj keshtu atehere me te vertet do ishim te padrejte.(21)
Pasi vun re se nuk e binden ministrin (Jusufin) than te pakte ti lutemi ate qe te mos na kthen me duar bosh. Ata thane: Vendin tone e ka goditur skamja, po ashtu edhe familjen tone, prandaj na furnizo se Allahu i shperblem dhenesit. Jusufi a.s. duke shikuar hallin dhe situaten ku ndodhe vendos tju tregoj te verteten.
Jusufi a.s. u tha: Nuk ju kujtohet cfare keni bere me vellan tuaj Jusufin? Ata u habiten e thane: Mos valle ti je Jusufi? (22)
Jusufi a.s. tha: Po, une jam Jusufi, e Benjamini eshte vellau im. Allahu na dhuroj shpetimin. Ata qe ruhen nga mekatet dhe jane te devotshme, Allahu e shperblen. Allahu kurre nuk ia humb shperblimin atyre qe bejne pune te mire.
Vellezerit thane: Pasha Allahu, Allahu ty te ka ngritur mbi ne dhe ne paskemi qene vertet te gabur.
Jusufi a.s. u tha: Sot nuk ka qortim kunder jush, Allahu ju falte juve; Allahu eshte me Meshiruesi i Meshiruesve!(23)
Malli te cilin e kishte kapluar Jusufin a.s. beri qe ai tju jap vellezerve kemishen e tij duke u thene:
Shkoni me kete kemish dhe ferkoni me te fytyren e babaijt tim pasi atij do i kthehet te shikuarit e syve e pastaj ejani tek une me gjithe familjen time.(24)

Jakubi a.s. ndjen eren e Jusufit a.s.

Ashtu te gezuar vellezerit e Jusufit a.s. nisen per ne Palestin. Menjehere sapo vellezerit e Jusufit a.s. largohet nga qyteti i Egjiptit, Jakubi a.s. teksa po qendronte ne shtepi tha: Une po ndjej eren e Jusufit. Jakubi nga gezimi filloj te ngrej zerin duke thene Une ndjej eren e Jusufit. Familja i thote; Ti e di qe  Jusufi ka kohe qe ka vdekur. Jakubi a.s. vazhdonte te thonte te njejten gje, aq sa u tha familjareve: Mos me thoni se jam cmendur, pasi me te vertet une ndjej eren e Jusufit.

Allahu xh.sh.thote: "Vertet po ndiej eren e Jusufit..." (Jusuf 94)

Kur arriten djemt e Jakubit a.s. ne shtepi, ata i treguan se cfare kishte ndodhur dhe nder te tjera i thane: "Jusufi eshte gjall, dhe ai na dha kete kemish, me te cilen duhet te ferkoni fytyren tuaj pasi do ju kthehet shikimi, dhe se kerkon nga ne qe te shkojme tek ai , si familje"
Ne keto momente Jakubi a.s. me gezim te madh u tha: A nuk ju kam thene qe une di nga Allahu ate qe ju nuk e dini?(25), Djemt thane: Me te vertet ne kemi qene gjynahqar, prandaj o babai yne lute Allahun xh.sh qe te na fal gjynahet tona! Jakubi a.s. tha: Do e lus Allahu qe tju fal gjynahet. Allahu eshte Fales dhe Meshireplot.
Jakubi a.s. beri ashtu sic kishte kerkuar Jusufi a.s. duke ju rikthyer shikimi dhe duke shkuar sebashku me familjen ne Egjipt. Kur ariten ne Egjipt dhe u paraqiten tek Jusufi a.s., dhe sapo e shikuan te gjithe u ulen ne perkualen atij (ne formen e sexhdes), duke perfshire baban dhe nenen e tij dhe vellezerit e tij.
Jusufi a.s. i thote babait te tij Jakubit a.s.: O babai im! Ky eshte shpjegimi i endrres time qe te kam pas treguar.(26)
Per shkak te bashkimit dhe gezimit dhe falenderimit ndaj Allahu xh.sh , Jusufi a.s. ka bere kete dua e cila eshte nder lutjet me te bukura e me te njohura:
"O Zoti im! Ti me ke dhene mua pushtet, me mesove mua komentimin (shpjegimin) e enderrave; o Krijues i qiejve e tokes, Ti je kujdestar imi ne kete bote dhe ne boten tjeter (Ahiret), me ben te vdes mysliman dhe me bashko me te miret." (Jusuf; 101)

Pas kesaj, Jusufi a.s. jetoi me babain e tij (prinderit)  ne Egjipt rreth njezet vite. Kur vdiq Jakubi a.s. vete djali i tij, Jusufi a.s. e varrosi ate (Jakubin) prane varrit te babait te tij Is'hakut a.s. pasi ashtu kishte deshiruar Jakubi a.s. Pas kesaj Jusufi a.s. jetoj edhe rreth njezet e tre vite dhe kur e plotesoj deshiren e tij, verejti se fuqia fizike i eshte dobesuar, prandaj iu lut Allahut xh.sh qe ne jeten tjeter ta bashkoje me prinderit e vet te dashur dhe me njerezit e mire dhe te drejte si gjyshin e tij profetin Is'hakun a.s., Ibrahim a.s. Profeti Jusuf a.s. ka vdekur rreth moshes 80 vjeç.

Jete e profetit Jusuf a.s. ne tregon sprovat ne te cilat ka kaluar ai:

1. Perballja me urretjen e vellezerve te tij.
2. Kur ishte vetem 12 vjeç u nda nga familja e tij.

3. Hedhja ne bunar , pus.
4. U shit si skllav

5. U ekspozua ndaj joshjes seksuale te Zylejhas por edhe te grave te tjera.

6. U akuzua per imoralitet dhe hyri ne burg.

Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Zoti e sprovon ndonjerin prej jush me sprova, ashtu sic provoni ju floririn. Ka prej jush qe dalin prej sprovave, ashtu sic del floriri i paster. Ky eshte nje njeri qe e ka pastruar Zoti, por ka prej jush qe dalin disi. Ky eshte ai njeri qe ka dyshime. Ka praj jush qe dalin prej sprovave si floriri i zi, i cili eshte kthyer ne qymyr." 

Pergatiti

Gezim KOPANI

__________
1. Jakubi a.s. ka pas keto djem: Rubil, Shimun, Lavin, Jehuz, Iz'har, Zabulo, Jusuf, Beniamin, Danë, Neftali, Xhadin, Eshir.
2. Me 11 yjet nenkuptohet vellezerit e Jusufit a.s. ndersa me diellin e henen, prinderit e Jusufit a.s.
3. Allahu xh.sh. thote: "Ai (Jakubi) tha: Une mallengjehem po te vije (Jusufi) me ju, edhe kam frike se do ta haje ujku, kur mungon kujdesi juaj per te. Ata (vellezerit e Jusufit) thane: Per Zotin , nese e ha ujku, e duke qene ne grup kaq i forte , atehere ne mos qofshim fare." (Jusuf, 13-14)
4. Tregohet se vellezerit e Jusufit a.s. kishin harruar nje detaj, ai ishte mos grisja e kemishes.
5. Tregohet se ne kete kohe Jusufit a.s. mund te kete qene rreth 12 vjec.
6. Thuhet me nje cmim prej 20 dirhem.
7. Bashkeshortja e Azizit quhej Zylejha dhe se burri i saj ishte i paafte qe te kishte femije.
8.Allahu xh.sh thote: "Dhe e shiten ate (Jusufin) per nje cmim te vogel, per disa dirhem (mas argjendi) te numeruar, sepse ne mesin e tyre pati asish qe nuk lamuan (per cmim te larte). Ai qe e bleu nga Misiri (Egjipti) i tha gruas: Beni pritje te kenaqshme, se eshte shprese tia shohim hajrin ose ta adoptojme per femije. Ja keshtu (e shpetuam nga bunari), Ne i beme vend Jusufit ne toke (Egjipti), e qe t'ia mesojme atij shpjegimin per disa enderra. Allahu eshte mbizoterues i punes se vet, por shumica e njerezve nuk e din (fshetesin e ceshtjeve)." (Jusuf, 20-21)
9. Disa thone se Allahu xh.sh. bukurin e ka ndar ne dy pjese. Gjyshmen per njerezit dhe krijesat e tjera, ndersa gjyshmen profeti Jusuf a.s.
10. Shiko suren Jusuf , ajeti 23. Surja Jusuf eshte sure mekasa (shpallur ne Mekke) Kjo sure i eshte shpallur profetit Muhammed ne vitin e pikellimit. Quhet keshtu pasi ne kete vit profetit Muhammed a.s. i vdiq bashkeshortja e tij Hadixhja si dhe xhaxhai i tij Ebu Talibi dy shtyllat ne te cilat profeti a.s. gjende mbeshtetje te jashtzakonshme. Me vdekjen e tyre u shtuan sulmet ndaj Profetit Muhammed a.s. Me suren Jusuf , profeti Muhammed a.s. shikoj sprovat ne te cilat kishte kaluar Jusufi a.s. "Ai qe ka pikellim dhe lexon suren Jusuf do i kaloj pikellimi." ( Abdullah Iben Mesudi)
11. Ne ate kohe fjala Aziz nenkuptohej me minister, apo njeri me poste, e ne rastin konkret flitet se Azizi ka qen ne postin e ministrit te finances.
12. Profeti Muhammed a.s. ne lidhje me ruajtjen e nderit ka thene: "Shtat grupe njerezit do strehohen nen hijen e Arshit te Allahut, ate dite ku nuk do kete asnje hije tjeter, nder keto te shtat njeri eshte ai i ri qe eshte ftuar nge nje femer per te kryer akte te turpshme , e ai e refuzon ate duke i thene: Une i friksohem Allahut."

13. Tregohet se Jusufi a.s. mbeti ne burg edhe per 7 vite te tjera.
14. Thuhet se mosha e Jusufit a.s. ne kete kohe ishte rreth 30 vjeç.
15. Nga kjo martese Jusufi a.s. u shtua me dy djem, Efraim dhe Mansui.
16. Thuhet se ky mbret quhej Rejjan bin Velid.
17. Tregohet se Jusufi a.s. per cdo tregtar qe vinte u shiste vetem nje sasi te caktuar gruri apo dritheri me qellimin shmagjen e abuzimeve qe mund te benin tregtaret.
18. Lexo suren Jusuf nga ajeti 64-66
19. Kjo keshill erdh nga Jakubi a.s. qe ata te ruhen nga syri i keq.
20. Surja Jusuf, ajeti; 70
21. Surja Jusuf, ajeti 71-75
22. Jusuf 78-79
23. Jusuf 88
24. Jusuf 92
25. Jusuf 93
26. Tregohet se Jakubi a.s. pasi u bashkua me Jusufin a.s. ne Egjipt ka jetuar me Jusufin a.s. edhe rreth 24 vjet, dhe kur nderroj jete Jakubi a.s., djali i tij Jusufi a.s. e varrosi ate afer varrit te babait te tij Is'Hakut a.s. pasi kjo ka qene kerkesa e vete Jakubit a.s.Per me shume lexo suren Jusuf