Nje here nje gorb pyet papagallin: Perse te kan mbyllur ne kafaz?
Sepse kam folur ! iu pergjigj papagalli
"Kerkojeni diturin nga lindja deri ne varr." (Profeti Muhammed a.s.)
"Kam tetedhjete vjet qe lexoi dhe ende nuk e mesova." (Goethe)
"Ia kam friken njeriut qe ka lexuar nje liber." (Latine)
"Zbavitja me e bukur per njeriun eshte leximi, shoku me i mire libri." (Sami Frasheri)
"Ndonjehere lexuesit ndahen nga librat teresisht te transformuar." (Hygo)
"Ai qe mban shenime gjate leximit, ka lexuar dy here." (Latine)
"Tre jane komponentet kryesore qe duhet te kete nje shtepi myslimane, me qellim qe te luaje rolin dhe te permbushe misionin qe pritet prej ssaj dhe keto jane; Qetesi, dashuri dhe dhembshuri." (Muhamed Gazali)
"Mos ia fal 1000 gjera dikujt qe di te numeroje deri ne 10-te" (Viktor Hygo)
Tregohet se nje bujk u ngrit ne mengjes dhe kur shkoj te merrte sepaten e tij nuk e gjeti ne vendin e saj. Menjehere i shkoi mendja te djali i fqinjit te tij. Filloi ta hetonte dhe ta kontrollonte djalin e fqinjit kudo ai shkonte. Ai u fiksua edhe ne menyren e ecjes, sjelljet dhe mimiken e fytyres se tij. Te gjitha i ngjanin si te nje hajduti. Kur e degjonte te fliste, i dukej se po degjonte nje hajdut.
Çdo gje tregonte se ai ishte hajduti i sepates. E kush tjeter do ta bente nje gje te tille? Nje dite, me keto mendime, shkoi tek toka e vet dhe mbi degen e pemes i zuni syt sepaten. Atehere iu kujtua se e kishte vene sepaten mbi degen e pemes. U kthye per ne shtepi dhe rruges i doli perpara djali i fqinjit. Tashme asnje nga gjestet, ecja, sjellja e mimika e fytyres nuk i ngjanin me ate te nje hajduti.
Urtesia: Asnjehere mos paragjyko dhe as mos mendo keq!
"Keqperdorimi i gjuhes mbjell te keqen ne shpirt." (Sokrati)
"Verferia nuk eshte natyrale, por rezultat i njeriut dhe mund te mposhtet dhe çrrenjoset me veprimet e qenieve njerezore." (Nelson Mandela)
"Une nuk dua te jem sundimtar , siç nuk dua te jem edhe skllav. Ky eshte koncepti im per demokracine."
(Linkoln)
Profeti Muhammed a.s. ka thene:
"Dinari me i mire qe mund te shpenoje nje njeri , eshte dinari qe e shpenzon per familjen e tij."
Shoket i thone Aliut r.a; Ai personi perball nuk po te shikon me sy te mir. Mos do ju bej ndonje te keqe?
Pasi e shikoi Aliu r.a. u tha: Nuk i kam bere ndonje te mire qe ai te me bej keq!
Nje fjale e urte arabe thote: "Ruju sherrit te atij njeriu qe i ke ba mire."
 |
| Arthur Rubinstein (1887-1982) |
Ne njerin nga koncertet e pijanistit te njohur Arthur Rubinstein (1) iu afrua nje vajze e vogel e cila me kembengulje i kerkoi nje autograf. Duke mos e vlersuar Arthur Rubinstein i thote: Me jane lodhur gishtat! Vajza pa hezitim i thote: Vertet gishtat te jane lodhur por me beso aq sa ju me jane lodhur edhe duart e mija! Me habi Arthur Rubinstein e pyet: Perse? Ajo i thote: Nga duartokitjet e performances tuaj!
Uretesia: Nese dikush nuk ju vlerson, atehere edhe ti mos e vlerso!
________
1. Arthur Rubinstein lindi ne Lodz te Polonis me 28 janar 1887 dhe vdiq me 20 dhjetor te vitit 1982 ne Gjenev te Zvicres.
Zekati eshte nje nga pese shtyllat e islamit. Si fjale zekat do te thote: "te pastrosh" , "te shtosh" apo "te bekosh" pasurin. Si perkufizim zekat do te thote; Te japesh nga pjesa e caktuar e pasurise qe Allahu xh.sh obligon te jepet te varferve. Ne aspektin terminologjik zekat do te thote: "Shpronesimi per hir te Allahut i nje pjese te caktuar te pasurise, nga pasuria e vecante, per llogari te personit te vecante qe ka percaktuar Allahu xh.sh." Mbi detyrimin e dhenies se zekatit Allahu xh.sh. thote: "Merr prej pasurise se tyre lemoshe qe ti pastrosh me te dhe t'u shtosh." (Et Teube, 103)
Urtesia e dhenies se zekatit
Ai qe ploteson kushtet e dhenies se zekatit ka keto miresi; pastron shpirtin, pasurin dhe ndikon ne ruajtjen e pasurise. Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Ruajeni pasrin tuaj me zekat, sherojeni te semuret tuaj me sadaka dhe largoj te keqijat me dua." (Taberani)
Dhenisi i zekatit behet sebeb (shkaktar) i ndihmes ndaj te verferit apo vendeve te veçanta si xhamit, medreset nese ai i jep tek keto te fundit. Nder te tjera ai qe jep zekatin ati i shtohet bereqeti. Per kete Allahu xh.sh. thote; "Shembulli i atyre qe pasurin e tyre e japin ne rrugen e Allahut, eshte si shembulli i nje kokrre gruri qe mbin shtat kallinj, ne secilin kalli mbijne njeqind kokrra. Allahu ia shumefishon atij qe deshirn, Allahu eshte Bujar i madh dhe i di qellimet." (El Bekare, 261)
Detyrimi i dhenies se zekatit
Dhenien e zekatit e ka detyre cdo mysliman qe ka nje shume (kuot) pra Nisab nga cdo lloj pasurie. Zekati paguhet per cdo shume qe mbetet pasi jane mbuluar shpenzimet e domosdoshme per ushqim, strehim, veshmbathje, paisje (makineri, automjete, apo kafshe qe mundesojne te ardhurat apo punen). Shume e mbetur ka kush qe te ket qendruar nje vit i plote pa u prekur.
Aq rendesi ka zekati saqe Allahu xh.sh. e ka permendur ate ne Kur'anin e bekuar ne 32 vende. Allahu xh.sh. thote: "O ju qe keni besuar! A tju tregoj per nje tregti te bujshme qe ju shpeton prej nje denimi te dhembshem; Ti besoni Allahut dhe te derguarit te Tij, te luftoni ne rrugen e Allahut me pasurin tuaj dhe me veten tuaj, e kjo eshte shume me e dobishme per ju, nese jeni doni tani." (Es Saf; 10-11)
Dhenia e zekatit u be detyrim ne muajin sheval, viti i dyte i hixhretit pasi ishte bere detyrim agjerimi i ramazanit dhe dhenia e sadakas se fitrit. Per kete eshte transmetimi i Kajs b. Sad b. Ubade qe ka thene: "I derguari i Allahut , Muhammedi a.s. na urdheroi per dhenien e sadakas se fitrit para se te na detyrhej zekati, dhe me pas u be farz (detyrim) zekati." (Ahmedi etj)
Ibn Abbasi r.r. tregon se: Kur profeti Muhammed a.s. dergoi Muadh ibn Xhebelin r.a. si gurvenator te tij ne Jemen nder te tjera i tha: "Ftoi ato te pranojne shehadetin pasi ato jane ithtar te Librit. Nese pranojne thuaju qe Allahu ka urdheruar te falin pese kohe namaz gjate dites dhe nates, nese e pranojne thuaju; se Allahu ka urdheruar per dhenie te sadakas nga pasuria e tyre, e cila merret nga te pasurit mysliman dhe u ndahet te varferve."
Mbi detyrimin e dhenies se zekatit eshte se; zekati eshte nje nga pese shtyllat e islamit ku Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Islami eshte i ngritur mbi pese shtylla; 1. Deshmia se nuk ka Zot tjeter pervec Allahut dhe Muhammedi eshte i derguari i Tij, falja e namazit (5 kohe), dhenia e zekatit, agjerimi i muajit ramazan dhe berja e haxhit per ata qe kane mundesi." (Buhari)
Ali r.a. tregon: "Profeti Muhammed a.s. ka thene: Allahu ka detyruar myslimanet e pasur te japin nje pjese nga pasuria e tyre sipas nevojave te te varferve te tyre. Te varferit nuk do vuajne kurr nga uria apo veshmbathja derisa myslimanet e pasur te mos neglizhojne detyrimin e tyre.(pra dhenien e zekatit).Nese nuk e japin Allahu me siguri do u kerkoj llogari dhe do ti denoj ashper." (Ne librin "Es Safir te Taberanit shenon kete hadith per te cilin ka shkruar: Kete hadith e kam transmetuar vetem nga Thabit ibn Muhammed Zahidi)
Sipas konsensusit islam (ixhma) te dijetareve mysliman eshte percaktuar se zekani nuk mund te lihet pa u dhene per secilin mysliman qe ka plotesuar kushtet.
Llojet e pasurive qe detyrohet te jepet Zekat
Zekat jepet per: ar, argjend , monedha, kafshe, mallra tregtie, xeherore, pasuri te fshehura ne toke, stoli, miresit tokesore.
Zekati ne ar; Per dhenien e ketij zekati ka kusht te padiskutueshem plotesimin e kuotes (nisab) i cili eshte te pakten 20 mithkal , pra 91.6 gr ar. Per kete kemi hadithin kur profeti Muhammed a.s. i thote Aliut r.a; "Nuk e ke detyrim zekatin derisa ti plotesosh njezet mithkal, kur ti plotesosht njezet , per ato jep zek gjysme mithkali." pra nga 91.6 gr ar detyrohet te jape zekat 2.5%.
Per argjendin kur kuota (nisabi) eshte plotesuar qe sipas Hanefis eshte i barabarte 700 gram argjend , atehere per kete jep 2.5% zekat. Nga Amr Ibni Hazmi trans se profeti Muhammed a.s. ka thene: "Ne argjend nuk ka zekat derisa te plotesohet dyqind derhem (200 = 700 gram argjend), dhe kur te ndodh kjo (pra 700 gram argjend) atehere per te duhet dhene zekat pese dirhem (qe i bie 2.5%)"
Nese ndonje ka pasuri ne ari por qe nuk ka arrit kuoten dhe nga ana tjeter ka pasuri ne argjend por edhe per kete nuk ka arritur kuoten (nisab) atehere sipas Hanefise percaktohet vlera dhe per te jep zekatin.
Zekati i monedhes perllogaritet sipas perqindjes se caktuar te kuotes (nisab) te arit dhe argjendit, pra nese ke aq monedh sa eshte kuota (nisabi) te arit dhe argjendit atehere duhet te jap zekatin e monedhes.
Edhe per stolite e grave qe jane prej ari, argjendi jepet zekat ndersa per inxhit apo ato te nxerura nga deti jo. Sipas Hanefis nese stolit prej ari , argjendi te femres plotesojne kuoten (nisab) atehere per cdo vite duhet dhene zekatin e tyre. Per kete trans Ebu Davudi r.a. se: "Nje grua shkon tek profeti Muhammed a.s. e cila me vete kishte edhe vajzen e saj. Ne dore vajza kishte dy zinxhire te shtrenjte prej ari, dhe profeti Muhammed a.s. tha: E jep zekatin e kesaj? Jo, tha ajo. Profeti a.s. i tha: Nese nuk e jep keto zinxhir do behen zinxhir te zjarrit te xhehenemit. Kur e degjoj kete, vajza i hoqi nga dora dhe i leshoi para profetit a.s. duke thene: Keto dy zinxhir le te jene per Allahun dhe te derguarin e tij."
Zekati i kafsheve konsiderohet pasuri por qe duhet plotesuar disa kushte qe detyrojne dhenien e zekatit te tyre, psh; te jene kafshe shtepiake (jo kafshe te egra)pra te jene ne pronesi, kafsha duhet te kete kaluar ne kullote mbi gjasht muaj, kafsha te plotesoje nje vit ne pronesi pasi profeti Muhammed a.s. thote: "Nuk ka zekat ne pasuri pa plotesuar ajo vitin.", kafsha te ruhet per tu shtuar. Kafshet per te cilat jepet zekat jane: deve, lope, dhente. Kuota (nisabi) sipas katogorise eshte: Prej 30-39 lop apo buallica jepet zekat nje viç qe eshte nje vjeçar, per kete kategori mbi 40-59 cope jepet zekat nje meshtjerre apo nje viç qe eshte dy vjeçar, mbi 60-79 cop jepet zekat nje meshtjerre apo viç qe ka mbushur 2 vjet nje viç tjeter qe ka mbush 1 vit, mbi 80-89 cop jeper zekat 2 meshtjerre apo viça qe kan mbush 2 vjet, 90-99 cop jepet tre viça qe kan mbush 1 vit per 100 cop jepet 2 viça qe kan mbush 1 vit dhe nje tjeter qe ka mbysh 2 vjet. Zekati per kuaj , mushka dhe gomer nese jane per tregti atehere ato llogariten ne mallrat e trektise dhe per to jepet zekat. Sipas Hanefise per kafshet qe jane saime d.m.th qe kullosin ne gjendje te lire dhe te perzira meshkuj dhe femra dhe ruhen per shtimin e tyre, pronari i tyre detyrohet dhenien e zekatit per ta, duke zgjedh se percilen do jap zekatin, pra per kuajt etj, per secilin kale jep zekat nje monedh (derhem), nese jo, atehere i kthen ne vlere dhe per cdo 200 monedh (derhem) jep zekat nga pese monedha (derhem), si zekati i tregtise. Xhabiri r.a. ka thene: "Per cdo kale qe ushqehet ne kullota, jepet nje dinar ose dhjet dirhem." (Bejhaki)
Sa i takon zekatit ne kafshet e imta bejne pjese delia dhe dhia. Enesi r.a permend Ebu Bekrin r.a; "Ne zekatin e dheneve te cilat kulloson te lira (saime), nese jane 40-120 jepet zekat nje dele."
Me kontrektisht; 40-120 cop jepet zekat 1 dele, 121-200 cop jepen 2 dele, 201-399 cop jepet 3 dele, 400-499 cop jepen zekat 4 dele.
Sa i takon zekatit te mallrave te trektise nuk bejn pjese; ari, argjendi dhe monedha, jasht ketyre bejne pjese te gjitha te tjerat. Zekati i mallrave te tregtise duhet te plotesojne kushtet; Vlera e pasurise per tregeti te kete plotesuar kuoten (nisabin), te kete kaluar 1 vit prej dites qe eshte bere pronar i saj me qellim tregtie. Ai qe eshte bere pronar kushtezohet qe pronari ta kete blere me qellim tregtie. Tregtari per dhenien e zekatit pasuror duhet te llogaris kapitalin , fitimin , rezervat dhe pastaj te hollat ne pergjithesi dhe per te gjitha keto jep zekat 2.5%. Sekati jepet edhe pasuri te cilen nje person ia ka dhene borxh ndokujt. Sa i takon zekatit te xeheroreve dhe atyre nentoksove bejne pjese; hekuri, bakri, nafta etj ne kete kategori bejne pjese ai thesar (rekkaz) i cili ka simbole jo islame por qe jane ar apo argjend. Kjo lloj thesari quhet rekkaz. Ai qe gjen rekkazin ne token qe eshte pronar , detyrohet te jap zekat 2.5%. Ky lloj zekati i jepet arkes se institucionit pergjegjes, nese vendi ka udheheqje islame jepet tek ajo e cila quhet " Bejtul Mal ", por nese thesari i gjetur ka simbole islame atehere ajo deklarohet ne organet pergjegjes dhe ruhet per nje vit dhe pas nje viti mund te ndahet si sadaka. Por nese e mban per nevojat e veta atehere konsiderohet pronar i saj dhe per kete duhet dhene zekat. Per kete profeti Muhammed a.s. ka thene: "Per pasurin e gjetur ne brendesi te tokes, jepet zekat 1/5." (Buhari) Ose hadithi ku Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Pasuria e cila eshte gjetur ne rruge kalimtare ose ne ndonje vendbanim, nje vit duhet reklamohet dhe te lajmerohet, nese paraqitet pronari i kthehet e nese jo, atehere eshte e jotja. Nese ajo pasuri (thesar) eshte gjetur ne rruge jokalimtare ose jasht vendbanimit, per ate pasuri jepet zekat 1/5." Sa i takon zekatit te zeheroret aty bejne pjese materialet e; ngurta por qe perpunohen, shkrihen dhe ngurtesohen perseri, pra ari, argjendi etj. Per keto jepet zekat 20% (pra 1/5) pa marr parasysh plotesohet apo jo kuota (nisabi) Argument per kete eshte ajeti ku Allahu xh.sh, thote: "O ju qe besuat, jepni nga me e mira e asaj qe fituat dhe nga ajo qe jua dhame prej toke." (Bekare, 267)
Tek bereqetet tokesore bejne pjese prodhimet tokesore qe njeriu merr prej saj. Per kete eshte ajeti ku Allahu xh.sh. thote; "Diten e korrjes (veljes) se fryteve jepni ate pjese qe eshte detyrim." (En-am, 141) Ndersa profeti Muhammed a.s ka thene: "Ne ate qe ujitet nga qielli apo burimi ose eshte afer ujit jepet 10% pra 1/10 zekat, ndersa ato qe ujiten me mjete te ujitjes, gjysma 5% ." (Buhari)
Zekati i mjaltit jepet 10% pra 1/10 per kete eshte hadithi ku profeti Muhammed a.s. ka thene: "Jepe ushrin e saj pra 10%."(Ahmedi)
Kush e grumbullon zekatin?
Zekatin e grumbullon prijesi shteteror, ne rastin tone institucioni pergjegjes qe merret me grumbullimin e zekatit. Grumbulluesi duhet te jete njeri i drejte, i paster dhe njohes i kesaj fushe. Grumbulluesi nuk ka te drejte te marr psh kafshet me te mira, pasi demton pronarin e tij, as ate kafsh qe ushqen te voglin e saj, po ashtu nuk ka te drejte te marr me te dobten, pra shikon te mesmen.
Ku i jepet zekati?
Zekati u jepet te varferve dhe te ngrateve (fukara vel mesakin), punetoreve qe grumbullojne zekatin (el amiline alejha), atyre qe deshiron perfitimin e zemrave (muel-lefetul kulub), per lirimin e roberve (ve fi errikab), borxhlinjeve (vel garimine), per hir te Allahut (fi sebilil-lah), udhetareve (ibnus sebil). Allahu xh.sh thote: "Allahu caktoi detyrim qe zekati t'ju jepet vetem; te varferve, nevojtareve, te ngrateve qe nuk kan fare, punonjesve qe grumbullojne, atyre qe duhet tu perfitohet zemra (te dobeve ne besim), e duhet dhene edhe per lirimin nga roberia, te mbyturave ne borxhe, ne rrugen e Allahut dhe atij qe ka mbetur ne rruge...." (Teube, 60)
Kujt nuk i jepet zekati?
Jobesimtarit, ai qe ka mundesi te punoj dhe te fitojn por nuk e ben. Zekati nuk i jepet prinderve, gjysherve as pasardhesve si djalit, djalit te djalit, nuk i jepet vajzes ndersa femjeve te vajzes po, bashkeshorti nuk i jep zekat bashkeshortes ndersa bashkeshortia e pasur sipas Hanefis dhe jo vetem ka te drejte ti jap bashkeshortit zekatin. Zekati nuk i jepet te pasurit qe ka pasuri mbi kuoten (nisab) e cakatuar. Zekati nuk i jepet te semureve psikit, po ashtu edhe femijeve por i jepet personit qe i ka ne pergjegjesi ato.
Lutja e atij personi te cilit i jepet zekati
Uail ibn Huxher transmeton se Profeti Muhammed a.s. u lut per nje burre qe kishte ofruar per zekat nje deve te mire duke thene: "Allahu e meshiroftge ate dhe i dhente bereqet ne devete e tij." (En Nesai)
Zekati duhet te jepet ne kohe
Vonesa e dhenies se zekatit eshte e ndaluar me perjashtim te rastit kur nuk mund ta jap per shkaqe te forta. Buhari r.a. trasmeton: "Nje here une fala namazin e ikindis me Muhammedin a.s. Kur perfunduam namazin, ai me nxitim shkoi tek shtepia e tij dhe menjehere u kthye. Kur me shikoj te habitur me tha: Kisha lenene shtepi nje cop floriri qe ishte per zekat dhe nuk doja ta lija asnje nate ne shtepin time, keshtu qe udheriva ta ndanin."
Ndeshkimi i mos dhenies se zekatit
Ebu Hurejre r.a. tregon se Muhammedi a.s. ka thene: "Diten e kijametit devet dp ti shkojne prane pronarit te tyre ne formen me te mire qe kan pas ne kete dynja, dhe nese pronari i saj nuk e ka dhene zekatin e tyre ne kete dynja, atehere ato do ta shtypin me kembe. Keshtu do bejne edhe dhente te cilat nese pronari i tyre ne kete dynja nuk e kan dhene zekatin, atehere ato do ta shtyp me thundrat e tyre dhe do ti derrmojne me briret e tyre. Nga te drejtat e tyre pervec dhenies se zekatit per to (devet,dhent pra pasuria) eshte se ato duhet te milen te burimi qe te perfitojne te nevojtaret. Nuk dua thote Profeti a.s. qe diten e Gjykimit ndokush te vije i ngarkuar ne qafe me delen qe blegerin duke thene: Une nuk mund te te ndihmoj, pasi une ta shpalla mesazhin (urdherin) e Allahut xh.sh. Po ashtu profeti Muhammed a.s. tha: Nuk dua te vije ndonje nga ju diten e Llogaris i ngarkuar ne qaf me deve e cilla higellen dhe ai qe e mban te me thote: O Muhammed ! Te lutem ndermjeteso per mua, dhe une do i them: Nuk mundem te te ndihmoj , pasi une ua shpalla mesazhin e Allahut." (Buhari)
Per mos dhenien e zekatit Allahu xh.sh. thote: "...Lajmeroi per nje deim te dhembshem ata qe ruajne arin dhe argjendin dhe nuk e japin ne rrugen e Allahut." (Et Teube, 34) Ose ajeti tjeter ku Allahu xh.sh. thote: "Ata qe behen koprrace me te mirat qe ua ka dhene Allahu, kurresesi te mos mendojne se keshtu eshte mire per ta! Jo, kjo eshte me keq per ata. Ajo qe kane grumbulluar do tu ngarkohet atyre ne qafe Diten e Kijametit." (Ali Imran, 180)
Tehexhud do te thote: namaz vullnetar i cili falet para agimit. Mbi kete namaz transmeton Ibn Abbasi r.a; Sa here qe profeti Muhammed a.s. ngrihej per te falur namaz thoshte; "Allahumme ente Kajjimus semavati vel erdi ve men fihinne ve lekl hamd. Ennte Nurus semavati vel erdi ve men fihinne, ve lekel hamd, Ente Melikus semavati vel erdi ve men fihinne, ve lekel hamd. Entel Hakka ve va'dukel Hakk, ve likaauke hakkun, ve kaulke hakkun, vel xhennetu hakkun, ve naru hakkun, ve nebijjune hakkun, ve Muhammedun Sal Allahu alejhi ve selam hakkun, ves saatu hakkun! Allahumme leke eslemtu ve ilejke hakemtu. Fag fir li ma kaddemtu ve ma ah-hartu, ve ma esrertu, ve ma a'lentu. Entel Mukaddimu ve entel Muah-hiru, la ilahe il-la Ente."
D.m.th: "O Allah! Gjithe lavdrimet dhe falenderimet jane vetem per Ty! Ti je mbajtesi i qiejve dhe i tokes dhe i gjithe cfare gjendet ne to. Gjithe lavderimet dhe falenderimet jane vetem per Ty! Ti je Drita e qiejve dhe tokes dhe i gjithe cfare gjendet ne to. Gjithe lavderimet dhe falenderimet jane vetem per Ty! Ti je Sunduesi i qiejve dhe i tokes dhe i gjithe cfare gjendet ne to. Te gjitha lavderimet dhe falenderimet jane vetem per Ty! Ti je i Verteti, dhe Premtimi Yt eshte i vertet, edhe takimi me Ty eshte i vertet, edhe Fjala Jote eshte e vertet, edhe xhenneti eshte i vertet, edhe zjarri (xhehennemi) eshte i vertet, edhe perjgamberet (paqja qofte mbi ta) jane te vertet, edhe Muhammedi a,s, (paqja qofte mbi te) eshte i vertet, edhe Ora (Dita e Kijametit) eshte e vertet. O Allah ! Vetem Ty te jam nenshtruar, dhe vetem Ty te kam besuar, dhe vetem tek Ti jam mbeshtetur dhe vetem Ty te pendohem, dhe vetem me Ndihmen Tende une sjell prova ndaj mohuesve, dhe vetem Ty une te zgjedh Gjykues mes nesh. Te lutem Ty qe te mi falesh gjynahet e kaluara dhe te ardhmet, cfare kam fshehur dhe cfare kam publikuar (shfaqur)! Ti je Ai i cili i ben disa njerez te perparuar dhe disa te prapambetur. Nuk ka te adhuruar tjeter te merituar pervec Teje!" (Buhari)
Çeshtja e menstruacione ka rendesi te veçante pasi ata ndryshojne gjendjen truperore dhe jo vetem te grave. Menstruacionet ne islame quhen " Hajd " ka raste edhe si " nifas ". Gjate diteve te tyre grat jane te obliguara ti kushtojne vemendje shendetit te tyre po ashtu pasja kujdes ne kryerjen apo mos kryerjen e disa veprimeve si: Gjate zakoneve te mos lahen me uje te bollshem pasi mund te shkaktoj hemoraxhi, mos falja e namazit, mos agjerimi, mos leximi vete i Kur'anit , mos kryerja e mardhenieve seksuale etj deri ne kalimin e diteve.
Ne kohe te ndryshme dhe ne injorance grate me cikel menstrual konsideroheshin nga burrat si te flliqura , madje aq sa i largonin nga shtepit apo nuk banonin ne te njejten shtepi. Kjo arriti deri ne ate pike sa burrat kete sjellje e bene norme. Nga ana tjeter grat perveç veshtirsive te ciklit menstrual perballeshin me perbuzjet dhe ofendimet e ndryshme.
Rreth kesaj çeshtje islami grat i lartesoj madje me sjelljen e profetit a.s. i mesoi burrat se si te silleshin me bashkeshortet e tyre gjate diteve te tyre. Rreth kesaj çeshtje e kane pyetur Profetin Muhammed a.s. derisa Allahu xh.sh zbriti ajetin ku thote: "Te pyesin per menstruacionin (hajdin) thuaju: Ajo eshte gjendje e neveritur, andaj largohuni prej grave gjate mesentruacionit dhe mos iu afroni atyre per mardhenie intime derisa te pastrohen. Kur te pastrohen, atehere afrohuni atyre ashtu sic u ka lejuar Allahu..." (El Bekare, 222)
Kur jobesimtaret (hebrejt) e degjuan kete thane: "Ky njeri nuk len gje pa kundershtuar dhe pa ndaluar!" Kur Usejd iben Hudajri dhe Ubade iben Bishri degjuan keto fjale shkuan tek tek Profeti a.s. dhe i thane: O i derguari i Allahut! Hebrejte thone kete dhe kete, po valle ne nuk do kemi asnje marrdhenie me grate? Profeti Muhammed a.s. u merzit aq shume saqe keto menduan se ai u hidherua me ta dhe teksa po dilnin jasht shikuan nje dhurate nje sasi qumshti qe ia kishin derguar Muhammedit a.s., Profeti Muhammed a.s. u dha qumsht atyre dhe ata pin dhe me pas ata e kuptuan se Muhammedi a.s. nuk ishte merzitur me ta." Keto te cilet shpifnin per profetin Muhammed a.s. nuk shikonin veten e tyre ku ishin ne ditet e tyre bashkeshorten e quanin flliqesir apo nuk banin ne te njejten shtepi por qen kunder rregullave qe profeti Muhammed a.s. vendosi me urdher te Allahut kur grat jane ne ditet e tyre.
Aq te interesuara u ben grat saqe te gjitha e pyesnin Aishen rreth sjelljes se profetit a.s. kur ajo ishte ne ditet e saj.
Nje here Aishja r.a tregon: "Kur isha me cikel kam pire ngha ena dhe me pas ate ia dhash Muhammedit a.s. dhe ai piu nga ena ne njejtin vend ku une kisha vendos gojen..." (Buhari)
Madje Aishja r.a. u thoshte: "Ferkoje me uje dhe nje cope perlhure vendin e perlyer me gjak." (Buhari)
Ndersa Ummu Atijah r.a. tregon: "Pas larjes se trupit (gusull) me mbarimin e ciklit na u lejua te perdornin era te lehta..." (Buhari)
Disa me pretekstin e mesntruacioneve largohen nga bashkeshortet e tyre, mirepo kjo nuk ka ndodhur ne traditen e profetit Muhammed a.s. Hajdi eshte pastrim dhe rifreskim per grat, madje gjate diteve te tyre profeti Muhammed a.s. jo vetem qe nuk eshte larguar bashkeshortes qe ishte ne ditet e saj, por ai mbeshteste koken e tij ne prehrin e saj. Mbi kete Aishja r.a. tregon: "Teksa ishim te dy ne shtrat te mbuluar me erdhen zakonet (mesntruacionet). Une u terhoqa lehete dhe vesha rrobat e diteve te mija. Ai (Muhammedi a.s.) pyeti: Te erdhen nifasi (zakonet)? Po i thash! dhe ai me tha: Afrohu. Keshtu u shtriva bashke me te dhe u mbuluan me çarçaf." (Buhari) ose hadithi tjeter ku Aishja r.a. thote: "...Kur isha ne ditet e mija (mestruacione), ai me ledhatonte dhe me perqafonte..." (Buhari)
Mbi kete teme tregon Aishja r.a. se: "U nisem per te kryer haxhin, dhe kur arritem ne Sarif (vend afer Mekkes) me erdhen ditet e mia. Kur hyri tek çadra ime profeti Muhammed a.s. une po qaja dhe ai e kuptoj dhe me tha: Kete e ka caktuar Allahu per bijat e Ademit. Bej te gjitha veprimet e haxhit por tavaf (rrotullimi rreth Qabes) nuk mund te besh." (Buhari)
Ne lidhje me kete Ebu Said Hudriu r.a. transmeton se: "Profeti Muhammed a.s. shkoi ne vendin ku falej namazi i Kurban Bajramit apo Fitri. Kaloi nga grate dhe pasi u tha jepni Sadaka dhe u terhoqi vemendjen nder te tjera u tha: A nuk eshte fakt se kur gruaja eshte me mestruacione (nifas), as nuk mund te falet dhe as nuk mund te agjeroje? Apo pohuan duke thene: Po!..." (Buhari)
Muadhi r.a. tregon: "Nje grua pyeti Aishen; A duhet ti fal namazet qe nuk i kam fale gjate diteve te mia? Aishja r.a. tha: A prej Harurahve (1) je ti ? Edhe ne kohen e profetit Muhammed a.s. na vinin zakonet, por profeti a.s. nuk na udheronte ti falnim namazet e humbura." (Buhari)
Sa i perket leximit te Kur'anit profeti Muhammed a.s. ka thene: "Burri xhunub (kur eshte i papaster - dal leng nga organi gjinital) dhe grat me menstruacione (hajz) nuk ben te lexojne (as ta prek) asgje nga Kur'ani i bekuar." (Taberani)
Dijetaret e kater meth-hebeve kane dhene mendim se: Grat qe jane me zakone nuk duhet te hyjne ne xhami kjo duke u bazuar ne suren Nisa ajti 43 ku Allahu xh.sh. thote: "O ju qe keni bezuar, mos iu afroni namazit duke qene te dehur derisa sa te dini cfare flisni e beni, as kur jeni xhunub (te papaster) derisa te pastroheni." Po ashtu edhe ne hadithin kur profeti Muhammed a.s. thote; "Nuk lejoj te hyje ne xhami ajo qe eshte me haji (menstruacione) dhe ai qe eshte xhunub (i papaster)." (Ebu Davudi)
________
1. Harurah eshte nje fshat ne Kufe ku havarixhet detyruan grat te falnin namazet e humbura gjate mestruacioneve pasi atyre tju ken kaluar
Ebu Mesudi r.a. tregon se: Nje here nje burre i tha profetit Muhammed a.s: "O i Derguari i Allahut! Mund te mos u bashkohet njerezve ne namaz ndonje per shkak se kur na e fal filani , ne e zgjat namazin?
Asnje here me pare nuk e kisha shikuar profetin Muhammed a.s. aq te hidheruar se ate dite. Pas kesaj pyetje profeti Muhammed a.s. tha:
"O njerez! Vertet, disa prej jush i bejne njerezit qe te largohen nga punet e mira, Prandaj kushdo qe u prin njerezve ne falje, duhet qe ta shkurtoje e ta lehtesoje namazin, sepse mes tyre ka te atille qe jane te semure, te dobet dhe qe kane nevoje." (Buhari)
Nga Ebu Hurejra r.a. transmeton se: "Nje dite, ndersa profeti Muhammed a.s. ishte mes njerezve, meleku Xhebrail a.s. shkoi tek ai dhe i tha:
Çfare eshte imani ?
Profeti Muhammed a.s. tha: Imani eshte te besosh ne Allahun , Meleket e tij, Librat e tij, Profetet (te Derguaarit) e tij, dhe te besosh ne Ringjallje dhe Kaderin e tij (percaktimin e Allahut xh.sh)
Ai pyeti perseri; Çfare eshte islami?
Profeti Muhammed a.s. tha: Te adhurosh vetem Allahun xh.sh dhe te mos i shoqerosh Atij dike apo dicka tjeter ne adhurim, te falesh namazet, te japesh zekatin dhe te agjerosh muajin ramazan, te kryesh haxhin!
Ai pyeti perseri: Çfare eshte ihsani ?
Profeti Muhammed a.s. tha: Te adhurosh Allahun sikurse e shikon Ate dhe nese ti nuk e shikon, atehere dije mire se Allahut te shikon ty!
Ai pyeti: Kur do jete fundi i kesaj bote (ora-kijameti)?
Profeti Muhammed a.s. tha: I pyeturi nuk di me shume se pyetesi mbi kete çeshtje, por te tregoj disa shenja mbi fundin e kesaj bote (kijametin):
-Kur robina te lind zoterin e saj
-Kur barinjte e deveve te zeza te bejne gara ne ngritjen e ndertesave te larta.
Ora e kijametit (fundi i kesaj bote) eshte nje nga pese te fshehtat te cilat askush tjeter pervec Allahut xh.sh. nuk i di. Me pas profeti Muhammed a.s. tha ajetin Kur'anor: "Pa dyshim, vetem Allahu e di oren e caktuar (kijametin-fundin e kesaj bote). Allahu e zbret shiun dhe e di çfare ka ne barkun e shtatzenes. Asnje njeri nuk di çfare do fitoje neser dhe asnje nuk di se ne ç'vend do te vdese. Me te vertet, Allahu eshte i Gjithedishem dhe Njohes i çdo gjeje." (Llukman, 34).
Kur i panjohuri u kthye dhe u largua, profeti Muhammed a.s. pyeti shoket e tij:
Thirrni dhe kthejeni perseri ketu, por shoket nuk e shikuan me! Pastaj profeti Muhammed a.s. u tha:
Ky ishte meleku Xhebrail a.s. i cili erdhi t'u mesoje njerezve fene e tyre! (Buhari)
Fotografi e bere ne Puke para ndeshjes se futbollit mes Kabashit dhe Iballes
Profeti Muhammed a.s. ka thene:
"Ruajuni borxhit , sepse borxhi eshte brenge nate dhe nençmim dite." (Enesi)
Nje here profeti Muhammed a.s. kishte marr nje borxh. Nje dite paraqitet tek profeti Muhammed a.s. personi per tia marr borxhin. Si shume beduin dhe ky ishte i rende ne sjellje, dhe ashtu rend ia kerkoj borxhin profetit a.s. Kjo gje shkaktoj reagimin e shokeve te Profetit a.s. duke i thene: Turp te kesh! A e dini se me po flet? Mirepo beduini, vazhdoj duke thene: Erdha vetem te kerkoj borxhin dhe hakun tim!
Atehere nderhyri profeti Muhammed a.s. duke u thene shokeve: "Ju duhet te mbanit anen e tij se ky njeri kerkon te drejten e vet."
Pas kesaj profeti Muhammed a.s. ia lau borxhin dhe sebashku u ulen dhe konsumuan ushqim. Per kete qendrim te drejte beduini i thote Muhammedit a.s: Ma ktheve borxhin ne menyre te mire ndaj Allahu ua shperblefte!
Me kete rast Profeti Muhammed a.s. per te mesuar shoket dhe besimtaret tha: "Kjo eshte nje pune e mire! Njerezit qe mbajne anen e atij qe ka te drejte jane me te dobishmit nder njerez! Nuk ka te ardhme nje shoqeri ku i dobti nuk mundet te marr te drejten e vet pa e lenduar kush!" (Ibn Maxhe)
Profeti Muhammed a.s. ne raste te veshtira ka bere kete lutje (dua):
"La ilahe il-lAllahu el Adhim , el Halim la ilahe il-lAllahu rabul arshil adhim! La ilahe il-lAllah rabus-semavati ve rabul-erdi ve rabul-arshil kerim." D.m.th: "Nuk ka Zot tjeter veç Allahut te Lartesuar!Te Urtit! Nuk ka zot tjeter veç Allahut , pronarit te arshit. Nuk ka zot tjeper perveç Allahut! Allahu eshte Zot i qiejve, i tokes dhe i arshit!"
Ose duan tjeter:
"Ja Hajju ja Kajjum! Birahmetike es tegithu!" D.m.th: "O i Gjalle Pergjithmone (Allah)! O Mbikqyrsi i çdo gjeje! Ne meshiren Tende mbeshtetem!"
Profeti Muhammed a.s. ju mesoj shokeve te tije duan e istihares sic ua mesoi fjalet e Kur'anit te bekuar. Per kete dua ai u thoshte: Kur ndonjeri nga ju deshiron te vendos per ndonje pune te mire, le te fal dy rekat namaz nafile dhe pastaj te thote kete dua:
"Allahumme inni estehiruke bilmike ve estekdiruke bikudretik. Ve es-seluke min el fadlik el adhim. Fe inneke takdiru ve la akdiru ve talemu ve la alemu ve ente al-lamul gujub. Allahumme in kunte ta'lemu enne hadhel emre hajrun li , fi dini ve meashi ve akibeti emrij ve axhilihi ve axhilihi fakdirhu li ve jes-sirhu li thumme barik li fihi ve in kunte ta'lemu enne hadhek emre sherrun li fi dini ve meashi ve akibeti emri ve axhilihi ve axhilihi fasrifhu anni vesrifni anhu vekdir lijel hajre hajthu kane thumme rad-dini bihi." D.m.th: "O Allah! Me diturin Tende kerkoj hajrin (te miren)! Kerkoj ndihme prej fuqise Tende, kerkoj prej te mirave Tua te shumta, sepse Ti (Allah) je i Gjithefuqishem , ndersa une jam i dobet. Ti (Allah) din çdo gje, ndersa une nuk di ! Ti (Allah) qe i din te fshehtat. O Allah! nese kjo pune imja eshte e hajrit (e mir) fene dhe jeten time , per kohen e tashme dhe te ardhmen bej te mundshme qe te realizohet, Lehteso dhe Beko! Po nese kjo pune eshte e demshme per fene dhe per tani dhe me vone , e per ahiret (boten tjeter) , atehere largoj nga une dhe me largo mua nga ajo , me percakto hajrin ne çdo pune dhe me ben te jem i kenaqur me te!"
Profeti Muhammed a.s. ka thene: "Kush e ka bere duan e istihares nuk eshte penduar!"
Tregohet se nje here dijetari i madh imam Ahmed ibn Habel shkoi ne qytetin e Bagdatit. Nata e zuri ne xhami dhe pasi fali namazin e jacise dhe te gjithe u laguan pergjegjesi i xhamis ngase nuk e njihte i thote: "Dil pasi do e mbyll xhamin dhe asnje nuk lejohet te qendroj!" Dhe pse ishte nate me shi imam Ahmedi doli por nuk dite ku te shkonte. Ashtu ne shi njeri e shikon imam Ahmedit dhe i thote: Pse ri ne shi? Ai iu pergjigj: Per zotin nuk kam kur te shkoj! Nje burr tjeter qe degjoj kete i thote: Eja tek une sonte!
Kurr arriten ne shtepi burri u kujdes per per mysafirin i cili vazhdimisht permende Allahu xh.sh. Kjo gje i beri pershtypje imam Ahmedit dhe e pyet: Po shikoj qe e permend Allahun shpesh! Si keshtu? Burri i thote: Vallai kjo gje me ka dal per mir! Me kete permendje te Allahut per çdo lutje qe bej Allahu mi ka pranuar lutjet, vetem nje lutje (dua) nuk me eshte plotesuar dhe inshallah Allahu ma pranon para se te vdes! Imam Ahmedi e pyet: Mund ta di cfare eshte ajo lutje? Ai i thote: E kam lutur Allahun qe te mos ma marr shpirtin pa u takuar me nje dijetar te madh te islamit!
Me emocione te medha imam Ahmedi i thote: "Allahu ta ka pranuar lutjen , sepse kete mysafir qe e more ne shtepi e ka emrin Ahmed ibn Habel! I zoti i shtepis filloj te qaj nga gezimi dhe e perqafon imam Ahmedin i cili me habi e pyet: Po ti kush je? Ai i thote: Une jam Is-hak ibn Rahavi!" (Edhe ky nje tjeter dijetar).
Nje i veber falej gjithmone ne xhami mirpo nje dite teksa shkonte ne xhami bie ne nje grop dhe plagoset ne koke. Kur kthehet ne shtepi familjaret i thone: Ti nuk e ke obligim te shkosh ne xhami pasi je i veber, ndaj falu ne shtepi. Ai u thote: Sikur koka dhe trupi im te behet cop cop , perseri nuk do e braktis xhamin kete veper me nenshtrin ndaj Allahut xh.sh. siç e bente dhe profeti yne i dashur Muhammedi a.s. do e bej dhe une ! Vertet syt e mi nuk shikojne por zemra ime po!
Ate nate ai shikon ne enderr profetin Muhammed a.s. i cili e pyet per shkakon e replikes ne familje? Ai iu pergjigj: O i dashutuni i Allahut! Kete e bera per Allahun dhe per ty! Ne kete caste profeti Muhammed a.s. i prek syt me doren e tij.
Kur zgjohet te nesermen ne mengjes, ai nuk ishte me i verber. Per shkak te besimit ne Allahun xh.sh. dhe dashuris ndaj Profetit te Allahut Muhammedit a.s. Allahu ia ktheu shikimin e syve!
Mbi sinqeritetin e te besuarit ne Allahun xh.sh, profetit Muhammed a.s. ka thene: "Nuk eshte devotshmeria me fjale te bukura, as çfare ben para njerezve, por devotshmeria eshte ketu, (dhe e vendosi doren ne zemer)." (Buhari)